معرفی و دانلود کتاب ایمان و ایمان گرایی

معرفی کتاب ایمان و ایمان گرایی

کتاب ایمان و ایمان گرایی اثر جان بیشاپ و ریچارد ایمزبری، ازجمله مدخل‌های دانشنامه‌ی فلسفه‌ی استنفورد است که به دو مقوله‌ی مهم و پرچالش ماهیت ایمان و مکتب ایمان‌گرایی می‌پردازد. این کتاب در دو بخش و با بهره‌گیری از نظریات اندیشمندان مختلفی به چیستی ایمان، عقلانی بودن و فضیلت‌مندی آن می‌پردازد و در کنار شرح مبانی مکتب ایمان‌گرایی و تاریخچه‌ی آن، ریشه‌های الهیاتی و فلسفی این مکتب را از نظر می‌گذراند.

درباره‌ی کتاب ایمان و ایمان گرایی

طرح پرسش‌های مختلف درباره‌ی ایمان، قرن‌های متمادی است که ایده‌بخش اندیشه‌ورزی‌های فیلسوفان و متألهان بوده و در تمامی دوران تاریخ اندیشه پرسش‌های مبتنی بر چیستی ایمان همواره سرآمد این تأملات بوده است. کتاب ایمان و ایمان گرایی (Faith, Fideism) نوشته‌ی جان بیشاپ (John Bishop) و ریچارد ایمزبری (Richard Amwsbury) ازجمله آثاری است که با تمرکز بر این مباحث به نگارش درآمده است.

این کتاب دو بخش را در بر می‌گیرد؛ در بخش اول که تحت عنوان ایمان ارائه شده، جان بیشاپ از همان ابتدا مخاطب را با پرسش‌های مهمی مواجه می‌کند و با پرسیدن اینکه ایمان چیست؟ این سؤال چالش‌برانگیز را نیز مطرح می‌کند که چه معیاری تعیین می‌کند که ایمان عقلانی است یا غیرعقلانی؟ چه چیزی باعث می‌شود ایمان در نگاه برخی ارزشمند و از نظر دیگری بی‌ارزش تلقی شود؟ آنچه که ایمان را مجاز یا غیرمجاز می‌کند، چیست؟ آیا ایمان مقوله‌ای فضیلت‌مند است یا رذیلت‌مند؟ و اینکه ایمان تا چه حد تحت کنترل اراده‌ی انسان قرار دارد؟

با توجه به اینکه پاسخ به این پرسش‌ها در گروِ درک چیستی ایمان قرار دارد، این بخش از کتاب ایمان و ایمان‌گرایی بر ماهیت ایمان متمرکز شده است و به موازات آن تأثیرات مدل‌های مختلف ایمان بر میزان معقولیت و ارزش آن نیز بررسی گردیده. در این بخش جان بیشاپ با شیوه‌ای دیالکتیکی به پردازش مبحث ایمان مشغول می‌شود و موضوعات جالب توجهی مثل مدل‌های ایمان و مؤلفه‌های کلیدی هر کدام، مؤلفه‌ی عاطفی ایمان، معرفت‌شناسی ایمان، ایمان به‌عنوان مخاطره، ایمان به‌عنوان فضیلت و... را تشریح و تفصیل قرار می‌کند.

بخش دوم کتاب به مکتب ایمان‌گرایی اختصاص دارد، ریچارد ایمزبری، این بخش را با پرسش «آتن را چه کار با اورشلیم؟» آغاز می‌کند؛ پرسش مشهوری که اولین بار از سوی ترتولیان، کشیش قرن دوم و سوم میلادی مطرح شد. در این پرسش، آتن نماینده‌ی عقل است و اورشلیم نماد ایمان. دوگانه‌ی عقل و ایمان همچنان یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های فکری فیلسوفان محسوب می‌شود.

ریچارد ایمزبری تشریح می‌کند که باورمندان به مکتب ایمان‌گرایی معتقدند ایمان مستقل از عقل است. هرچند در مقابل آن سنت الهیات طبیعی قرار دارد که با استدلال‌هایش برای اثبات وجود خدا شناخته می‌شود. او پس از توضیح درباره‌ی اصطلاح ایمان‌گرایی بر این مهم تأکید می‌کند که نباید ایمان‌گرایی را مترادف باور دینی قلمداد کرد، چراکه اعتقاد دارد این اصطلاح یک برداشت فلسفی بخصوص از ایمان است که به حوزه‌ی عقل اشاره دارد. سپس در ادامه به مرور تاریخچه‌ی ایمان‌گرایی می‌پردازد و به یافتن پاسخی برای این پرسش‌ها به فلسفیدن ادامه می‌دهد تا دریابد آیا ایمان‌گرایی می‌تواند عقلانی باشد؟

گفتنی‌ست که کتاب ایمان و ایمان‌گرایی دو مدخل از دانشنامه‌ی فلسفه‌ی استنفورد محسوب می‌شوند. این مجموعه‌ در سال 1995 در دانشگاه استنفورد و به سرپرستی ادوارد ن. زالتا شکل گرفت و نویسندگان و پژوهشگران مختلفی همچنان برای پربارتر ساختن این دانشنامه در حال تلاش و پژوهش‌اند.

این کتاب تأمل‌برانگیز را مریم خدادادی به فارسی برگردانده و انتشارات ققنوس برای نشر این کتاب اقدام کرده است.

کتاب ایمان و ایمان گرایی برای چه کسانی مناسب است؟

چنان‌چه به اندیشه‌ورزی در حوزه‌ی فلسفه‌ی دین علاقه دارید و دلتان می‌خواهد با چالش‌های عقلانی در حوزه‌ی ایمان و ایمان‌گرایی آشنا شوید، این کتاب برای شماست.

در بخشی از کتاب ایمان و ایمان گرایی می‌خوانیم

به نظر مى‌رسد که ایمان دربردارنده نوعى مخاطره است، حتى اگر سخن گفتن از «جهش ایمان» کاملاً مناسب نباشد. به این ترتیب، عموماً تصور مى‌شود که ایمان فراتر از چیزى است که به طور متعارف معقول است، به این معنا که ایمان مستلزم پذیرش چیزى است که نمى‌توان آن را از طریق به‌کارگیرى مناسب قواى شناختى انسانى‌مان که به طور طبیعى عطا شده‌اند، اثبات کرد و شاید تصور شود که این امر یک خصوصیت ذاتى ایمان است. همان‌طور که معروف است، کانت در پیشگفتار ویراست دوم نقد عقل محض خود مى‌گوید: «... لازم دانسته‌ام معرفت را انکار کنم تا براى ایمان جا باز کنم». اما فیلسوفان خداباور در عین حال معمولاً تمایل دارند که نشان دهند ایمان «در تقابل با عقل» نیست. بر اساس مدل‌هایى از ایمان که مؤلفه شناختى را محورى مى‌دانند و متعلق ایمان را امرى گزاره‌اى قلمداد مى‌کنند، ایمانِ معقول مسلماً باید با شاهدگرایى مطابق باشد، یعنى الزام به این‌که گزاره‌ها را تنها تا حدى که بر اساس شواهدِ در دسترسمان موجه‌اند صادق بدانیم، الزامى که عموماً ذاتىِ عقلانیت انگاشته مى‌شود. به این ترتیب، مخاطره‌آمیز بودن ایمان با معقول بودن آن در تنش است، و مدل‌هاى ایمان در نحوه حل و فصل این تنش از طریق اتخاذ موضعى خاص درباره [مسئله] «ایمان و عقل» با یکدیگر اختلاف دارند. پس، دیگر مبناى دسته‌بندى، برحسب این امر است که هر مدل خاصى چه نوع معرفت‌شناسى ایمانى به دست مى‌دهد.

معرفت‌شناسىِ مدل «معرفت ویژه»

مدل «معرفت ویژه» از ایمان معرفت‌شناسى‌اى به دست مى‌دهد که طبق آن، هرچند قواى شناختى و منابع شاهدآورى متعارف، معرفت یقینى به حقایق خداباورانه در اختیار نمى‌گذارند، اما قوه شناختىِ «مرتبه‌بالاترى» وجود دارد که این نقیصه را به‌خوبى برطرف مى‌کند. به این ترتیب، به نظر مى‌رسد که این مدل، عقلانیت ایمان را تضمین مى‌کند: اگر ایمان عبارت باشد از باورهایى که شأن معرفتى دارند، مطمئناً ایمان نمى‌تواند عقلانى نباشد. و به محض این‌که داده‌هاى این قوه شناختى ویژه در زمره شواهد تجربى پایه‌اىِ معتقدان قرار گیرند، شرط ارائه شواهد در مورد باور معقول مطمئناً برآورده مى‌شود. این ملاحظات ممکن است سوداى پیروزى بزرگ در بحث «ایمان و عقل» به سود مدل «معرفت ویژه» داشته باشند، اما روشن نیست که این سودا نهایتاً برآورده شود.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار دبیر مجموعه
ایمان
درآمد
1: مدل‌هاى ایمان و مؤلفه‌هاى کلیدى آن‌ها
2: مؤلفه انفعالى ایمان
3: ایمان به عنوان معرفت
4: ایمان و عقل: معرفت‌شناسى ایمان
5: ایمان به عنوان باور
6: ایمان به عنوان توکل
7: ایمان به عنوان مخاطره اعتقادى
8: ایمان به عنوان مخاطره نااعتقادى
9: ایمان به عنوان امید
10: ایمان به عنوان فضیلت
11: ایمان فراتر از خداباورى (رسمى)
ایمان‌گرایى
درآمد
1: تعریف صورى
2: تاریخچه کوتاهى از «ایمان‌گرایى»
3: اصطلاح‌شناسى جانبدارانه
4: ایمان‌گرایى عقلانى؟
کتابنامه
واژه‌نامه انگلیسى به فارسى
نمایه