معرفی و دانلود کتاب ایدئالیسم

معرفی کتاب ایدئالیسم

کتاب ایدئالیسم تألیف پل گایر یکی از جلدهای مجموعه‌ی ارزشمند دانش‌نامه‌ی فلسفه‌ی استنفورد است که در آن در باب ایدئالیسم معرفت‌شناختی و هستی‌شناختی اطلاعات لازم را کسب خواهید کرد. این کتاب ماهیتی همچون یک مدخل و راهنمای آموزشی دارد که در بطن مطالب و گزاره‌های خود می‌کوشد از ساختارهای فکری مکتب مربوطه، فیلسوفانی که در باب مفهوم مدنظر صحبت‌ کرده‌اند و زمینه‌های پیدایش گرایش‌های ایدئالیسم، خلاصه‌ای کاربردی ارائه دهد.

درباره‌ی کتاب ایدئالیسم

می‌توان گفت که فلسفه‌ی ایدئالیسم یکی از مهم‌ترین مکاتب نظری است که در قرن نوزدهم میلادی زمینه‌های پیدایش آن شکل گرفت. اساساً وقتی از ایدئالیسم صحبت می‌شود، منظور چیست و چه سیطره‌ای از مفاهیم و دلالت‌ها را در درون خود بازتاب می‌دهد؟ به‌لحاظ ریشه‌ی لغوی، ideal به معنای مطلوب یا چیزی رضایت‌بخش است که می‌تواند به انتظارات مدنظر پاسخ دهد، ایسم نیز به معنای طبقه‌بندی و قرار گرفتن در یک مکتب فکری و گرایش نظری‌ست که به پیش‌گامان و پیروان آن مربوط می‌شود. در کتاب ایدئالیسم (Idealism)، پل گایر (Paul Guyer) بر آن است تا در قالب پژوهشی فشرده و کاربردی، به شرح مختصات فکری این مکتب بپردازد. در راستای چنین هدفی، نویسنده به بررسی دو شاخه‌ی ایدئالیسم، یعنی ایدئالیسم هستی‌شناختی و معرفت‌شناختی، می‌پردازد. این کتاب اساساً قرار نیست تمام فلسفه‌ی ایدئالیسم و جدل‌های تاریخی آن را به طور کامل توضیح دهد، بلکه به‌عنوان یک مدخل دانش‌نامه‌ای می‌کوشد تا عصاره‌ای از چارچوب‌ها و تقسیم‌بندی‌های مورد بحث را تشریح کند.

همان‌طورکه خود پل گایر نیز در کتاب ایدئالیسم شرح می‌دهد، وقتی یک شخص ایدئالیست خطاب می‌شود لزوماً به معنای فلسفی‌اش نیست. در واقع، بسیاری از کسانی که به باورشان به مثبت‌اندیشی یا قانون جاذبه نزدیکی می‌کند، نیز ممکن است توسط دیگران ایدئالیست خطاب شوند، اما گرایش فکری و شبه‌فلسفی آنان ربطی به مکتب ایدئالیسم ندارد. همچنین، واژگانی چون ایدئالیست و ایدئالیسم شاید در طول روز و در مکالمات روزمره نیز مورد استفاده قرار گیرند که باز هم ارتباطی با حوزه‌ی فلسفه ندارد. در تبیین مفهوم ایدئالیسم، گایر به این نکته اشاره می‌کند که همچون واژه‌ی «بیرون» که به‌واسطه‌ی تضادش «درون» می‌تواند دلالت خود را عنوان کند، ایدئالیسم نیز مفهومی‌ست که اساساً با تضادها معنی می‌شود و مورد بررسی قرار می‌گیرد.

در شرح بهتر مقصود خود، پل گایر عنوان می‌کند که ایدئالیست به کسی گفته می‌شود که با واقع‌گرایی، مادی‌گرایی و جزم‌اندیشی مخالفت می‌ورزد و در استدلال‌های فلسفی نیز از تجربه‌باوری اجتناب می‌ورزد. نگارنده به مخاطبان می‌گوید که، بر اساس پژوهش‌های به‌دست‌آمده، می‌توان ادعا کرد که ایدئالیسم به معنای «چیزی ذهنی، بنیاد غایی کل واقعیت یا حتی جامع واقعیت است». گایر کوشش می‌کند تا هرکدام از این گزاره‌های صورت‌بندی‌شده را در متن خود شرح دهد و در طول کتاب هر ادعا را ریشه‌یابی می‌کند.

آنچه در کتاب ایدئالیسم می‌خوانید، با تشریحات پل گایر از صورت‌ها و فرم‌های نظری در ایدئالیسم قرن هجدهم مانند هیوم و کانت شروع می‌شود و سپس با تفکرات رایج در قرن نوزدهم و ایدئالیسم آلمانی ادامه پیدا می‌کند و در آخر شاهد گزاره‌های انتقادی و تهاجمی مور و راسل نسبت به اندیشه‌های شکل گرفته در ایدئالیسم هستید. در این کتاب، می‌توانید به‌خوبی با هرآنچه که با تفکرات ایدئالیسم معنی می‌شود، آشنایی پیدا کنید. نویسنده تفاوت‌های موجود در سه قرن هجدهم، نوزدهم، بیستم و تحولاتی که در این میان در مکتب ایدئالیسم رخ می‌دهد را مورد بررسی خود قرار می‌دهد. گفتنی‌ست که در کتاب ایدئالیسم در باب گرایش‌های متفکران کشورهای ایتالیا و آمریکا نیز مطالعه می‌کنید. کتاب ایدئالیسم نوشته‌ی پل گایر توسط داود میرزایی ترجمه و از طریق انتشارات ققنوس منتشر شده است.

کتاب ایدئالیسم برای چه کسانی مناسب است؟

این اثر به مخاطبان فلسفه و کسانی که به حوزه‌ی هستی‌شناسی و معرفت‌شناختی گرایش دارند توصیه می‌شود.

در بخشی از کتاب ایدئالیسم می‌خوانیم

در حیطه فلسفه مدرن دو تلقى اساسى از ایدئالیسم وجود داشته است:

1. چیزى ذهنى (ذهن، روح، عقل، اراده) بنیاد غایى کل واقعیت، یا حتى جامع واقعیت است، و

2. اگرچه وجود چیزى مستقل از ذهن تصدیق مى‌شود، هر چیز قابل شناسایى درباره این «واقعیتِ» مستقل از ذهن آن‌قدر تحت نفوذ فعالیت‌هاى آفریننده، شکل‌دهنده یا سازنده (نوعىْ) ذهن دانسته مى‌شود که کل ادعاهاى شناخت باید، به تعبیرى، صورتى از خودشناسى لحاظ شود.

ایدئالیسم به معناى (1) را مى‌توان «ایدئالیسم هستى‌شناختى» یا «متافیزیکى» خواند، در حالى که ایدئالیسم به معناى (2) را مى‌توان «ایدئالیسم معرفت‌شناختى» یا «صورى» نامید. نمونه عالى مدرن ایدئالیسم به معناى (1) را مى‌توان «نظریه نفى ماده» جورج بارکلى دانست که به حسب آن، همه آنچه وجود دارد تصورات و اذهانى الهى یا غیرالهى هستند که آن تصورات را دارند. (خود بارکلى از اصطلاح «ایدئالیسم» استفاده نکرد.) سرچشمه ایدئالیسم به معناى (2) احتمالاً موضعى است که ایمانوئل کانت (اگر نه آشکارا در ویراست نخست نقد عقل محض (1781)، در تمهیدات بر هر متافیزیک آینده (1783) و نیز در مبحث «رد ایدئالیسم» در ویراست دوم نقد عقل محض) بر آن تأکید مى‌کرد، و بر طبق آن، ایدئالیسم با «وجود اشیا سروکار ندارد»، بلکه تأکید آن صرفاً بر این است که «حالاتِ تصور [یا بازنمایى]» ما از اشیا، خاصه مکان و زمان، «تعیناتى متعلق به اشیاى فى‌نفسه» نیستند، بلکه ویژگى‌هاى اذهان خود ما هستند. کانت موضع خود را ایدئالیسم «استعلایى» و «نقدى» خواند، و این موضع ایدئالیسم «صورى» نیز نامیده شده است. ما به طور عام این موضع را «ایدئالیسم معرفت‌شناختى» خواهیم نامید. به موجب طرق فراوانى که اصطلاح «متافیزیکى» به کار برده مى‌شود از باب مثال، خود کانت اصطلاح «متافیزیک» را به دو معناى مختلف به کار مى‌برد: به معناى اول، براى ارجاع به اشتقاق شناخت از عقل محضى که به دست خود او بى‌اعتبار شد، و به معناى دوم، براى اشاره به نظریه خودش درباره سرچشمه‌هاى شناخت، که اکنون آن را معرفت‌شناسى او مى‌نامیم ما ایدئالیسم به معناى (1) را «ایدئالیسم هستى‌شناختى» خواهیم خواند.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار دبیر مجموعه
درآمد
1: مقدمه
2: ایدئالیسم در عقل‌گرایى مدرن متقدم
3: ایدئالیسم در فلسفه بریتانیایى متقدم
4: کانت
5: ایدئالیسم آلمانى
6: شوپنهاور
7: نیچه
8: ایدئالیسم بریتانیایى و آمریکایى
9: سرنوشت ایدئالیسم در قرن بیستم
کتابنامه
واژه‌نامه انگلیسى به فارسى
نمایه