معرفی و دانلود کتاب رویا در شب نیمه تابستان

معرفی کتاب رویا در شب نیمه تابستان

کتاب رویا در شب نیمه تابستان نمایشنامه‌ای کمدی از ویلیام شکسپیر و جزوِ آثار اولیه‌ی اوست. در این درامِ کمدی چهار روایت به‌طور موازی تشریح می‌شوند. شبِ عروسیِ تیسیوس و هیپولیتا است، یک گروهِ شش‌نفره‌ی بازیگرانِ آماتور که برای اجرای نمایش در عروسی آماده می‌شوند به همراهِ عشاقِ چهارگانه به جنگلی کشیده می‌شوند که پریان در آنجا خانه دارند. نیروی خیال‌انگیزِ پریان با قدرتِ جادویی و گاه مسخره‌آمیزِ عشقی سبک‌بال ترکیب می‌شود و یکی از بهترین کمدی‌های تاریخِ تئاتر را می‌سازد.

درباره‌ی کتاب رویا در شب نیمه تابستان

اگر هملت را پیچیده‌ترین تراژدی ویلیام شکسپیر (William Shakespeare) بدانیم، کتاب رویا در شب نیمه تابستان (A Midsummer Night's Dream) قطعاً ساده‌ترین و خیال‌انگیزترین کمدیِ اوست. حتی بسیاری از منتقدان این متن را بیش از آنکه درام به حساب آورند، از فرط شاعرانگی، غزل می‌خوانند. این نمایشنامه از اولین کارهای شکسپیر است و در حدود سال 1954 نگاشته شده است، با وجود گذشت قرن‌ها از تألیف این اثر، همچنان تازگی خود را حفظ کرده و بارها و بارها به اجرا درآمده و مورد اقتباس قرار گرفته است. در نمایشنامه‌ی رویا در شب نیمه تابستان روح سرزنده‌ی شکسپیرِ جوان حلول یافته و سبک‌روحی و شادابی را در سراسر آن جاری و ساری ساخته است. در این اثر که پیش از تراژدی‌های بزرگِ ویلیام شکسپیر نوشته شده، از احساسات دردناک، پیچیدگی‌های روح انسانی، تردیدها، جنایات و دسیسه‌ها خبری نیست و درعوض، قصه‌ی پریان و افسانه‌های یونانی در آن گنجانده می‌شود.

داستانِ کتاب رویا در شب نیمه‌ی تابستان حولِ محورِ عروسیِ تیسیوس و هیپولیتا می‌گردد، اما این تنها روایتِ نمایشنامه نیست. سه روایتِ فرعیِ دیگر به موازات یکدیگر پیش می‌روند و شخصیت‌های متعدد نمایش را می‌شناسانند. بر همگان روشن است که شکسپیر در خلقِ نمایشنامه‌های خود از منابع بسیاری سود می‌برد. او قصه‌هایی را که پیش‌تر گفته شده و در سایه‌ی فراموشی قرار گرفته‌اند، جانی دوباره می‌بخشد و در هیئت و ظاهری جدید در معرض نمایش می‌گذارد. همین نکته است که عده‌ای را به این بدبینی می‌گمارد که شکسپیر نامِ خود را بر آثارِ ادبیِ دیگران می‌نهد. روایتِ دومی که در کتاب رویا در شب نیمه تابستان وجود دارد مربوط به داستانِ پیراموس و تیسبی است که از کتاب متامورفوزها اثر اووید اقتباس شده است. گرچه منابع دیگری وجود دارند که احتمال می‌رود شکسپیر با آن‌ها آشنا بوده است، مثل افسانه‌ی تیسبی بابلی اثر چاوسر. شکسپیر منکرِ آشنایی مردمان زمانه‌اش با این‌گونه داستان‌ها نبوده، اتفاقاً او از این آشنایی به نفعِ درامِ خود سود می‌برد؛ چراکه هجو در صورتی مناسب درمی‌آید که اصلِ موضوعِ هجو برای شنوندگان آشنا باشد و شکسپیر در اینجا داستانِ پیراموس و تیسبی را به طریق هجوآمیزی نقل کرده است. این قصه در گروهِ بازیگرانِ آماتوری نمود می‌یابد که برای اجرایی در شبِ عروسی آماده می‌شوند. آن‌ها برای تمرین به جنگل می‌روند، غافل ازاینکه پریان جنگل را به تسخیر خود درآورده‌اند.

عشق یکی از زمینه‌های اصلیِ این نمایشنامه‌ی کمدی است. در روایتِ فرعی سوم، داستانِ چهار عاشق روایت می‌شود که هریک دل در گروِ دیگری دارد و این مسئله، وصال را برای آن‌ها سخت و حتی ناممکن کرده است. لایسندر و دمیتریوس پسرانی هستند که هردو از کودکی عاشقِ دختر همسایه‌یشان، هرمیا بوده‌اند. هرمیا شیفته‌ی لایسندر است اما پدرش او را مجبور می‌کند تا در شبِ عروسیِ تیسیوس و هیپولیتا به ازدواجِ دمیتریوس درآید. هرمیا و لایسندر به جنگل می‌گریزند. دمیتریوس به دنبالِ آن‌ها می‌رود تا رقیبِ عشقیِ خود را بکشد و معشوق را از آن خود کند، اما آن‌ها نیز در جنگلی که نیروی پریان بر آن مسلط است، گرفتار می‌شوند. حلقه‌ی چهارمِ این داستانِ عشقی دختری به نام هلناست که عشقِ دمیتریوس را در سر دارد.

بالاخره روایتِ چهارمِ نمایشنامه‌ی رویا در شب نیمه تابستان، مربوط به قصه‌ی پریان است. سرگذشت پریان را ویلیام شکسپیر از دو جا اقتباس کرده است: ادبیات انگلیسی و عقاید عوام. پریان را این‌طور معرفی می‌کنند: «این‌ها موجوداتی هستند هوایی و چالاک، گرداگرد زمین سیر می‌کنند، از آفتاب اجتناب می‌کنند، بی‌اینکه از آن بترسند. تاریکی را می‌پسندند، مهتاب را دوست می‌دارند و در پرتوهای آن می‌رقصند. رویاها برای آدمیزادگان می‌فرستند و به همین وسیله ایشان را تحت نفوذ خود قرار می‌دهند، عاری از احساسات ظریف و ملاحظات اخلاقی هستند. آدمیزادگان را به بی‌وفایی تحریض می‌کنند. مشاهده‌ی رنج شدید عشاق در ایشان هیچ حس همدردی نمی‌انگیزد. فقط از اشتباهات و رفتار ابلهانه‌ی ایشان ذوق می‌کنند و متعجب می‌شوند. فاقد قوه‌ی عقلانی عالی هستند و فکر نمی‌کنند. جز رویا، تغییر هیئت و تقلید، وسیله‌ای برای اعمال قدرت بر آدمیزادگان ندارند، فرمانروای کشوری هستند که سراپا مرکب از وهمیات و حسیات است. یک زندگانی با تجمل و نشاط دارند که همه موقوف بر لذایذ جسمانی است. از اسرار طبیعت و نیروهای پنهانی گل‌ها و گیاه‌ها آگاه هستند و توی گل‌ها می‌خوابند.» شکسپیر پریان را به‌عنوان موجوداتی مسلط بر انسان‌ها در نمایشنامه‌ی خویش آورده و کتاب رویا در شب نیمه‌ی تابستان را به فانتزی نزدیک می‌کند.

ویلیام شکسپیر آن‌گونه که در شاهکارهای بعدِ خود مثل هملت، در روحِ شخصیت‌ها دقیق می‌شود و لایه‌های پنهانی آن‌ها را کاوش می‌کند، در کتاب رویا در شب نیمه تابستان بدین شکل عمل نمی‌کند. اساساً شخصیت‌پردازیِ عمیق در این نمایشنامه کارساز نیست. عاشق و معشوق‌ها نمونه‌هایی بسیار عادی هستند و ویژگی متمایزی نسبت به یکدیگر ندارند. این درام‌نویس، جنبه‌ی خیالی عشق را تصویر کرده و بی‌منطقی آن ‌را به مسخره گرفته است. به عبارت دیگر، او تشخیص داده که اغلب اعمال ما معلولِ عللی است که مربوط به عقل و استدلال نیست، بلکه از آرزوگاه نهانی یا به اصطلاحِ روان‌شناسان جدید، از ناخودآگاه سرچشمه می‌گیرد. فقط دو شخص در این درام یافت می‌شوند که شکسپیر در تصویر روحیه‌ی ایشان تعمق و دقت به خرج داده است و آن‌ها تیسیوس و باتم هستند.

همه‌ی تضادهای موجود در کمدیِ رویا در شب نیمه‌ی تابستان تعمدی هستند. شکسپیر از تضاد برای ایجاد تنوع استفاده کرده است؛ تضادِ دلقک‌ها در برابرِ پریان، وقار تیسیوس و هیپولیتا در برابر ابلهی‌ها و آشفتگی‌های عشاق چهارگانه و... . با خواندنِ این کتابِ هجوآمیز ممکن است با صدای بلند بخندید و گاه با صحنه‌های مضحک و هم‌زمان غم‌انگیزی مواجه شوید. این اثر مقدمه‌ای خوب برای ورود به دنیای شکسپیر است. انتشارات علمی و فرهنگی کتاب حاضر را با ترجمه‌ی مسعود فرزاد به چاپ رسانیده است.

در نکوداشت کتاب رویا در شب نیمه تابستان

• آثار ویلیام شکسپیر ترکیبی است از شاهکار ادبی و مستندات تاریخی. (وال استریت ژورنال)

اقتباس‌های سینمایی و فرهنگی از کتاب رویا در شب نیمه تابستان

• اقتباس‌های فراوانی در تئاتر، سینما، ادبیات و حتی اپرا و باله از این اثرِ شکسپیر صورت گرفته که در اینجا فقط به اشاره‌ی چند مورد بسنده می‌کنیم. رمان احمق‌ها و فانی اثر برنارد کورنول، یکی از این اقتباس‌هاست. پروتاگونیستِ (قهرمان و شخصیت اصلی) قصه برادرِ ویلیام شکسپیر است. ریچارد نزد برادرش به لندن می‌رود؛ جایی که ویلیام یک بازیگر و نویسنده‌ی موفق است.
• یک فیلم کمدی فانتری با همین نام در سال 1999 در سینمای آمریکا ساخته شده. مایکل هافمن کارگردان آن است و کوین کلاین، میشل فایفر و روپرت اورت ستارگان آن هستند.

کتاب رویا در شب نیمه تابستان برای چه کسانی مناسب است؟

مطالعه‌ی این کتاب برای دانشجویان تئاتر و علاقه‌مندان به دنیای نمایش و آثار شکسپیر، تجربه‌ای خوشایند خواهد بود.

در بخشی از کتاب رویا در شب نیمه تابستان می‌خوانیم

تیتانیا: این‌ها همه دروغ‌هایی است که از حسادت ساخته‌ای. از آغاز نیمه‌ی تابستان به این ‌طرف، هیچ ‌وقت نشده است که من و پریانم روی تپه، در میان دره یا جنگل یا چمن، کنار چشمه‌ی ریگ فرش یا جوی نیزار یا ساحل دریا گرد آییم تا در حلقه‌های خودمان به آهنگ باد سوت زننده پایکوبی کنیم، مگر اینکه تو عربده کنی و بازی ما را برهم بزنی، از این‌رو، بادها که دیدند هر چه برای ما نی می‌زنند ثمری ندارد، گویی به خیال انتقام افتاده و از دریا مه‌های مرض‌بار فرا مکیدند و این مه‌ها روی زمین افتاده، هر رودخانه‌ی ناچیزی را چنان مغرور کردند که لبریز شد و ساحل‌های خود را زیر آب گرفت. پس یوغ‌کشی‌های گاوورزو و عرق‌ریزی‌های دهقان شخم‌زن به هدر رفته، جوانه‌های سبز گندم، پیش از آنکه ریشش بروید پوسید. مزرعه به غرقابی تبدیل یافت و آغل تهی ماند. چهارپایان از مرض مردند و کلاغ‌ها از گوشت ایشان چاق شدند، میدان بازی ناین منز ماریس از گل پر شد و جاده‌های پیچاپیچ، عجیب و خوشایندی که برای بازی‌های مختلف روی چمن شاداب کشیده شده بود، چون مدت‌ها گذشت و کسی پا روی آن‌ها نگذاشت محو و ناپدید گردیده است. فناپذیران آدمیزاده زمستان خود و باری‌های معهود آن را فاقدند. دیگر سرود و تصنیفی سراییده نمی‌شود تا گوش شب را محظوظ کند، از این رو، قرص ماه که فرمانروای دریاهاست از شدت خشم رنگ باخته، هوا را سراسر نمناک کرده است به ‌طوری‌که امراض زکامی فراوان شده‌اند و می‌بینم که فصل‌ها بر اثر این آشفتگی تغییر پذیرفته‌اند، شبنم‌های منجمد سپید سر در دامن شاداب گل ارغوان می‌افتد و بساک معطری از گل‌های زیبا، گویی از روی استهزا روی فرق کم‌مو و سرد هایمز پیر نهاده شده است. بهار، تابستان، پاییز پربار و زمستان خشمگین لباس‌های عادی خود را عوض کرده‌اند و جهان از مشاهده‌ی حاصل هر کدام از ایشان متحیر مانده است و نمی‌تواند تشخیص بدهد هر فصل کدام است. این‌ همه مصائب بر اثر گفت‌وگو و اختلاف ما پدید آمده است و ماییم که سرمنشأ همه‌ی آن‌ها هستیم.

اوبران: پس خودتان هم به اصلاح آن اقدام کنید. شما توانایی این‌کار را دارید. چرا باید تیتانیا با اوبران خویش جنگ داشته باشد؟ من خواهشی ندارم، جز اینکه پسرکی را که دزدیده‌اید برای نوکری به من بدهید.