معرفی و دانلود کتاب شیوه‌ی چشم: بهمن جلالی که بود و چه کرد؟

معرفی کتاب شیوه‌ی چشم: بهمن جلالی که بود و چه کرد؟

کتاب شیوه‌ی چشم نوشته‌ی پیمان هوشمندزاده، زندگینامه‌ی بهمن جلالی، یکی از عکاسان برجسته و مهم در تاریخ ایران است. پیمان هوشمندزاده که خود عکاس نیز هست، مجموعه‌ای از مصاحبه‌های بهمن جلالی را گردآوری کرده و از وی عکس‌ها و خاطراتی هم این کتاب آورده است. نویسنده به‌تفصیل درباره‌ی زندگی بهمن جلالی نوشته است.

درباره‌ی کتاب شیوه‌ی چشم

ما در کتاب شیوه‌ی چشم با عکس‌هایی که پیمان هوشمندزاده داخل کتابش قرار داده به‌صورت کامل با بهمن جلالی آشنا می‌شویم. از دفتر کار بهمن جلالی در خیابان هفت‌تیر گرفته تا محل سکونتش در بنفشه‌دهِ کلاردشت؛ همه را نویسنده با ذکر تاریخ زیر عکس‌ها آورده که به شرح‌حال بودن کتاب کمک شایانی کرده است. چنان‌که در کتاب شیوه‌ی چشم می‌خوانیم، بهمن جلالی در دانشگاه، اقتصاد خوانْد؛ ولی ازآنجایی‌که شیفته‌ی عکاسی بود، به این رشته روی آورد. وی پس از اینکه در مجله‌ی تماشا در مقام عکاس تجربه‌ی کافی را به دست آورد، عازم انگلستان شد تا عکاسی را به‌طور حرفه‌ای بیاموزد. در ادامه‌ی کتاب می‌خوانیم که بهمن جلالی در سال 1355 به ایران بازگشت و پروژه‌های مختلفی انجام داد، اما آنچه میان باقی کارهایش از اهمیت بالایی برخوردار بود، عکاسی‌اش در هشت سال جنگ بین ایران و عراق بود که توانست لحظات غریبی را با دوربینش ثبت کند.

پیمان هوشمندزاده که خودش هم عکاس به نامی است و گاهی دست‌به‌قلم می‌شود، نه‌تنها ما را در این کتاب به‌طور کامل با بهمن جلالی آشنا می‌کند؛ بلکه با فضای خودمانی و صمیمانه‌ای که در کتاب شیوه‌ی چشم به وجود آورده، در زندگی پر فراز و نشیب بهمن جلالی همراه او می‌شویم؛ می‌فهمیم که بهمن جلالی چه ویژگی‌های اخلاقی و چه مهارت‌های دیگری در زندگی شخصی‌اش داشته و نیز از مسیر آشنایی‌اش با رعنا جوادی، همسرش، مطلع می‌شویم؛ کسی که اکثر عکس‌های بهمن جلالی را او گرفته، تصاویری که در این کتاب آورده شده است. نویسنده‌ی کتاب شیوه‌ی چشم تمام تلاش خود را کرده تا صرفاً روی مهارت و چشم تیزبین بهمن جلالی در عکاسی متمرکز نشود و زندگی او را از چند زاویه بررسی کند.

پیمان هوشمندزاده بخشی از کتاب شیوه‌ی چشم را به خاطرات خود با بهمن جلالی اختصاص داده که نشان می‌دهد، این دو چقدر به یکدیگر نزدیک بودند. عکس‌ها، گفت‌وگوها و مستنداتی که در این کتاب وجود دارد، باعث می‌شود که خواننده دریابد بهمن جلالی دقیقاً که بود و در طول زندگی‌اش چه کرد. آنچه در این کتاب متوجه می‌شویم این است که بهمن جلالی شیوه‌ی خاص خودش را از زندگی یک هنرمند به نمایش گذاشته است. این عکاس برجسته و مهم در تاریخ ایران، نگرش و نگاهش به دنیای پیرامون را ازنقطه‌نظر یک عکاس توصیف می‎‌کند. روایت بهمن جلالی از جهان هر آن چیزی است که تصورش را کنید؛ او از زندگی هنری خود در مقام یک عکاس و نیز راجع‌به خودِ زندگی و مرگ صحبت می‌کند.

پیمان هوشمندزاده دهه به دهه زندگی بهمن جلالی را در کتاب شیوه‌ی چشم به طور کامل و منظم آورده است و می‌گوید که در هر دهه از زندگی‌اش چه کرده و کجا رفته است؛ از سفر به آفریقا گرفته تا سفر به پاریس و بارسلونِ اسپانیا را نویسنده به‌تفصیل شرح می‌دهد. نویسنده روایت زندگی بهمن جلالی را تا سال آخر عمر وی ادامه می‌دهد، جایی که این عکاس زبده سرانجام در سال 1388 بر اثر سرطان پانکراس جان خود را از دست داد. این کتاب زندگینامه را که نشر چشمه چاپ و روانه‌ی بازار کرده است، اکنون می‌توانید تهیه کنید.

کتاب شیوه‌ی چشم برای چه کسانی مناسب است؟

اگر از علاقه‌مندان به رشته‌ی عکاسی و به‌ویژه از طرف‌داران بهمن جلالی هستید و می‌خواهید از زندگی او آگاه شوید و در این بین نکاتی مهم و آموزنده هم به دست بیاورید، از خواندن این کتاب غافل نشوید.

در بخشی از کتاب شیوه‌ی چشم: بهمن جلالی که بود و چه کرد؟ می‌خوانیم

در دوران حکومت رضاشاه عکس‌دار شدن شناسنامه‌ها اجباری شد و همه مجبور شدند عکس بگیرند و همین باعث شد در تهران و شهرستان‌ها عکاس‌خانه‌ها رشد کنند، چون همه به عکس نیاز داشتند. بعد هم عکاس‌خانه‌ها کارشان را گسترش دادند و دیگر فقط عکس شناسنامه‌ای نمی‌گرفتند. کم‌کم ژانری به نام «عکاسی استودیو» در ایران شکل گرفت که مردم به مناسبت‌های مختلف مثل عید یا روزهای عادی می‌رفتند عکاس‌خانه عکس دسته‌جمعی یا پرتره می‌گرفتند. عکس‌هایی که در آن دوره گرفته شدند کاملاً مشخصه‌ای از عکاسی ایرانی داشتند؛ در تزیینی که در پس‌زمینه با گل شمعدانی و گلدان یاس بود یا پرده‌هایی که آویخته شده بود، یک خلوص و سادگی و تزئینی در آدم‌ها، در پزهایشان و در لباس‌هایشان بود. عکس‌هایی که کاملاً عکاسی استودیویی ایرانی بودند و امضای ایرانی داشتند.

در سال‌های 1315 تا 1320، دوران تجددخواهی رضاشاه، همه‌چیز دگرگون شد. رضاخان آرزو داشت وضعیت به‌هم‌ریخته‌ی ایران را سروسامان بدهد و نشانه‌های غربی را بیاورد: از کشف حجاب بگیریم تا اجباری کردن کلاه پهلوی و تغییر لباس و مناسبات. در این میان آن نوع عکاسی هم که امضای ایرانی داشت، مثل خیلی چیزهای دیگر، کم‌کم نابود شد. آن تزیینات ایرانی تبدیل شد به تزیینات باروکی؛ در عکس‌ها صندلی‌ها، مبل‌ها و لباس‌های غربی بود و چیز زیادی از نمادهای ایرانی وجود نداشت. عکاس‌خانه‌ها تا دوره‌ی انقلاب به همین شکل رواج داشتند تا آن‌که به‌کلی از بین رفتند. در واقع از یک طرف به دلیل شرایط اجتماعی و سیاسی و محدودیت‌ها و از طرف دیگر آمدن دوربین‌های کوچک و آسان شدن عکاسی عکاس‌خانه‌ها تعطیل شدند. الآن هم اگر عکاس‌خانه‌ای کار می‌کند، با یک دوربین 35 میلی‌متری عکس شش‌درچهار پاسپورتی و شناسنامه‌ای می‌گیرد و دیگر از آن عکس‌های آتلیه‌ای که در ایران داشتیم خبری نیست. به‌هرحال این ژانر بحث مفصلی دارد و خودش موضوعی جداست.