معرفی و دانلود کتاب داوری زیباشناختی

معرفی کتاب داوری زیباشناختی

ارزیابی تجربه‌های زیباشناختی یکی از بحث‌های حوزه‌ی فلسفه‌ی هنر است که بسیاری از فیلسوفان از جمله کانت درباره‌ی آن سخن رانده‌اند. در کتاب داوری زیباشناختی، نیک زنگویل، نظر کانت را در این باره شرح می‌دهد. سپس به مطالعات معاصر در این زمینه می‌پردازد. این کتاب که در گروه فلسفه‌ی هنر قرار دارد،‌ مفهوم داوری ذوقی را تشریح می‌کند و ویژگی‌ها و تمایزات آن را از مفاهیم مشابه نشان می‌دهد.

درباره‌ی کتاب داوری زیباشناختی

قضاوت درباره‌ی زیبایی و زشتی پدیده‌های اطرافمان بخش مهمی از زندگی را تشکیل می‌دهد. به همین سبب فیلسوفان از عهد باستان تا به امروز درباره‌ی اصول و قواعد زیبایی‌‌شناختی اندیشیده‌ و سعی کرده‌اند ماهیت این تجربه‌ها و داوری‌ها را بفهمند و میزان اعتبار آن‌ها را بسنجند. نیک زنگویل (Nick Zangwill) در کتاب داوری زیباشناختی (Aesthetic Judgment) نیز بر همین موضوع تمرکز کرده است.

نویسنده در بخش نخست کتاب داوری زیباشناختی، تقریر ایمانوئل کانت را از داوری در باب زیبایی مرور می‌کند. در بیان کانت و تقریباً‌ تمام کسانی که در زمینه‌ی زیباشناسی سنتی قلم زده‌اند، مفهوم «داوری ذوقی» نقش کلیدی دارد. بنابراین نیک زنگویل در ابتدا، مختصات داوری ذوقی را نزد کانت بررسی می‌کند. سپس به مسائل و مباحثی می‌پردازد که متفکران قرن بیستم مطرح کرده‌اند. مؤلف با قیاس این نظریات قصد دارد بفهمد مفهوم امر زیبایی‌شناختی تا چه اندازه پذیرفتنی است.

بخش چشمگیری از کتاب داوری زیباشناختی به شرح نظریات کانت در این زمینه اختصاص یافته است. امانوئل کانت، فیلسوف برجسته‌ی آلمانی، بین داوری ذوقی و داوری تجربی تمایز قائل می‌شود. وی دو شرط اساسی و ضروری برای داوری ذوقی برمی‌شمارد که یکی سوبژکتیویته و دیگری کلیت هستند. او این موارد را به صورت مجزا شرح می‌دهد و فهم ویژگی لذت از زیبایی را در گروی فهم ویژگی‌های داوری ذوقی می‌داند. به همین علت، از ویژگی‌هایی چون هنجارمندی نام می‌برد و درباره‌ی آن و رابطه‌ی هنجارمندی و لذت توضیح می‌دهد. همچنین کانت از دیگر مؤلفه‌های داوری‌ زیباشناختی نام می‌برد و درباره‌ی آن‌ها و میزان اهمیتشان توضیح می‌دهد. صحت، استقلال از ذهن و وابستگی غیرزیباشناختی از جمله مواردی هستند که در این کتاب تشریح می‌شوند.

سرانجام نویسنده به مفهوم معاصر امر زیباشناختی می‌پردازد. وی توضیح می‌دهد که معمول‌ترین مفهومی که در عصر حاضر برای داوری زیباشناختی به کار می‌رود، داوری‌های ناظر به زیبایی و زشتی را الگوی خود می‌گیرند و این همان چیزی است که با عنوان داوری ذوقی از آن یاد می‌شود. با این تفاوت که دامنه‌ی مفهوم معاصر از جهتی وسیع‌تر از مفهوم مورد نظر کانت و از جهاتی دیگر محدودتر از نظریات وی به نظر می‌رسد. نیک زنگویل داوری زیباشناختی را از نظر کانت و در مفهوم معاصر آن مقایسه می‌کند و در نهایت کتاب را با بحثی تحت عنوان اخلاقیات زیباشناختی پایان می‌دهد.

کتاب داوری زیباشناختی در اصل ترجمه‌ی مدخلی از دانشنامه‌ی فلسفه‌ی استنفورد است که یکی از منابع جامع، معتبر و تحلیلی در این موضوع به حساب می‌آید. این کتاب را انتشارات ققنوس با ترجمه‌ی محمدرضا ابوالقاسمی منتشر کرده است.

کتاب داوری زیباشناختی برای چه کسانی مناسب است؟

کتاب داوری زیباشناختی برای دانشجویان، استادان و پژوهشگران حوزه‌ی فلسفه و فلسفه‌ی هنر مناسب خواهد بود.

در بخشی از کتاب داوری زیباشناختی می‌خوانیم

هنجارمندى داورى‌هاى زیباشناختى را مى‌توان در قالب مفهوم خاصى از حقیقت زیباشناختى نیز صورت‌بندى کرد. این صورت‌بندى از برخى جهات سودمند است. چه‌بسا برخى‌ها بگویند با طرح بحث حقیقت زیباشناختى باید وجود واقعیتى زیباشناختى را نیز پذیرفت. اما این دغدغه از این فرض ناشى مى‌شود که هر جا بحث مفهوم حقیقت به میان مى‌آید، ناگزیر همه راه‌ها به نوعى مفهوم حداکثرىِ حقیقت به‌مثابه مطابقت ختم مى‌شود. در بسیارى از حوزه‌ها مثلاً، در علم و روان‌شناسى مفهومى حداکثرى از حقیقت به‌مثابه مطابقت احتمالاً مورد نظر است. با این حال، آن مفهومى از حقیقت که در زیباشناسى کاربرد دارد ممکن است مفهومى باشد که طبق آن حقیقت صرفاً راجع است به هنجارمندى‌اى که پیش‌تر شرحش دادیم و دیدیم که طبق آن، داورى‌هاى ذوقىِ درست و نادرست وجود دارند یا دست‌کم برخى از داورى‌ها نسبت به سایر داورى‌ها بهترند.

اگر مفهوم حقیقت را به کار گیریم، مى‌توانیم ایده هنجارمندى را از این راه بیان داریم که بگوییم اگر داورى‌اى صادق باشد، آن‌گاه داورى مخالف با آن کاذب است. یا مى‌توانیم بگوییم که اصل عدم‌تناقض شامل داورى‌هاى زیباشناختى نیز مى‌شود، بدین معنا که داورى‌هاى زیباشناختى‌اى وجود دارند که محال است خودشان و نقیضشان همزمان صادق باشند. لزومى ندارد این اصل تمامى داورى‌هاى ذوقى را شامل شود، مادام که بخش قابل‌توجهى از آن‌ها را در بر مى‌گیرد.

یک چنین مفهوم هنجارمندى از حقیقت پرمایه‌تر [یا حداکثرى‌تر] است از آن مفهومى که صرفاً ابزارى است در خدمت «تصدیق معناشناختى». یعنى حقیقتِ هنجارمند فراتر است از حقیقت به‌مثابه «حشو». حتى داورى‌هاى ما درباره امر مطبوع، درباره طعم دلچسب شراب قنارى، هم مى‌توانند به مفهومى کم‌اهمیت و حشو از حقیقت دسترسى یابند. مثلاً، بى‌آن‌که به آتش مباحثات متافیزیکى دامن بزنیم، مى‌توانیم بگوییم گزاره «شراب قنارى طعم دلچسبى دارد، صادق است؛ اگر و تنها اگر طعم شراب قنارى دلچسب باشد».

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار دبیر مجموعه
[درآمد]
1. داورى ذوقى
2. سایر مؤلفه‌هاى داورى ذوقى
3. مفهوم امر زیباشناختى
کتابنامه
واژه‌نامه انگلیسى به فارسى
نمایه