معرفی و دانلود کتاب فلسفه هنرها: درآمدی بر زیبایی شناسی

معرفی کتاب فلسفه هنرها: درآمدی بر زیبایی شناسی

شماری از فلاسفه بر این باورند که ارزش هنر به لذتی است که از آن حاصل می‌شود؛ اما از آنجایی که ممکن است امر خوشایند نزد افراد گوناگون متفاوت باشد، پس ارزش هنر چگونه سنجیده می‌شود؟ در کتاب فلسفه هنرها، گوردن گراهام بر این مبحث و بسیار فراتر از آن مطالعه می‌کند. این کتاب که در گروه کتاب‌های فلسفه هنر دسته‌بندی می‌شود، ابعاد مختلفی از هنر و ارزش هنری را می‌کاود.

درباره‌ی کتاب فلسفه هنرها

هنرها رکن مهمی از حیات و فرهنگ آدمی هستند که توجه فراوانی را به خود جلب می‌کنند و سرچشمه‌ی لذت، معنا و احساس برای مخاطبان خود هستند. همین باعث شده تا پرسش‌های مهمی درباره‌ی چیستی و قدر و ارزش هنر مطرح باشد و از فلاسفه گرفته تا جامعه‌شناسان، نظریه‌پردازان ادبی و منتقدان هنر تلاش کنند تا به این پرسش‌ها پاسخ دهند. گوردن گراهام (Gordon Graham) در کتاب فلسفه هنرها (Philosophy of the Arts: An Introduction to Aesthetics) مباحث مقدماتی و پایه‌ی نقد هنر و زیبایی‌شناسی را مطرح می‌کند و خوانندگان را با تفکر فیلسوفانی آشنا می‌کند که بیشترین توجه را به پرسش‌های بنیادین این حوزه معطوف کرده‌اند.

کتاب فلسفه هنرها به طیف گسترده‌ای از هنرها از فیلم، نقاشی و معماری گرفته تا داستان، موسیقی و شعر نظر می‌اندازد و درباره‌ی مجموعه‌ای از نظریه‌های فلسفی متفکرانی چون هیوم، کانت، گادامر، کالینگوود، دریدا و کروچه بحث می‌کند. در پایان هر فصل پیشنهاداتی نیز برای مطالعه‌ی بیشتر ارائه شده است. این کتاب به دور از اصطلاحات پیچیده نگاشته شده است. همین ویژگی این متن را برای تازه‌واردان به این عرصه ساده و روان می‌کند.

گوردن گراهام در کتاب فلسفه‌ هنرها بیش از آنکه به تعریف هنر بپردازد، بر ارزش هنر تکیه کرده و بر نظریه‌های هنر هنجاری تأکید می‌کند. به عقیده‌ی نویسنده رویکرد هنجاری به هنر بسیاری از مشکلات را از پیش پا بر می‌دارد. با در نظر گرفتن رویکرد هنجاری، نویسنده به این نتیجه می‌رسد که شناخت‌گرایی زیبایی‌شناسانه، بهترین تبیینی است که درباره‌ی ارزش هنر بیان شده است و دایر بر این است که ارزش هنر بیش از هر چیز در طرق سهیم بودن آن در فهم انسانی تلقی گردد. این رویکرد یکی از تمایزات کتاب فلسفه هنرها با کتاب‌های دیگری است که با همین موضوع تألیف شده‌اند.

در مجموع، می‌توان گفت قصد این کتاب آن است که از طرفی پاسخ‌هایی را مطرح کند که تا کنون به پرسش‌های فلسفی درباره‌ی هنر داده شده‌اند و از طرف دیگر، ذهن خواننده را بیشتر به تفکر فلسفی درباره‌ی ارزش هنر برانگیزد. کتاب فلسفه هنرها را انتشارات ققنوس با ترجمه‌ی مسعود علیا منتشر کرده است.

نکوداشت‌های کتاب فلسفه هنرها

• ویراست جدید کتاب فلسفه‌ هنرها یکی از جامع‌ترین و واضح‌ترین مقدمه‌ها را بر زیبایی‌شناسی ارائه می‌کند. (اندی همیلتون، دانشگاه دورهام انگلستان)
• در دسترس، گسترده و فراتر از همه‌ی این‌ها، درگیرکننده. (جرولد لوینسون، دانشگاه مریلند)
• مقدمه‌ای عالی برای زیبایی‌شناسی فلسفی که سهم متمایز و اصلی خود را در این موضوع دارد. (الکس نیل، دانشگاه ساوت‌همپتون)

کتاب فلسفه هنرها برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران حوزه‌ی فلسفه و هنر یا نوآموزانی که قصد دارند با فلسفه‌ی هنر آشنا شوند، مناسب است.

در بخشی از کتاب فلسفه هنرها: درآمدی بر زیبایی شناسی می‌خوانیم

گادامر بر نکاتى که اندکى قبل در باب زیبایى‌شناسى کانت آوردیم صحه مى‌گذارد. به قول خودش، «تقرب به هنر از طریق تجربه ذوق زیبایى‌شناسانه تقربى نسبتا بیرونى است و... به نحوى از شأن آن مى‌کاهد» (Gadamer 1986: 19)با این حال، پیشرفت عظیم کانت این بود که دریافت اولاً ذوق زیبایى‌شناسانه امرى صرفا شخصى نیست بلکه چیزى است که در خور قبول عام و مدعى آن است؛ ثانیا این ذوق نه در مفهومى از مفاهیم قوه فاهمه بلکه در بازى آزادانه تخیل سرچشمه دارد؛ و ثالثا این قابلیت بازىِ آزادانه، ویژگىِ خاص «نبوغ» هنرى است. این همان جایى است که فلسفه هنر کانت و زیبایى‌شناسى او با هم تلاقى مى‌کنند. به عقیده کانت، ذوق صرفا قوه‌اى است انتقادى، 50 نه مولّد یا آفریننده. در حالى که «زیبایى طبیعى چیزى زیباست؛ زیبایى هنرى تصورى زیبا از چیزى است» (48، تأکید از کانت است) و ایجاد تصورات زیبا کارِ مختص به نبوغ است. مسئله این است که بر مبناى شرح کانت به نظر مى‌رسد که تنها پیوندى امکانى، یا، چنان که به تقریب مى‌توان گفت، پیوندى عَرَضى، میان فعالیت ذوق و ایجاد زیبایى وجود دارد.

در مقابل، گادامر مى‌پندارد که اگر به مفهوم ذوق با دقت بیش‌ترى توجه کنیم، مى‌توانیم پیوندى محکم‌تر از آنچه کانت قائل بود [میان این دو] برقرار سازیم. همان طور که کانت شرح مى‌دهد، نشان نبوغ در فعالیتى آفریننده است که در خدمت غایتى نیست که آن را مقرون به فایده کند، و نمى‌توان آن را در قواعد یا فرمول‌هاى ثابت و معینى به ضبط درآورد. حتى نوابغ از قواعدى که تعیّن‌بخش فعالیت خلاقانه و آزادانه آن‌هاست آگاهى ندارند. آنچه گادامر مى‌گوید بدین قرار است که «آفریده نابغه را هرگز نمى‌توان به واقع از هم‌ سازى51 کسى که آن را تجربه مى‌کند مجزا کرد» (1986: 21)، که این یعنى درک اثرى هنرى مستلزم فعالیت تخیلىِ تماشاگر یا مخاطب است فعالیتى که کم از فعالیت تخیلى خالق اثر نیست. مى‌توانیم بگوییم که باید ذهن هنرمند و ذهن مخاطب متقابلاً به فعالیت خلاقانه مشتغل باشند.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار ویراست دوم
مقدمه
1) هنر و لذت
2) هنر و احساس
3) هنر و فهم
4) موسیقى و معنا
5) از نقاشى تا فیلم
6) شعر و بازگویى
7) معمارى به مثابه هنر
8) ارزش‌گذارى و زیبایى‌شناسى طبیعت
9) نظریه‌هاى هنر
فهرست مثال‌ها
کتابنامه
نمایه