معرفی و دانلود کتاب جهان ادراک

معرفی کتاب جهان ادراک

جهانی که در زندگی روزمره به واسطه‌ی حواسمان درک می‌کنیم، جهانی آشنا به نظر می‌رسد که به‌سادگی می‌توانیم به کنه آن پی ببریم؛ اما در کتاب جهان ادراک، موریس مرلوپونتی معتقد است که این باور نوعی توهم است. کتاب حاضر که متن مکتوب مجموعه‌ای از سخنرانی‌های مرلوپونتی در رادیو فرانسه است، در گروه کتاب‌های فلسفی طبقه‌بندی می‌شود و نگرش وی را نسبت به جهان ادراک معرفی می‌کند.

درباره‌ی کتاب جهان ادراک

در فلسفه‌ی پدیدارشناسی، جهان به‌عنوان یک واقعیت مستقل در نظر گرفته نمی‌شود؛ بلکه نحوه‌ی تجربه و درک ما از جهان حائز اهمیت است و «ادراک» به‌عنوان نقطه‌ی آغاز برای فهم جهان و درک ما از واقعیت، یکی از مفاهیم اساسی این جریان فلسفی به حساب می‌آید. موریس مرلوپونتی (Maurice Merleau-Ponty) که یکی از فیلسوفان برجسته‌ی این حوزه از فلسفه است، در کتاب جهان ادراک (The World of Perception)، چگونگی ادراک ما را از جهان از طریق بدن و حواس بررسی می‌کند.

موریس مرلوپونتی، یکی از پیشگامان پدیدارشناسی قرن بیستم و از مهم‌ترین متفکران دوران پس از جنگ بود که در کنار ادموند هوسرل و مارتین هایدگر در تعریف و ترسیم مبانی پدیدارشناسی نقش کلیدی داشت. اندیشه‌ی اصلی او آن بود که درک ما از جهان از طریق تجربه‌ی بدنی، شکل می‌گیرد و این ایده را در کتابی با عنوان پدیدارشناسی ادراک مطرح کرد. وی در سال 1984، هفت سخنرانی درباره‌ی دنیای ادراک برای شنوندگان رادیو فرانسه ارائه کرد که انتشارات راتلج به مناسبت صدمین سالگرد تولد وی، این مجموعه را در کتابی با عنوان «جهان ادراک» به انگلیسی ترجمه و در گروه کتاب‌های کلاسیک خود منتشر کرد.

موریس مرلوپونتی در کتاب جهان ادراک، سخنرانی‌های خود را با این جمله آغاز می‌کند: «باید جهان به ادراک درآمده را دوباره کشف ‌کنیم.» او در این کتاب، علاوه‌ بر آنکه به چگونگی ادراک ما از جهان از طریق بدن و حواس می‌پردازد، دیدگاه‌های فلسفی خود را در برابر نگرش علمی و عقل‌گرایانه‌ی دکارتی مطرح کرده و با دیدگاه عقل‌گرایانه‌ی دکارت و نگرش عینی‌گرای علم مدرن مقابله می‌کند.

مرلوپونتی در این سخنرانی‌ها، کاوش در جهان ادراک را به سه بخش فضا، اعیان حسی و حیات حیوانی تقسیم ‌و هر یک را جداگانه بررسی می‌کند. او بخش‌هایی از کتاب جهان ادراک را به نقش هنر و تأثیر آن بر ادراک انسان اختصاص می‌دهد و هنر را به‌عنوان راهی برای آشکار ساختن ابعاد پنهان ادراک و تجربه‌ی زیباشناختی بررسی می‌کند.

در مجموع، کتاب جهان ادراک، با کاوش در مفهوم ادراک، نگرش پدیدارشناسانه‌ی مرلوپونتی را به ما می‌شناساند و در کنار آن به حوزه‌های دیگری مانند هنر، علم و روان‌شناسی ادراک نیز می‌پردازد.

این کتاب را انتشارات ققنوس با ترجمه‌ی فرزاد جابرالانصار منتشر کرده است.

در نکوداشت‌ کتاب جهان ادراک

• موریس مرلو-پونتی با نثری ساده به موضوعات اصلی خود می‌پردازد. او درباره‌ی بدن و جهان، همزیستی فضا و اشیا، خوش‌بینی نابجای علم و همچنین چسبندگی مرموز عسل و رازآلود بودن خشم سخن می‌گوید. (جیمز الکینز، نویسنده، استاد دانشگاه و تاریخ‌دان هنر)

کتاب جهان ادراک برای چه کسانی مناسب است؟

دانشجویان، استادان و متخصصان حوزه‌ی فلسفه‌ی پدیدارشناسی یا کسانی که به کتاب‌های فلسفه، روان‌شناسی و مسائل مربوط به ادراک و آگاهی انسان یا ادراک هنری علاقه‌مند هستند، می‌توانند از این کتاب بهره‌مند شوند.

در بخشی از کتاب جهان ادراک می‌خوانیم

اغلب گفته شده که درک هنرمندان و متفکران مدرن سخت است. درک پیکاسو، بالاتر از آن دوست داشتنش، سخت‌تر است از درک یا دوست داشتن پوسَن یا شاردن همین مطلب در مورد ژیرودو یا مالرو در مقایسه با ماریوو یا استاندال گفته مى‌شود. کسانى، از قبیل ژولین بندا، حتى نتیجه گرفته‌اند که نویسندگان مدرن «معماگونه» اند؛ درک کردنشان سخت است صرفا به این دلیل که چیزى براى گفتن ندارند و امور نامفهوم را به اسم هنر جا مى‌زنند. این حرف به هیچ وجه حقیقت ندارد. اگر تفکر مدرن غامض است و برخلاف خرد عام حرکت مى‌کند، از آن روست که دغدغه حقیقت دارد؛ تجربه دیگر به آن اجازه نمى‌دهد به تصورات واضح و صریحى که خرد عام مى‌پرورد تنها به این دلیل که براى ذهن آرامش به همراه مى‌آورند رضایت دهد.

بنابراین، متفکران مدرن مى‌کوشند حتى ساده‌ترین ایده‌ها را غامض جلوه دهند و مفاهیم کلاسیک را در پرتو تجربه‌مان بازنگرى کنند. امروز قصد دارم، به عنوان نمونه‌اى از این شیوه، ایده‌اى را مورد بررسى قرار دهم که در نگاه اول از همه واضح‌تر به نظر مى‌رسد: مفهوم فضا. علم کلاسیک بر مبناى تمایزى روشن میان فضا و جهان مادى بنا شده است. بر این مبنا، فضا محیط یا واسطه‌اى یکپارچه است که اعیان در سه بُعد درون آن‌جاى گرفته‌اند و موضعى که اعیان درون فضا اشغال مى‌کنند تغییرى در آن‌ها ایجاد نمى‌کند. در بسیارى از موارد دیده مى‌شود که هنگام جابجایى یک عین خواص آن دستخوش تغییر مى‌شوند. اگر عینى از قطب به استوا برده شود، وزن و حتى شاید شکل آن، در نتیجه افزایش دما تغییر مى‌یابد. با این حال، هیچ یک از این تغییرات در وزن و شکل را نمى‌توان به نفس ِ حرکت نسبت داد: فضا در قطب همان است که در استوا. دگرگونى‌اى که در نتیجه جابجایى از یک مکان به مکان دیگر روى مى‌دهد دگرگونى در شرایط مادى است، دگرگونى در درجه حرارت است. به این سان، حوزه‌هاى هندسه و فیزیک کاملاً از یکدیگر مستقل مى‌مانند: صورت و محتواى جهان با هم ترکیب نمى‌شوند. اگر دگرگونى در شرایط مادى که عین از آن نیز متأثر مى‌شود وجود نمى‌داشت، خواص هندسى عین پس از حرکت همچنان ثابت مى‌ماند.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
مقدمه
موریس مرلو پونتى (19081961)
فلسفه مرلو پونتى: ادراک و بدن
سخنرانى‌هاى مرلو پونتى
1. جهان ادراک و جهان علم
2. کاوش در جهان ادراک: فضا
3. کاوش در جهان ادراک: اعیان حسى
4. کاوش در جهان ادراک: حیات حیوانى
5. انسان از منظر بیرونى
6. هنر و جهان ادراک
7. جهان قدیم، جهان مدرن
نمایه