معرفی و دانلود کتاب باروخ اسپینوزا

معرفی کتاب باروخ اسپینوزا

اسپینوزا از فیلیسوفان عقل‌گرای دوران مدرن است که بیش از هر چیز برای دو اثر به‌نام‌های اخلاق و رساله‌ی الهیاتی-سیاسی شناخته می‌شود. در کتاب باروخ اسپینوزا، استیون نادلر افکار و اندیشه‌های این فیلسوف هلندی را با محوریت دو اثر ذکر شده شرح می‌دهد. این کتاب که در گروه کتاب‌های فلسفه طبقه‌بندی می‌شود، نگاه نو و انتقادی اسپینوزا را برای رسیدن به فهم تازه‌ای از متون مقدس نشان می‌دهد.

درباره‌ی کتاب باروخ اسپینوزا

اسپینوزا یکی از مهم‌ترین فیلسوفان قرن هفدهم میلادی است که تفکر او تلفیقی است از التزام به شماری از اصول متافیزیکی و معرفت‌شناختی دکارتی همراه با ارکانی از فلسفه رواقی باستان و عقل‌باوری یهودی قرون وسطایی؛ اما در میان همه‌ی این‌ها، وی بیش از هر چیز به دیدگاه‌های طبیعت‌باورانه در باب خدا، جهان، انسان و نقد کتاب مقدس شناخته می‌شود. استیون نادلر (Steven Nadler) در کتاب باروخ اسپینوزا (Baruch Spinoza) در سه بخش اصلی به زندگی و آرا و اندیشه‌های این فیلسوف عصر باروک می‌پردازد.

اسپینوزا در یک خانواده‌ی یهودی در آمستردام به دنیا آمد و در جامعه‌ای پرتغالی-یهودی و مدارس تلمودی و توراتی نشو و نما یافت؛ اما افکار فلسفی او تا به آنجا پیش رفت که جامعه‌ی یهودیان آمستردام او را طرد و حکم تکفیر او را صادر کرد. وی در رساله‌های فسلفی‌اش نامیرایی نفس را انکار و تصور خدای صاحب مشیت را رد می‌کند و مدعی می‌شود که شریعت نه لفظاً از جانب خدا نازل شده و نه برای یهودیان الزام‌آور است. اسپینوزا در دو اثر جنجالی خود، یعنی اخلاق و رساله‌ی الهیاتی-سیاسی تلقی‌های فلسفی سنتی در مورد خدا، انسان، جهان را زیر سؤال می‌برد و اعتقادات دینی، الهیاتی و اخلاقی مبتنی بر این تلقی‌ها را نقد می‌کند.

استیون نادلر در بخش اول از کتاب باروخ اسپینوزا مختصری درباره‌ی زندگی این فیلسوف توضیح می‌دهد. سپس در بخش دوم به کتاب‌ اخلاق اسپینوزا می‌پردازد. نویسنده، اسپینوزا را همانند دکارت فیلسوفی عقل‌گرا می‌داند و توضیح می‌دهد رسالت اساسی کتاب اخلاق وی در آن است که نشان دهد سعادت و بهروزی انسان در حیات عقلانی نهفته است. وی برای اینکه این نتیجه را تقویت کند، ابتدا می‌کوشد تا حقیقت جهان را نشان دهد و بنیان‌های متافیزیکی آن را بنا نهد. به همین سبب در بخش‌هایی درباره‌ی خدا و انسان به بازتعریف مفاهیم و اصطلاحاتی، چون جوهر یا خدا می‌پردازد که در قرن هفدهم ساده به نظر می‌رسیدند.

سومین بخش از کتاب باروخ اسپینوزا به توضیح و تفسیر رساله‌ی الهیاتی-سیاسی اختصاص دارد. استیون نادلر در این قسمت نشان می‌دهد که اسپینوزا با نگاشتن این رساله حقایقی را در مورد کتاب مقدس و دین آشکار می‌کند. وی قدرت سیاسی اولیای امور دینی را در دولت‌های مدرن تضعیف کرده و از تشکیل حکومت‌های سکولار و دموکراتیک دفاع می‌کند. نویسنده در این بخش از کتاب توضیح می‌دهد که اسپینوزا چگونه کتاب مقدس، آموزه‌ها و برداشت‌های گوناگون از دین را نقد می‌کند و نگاهی نو به کتاب مقدس می‌اندازد.

کتاب باروخ اسپینوزا که در اصل ترجمه‌ی مدخل اسپینوزا از دانشنامه فلسفه استنفورد است، نگاهی جامع به افکار، اندیشه‌ها و مهم‌ترین آثار این فیلسوف می‌اندازد و کلیدی‌ترین اندیشه‌های او را شرح می‌دهد. این کتاب را انتشارات ققنوس با ترجمه‌ی حسن امیری‌آرا منتشر کرده است.

کتاب باروخ اسپینوزا برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب برای پژوهشگران، دانشجویان و استادان فلسفه و همه‌ی کسانی که به شناخت اسپینوزا و اندیشه‌های او علاقه‌مند هستند، مناسب است.

در بخشی از کتاب باروخ اسپینوزا می‌خوانیم

ذهن انسان، مثل خدا، حامل تصورات است. برخى از این تصورات صور حسى، «احساسات» کیفى (مثل درد و لذت)، داده‌هاى ادراکى پدیدارهاى کیفى مبهم هستند: جلوه و ابراز حالاتى از بدن در فکر آن‌گاه که بدن تحت تأثیر اجسامى قرار مى‌گیرد که آن را احاطه کرده‌اند. چنین تصوراتى حامل شناخت تام و حقیقى از جهان نیستند، بلکه صرفاً تصویرى نسبى، جزئى و سوبژکتیو به دست مى‌دهند از این‌که چیزها در حال حاضر چگونه به نظر مُدرِک مى‌رسند. هیچ نظم بقاعده‌اى براى این ادراکات وجود ندارد، و هیچ نظارت نقادانه‌اى نیز از جانب عقل بر آن‌ها نیست. «نفس انسان، هر بار که اشیا را در نظام معمول طبیعت درمى‌یابد، نه به خودش علم تام دارد، نه به جسم خودش و نه به اجسام خارجى، بلکه علم او به این امور فقط علم مبهم و ناقص است» 72 (IIp29c). تحت چنین شرایطى، ما صرفاً به موجب مواجهه تصادفى و اتفاقى با اشیا در جهان بیرونى، از حیث تصوراتمان موجَب شده‌ایم. این آگاهى سطحى هرگز شناخت ذات آن اشیا را برایمان فراهم نمى‌آورد. در حقیقت این آگاهى منبعى همیشگى از کذب و خطاست. این «شناخت بر مبناى تجربه تصادفى» همچنین منشأ توهمات بزرگى است، زیرا ما که فکر مى‌کنیم مختاریم در جهل خویش، از این‌که دقیقاً چگونه به موجب علل، موجَب شده‌ایم، بى‌اطلاعیم.

از سوى دیگر، تصورات تام به نحوى عقلانى و منظم شکل مى‌گیرند، و تصوراتى هستند ضرورتا درست و منکشف‌کننده ذات چیزها. «عقل» که نوع دوم شناخت است (پس از «شناخت تصادفى») یعنى دریافت ذات چیزى از طریق استدلالى و استنباطى. «تصور درست داشتن، جز این معنى نمى‌دهد که ما چیزى را به طور کامل یا به بهترین نحو ممکن بشناسیم» (IIp43s). تصور درست متضمن فراچنگ آوردن ارتباطات علّى‌اى است که چیزى نه صرفاً با دیگر چیزها بلکه، مهم‌تر از آن، با صفات خدا و آن حالات نامتناهى (قوانین طبیعت) دارد که بى‌واسطه از آن‌ها ناشى مى‌شوند. تصور تام از چیزى موضوع خود را، به نحو واضح و متمایز، با تمام پیوندهاى علّى‌اش به دست مى‌دهد و نه فقط نشان مى‌دهد که آن چیز هست، بلکه همچنین نشان مى‌دهد که آن چیز چگونه و چرا هست.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار دبیر مجموعه
[درآمد]
1. زندگى‌نامه
2. اخلاق
3. رساله الهیاتى‌ سیاسى
کتابنامه
واژه‌نامه انگلیسى به فارسى
نمایه