معرفی و دانلود کتاب اشتباهاتی صورت گرفت (نه توسط من): چرایی توجیه باورهای احمقانه، تصمیمات بد، و اعمال زیان‌آورمان

معرفی کتاب اشتباهاتی صورت گرفت (نه توسط من): چرایی توجیه باورهای احمقانه، تصمیمات بد، و اعمال زیان‌آورمان

کتاب اشتباهاتی صورت گرفت (نه توسط من) از دیدگاه روان‌شناسی اجتماعی بر آن ‌بخش از رفتار انسانی دست می‌گذارد که وظیفه‌ی توجیه کردن اعمال زشت و تصمیمات نابه‌جا را دارد. کارول تاوریس و الیوت ارونسون تشریح می‌کنند که طی چه فرایندی انسان دست به خودتوجیهی و خودفریبی می‌زند و مسئولیت اشتباهاتش را از خود سلب می‌کند. گفتنی‌ست این کتاب در فهرست نامزدهای جایزه‌ی کتاب ویلیام جیمز قرار گرفته است.

درباره‌ی کتاب اشتباهاتی صورت گرفت (نه توسط من)

همه‌ی ما اشتباه می‌کنیم، اما کمتر حاضر به اقرار کردن به آن هستیم. گفتنِ جمله‌ی «من اشتباه کردم» به نظر کاری سخت و گاه ناممکن می‌آید. زمانی که آگاه می‌شویم مسیری را خطا رفته‌ایم یا حرفی را به ناحق گفته‌ایم، مغز ما تمام تلاشش را به کار می‌گیرد تا حس بدِ حاصل از این خطا را رفع کند و دست به دامن انواع ابزارها می‌شود تا کار ما را توجیه و این‌گونه ناهمانگی شناختی را رفع کند. در واقع این نحوه‌ی عملکرد مغز، از ما در برابر احساسات ناخوشایندی که قرار است بر سرمان آوار شود، محافظت می‌کند. اما آیا این راه‌حل اخلاقی است؟ آیا ما می‌توانیم برای آنکه تحقیر نشویم و عذرخواهی نکنیم، مسئولیت خود را بر گردن نگیریم و از قبولِ اشتباهمان سر باز زنیم؟ ازآنجاکه دیدنِ چنین رفتارهایی در دیگران، ما را منزجر می‌سازد، بروز آن در خود ما نیز امری ناخوشایند است. بنابراین اقدام به حل این مسئله و رسیدن به مسئولیت‌پذیری، عامل مهمی در تعیین هویت ما به‌عنوان یک انسان اخلاقی به حساب می‌آید. ازاین‌رو کتاب اشتباهاتی صورت گرفت (نه توسط من) (Mistakes Were Made (but Not by Me)) تلاش کرده تا فرایند خودفریبی را تجزیه و تحلیل کند و ما را نسبت به آسیب‌های آن آگاه سازد.

موضوع اصلی کتاب که دو روان‎شناس اجتماعی، کارول تاوریس (Carol Tavris) و الیوت ارونسون (Elliot Aronson) بدان پرداخته‌اند، خودتوجیهی‌ها، اشتباهات و توهمات افراد است. به‌عنوان یک آدمی‌زاد، هیچ‌کدام‌مان از تله‌های فکری که در کتاب اشتباهاتی صورت گرفت (نه توسط من) شرح داده شده، مصون نیستیم. هیچ کسی بدون خطا نمی‌تواند زندگی کند، و ما نیز خطای خودمان را داریم. هدف نویسندگان از نگارش این کتاب، فهماندن این تله‌ها و انداختن نور بر عملکرد آن‌ها در هر گوشه از زندگی مردم، است. در کنار مباحثی که پیرامون خودفریبی و خودتوجیهی آورده شده، فصل هشت پیرامون مسائلی است که برای افرادی پیش ‌می‌آید که نمی‌توانند اشتباهات، رفتارهای آسیب‌زا یا تصمیمات بد خود را توجیه کنند، یا کسانی که، در نتیجه‌ی این مشکلات، از اختلال اضطراب پس ‌از سانحه، احساس گناه، پشیمانی و بی‌خوابی درازمدت در شب‌ها رنج می‌برند. کارول تاوریس و الیوت ارونسون پژوهش‌ها و راه‌حل‌هایی پیشنهاد داده‌اند که مردم را در یافتن گذرگاهی از دل خودتوجیهی نابخردانه و خودشلاق‌زنی بی‌رحمانه یاری کند؛ گذرگاهی که کشف آن ارزش دست‌وپازدن و تلاش را دارد.

همه‌ی ما به عنوان انسان‌های جایزالخطا، در میل به توجیه خود و اجتناب از پذیرش مسئولیت، شبیه و سهیم هستیم. بسیاری از ما هرگز در موقعیتی نخواهیم بود تا تصمیماتی بگیریم که بر زندگی و مرگ میلیون‌ها نفر تأثیر بگذارد، اما چه عواقب اشتباهات ما کم‌اهمیت باشد چه مصیبت‌بار، برای بسیاری از ما اگر نگوییم غیرممکن، اما دشوار است که بگوییم: «اشتباه کردم.» هر چه ریسک‌ها -احساسی، مالی، اخلاقی- بیشتر و سرنوشت‌سازتر باشد، سختی اعتراف به آن بیشتر است. این اعتراف نکردن زمانی خطرناک‌تر می‌شود که با پافشاری بر روی اشتباه و منطقی جلوه دادن آن تکمیل می‌شود. نمونه‌ی بارز این عمل را می‌توان در سیاست‌مداران یافت. کارول تاوریس و الیوت ارونسون در این مورد، جورج دبلیو بوش را شاهد می‌گیرند؛ مردی که حتی انکارناپذیرترین شواهد نمی‌توانستند زره ذهنی‌اش برای توجیه خود را بشکافند.

ما به رفتار سیاستمداران با سرگرمی یا هراس یا انزجار نگاه می‌کنیم، اما کاری که آن‌ها انجام می‌دهند با آنچه اغلبِ ما زمانی در زندگی خصوصی خود انجام داده‌ایم، تفاوتی ندارد. ما در یک رابطه‌ی ناخوشایند می‌مانیم، به این دلیل که زمان زیادی را برای به نتیجه رساندنش سرمایه‌گذاری کرده‌ایم. ما برای مدت زمان طولانی در شغلی بی‌ثمر و بی‌آتیه می‌مانیم، زیرا به دنبال همه‌ی دلایلی هستیم که ماندمان را توجیه می‌کند. ما با قیافه‌ای حق‌به‌جانب با دوست یا خویشاوندی بر سر یک چیز جزئی جدل می‌کنیم، اما هنوز خود را صلح‌طلب می‌دانیم - اگر فقط طرف مقابل عذرخواهی و جبران کند. کتاب اشتباهاتی صورت گرفت (نه توسط من) نشان می‌دهد این‌گونه رفتارها صرفاً متعلق به کسانی نیست که آن‌ها را در دسته‌ی فریبکاران و دروغ‌گویان جای می‌دهیم و هریک از ما به‌نوعی در مواقع مختلف، دست به خودفریبی و خودتوجیهی می‌زنیم. این کتاب فرق بین دروغ آگاهانه‌ای را که به دیگران می‌گوییم و دروغ ناآگاهانه‌ای را که به خود می‌گوییم، تفاوت قائل می‌شود و کمک می‌کند که به آگاهی بیشتری نسبت به اعمال خودفریبانه‌یمان دست یابیم.

انتشارات مازیار کتاب اشتباهاتی صورت گرفت (نه توسط من) را با ترجمه‌ی زهره نظام محله و بهنود فرازمند به بازار کتاب عرضه کرده است.

نکوداشت‌های کتاب اشتباهاتی صورت گرفت (نه توسط من)

• آنجا که خودتان را در داستان‌هایی که کارول تاوریس و الیوت ارونسون تعریف می‌کنند، پیدا می‌کنید، ترس بر شما چیره می‌شود. (وال‌استریت ژورنال)
• مطالعه‌ای درباره‌ی اینکه چگونه زوج‌ها، سیاستمداران، وکلا، پزشکان و همه‌ی انسان‌ها چشم خود را بر حقیقت می‌بندند. با مطالعه‌ی کتاب اشتباهاتی صورت گرفت (نه توسط من) طبیعت مبهم و گیج‌کننده‌ی انسان اندکی وضوح می‌یابد. (مجله‌ی اپرا)

کتاب اشتباهاتی صورت گرفت (نه توسط من) برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب به افرادی که به موضوعات روان‌شناسی اجتماعی علاقه‌مند هستند، پیشنهاد می‌شود.

در بخشی از کتاب اشتباهاتی صورت گرفت (نه توسط من): چرایی توجیه باورهای احمقانه، تصمیمات بد، و اعمال زیان‌آورمان می‌خوانیم

خاطرات کاذب به افراد اجازه می‌دهد تا خود را بخشیده و اشتباهاتشان را توجیه کنند، اما گاهی اوقات بهای این کار زیاد است: عدم‌ توانایی برای پذیرش مسئولیت برای زندگی‌شان. درک تحریف‌های حافظه یعنی فهم اینکه حتی خاطراتی که عمیقاً احساس شده‌اند ممکن است اشتباه باشند می‌تواند افراد را تشویق کند که خاطراتشان را ضعیف‌تر نگه داشته و این قطعیت را که خاطراتشان همیشه دقیق است رها کنند و از این تمایل جذاب که از گذشته برای توجیه مشکلات حال استفاده کنند دست بکشند. به ما گفته می‌شود مراقب باشیم چه آرزویی می‌کنیم چون ممکن است به حقیقت بپیوندد. اما باید همچنین مراقب باشیم چه خاطراتی را برای توجیه زندگی‌مان انتخاب می‌کنیم، چون مجبور خواهیم شد با آن‌ها زندگی کنیم.

قطعاً یکی از قوی‌ترین داستان‌ها که بسیاری افراد دوست دارند با آن زندگی کنند داستان قربانی است. در واقعیت هیچ‌کس توسط موجودات فضایی ربوده نشده (اگرچه تجربه‌کنندگان به‌شدت با ما بحث می‌کنند)، اما میلیون‌ها نفر در کودکی از سوءاستفاده جان سالم به در برده‌اند: بی‌توجهی، سوءاستفاده‌ی جنسی، اعتیاد الکل والدین، خشونت، ترک شدن، ‌نگرانی‌های جنگ. بسیاری پیشقدم شده‌اند تا داستانشان را بگویند: چطور کنار آمدند، چطور طاقت آوردند، چه چیزی یاد گرفتند، چطور ادامه دادند. داستان‌های ضربات روانی و چیرگی مثال‌های الهام‌بخشی از مقاومت انسان‌اند.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار چاپ مجدد
مقدمه: رِند، احمق، شرور و ریاکار
1: ناهماهنگی شناختی
2: غرور و تعصب ... و دیگر نقاط کور
3: حافظه، مورخ خود-توجیه کننده
4: نیات خوب، علم بد: حلقه‌ی بسته قضاوت بالینی
5: قانون و اختلال
6: قاتل عشق: خود-توجیهی در ازدواج
7: صدمات، اختلافات و جنگ ها
8: رهاکردن و پذیرشِ اشتباه
9: ناهماهنگی، دموکراسی و عوام‌فریبی
تشکر و قدردانی