معرفی و دانلود کتاب ویکو و هردر

معرفی کتاب ویکو و هردر

آیزایا برلین در کتاب ویکو و هردر از اندیشه‌های دو فیلسوف نسبتاً گمنامی سخن می‌گوید که جهان مدرن امروزی را شکل داده‌اند. جیووانی باتیستا ویکو و یوهان گوتفرید هردر، هر دو بر طبیعت و رشد مطالعات انسانی تمرکز داشتند و می‌خواستند به کُنه طبیعت تاریخ و فرهنگ پی ببرند. نویسنده در این اثر به‌خوبی نشان می‌دهد که تکامل آرای این دو اندیشمند، به چه نتایجی منجر شد.

درباره‌ی کتاب ویکو و هردر

کتاب ویکو و هردر (Vico and Herder) بررسی آرای دو مردی است که فراتر از زمانه‌ی خود می‌اندیشیدند. آن‌ها شاید در فقر و تنگدستی به سر می‌بردند؛ اما یقین داشتند در آینده نظریاتشان جهان را دگرگون خواهد کرد؛ حتی اگر نامی از آن‌ها آورده نشود. آیزایا برلین (Isaiah Berlin) در این اثر خود، نام دو فیلسوف آلمانی و ایتالیایی قرن هجدهم میلادی را زنده می‌کند: جیووانی باتیستا ویکو و یوهان گوتفرید فون هردر.

ویکو در سال 1668 چشم به جهان گشود و همیشه در شهر ناپل روزگار خود را گذراند. او با نوشتن کتاب و تصدی کرسی استادی، درآمدی ناچیز داشت و بیشتر وقتش را در کنار کتاب‌های افلاطون، اپیکور، لوکرتیوس و... سپری می‌کرد. باوجود اینکه با تعالیم مسیحی آشنا بود و در ایتالیا می‌زیست، به فلسفه‌ی دکارت و گروتیوس علاقه‌ای شدید داشت و از همین رو به انقلاب عصر روشنگری پیوست. چندی بعد در در اوایل قرن هجدهم میلادی و پس از مطالعه‌ی کامل آثار دکارت، ویکو بر آرای دکارت سخت اعتراض کرد و تلقی او از دانش، حقیقت، فلسفه‌ی تاریخ، سرشت انسان‌ها را زیر سؤال برد. آیزایا برلین در اولین بخش از کتاب ویکو و هردر، به این موضوع می‌پردازد. او سپس به سراغ این موضوع می‌رود که آیا هردر از قبل با اندیشه‌های ویکو آشنایی داشته یا خود به نظریه‌های این‌چنین مشابه با ویکو رسیده است. در پایان بخش اول، پاسخی قطعی به این سؤال داده خواهد شد.

در بخش دوم کتاب ویکو و هردر درباره‌ی نظریه‌ی دانش ویکو و سرچشمه‌های آن می‌خوانید. از دیدگاه ویکو، حقیقت چیزی است که ساخته شده و ما می‌بینیم. او این نظر تکان‌دهنده را در اوایل قرن هجدهم بیان می‌کند؛ زمانی که تلقی فیلسوفان از حقیقت و قطعیت، در حال تغییری اساسی بود. ویکو دانش و معرفت‌شناسی را به چهار بخش تقسیم می‌کند: دانشی که فقط درباره‌ی برساخته‌های منطقی، ریاضی و شاعرانه است؛ دانش بیرونی که انسان‌ها از طریق رفتار بیرونی موجودات، رویدادها و اشیا به آن می‌رسد؛ دانش حقایق و اصول جاودان یا همان وحی و مکاشفه؛ و دانش درونی یا تاریخی که بر علت‌ها بنیان نهاده می‌شود و در شناخت جوامع یا فرهنگ‌ها کاربرد دارد. آیزایا برلین این چهار شاخه‌ی دانش را در بخش دوم بیشتر تشریح می‌کند.

یوهان گوتفرید هردر که از ویکو نام‌آشناتر است، بیشتر به دلیل شورش در برابر قدرت مطلق روش علمی و عقل‌گرایی شناخته شده. او در سال 1744 به دنیا آمد و پس از آشنایی با امانوئل کانت و یوهان گئورک هامان، سیر نظریات او جریانی دیگر پیدا کرد. اندیشه‌های او اعتباری نو به قوانین جهان‌شمول، اصول مطلق، فیزیک، ریاضیات، زیباشناسی و حقایق نهایی داد. در آخرین بخش از کتاب، آیزایا برلین در چند جستار اندیشه‌های او را تشریح می‌کند.

جستارهای کتاب ویکو و هردر، چکیده‌ای از درسگفتارهای آیزایا برلین در انستیتوی ایتالیایی در لندن و دانشگاه جان هاپکینز در دهه‌ی پنجاه و شصت میلادی هستند. او که یکی از متفکران مشهور قرن بیستم میلادی به حساب می‌آید، بیشتر با مفهوم لیبرالیسم شناخته می‌شود. وی در کتاب ویکو و هردر سعی دارد هر آن چه را که با این دو فیلسوف ارتباط دارد، بیاورد: هر چه که بر آن‌ها تأثیر گذاشته، هر آن چه که آن‌ها بر آن تأثیر گذاشته‌اند و هر چیزی که در زمانی معاصر با آن‌ها به وجود آمده. او در این اثر، اثرات ویکو و هردر را بر تاریخ، انسان‌شناسی، فلسفه و مطالعات فرهنگی بررسی می‌کند و به پیوند میان آرای آنان با زمینه‌های فرهنگی و سیاسی قرن هجدهم می‌پردازد.

کتاب ویکو و هردر را انتشارات ققنوس با ترجمه‌ی ادریس رنجی منتشر کرده است.

در نکوداشت کتاب ویکو و هردر

• آیزایا برلین تک‌نگاری خیره‌کننده‌ای درباره‌ی دو قهرمان عصر روشنگری نوشته است. (مجله‌ی کرکوس ریویوز)

کتاب ویکو و هردر برای چه کسانی مناسب است؟

اگر به فلسفه‌ی عصر روشنگری علاقه دارید، کتاب ویکو و هردر را بخوانید.

در بخشی از کتاب ویکو و هردر می‌خوانیم

این خودزندگی‌نامه روایتی زنده و گیرا از زندگی مردی است که تمام دلمشغولی‌اش مسائل فلسفی است. هنگامی که ویکو گفت مسافری تنها در سرزمینی است که تاکنون کسی به آن پا نگذاشته، این کلیشه‌ی کلاسیک تکراری استثنائاً یک بار به معنای واقعی کلمه حقیقت داشت. ویکو می‌دانست به اکتشافاتی دست یافته بی‌شباهت به هر چیزی که پیش از آن انجام شده بود، و می‌دانست این اکتشافات اهمیتی فوق‌العاده دارند. شور و حرارت بسیارِ زندگی فکری او و دوری آن از نگرانی‌ها و تحقیرهای رقت‌انگیز حیات دانشگاهی‌اش تا اندازه‌ای جبرانی برای جایگاه تنزل‌یافته‌ی او به عنوان مُراجع درگاه حامیان روحانی و غیرروحانی بود. او در فقری یأس‌آور زندگی می‌کرد؛ ارتباط اندکی با زندگی پیرامون خود داشت؛ و بر اثر سانحه‌ای در کودکی در سرتاسر زندگی‌اش می‌لنگید. پسر بزرگش بزهکار شد، یکی از دخترهایش از بدو تولد بیمار بود و تمام دلبستگی او نثار پسر کوچک‌ترش شد که توانست از اعطای کرسی خود به او اطمینان حاصل کند. بعد از پسرش بیش از هر چیز کتابخانه‌اش را دوست داشت. او نیز مانند ماکیاولی از دست ناکامی‌هایش به جهان کتاب‌ها می‌گریخت: افلاطون، وارو، موکیوس اسکایوولا، لوکرتیوس، تاکیتوس و اولپیان برای او واقعی‌تر از نویسندگان زمان خودش بودند، شاید بجز بیکن که به او دلبستگی داشت، و دکارت که بر او شورید. در سراسر زندگی‌اش از گرانبهاترین دارایی دانش‌پژوهان محروم بود آرامش و فراغت. او دانش‌پژوهی محجوب و دستخوش فقر و اضطراب‌ بود که به افراط و با شتاب «در بحبوحه‌ی گفتگوهای دوستانش و حرف و هیاهوی بچه‌ها» می‌نوشت اما می‌دانست که کشفی بزرگ کرده و دری به جهانی گشوده که خودش تنها فرمانروای آن است، و این اندیشه، چنان‌که در خودزندگی‌نامه‌اش می‌گوید، شاد و آرامش می‌کرد.یکی از شنوندگانش او را مردی «نزار، با چشمانی چرخان و خط‌کشی در دست» توصیف کرده که با چنان شیوایی‌ پرشوری درس می‌گفت که دانشجویانش را افسون می‌کرد. او بسیار مورد احترام معاصران ایتالیایی دانشورش بود. موراتوری تاریخ‌نگار بزرگ ترتیب انتخاب او را برای آکادمی اسوردیتی داد؛ حقوقدان برجسته گراوینا دانش او را تحسین می‌کرد.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
درآمد
اندیشه‌های فلسفی جامباتیستا ویکو
بخش اول: نظریه‌ی کلی
بخش دوم: نظریه‌ی دانش ویکو و سرچشمه‌های آن
هردر و عصر روشنگری
نمایه