معرفی و دانلود کتاب مسالک المحسنین

معرفی کتاب مسالک المحسنین

کتاب مسالک المحسنین، اثر عبدالرحیم طالبوف تبریزی، یکی از آثار برجسته‌ی ادبی و اجتماعی مربوط به دوران قاجار است. این کتاب در واقع یک سفرنامه‌ی خیالی است و داستان گروهی از جوانان را نقل می‌کند که در راه صعود به قله‌ی دماوند هستند. این جوانان ماجراجو در طول سفر خود درباره‌ی موضوعات مختلف اخلاقی، اجتماعی و تربیتی به بحث و مناظره می‌پردازند. طالبوف این کتاب را با گرته‌برداری از کتابی به نام آخرین روز حکیم، نوشته‌ی سر همفری دیوی، یکی از بزرگ‌ترین شیمی‌دانان انگلیسی به رشته‌ی تحریر درآورده است.

درباره‌ی کتاب مسالک المحسنین

عبدالرحیم طالبوف تبریزی، تحصیلاتی به زبان فارسی نداشت؛ با این حال به لطف ذوق و قریحه‌ی فطری و با لحن ساده و بی‌تکلف خود توانست سبک تازه‌ای را در ادبیات عصر قاجار پدید آورد. بسیاری از ادبا، این نویسنده را بنیان‌گذار نثر جدید فارسی می‌دانند. کتاب مسالک المحسنین، یک سفرنامه‌ی خیالی است که عبدالرحیم طالبوف آن را از کتابی به نام آخرین روز حکیم، نوشته‌ی سر همفری دیوی گرته‌برداری کرده است. وی در این کتاب سعی داشته است، مسائل اجتماعی و سیاسی مربوط به دوران قاجار را بازنمایی کند. کتاب، روایتگر سفر گروهی از جوانان ماجراجو به قله‌ی دماوند است. بحث‌ها و گفتگوهایی که در راه بین این جوانان درمی‌گیرد، دغدغه‌های اجتماعی ایرانیان در دوره‌ی قاجار را نشان می‌دهد. عبدالرحیم طالبوف یک مشروطه‌خواه بود و نوشته‌های او نقش تعیین‌کننده‌ای در شکل‌گیری انقلاب مشروطه داشته است.

کتاب مسالک المحسنین، اثر عبدالرحیم طالبوف تبریزی، یک اثر ادبی فاخر و جالب توجه مربوط به دوران قاجار است. محتوای انتقادی و اصلاح‌طلبانه‌ی این کتاب، مورد توجه بسیاری از آزادی‌خواهان و روشن‌فکران آن دوران قرار گرفت و طالبوف به یکی از شخصیت‌های برجسته در شکل‌گیری انقلاب مشروطه تبدیل شد. طالبوف در کتاب خود به نقد خرافات رایج و استبداد حاکم در جامعه پرداخته و راهنمایی آگاهی‌بخش برای ترویج اندیشه‌های آزادی‌خواهانه ارائه داده است. تلفیق فرهنگ سنتی ایران با مدرنیته برای پایه‌گذاری جامعه‌ای پیشرو، دغدغه‌ی اصلی عبدالرحیم طالبوف بوده است و آن را با لحن ساده و بی‌تکلف خود برای آگاهی‌بخشی به عموم مردم بیان می‌کند.

از میان روشنفکران دیگری که با طالبوف هم‌سو و هم‌فکر بوده‌اند، می‌توان به میرزا فتحعلی آخوندزاده و میرزا آقاخان کرمانی اشاره کرد. این روشنفکران همگی به نقد خرافات، استبداد و مشکلات اجتماعی پرداخته و به دنبال ایجاد اصلاحات اجتماعی و فرهنگی بوده‌اند. با مطالعه‌ی کتاب مسالک المحسنین درمی‌یابیم که بهره‌گیری از تکنولوژی غرب و حفظ ارزش‌های فرهنگی ایرانی، دغدغه‌ی اصلی روشنفکران آن دوران بوده است.

لحن ساده و بی‌تکلف طالبوف، او را به شخصیتی متمایز در میان سایر روشنفکران تبدیل کرده بود. طالبوف برای عموم مردم می‌نوشت و هدفش آگاهی‌بخشی و روشنگری بود. زبان مادری این نویسنده ترکی آذربایجانی بوده است و به همین دلیل در بخش‌هایی از کتاب با ضعف زبان فارسی مواجه می‌شویم؛ با این وجود ارزش ادبی این اثر همچنان قابل توجه است. نشر علمی و فرهنگی با هدف زنده نگه داشتن متون کهن ایرانی و آگاهی‌بخشی بیشتر، این کتاب را منتشر کرده است.

کتاب مسالک المحسنین برای چه کسانی مناسب است؟

مطالعه‌ی کتاب مسالک المحسنین به علاقه‌مندان به تاریخ و ادبیات ایران پیشنهاد می‌شود.

در بخشی از کتاب مسالک المحسنین می‌خوانیم

معلوم است که چنین رجالی جز صلاح خویش کاری نکنند؛ حرفی نزنند؛ بی‌مزد، مباشر کار ثواب نمی‌شوند؛ اگر دنیا غرق طوفان حوادث گردد هر کس می‌خواهد گلیم خود را از آب در آورد؛ پی نجات خود می‌افتد و ملت مظلوم را به ترحم خدا و شفاعت ائمه هدی حواله می‌نماید. بازار دروغ رایج است و سکه‌ای جز دروغ و تملق در آن خریدار ندارد. رجال دربار برای حفظ مقام تقرب خویش، آتش سوخته را موج آب، و حمله دشمن را شرفیابی بوسیدن رکاب همایونی، به جلوه و تقریر آورند. خرابی بلاد و مهاجرت عباد را آبادی زیاد و کثرت عدل و داد به قلم می‌دهند. آنان طالب استبدادند، شرف آزادی را نمی‌فهمند، حریت را با اسر عوض می‌کنند، اقوال حق و صدق را تا آخر نشنیده و حالی‌نشده، تکفیر و تکذیب می‌نمایند. و اگر گاهی هم شاه به عللی میل به تغییر و اصلاحی بکند هزاران نیرنگ به کار می‌زنند تا او را منصرف کنند، کما این‌که شاه شهید چندین بار، در وضع قانون، اوامر اکیده و احکام شدیده نمود، بعد از دو روز پشیمانش کردند، جوانان تربیت‌شده ما را در نظر او به سونیت و فساد متهم نمودند.

یک وزیر با خودستایی می‌گوید ما با آن‌که از ناصرالدین شاه می‌ترسیدیم ولی از عهده‌اش برآمدیم. هر چه فرمود شنیدیم، سر فرود آوردیم، قبول کردیم. بعد از دو روز، هر کس طوری، به وضعی کار را بر او مشتبه نمودیم که حکم خود را تغییر داد و از خیال خود منصرف شد. هر وقت اصرار اکید و شدید می‌کرد آن‌وقت ملاها را خبر می‌کردیم؛ آن‌ها هنگامه می‌چیدند، غوغا می‌نمودند، عرایض می‌نوشتند. به تنگ می‌آمد، منصرف می‌شد. گاهی در این اواخر از بی‌نظمی مملکت دلتنگ شده بود؛ می‌خواست فرنگی‌مآبان را سرکار آورد، مشیر و مشار قرار دهد. آن وقت از سفیر روس استمداد می‌کردیم؛ می‌رفت فساد آن‌ها را تذکره می‌کرد، قتل الکساندر دوم را نشان می‌داد، رفع غائله می‌نمود.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه ناشر بر ویراست جدید
مقدمه‌ای بر کتاب مسالک‌المحسنین
درباره نویسنده کتاب
درباره کتاب
مقدمه
قسمت اول
قسمت ثانی
قسمت ثالث
لوح اول
لوح دوم
لوح سوم
لوح چهارم
لوح پنجم
لوح ششم
لوح هفتم
لوح هشتم
قسمت رابع
قسمت خامس