معرفی و دانلود کتاب فلسفه تحلیلی چیست؟

معرفی کتاب فلسفه تحلیلی چیست؟

کتابی فنی و دقیق در مورد یکی از دو شاخه‌ی اصلی فلسفه. کتاب فلسفه تحلیلی چیست؟ نوشته‌ی هانس‌ یوهان گلوک، همانطور که از نامش پیداست به چیستی و چگونگی شکل‌گیری و تحول فلسفه‌ی تحلیلی می‌پردازد و مسیر صد و چند ساله‌ی این شاخه از دانش فلسفی را شرح می‌دهد.

درباره‌ی کتاب فلسفه تحلیلی چیست؟

فلسفه تحلیلی به عنوان یکی از شاخه‌های اصلی فلسفه، تاریخی بیش از صد سال دارد و همواره در مقابل فلسفه‌ی قاره‌ای یکی از دوگانه‌های همیشگی فیلسوفان را شکل داده است. با این حال و با وجود کاربرد این شاخه از فلسفه در حوزه‌هایی نظیر تاریخ، علوم سیاسی و رسانه هنوز تلاش کافی برای روشن شدن ابعاد مختلف آن صورت نگرفته است.

کتاب فلسفه تحلیلی چیست؟ (?What is Analytic Philosophy) نوشته‌ی هانس یوهان گلوک (Hans-Johann Glock) پرسش‌هایی را مطرح می‌کند که از اساس، تعریف فلسفه تحلیلی را مشخص کند؛ پرسش‌هایی همچون «ذهن چیست؟» یا «معرفت چیست؟» بنابراین این کتاب تنها روایتگر یک تاریخ خطی برای شرح و وقایع‌نگاری فلسفه تحلیلی نیست.

هانس یوهان گلوک برای تشریح مقصود خود در این کتاب، ویژگی‌های اصلی فلسفه تحلیلی را برمی‌شمارد و مفاهیم نادقیقی را مطرح می‌کند که تا کنون مانع شناخت درست این شاخه از فلسفه شده است. مفاهیمی همچون «فلسفه‌ی تحلیلی فلسفه‌ای است انگلیسی آمریکایی و متعلق به جهان انگلیسی‌زبان»، «فلسفه‌ی تحلیلی با رویکردهای تاریخی‌انگارانه مخالف است» و «فلسفه‌ی تحلیلی دشمن متافیزیک است».

از نکات جالب توجه کتاب فلسفه تحلیلی چیست اثر خواندنی هانس یوهان گلوک و ترجمه‌ی یاسر خوشنویس این است که متن این کتاب با اصول جاافتاده‌ای از فلسفه‌ی تحلیلی که به طور عمده در دانشگاه‌ها مطرح می‌شود با شیوه‌ی نقادانه برخورد می‌کند و حتی در مواردی آنها را بی‌اعتبار می‌داند. برای این منظور، نویسنده در هر فصل، مثال‌هایی نقض نیز به کار می‌برد.

نویسنده‌ی کتاب روشن می‌کند که برخی از اصول سنتی در فلسفه‌ی تحلیلی، زمانی در شرح این فلسفه و میان برخی فیلسوفان رواج داشته است اما این نکته اشتباه است که کل فلسفه‌ی تحلیلی را معادل این اصول بدانیم. بنابراین اینکه فلسفه‌ی تحلیلی را تنها محدود به برخی آثار فیلسوفان نظیر لودویک ویتگنشتاین، برتراند راسل یا حلقه‌ی وین بدانیم، از اساس اشتباه است.

یکی دیگر از مباحث جالب در کتاب فلسفه تحلیلی چیست، موضوع ایستا نبودن و تحول‌پذیر بودن دانش فلسفه‌ی تحلیلی است. نویسنده معتقد است بر خلاف تصوری که در برخی محافل علمی صورت می‌گیرد، این شاخه از فلسفه نیز به ویژه در هفتاد سال اخیر دچار تحولات زیادی شده و شاید بتوان گفت به طور کلی تغییر کرده است.

در نهایت این کتاب یک معرفی یا شرح مقدماتی از فلسفه‌ی تحلیلی نیست و فهم مباحث آن برای خواننده مبتدی چندان آسان نیست؛ در مقابل، نقد و واکاوی فنی و تطبیق آرای اندیشمندان این حوزه، از این کتاب یک مجموعه‌ی کامل و خواندنی برای خوانندگان حرفه‌ای فلسفه ساخته است.

این اثر را انتشارات ترجمان علوم انسانی روانه‌ی بازار کتاب کرده است.

نکوداشت‌های کتاب فلسفه تحلیلی چیست؟

• کتاب هانس یوهان گلوک راهنمای ارزشمندی برای هر کسی است که به دنبال درک فلسفه تحلیلی و نحوه انجام آن است. (آمازون)
• به هر علاقه‌مند فلسفه تحلیلی توصیه می‌کنم این کتاب روشنگر و ظریف را بخواند. (دی هاوگن، فیلسوف)
• گلوک در این کتاب استدلال می‌کند که اگرچه هیچ شباهتی بین فیلسوفان تحلیلی وجود ندارد اما آنها می‌توانند شبکه‌ی پیچیده‌ای از شباهت‌ها را به وجود آورند. این یک تمایز در کتاب است. (کلاوس زمرگر، فیلسوف)

کتاب فلسفه تحلیلی چیست برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب برای دانشجویان، استادان فلسفه و آنها که فلسفه را به صورت حرفه‌ای یا آکادمیک دنبال می‌کنند، مناسب است.

با هانس یوهان گلوک بیشتر آشنا شوید

هانس یوهان گلوک (متولد 1960) فیلسوف آلمانی از استادان فلسفه در دانشگاه زوریخ است. او در دانشگاه توبینگن، دانشگاه آکسفورد و دانشگاه آزاد برلین در رشته فلسفه، آلمان‌شناسی و ریاضیات تحصیل و در سال 1990 دکترای خود را از دانشگاه آکسفورد دریافت کرد. یوهان گلوک پس از گذراندن دوره‌های تخصصی در آکسفورد و دانشگاه ریدینگ، در سال 2006 به سمت استاد در دانشگاه زوریخ منصوب شد و هم اکنون نیز در آنجا دارای کرسی فلسفه نظری است. او همچنین استاد مدعو رشته‌ی فسلفه در دانشگاه ریدینگ انگلستان است.

تحقیقات او اغلب در زمینه‌های فلسفه زبان، فلسفه ذهن و به طور گسترده‌تر فلسفه تحلیلی است. گلوک همچنین به عنوان یکی از مشهورترین فیلسوفان و شارحان فلسفه‌ی لودویک ویتگنشتاین در جهان شناخته می‌شود. کتاب «ویتگنشتاین و فلسفه تحلیلی» کتاب «استراوسون و کانت» و کتاب «پنجاه سال کواین» از دیگر کتاب‌های این فیلسوف شناخته شده است که به زبان‌های مختلف در دنیا ترجمه و منتشر شده است.

در بخشی از کتاب فلسفه تحلیلی چیست می‌خوانیم

مقدمه‌های کارآمدی بر مسائل و فنون فلسفه‌ی تحلیلی وجود دارند، خصوصاً هاسپرس و چارلتون. همچنین، افرادی مانند اسکوروپسکی، هکر، استرول، بالدوین و سومز تبیین‌های تاریخی برجسته‌ای را منتشر کرده‌اند. وضعیت کنونی فلسفه‌ی تحلیلی در حوزه‌های مختلف در مجموعه مقاله‌ها و کتاب‌های راهنمای متنوعی بررسی شده است. نهایتاً، دفاعیه‌هایی شجاعانه از فلسفه‌ی تحلیلی در دست هستند، مانند توگندهات، کوهِن و آنژل.

این کتاب به هیچ یک از این گونه‌ها تعلق ندارد، اگرچه مساهمت‌هایی در همه‌ی آن‌ها خواهد‌داشت. کتاب حاضر تلاشی برای پاسخ دادن مستقیم و جامع به این پرسش است که فلسفه‌ی تحلیلی چیست. کوشیده‌ام پاسخ‌های محتمل را به شیوه‌ای باثبات متمایز سازم و یک‌به‌یک ‌کنار بگذارم. تا آن جا که می‌دانم، این اثر اولین کتابی است که به این وظیفه اختصاص ‌یافته است. کتاب تأثیرگذار خاستگاه‌های فلسفه‌ی تحلیلی دامت، همچنان که عنوان آن اشاره می‌کند، بر ریشه‌های تاریخی متمرکز است و به تلقی‌های رقیب از فلسفۀه‌ی تحلیلی نمی‌پردازد. در مقابل، کتاب گفت‌وگوی عقل کوهِن عمدتاً مسائل تاریخی را نادیده می‌گیرد و نیمه‌ی دوم آن نه به تحلیل فلسفه‌ی تحلیلی، بلکه به استفاده از این فلسفه در موضوعی خاص اختصاص دارد. در نهایت، کتاب تحلیلی و قاره‌ای آگوستینی هم فلسفه‌ی تحلیلی و هم فلسفه‌ی قاره‌ای را بررسی می‌کند، کاری که بیش از آن چیزی است که قصد انجام آن را دارم. با‌این‌حال، مکرراً، و امیدوارم به نحوی دقیق، به شیوه‌های غیرتحلیلی فلسفه‌ورزی توجه خواهم کرد. چرا که یکی از اهدافم تعیین این امر است که تقابل تحلیلی/قاره‌ای، اگر وجود دارد، تا چه اندازه است و این موضوع را نه‌تنها در گذشته، بلکه در حال و آینده بررسی خواهم کرد.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه‌ی نویسنده بر ترجمه‌ی فارسی
یادداشت مترجم
پیشگفتار
[1] مقدمه
1.1. چرا این پرسش اهمیت دارد؟
1.2. چگونه باید به این پرسش پرداخت؟
1.3. ساختار و محتوای کتاب
[2] مرور تاریخی
2.1. پیش‌تاریخ
2.2. اولین بارقه‌ها: ریاضیات و منطق
2.3. طغیان علیه ایدئالیسم
2.4. چرخش زبانی
2.5. برساخت‌گرایی منطقی در مقابل تحلیل مفهومی
2.6. فروپاشی پوزیتیویسم منطقی
2.7. احیای متافیزیک
2.8. از زبان به ذهن
2.9. موضوعات ارزشی
[3] جغرافیا و زبان
3.1. کانال مه‌آلود، جدا شدن از قاره
3.2. طرح افکندن از طریق منطق: ریشه‌های آلمانی‌زبان فلسفۀ تحلیلی
3.3. تجربه‌گرایی انگلیسی در مقابل رمانتیسیسم آلمانی
3.4. محور انگلیسی‌-اتریشی
3.5. ناکامی‌های معاصر تلقی‌های جغرافیایی- زبانی
[4] تاریخ و تاریخ‌نگاری
4.1. تاریخ‌هراسی در مقابل تاریخی‌انگاری ذاتی
4.2. تاریخی‌انگاری ابزاری در مقابل تاریخی‌انگاری ضعیف
4.3. اشتباهات تاریخی در برابر عتیق‌گرایی
4.4. برابری هرمنوتیک
[5] آموزه‌ها و موضوعات
5.1. نبرد علیه متافیزیک
5.2. زبان، سیاق‌گرایی و ضدروان‌شناسی‌گرایی
5.3. فلسفه و علم
5.4. تعریف‌های موضوعی
[6] روش و سبک
6.1. بازگرداندن تحلیل به فلسفۀ تحلیلی
6.2. روح علمی
6.3. تدریجی‌سازی
6.4. «وضوح» کافی نیست
6.5. ندای عقل
[7] فلسفه‌ی اخلاق و فلسفه‌ی سیاسی
7.1. آیا فلسفه‌ی تحلیلی از فلسفه‌ی اخلاق و فلسفه‌ی سیاسی پرهیز می‌کند؟
7.2. آیا فلسفه‌ی تحلیلی به لحاظ اخلاقی خنثی و محافظه‌کار است؟
7.3. آیا فلسفه‌ی تحلیلی ترقی‌خواه و رهایی‌بخش است؟
7.4. ماجرای سینگر
7.5. نقطه‌ی مقابل ایدئولوژی؟
[8] مفاهیم مورد مناقشه، تشابه خانوادگی و سنت
8.1. مفهومی ماهیتاً مورد مناقشه؟
8.2. فلسفه‌ی تحلیلی به‌عنوان مفهومی مبتنی بر شباهت خانوادگی
8.3. فلسفه‌ی تحلیلی به‌عنوان مقوله‌ای تکوینی
8.4. نقشه‌ی سنت تحلیلی
[9] حال و آینده
9.1. دغل‌بازان، خطاکاران و نسبی‌انگاران
9.2. فلسفه‌ی تحلیلی چه اشکالاتی دارد؟
9.3. فلسفه‌ی تحلیلی به کجا می‌رود؟
منابع
واژه نامه
نمایه