معرفی و دانلود کتاب انقلاب‌های علمی

معرفی کتاب انقلاب‌های علمی

«علم عادی وضعیت پیش‌فرض یک علم بالغ و اجتماعی است و محققانْ آن علم را قوام می‌بخشند؛ اما توماس کوهن معتقد است که باید منتظر موارد غیرعادی بود.» این بحث که موضوع اصلی کتاب انقلاب‌های علمی را شکل می‌دهد؛ تبیین توماس کوهن از انقلاب‌های علمی است. این اثر را که در گروه کتاب‌های فلسفه‌ی علم قرار دارد، تامس نیکلز با تمرکز بر آرای کوهن نگاشته است.

درباره‌ی کتاب انقلاب‌های علمی

بسیاری از تحلیلگران معتقدند که تحولات علمی دگرگون‌کننده‌ای اتفاق افتاده است که تبعات خاص خود را دارند. از طرف دیگر، وقوع و ماهیت انقلاب‌های علمی موضوعی است که مجموعه‌ی بزرگی از پرسش‌های بنیادین را درباره‌ی علوم و نحوه‌ی تفسیر آن‌ها پدید آورده است؛ موضوعی که با بیشتر مباحث مهم در فلسفه‌ی علم ارتباط پیدا می‌کند. موضوع انقلاب‌های علمی، به‌ویژه پس از چاپ کتاب ساختارهای انقلاب‌های علمی نوشته‌ی توماس کوهن، به لحاظ فلسفی اهمیت پیدا کرد و سؤالات بسیاری در این حوزه مطرح شد. تامس نیکلز (Thomas Nickles) در کتاب انقلاب‌های علمی (Scientific Revolutions) تلاش می‌کند که به برخی از این سؤال‌ها پاسخ دهد.

وقتی بحث از انقلاب علمی به میان می‌آید، باید دانست که با دگرگونی مفاهیم و روش‌ها در عرصه‌ی علم روبه‌رو هستیم. در اصل، وقتی مفاهیم علم مدرن در مقایسه با دوره‌های پیشین تغییر می‌کنند و اهداف و ملاک‌هایی که تا پیش از این برای انجام تحقیقات علمی معیار بودند، متحول می‌شوند، می‌توانیم بگوییم انقلاب علمی رخ داده است. در این شرایط، علوم و صنایع تکنولوژیک نیز تحت تأثیر نوآوری‌ها و تحول در مفاهیم و روش‌ها به‌‌سرعت تغییر می‌کنند. نویسنده، کتاب انقلاب‌های علمی را با این مبحث آغاز کرده و بیش از هر چیز بر تلقی توماس کوهن از انقلاب‌های علمی تمرکز می‌کند.

تامس نیکلز در بخش بعدی از کتاب انقلاب‌های علمی درباره‌ی این اصطلاح توضیح می‌دهد و تاریخ و ریشه‌ی شکل‌گیری آن را می‌کاود. سپس انقلاب علمی را به‌عنوان موضوعی در تاریخ‌نگاری علم و موضوعی در فلسفه بررسی می‌کند. نیکلز پس از طرح مقدمات به بحث اصلی کتاب، یعنی تبیین کوهن از انقلاب‌های علمی می‌پردازد. باید گفت تبیین کوهن تأثیر زیادی در شکل‌دهی دوباره به حوزه‌ی فلسفه علم داشته است. به گفته‌ی نویسنده، تلقی کوهن از انقلاب‌های علمی، تا حدی بر مقایسه با انقلاب‌های سیاسی و تغییر مذهب تکیه دارد و بیش از سایر تبیین‌ها مورد بحث قرار گرفته است.

نویسنده پس از شرح آرای کوهن به دیگر متفکرانی می‌پردازد که از وی پیشی گرفته و به شاکله‌هایی گسترده‌تر و عمیق‌تر از شاکله‌های شناختی کوهن توجه کرده‌اند. مسیر نوکانتی یکی از این موارد است که ریشه در سنت‌های آلمانی دارد و سنت فرانسوی مطالعات علم به اگوست کنت برمی‌گردد که رویکردی تاریخی دارد. مؤلف کتاب انقلاب‌های علمی پس از شرح آرای کوهن، رابطه‌ی کوهن با سنت‌های آلمانی و فرانسوی را شرح می‌دهد و در آخر، سایر ادعاها و مثال‌ها را درباره‌ی انقلاب‌های علمی مطرح می‌کند.

کتاب انقلاب علمی منبعی جامع و معتبر است که این مبحث را از آغاز تا به امروز بررسی می‌کند. این کتاب را که در اصل ترجمه‌ی مدخلی با همین عنوان از دانشنامه‌ی فلسفه‌ی استنفورد است، انتشارات ققنوس با ترجمه‌ی یاسر خوشنویس منتشر کرده است.

کتاب انقلاب‌های علمی برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب برای متخصصانی که به مباحث فلسفی علاقه‌مند هستند و در حوزه‌ی انقلاب‌های علمی و فلسفه‌ی علم مطالعه می‌کنند، مناسب است.

در بخشی از کتاب انقلاب‌های علمی می‌خوانیم

شکاف تاریخى بزرگى میان کانت/هگل و کوهِن وجود دارد، و این فاصله خالى نیز نیست. متفکران متعدد دیگرى، خصوصاً کسانى که در سنت‌هاى ایدئالیستى متنوع قرن نوزدهم فعالیت مى‌کردند، مخالفان کانتى، هگلى، نوکانتى یا نوهگلى مواضع تجربه‌گرایانه‌اى بودند که آن‌ها را خام‌دستانه مى‌دانستند، مانند مواضع جان استیوارت میل. عنوان نوکانتى حتى در مورد پوزیتیویست‌هاى منطقى برجسته حلقه وین و تجربه‌گرایان منطقى حلقه برلین، که اغلب تصویرى کاریکاتورى از آن‌ها به عنوان تجربه‌گرایان ساده‌انگار و انباشت‌نگر ارائه مى‌شود، کاربرد دارد. همچنان که فریدمن (Friedman 2001) و دیگران نشان داده‌اند، برخى از بنیانگذاران فلسفه دانشگاهى علم در قرن بیستم، حمله نوکانتى به تجربه‌گرایى ساده‌انگارانه را ادامه دادند. ایده پایه در این‌جا آن است که دقیقاً همان‌طور که کانت هر تبیینى درباره ادراک و معرفت را که جایى براى اصول شناختى سازمان‌بخشِ بنیادین باقى نمى‌گذاشت، نوعى تجربه‌گرایى خام تلقى مى‌کرد، هر تبیینى درباره علوم هم که چهارچوب اجتماعى شناختى زیرین مشابهى را در نظر نگیرد، به نحوى از انحا ادامه تجربه‌گرایى ساده‌انگارانه، یعنى نسخه‌اى از «پوزیتیویسم»، است. از این حیث، تلاش «دو جزم تجربه‌گرایى» و واژه و شى‌ء کواین (Quine 1951, 1960) براى حذف عنصر صورىِ کانتى نوعى بازگشت به تجربه‌گرایى ساده‌انگارانه بود.

مکتب ماربورگ در آلمان که هرمان کوهِن، پاول ناتورپ و ارنست کاسیرر را در بر مى‌گیرد، خصوصاً در ظهور فلسفه مدرن علم به صورت پوزیتیویسم منطقى و تجربه‌گرایى منطقى مؤر بود. فریدمن (Friedman 2001 و آثار دیگر) تأثیر آن بر تلاش هانس رایشنباخِ جوان براى تفسیر اهمیت نظریه نسبیت را که به‌تازگى مطرح شده بود دیده است.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار دبیر مجموعه
درآمد
1) مسئله‌هاى انقلاب و تغییر نوآورانه
2) تاریخ مفهوم انقلاب علمى
3) تبیین متقدم کوهِن از انقلاب‌هاى علمى
4) تبیین متأخر کوهِن از انقلاب‌هاى علمى
5) شاکله‌هاى بزرگ‌تر و امر پیشینى تاریخى: سنت‌هاى آلمانى و فرانسوى
6) دیگر ادعاها و مثال‌ها درباره انقلاب
کتابنامه
واژه‌نامه انگلیسى به فارسى
نمایه