معرفی و دانلود کتاب سفرنامه سیستان: خاطرات هیات مکماهون در سیستان

معرفی کتاب سفرنامه سیستان: خاطرات هیات مکماهون در سیستان

در کتاب سفرنامه سیستان نوشته‌ی جورج پسمن تیت با یک گروه نقشه‌برداری حرفه‌ای به‌نام هیئت مکماهون همراه شده و راهی سفری پرفرازونشیب به مرزهای جنوب غربی ایران می‌شوید. روایتی حقیقی و جذاب که شما را به سالیان دور می‌برد...

درباره‌ی کتاب سفرنامه سیستان

جورج پَسمَن تیت، یکی از اعضای سازمان نقشه‌برداری هندوستان، کسی بود که در محدوده‌ی استان سیستان، میان دو کشور ایران و افغانستان اقدام به میله‌گذاری و مرزکشی کرد. سرحداتی که پسمن تیت معین کرده است، هنوز بر همان صورت سابق برقرارند و مورد استفاده قرار می‌گیرند. تیت از خلال سال‌ها هم‌نشینی با هیئت مکماهون که برای نقشه‌برداری به سیستان سفر کرده بودند، رفته‌رفته خاطرات و تجربیات خود و آن‌ها را مکتوب و بعدها در قالب کتاب سفرنامه سیستان (The frontiers of Baluchistan) منتشر کرد.

کتاب سفرنامه سیستان مشتمل بر چهارده فصل مفصّل است که هر یک از آن‌ها بخش‌های متنوعی را در بر می‌گیرند. در بخش اول تیت می‌کوشد دلایل اوّلین سفرهای سیّاحان و کاشفان غربی را به سیستان و بلوچستان تبیین و تشریح کند. او سپس در فصل دوم از نخستین تجربیات خود و هیأت نقشه‌برداری در بدو ورود به این پروژه‌ی عملیاتی سخن می‌گوید و فصل سوم را به روایت دشواری‌های علامت‌گذاری در سرحدّات افغانستان اختصاص می‌دهد؛ از گرمای طاقت‌فرسا تا از دست دادن ذخیره‌ی آب گروه. مخاطب کتاب از خلال فصل چهارم به همراه هیأت مکماهون جاده‌ی سیستان را طی می‌کند و پس از آن در فصل پنجم به حرکت در کرانه‌ی رود هیرمند ادامه می‌دهد. تیت در فصل ششم خوانندگان را با گذشته‌ی پرآوازه‌ی سرزمین سیستان آشنا می‌کند و در فصل هفتم سر از یک منطقه‌ی بکر و کشف‌نشده درمی‌آورد. در فصل هشتم و نهم کتاب تجربیات مفصل‌تری را از گروه نقشه‌برداری می‌خوانیم و در فصل دهم با پدیده‌ی بادهای یکصد و بیست روزه آشنا می‌شویم. چهار فصل پایانی کتاب به روزهای واپسین انجام عملیات و سکونت در کرانه‌ی رود هیرمند اختصاص داده شده‌اند و همچنین در بخشی از آن‌ها مطالبی خواندنی درباره‌ی وضعیت اجتماعی و معیشتی به رشته‌ی تحریر درآمده است. لازم به ذکر است ترجمه‌ی فارسی فصل‌های پایانی کتابی که اکنون پیش روی شماست، پیش‌تر در کتاب «جغرافیای تاریخی سیستان - سفر با سفرنامه‌ها» منتشر شده است. اینک ترجمه‌ی نسخه‌ی کامل اثر در قالب کتاب الکترونیکی در اختیار شما قرار گرفته است.

سفرنامه‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع اطلاعاتی درباره‌ی سفرها و کشورهای سراسر جهان شناخته می‌شوند. خواندن سفرنامه‌ها به شما کمک می‌کند تا با تجربیات و نظرات دیگران درباره‌ی مکان‌های مختلف آشنا شوید و بهترین روش‌های سفر کردن را بیاموزید. همچنین، خواندن سفرنامه‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا برای سفر به یک مکان خاص، برنامه‌ریزی دقیق‌تری داشته باشید و با توجه به تجربیات دیگران، خطاهای رایج در سفر را از پیش شناسایی نموده و از آن‌ها اجتناب کنید. کتاب سفرنامه سیستان نیز در زمره‌ی این آثار قرار دارد و ابعاد مختلف این نقطه از مختصات کشورمان ایران را از دریچه‌ی نگاه مسافری از هند بازگو می‌کند.

انتشارات مازیار ترجمه‌ی دکتر حسن احمدی کرویق را برای این اثر تهیه و منتشر کرده است.

کتاب سفرنامه سیستان برای چه کسانی مناسب است؟

اگر به مطالعه‌ی سفرنامه و همچنین کتاب‌های حوزه‌ی جغرافیا علاقه‌مند هستید، این کتاب را به شما پیشنهاد می‌کنیم.

با جورج پسمن تیت بیشتر آشنا شویم

جورج پسمن تیت (George Passman Tate) نقشه‌بردار دورگه‌ی انگلیسی-هندی و پژوهشگری صاحب‌نظر در حوزه‌ی تاریخ افغانستان بود. تیت ابتدا به عنوان دستیار ناظر نقشه‌بردار در هند استخدام و برای اجرای پروژه‌های مهم‌‌تر راهی کشورهایی همچون افغانستان و ایران شد. او سابقه‌ی عضویت در انجمن سلطنتی جغرافیای لندن، انجمن آسیایی جغرافیا و سازمان نقشه‌برداری هندوستان را در کارنامه‌ی حرفه‌ای خود دارد.

در بخشی از کتاب سفرنامه سیستان: خاطرات هیات مکماهون در سیستان می‌خوانیم

از افسر بومی مسئول نقلیّه (بنه‌دار) ماجرای حرکت آن‌ها را شنیدیم. ظاهراً ستون نقلیّه به محض خروجی از لندی گرفتار باد و طوفان می‌شوند و مردان و اشتران مدّتی با باد مبارزه کرده و کلنجار می‌روند امّا پیشرفت زیادی نمی‌کنند، زیرا یک شتر بار زده شده، سطح بادگیر زیادی دارد و یک باد شدید همان‌قدر کشتی صحرا را از حرکت در خلاف آن باز می‌دارد که کشتی بادبانی اقیانوس را. لذا آن‌ها عاقلانه تصمیم می‌گیرند که تا شب همان‌جا توقف کنند. برای اتراق موقّت (بیتوته) ‌، یک نقطه‌ی نسبتاً پناه‌دار دشت را انتخاب می‌کنند و شب را هم همان‌جا در شرایطی سپری می‌کنند که شدّت آن را می‌توان از مرگ شش نفر شتر در اثر سرما، تخمین زد. چند اشتر دیگر هم به وضعی می‌افتند که حال حمل بار ندارند.

صبح روز بعد باد اندکی آرام گرفت. آسمان صاف بود و توانستیم در شرایط راحتی راه بیفتیم. هوا به شدّت سرد بود امّا عدم وزش باد سرما را قابل تحمّل‌تر کرده بود. با روشن شدن هوا مشاهده کردیم که اگر از آرامگاه‌ها به‌عنوان سرپناه استفاده کرده بودیم قطعاً دچار صدمه و ناراحتی می‌شدیم. دیوارها شکسته و شکافته بوده و تکه‌های گنبد که پایین ریخته بود و می‌ریخت، تپه‌ای از نخاله در زیر ایجاد نموده بود که نمی‌شد روی آن راحت حرکت کرد. البته این اولین‌بار نبود که عدّه‌ای می‌خواستند از آرامگاه به‌عنوان سرپناه استفاده کنند. در سال 1845م (1224ش) نیز مسیو فریه و همراهان وی، شبی را در داخل آرامگاه مخفی شده و خود را از بلوچ‌های ممسنی که از خان‌نشین تا هیرمند آن‌ها را تعقیب کرده بودند مصون داشتند. از علائم و آثار داخل آرامگاه معلوم بود که از زمان فریه به‌بعد، آرامگاه مورد استفاده‌ی مسافرین دیگر هم قرار گرفته است.

فهرست مطالب کتاب

فهرست مندرجات
درباره‌ی کتاب
پیشگفتار
مقدمه
فصل اول: قبل از حکمرانی بریتانیا
فصل دوم: اوّلین تجربیّات
فصل سوم: در طول مرز افغانستان
فصل چهارم: روی جادّه‌ ی سیستان
فصل پنجم: حرکت در کنار هیرمند
فصل ششم: سرزمینی با گذشته ‌ی پرآوازه
فصل هفتم: گذرگاه ‌های هیرمند
فصل هشتم: وصول به مقصد
فصل نهم: آلزاس سیستان
فصل دهم: بادهای یکصد و بیست روزه
فصل یازدهم: علامت ‌گذاری سر حدّ
فصل دوازدهم: آخرین روزهای اقامت در سیستان
فصل سیزدهم: اوضاع اجتماعی
فصل چهاردهم: رود هیرمند
نمایه