معرفی و دانلود کتاب خاطرات یک بازمانده

معرفی کتاب خاطرات یک بازمانده

کتاب خاطرات یک بازمانده، رمانی ویژه و جسورانه از دوریس لسینگ، حکومت فاسد و بى‌مسئولیتى که بى‌عدالتى و بوروکراسى شدید بر آن حاکم است به تصویر مى‌کشد.

در شهری ماتم زده، جایى که موش‌ها و دسته‌هاى ولگرد و آواره پرسه زده و خیابان‌ها را از وحشت پر کرده‌اند، جایى که حکومت در حال فروپاشى است و بى‌معنا، خشونت پیروز و حکم‌فرماست. زنى از طبقه متوسط و میانسال، دخترى 12 ساله به نام امیلى را پناه مى‌دهد و مسئولیت او را مى‌پذیرد.

کتاب خاطرات یک بازمانده (memoirs of a survivor) نگاهى گذرا به آینده‌اى مى‌کند که کمتر از حال تیره و خوفناک است. اثرى درخشان براى گذار از «دایستوپیا» یا کابوس شهر با حکومتى مستبد و توتالیتر، به اتوپیا (آرمان شهر یا مدینه فاضله)، داستان، فاجعه‌اى نامشخص را به تصویر می‌کشد که از آن به عنوان بحران یاد مى‌شود. جامعه جدیدى که پس از فروپاشى، به وجود آمده است بخش عمده‌اى از خصوصیات دنیاى کهنه را دربردارد، اما اساساً با آن متفاوت است. آنچه که پس از بحران به عنوان حکومت برقرار شده، فاقد توانایى لازم در ایجاد توانمندى و اِعمال کنترل روى توده‌هاى مردم است. دستگاه‌هاى خبرى قادر به پخش اخبار درست نیستند و نظم و قانون در دست اشرار و تنى چند از افراد پلیس است. تحصیلات براى طبقات ثروتمند وجود دارد، در حالى که مدارس براى بیچارگان به عنوان دستگاهى پلیسى جهت کنترل مردم بکار گرفته مى‌شود. فعالیت‌هاى محدود بازرگانى ادامه دارد، اما براى تهیه مواد غذایى، مردم زباله‌دانى‌ها را زیر و رو مى‌کنند.

کتاب دوریس لسینگ (Doris Lessing) رمانى با دید تیره در آینده‌اى نه چندان دور است، هنگامى که مردان، زنان و حتى نوجوانان براى زنده ماندن در جهانى مى‌جنگند که به سرعت در حال نابودی است. نویسنده این رمان را تلاشى براى نوشتن یک اتوبیوگرافى مى‌داند. عده‌ای آن را جزئى از زندگى خودش و عده‌ای دیگر جزئى از شرح حال یکى از دوستانش مى‌دانند که چند سال با او زندگى کرده است. اما در هر حال داستانى جادویى است که فضاى هیجان‌انگیزی را نشان مى‌دهد. سال‌هایى که در آن بربریت عادى است و قانونى، هر کس براى زنده ماندن باید مبارزه کند. راوى داستان که دختر بچه‌اى به نام امیلى را پذیرفته است از پنجره‌اش به این نابودی مى‌نگرد. مى‌بیند که دار و دسته مهاجرینِ متلاطم و خشمگین در جستجوى محلى امن و پناهگاه هستند و دنبال آن زندگى ایده‌آلى مى‌گردند که از دید آن‌ها در جاهاى دیگر وجود دارد. آنارشیسم در شهر در حال تخلیه حکم‌فرماست و مردم باید در دفاع از خود به یکدیگر بپیوندند، این شهر، جایى است که گیاهان و حیوانات بر خیابان‌هاى خلوت و خانه‌ها، در حال تسلط هستند.

او باید مراقب امیلى هم باشد که شخصى به نزدش آورده و گفته است «مواظبش باش، مسئولیت او با تو است» و سپس ناپدید شده است.

در اتاق معمولىِ این زن، زمان، هر از گاهى به طور غیر قابل انتظارى محو مى‌شود و راوى مواجه با صحنه‌هاى دردناکى از گذشته مى‌شود. از طفولیت و نوجوانى‌اش، حتى از شیرخوارگى‌اش. او مرزى فیزیکى از شعور و هوشیارى را مى‌یابد که معرِّف دیوارى است که در خانه‌اش قرار دارد. اتاق‌ها و باغى در ماوراء آن، و او آن را کشف مى‌کند، که شخصیت‌هاى اصلى داستان سرانجام از کابوس شهر، از میان این دیوارها عبور مى‌کنند و به آرمان شهر مى‌روند.

رمان خاطرات یک بازمانده، درهم ریختگى اجتماعى و روانى را نشان مى‌دهد و گرچه کتابى است که معرف برداشت فکرى لسینگ از جوامع جهانى است، با این وجود در پشتِ نماى آن واقعیت روزمره‌اى براى همگى وجود دارد.

کتاب خاطرات یک بازمانده که براى اولین بار در سال 1974 توسط اکتاگون‌پرس منتشر شد و در سال 1981 به صورت فیلمى درآمد که در آن جولى کریستى نقش اول را به عهده داشت.

دوریس لسینگ که بارها کاندیداى دریافت جایزه نوبل بوده است سرانجام در سال 2007 و در سن 89 سالگى جایزه ادبى نوبل را به خود اختصاص داده و یازدهمین زنى است که موفق به دریافت این جایزه مى‌شود. علاوه بر آن او جوایز معروف دیگرى نیز مانند جایزه اتریش براى ادبیات و جایزه سامرست موام را دریافت کرده است.

پیام لسینگ در رمان خاطرات یک بازمانده که شکست بدى و پیروزى نیکى را از پنجره خود مى‌بیند و نسبت به رمان‌هاى دیگرش کاملاً متفاوت است این است که: باید همدیگر را دوست بداریم یا بمیریم. حتى اگر به ناچار شکست هم بخوریم نباید ناامید شویم.

در بخشی از کتاب خاطرات یک بازمانده می‌خوانیم:

وقتى که واقعه فاجعه بارى رخ مى‌داد، زمانى که منطقه‌اى ویران مى‌شد، آدم‌ها باید براى مدتى طولانى دور مى‌شدند، نزد دوستانشان یا خانواده‌هایشان مى‌رفتند و بعد بازمى‌گشتند، شاید به خانه‌هاى غارت شده‌شان، زندگى را از سرمى‌گرفتند، فعالیت‌هاى خانگى، رسم و رسومشان را منظم مى‌کردند. ما مى‌توانستیم به هر چیزى عادت کنیم و مطمئنا این فضا، مشترک بود. اما شاید باید از چنین دوره‌ى مشابهى عبور کرد تا بتوان درک کرد قضیه تا چه حدِ اسف‌بارى حقیقت دارد. این قضیه چیزى نیست جز اینکه آدم‌ها سعى در تطبیق خود با یک زندگى عادى دارند. این دقیقا همان چیزى است که به این دوران، طعم خاص خودش را مى‌دهد؛ ترکیبى عجیب، غیرعادى، وحشت‌آور، تهدید کننده، فضائى از جنگ و اشغال‌گرى توأم با عادت به آن، معمولى بودن، حتى مناسب بودن آن. به همین شیوه بود که در روزنامه یا تلویزیون، روزها ماجراى تنها فرزندى که دزدیده شده بود دنبال مى‌شد. فرزندى که شاید در گهواره‌اش توسط زنى فقیر و ناامید دزدیده شده باشد. پلیس به همراه صدها نفر از نیروهایش از تمام حومه‌ى شهر، عبور مى‌کرد، در جستجوى فرزند و زن بود تا او را تنبیه کند. اما خبر بعدى شامل مرگ جمعى صدها، هزارها یا حتى میلیون‌ها نفر بود. ما همیشه باور داشتیم، یا مى‌خواستیم باور کنیم، که مورد اول نگرانى درباره کودک گم شده و نیاز به مجازات جنایتکار منفرد، مُعرّف ما خواهد بود، حتى اگر لازم باشد صدها نفر از نیروهاى پلیس پرتلاش را براى روزها و هفته‌ها، به این کار اختصاص دهند. خبر دوم، مورد فاجعه، حادثه‌اى تأسف‌بار و کوچک، از زمره خبرهایى بود که همیشه مربوط به افرادى مى‌شد که در ناحیه‌ى تهدید شده زندگى نمى‌کردند، باعث تأسف بود و کم‌اهمیت یا حداقل وخیم نبود، تصادفى و چیزى بود که جریان یکنواخت و توسعه تمدن را متوقف نمى‌کرد.

این موضوعى بود که ما آن را به طور عادى مى‌پذیرفتیم. با این حال، براى همه‌ى ما لحظاتى وجود داشت که در آن، این بازى توافقى نمى‌توانست در برابر حوادث بایستد: احساسات غیرواقعى مانند حالتى تهوع‌آور، ما را در برمى‌گرفت. شاید این احساس که زمینِ زیرِ پا ناپدید مى‌شود دشمن واقعى ما بود... یا شاید ما این طور فکر مى‌کردیم. شاید توافق ضمنى ما بر سر این موضوع که هیچ چیزِ زیاد یا حداقل جبران ناپذیرى اتفاق نمى‌افتد، توجیه این بود که دشمن واقعى ما حقیقت بود و شناخت آنچه که روى مى‌داد. شاید باید ظاهرسازی‌هایمان را قابل تحسین مى‌دانستیم. در حالى که همه‌ى این‌ها در زمانى که ما خود را عریان و بى‌دفاع حس مى‌کردیم، مثل بازى هنرپیشه‌ها بود و بى‌معنا. یا شاید قضیه‌اى ضرورى بود، مانند بازى‌هایى که بچه‌ها در آن مى‌دانند چگونه مثل نقش هنرپیشه‌ها، واقعیت را در فاصله‌ى مناسبى از ضعف‌هایشان نگه دارند. اما بى‌وقفه و بیش از پیش، لزوم غلبه بر این نیاز یا حتى به سادگى، خندیدن بر آن به چشم مى‌خورد: البته، نه یک خنده‌ى طبیعى بلکه درست برعکس. نعره‌اى از تمسخر و استهزاء.