معرفی و دانلود کتاب حیات چیست؟: پنج مفهوم بزرگ در علم زیست شناسی

معرفی کتاب حیات چیست؟: پنج مفهوم بزرگ در علم زیست شناسی

آیا تابه‌حال فکر کرده‌اید که زندگی چیست؟ پائول نرس کتاب حیات چیست؟ را در پاسخ به این سؤال نوشته است. این نویسنده‌ی برنده‌ی جایزه‌ی نوبل پزشکی، یکی از بی‌شمار افرادی است که به‌دنبال پاسخ معمای حیات رفته. او از منظر پنج مفهوم بزرگ زیست‌شناسی یعنی سلول، ژن، تکامل، شیمی و اطلاعات به جواب این پرسش مهم بشریت می‌رسد.

درباره‌ی کتاب حیات چیست؟

ما موجودات زنده به‌طورکامل در زندگی خود غوطه‌ور هستیم. اما شاید اگر مانند یک ناظر بیرونی به زندگی خودمان نگاه کنیم، به این فکر بیفتیم که زندگی دقیقاً چیست؟ دانشمندان زیادی در چنین وضعیتی قرار گرفته‌اند و شاید تمام زندگی خود را وقف جواب دادن به این سؤال کرده‌اند. برای مثال اروین شرودینگر در سال 1940 کتابی را با نام «زندگی چیست؟» منتشر کرد که در مطالعات بعد از خودش تحولی بزرگ به وجود آورد. پائول نرس (Paul Nurse) که جایزه‌ی نوبل پزشکی را در سال 2001 به‌خاطر کشف چرخه‌ی سلولی دریافت کرد، تصمیم گرفت که با استفاده از دانسته‌هایش، به این سؤال همیشگی بشر پاسخی درخور دهد.

پل نرس در کتاب حیات چیست (What is Life)، پنج مفهوم بزرگ زیست‌شناسی را معرفی می‌کند. او از همان ابتدا با سلول شروع می‌کند و توضیح می‌دهد که دانشمندان چگونه سلول -این کوچک‌ترین جزء زیست‌شناسی- را کشف کردند. در مرحله‌ی بعد،‌ به تاریخچه‌ی کشف ژن پرداخته می‌شود و اینکه ژن چگونه می‌تواند زندگی را بسازد و اطلاعات را در خود ذخیره کند. سومین موضوعی که در کتاب بحث می‌شود، تکامل و انتخاب طبیعی است. در فصل چهارم پائول نرس شما را به سفری در اعماق سلول و واکنش‌های شیمیایی داخل آن می‌برد. در فصل پایانی نیز به ضرورت جمع‌آوری و تجزیه‌وتحلیل اطلاعات در سطح سلولی اشاره می‌شود.

روایت کتاب حیات چیست از توصیف فرایند‌های درون‌سلولی، بی‌نظیر و بی‌همتاست. نویسنده این بحث را با معرفی اجزای اصلی سلول شروع می‌کند. عنصرهای اصلی کربن، هیدروژن، اکسیژن و نیتروژن با هم ترکیب می‌شوند و اسیدهای آمینه را شکل می‌دهند. سپس 20 اسید آمینه هزاران پروتئین کدگذاری‌شده دی‌ان‌ای را تشکیل می‌دهند که وظایف پیچیده‌ای در بدن دارند. همانطور که پائول نرس می‌گوید، سلول زنده چیزی نیست جز یک کارخانه‌ی شیمیایی شگفت‌انگیز که پروتئین‌ها کارگران آن هستند. هیچ‌کدام از کارخانه‌های پیشرفته‌ی امروزی نمی‌توانند با کارخانه‌ی شیمیایی داخل سلول برابری کنند. ولی سؤال اصلی این‌جاست که چطور هر سلول می‌داند چه کاری انجام دهد و چه زمانی متوقف شود؟

پائول نرس در کتاب حیات چیست توضیح می‌دهد که شاید وظیفه‌ی آنزیم‌ها، ژن‌ها و پروتئین‌ها به گونه‌ای تنظیم شده‌ است که می‌دانند چه کاری باید انجام دهند. درواقع او ادعا می‌کند که سلول‌ها هوشیار و قادر به انجام کاری هستند که خودشان می‌دانند. البته دانشمندان تابه‌امروز هنوز به پاسخ قطعی این سؤال نرسیده‌اند.

نویسنده در انتهای کتاب و طرح مباحث اصلی علم زیست‌شناسی، به سؤالی برمی‌گردد که در ابتدای کتاب مطرح شده بود. او زندگی را با استفاده از سه اصل مهم تعریف می‌کند:

1. درست مانند نظر هرمان جوزف مولر، زندگی قابلیت تکامل و بازتولید را دارد. زندگی به وراثت، تنوع طبیعی، جهش و انتخاب طبیعی وابسته است.
2. زندگی یک جنبه‌ی جسمانی دارد که محدود و جدا از محیط خود است. پس خیلی از چیزها مانند کامپیوتر یا افکار ما نمی‌توانند زندگی باشند.
3. مهم‌ترین نکته‌ی کتاب حیات چیست در این اصل است. موجودات ماشین‌های فیزیکی، شیمیایی و اطلاعاتی هستند که متابولیسم مشخصی دارند. موجودات زنده کل‌های هدفمند هستند که از این متابولیسم‌ها برای حفظ زندگی، رشد و تولید مثل استفاده می‌کنند و با مدیریت اطلاعات هماهنگ و تنظیم می‌شوند.

کتاب حیات چیست پر است از اطلاعاتی که شما را به شگفتی وامی‌دارد. پائول نرس در کنار حقایق علمی، خاطراتی را از زندگی شخصی خودش روایت می‌کند؛ درست مانند استادی که در کلاس درس برای رفع خستگی دانشجویانش، به خاطره تعریف کردن روی می‌آورد.

انتشارات مازیار این کتاب را با ترجمه‌ی آرمان نیسی منتشر کرده است.

نکوداشت‌های کتاب حیات چیست؟

• پائول نرس یکی از برجسته‌ترین دانشمندان عصر ماست که کتاب حیات چیست را با زبانی شیوا و واضح نوشته است. (فیلیپ پولمن،‌نویسنده‌ی کتاب «پل شکسته»)
• پل نرس در کتاب حیات چیست؟ به بزرگ‌ترین سؤال زیست‌شناسی، بهترین پاسخ را داده است. (آلیس رابرتز، نویسنده‌ی کتاب «دایر‌ة‌المعارف مصور بدن انسان»)
• نوشته‌های پائول نرس نه‌تنها مختصر و شفاف هستند؛ بلکه نشان از تجربه‌ی طولانی او در زیست‌شناسی و زندگی دارند. (داوا سوبل، نویسنده‌ی کتاب «دختر گالیله»)
• کتاب حیات چیست آن‌قدر نکته‌های شگفت‌انگیز دارد که نمی‌توانم آن را کنار بگذارم! (سیدارتا موکرجی، نویسنده‌ی کتاب «پادشاه همه‌ی امراض»)

کتاب حیات چیست برای چه کسانی مناسب است؟

علاقه‌مندان به مباحث زیست‌شناسی و شیمی از خواندن کتاب حیات چیست لذت خواهند برد.

در بخشی از کتاب حیات چیست؟: پنج مفهوم بزرگ در علم زیست شناسی می‌خوانیم

اگر بخواهیم که پیشرفت در مهار کردن سرطان و دیگر بیماری‌های غیرعفونی را سرعت ببخشیم، رمزگشایی از اطلاعات موجود در ژن‌های‌مان، راه‌های جدید و مهمی را پیش روی‌مان قرار می‌دهد. وقتی اولین طرح از توالی DNAی ژنوم انسان در سال 2003 به طور جهانی به اشتراک گذاشته شد، نویدِ باز شدن درهایی به روی آینده‌ی نوی پزشکیِ پیشگیرانه را به ما می‌داد. بسیاری از افرادی که درگیر آن بودند، به دنیایی می‌نگریستند که احتمال بروز هر عامل ژنتیکی خطرناکِ بخصوصی را، از جمله پیش‌بینی راجع به آن خطرهایی که به سبک زندگی و رژیم غذایی ربط دارند، می‌توان در زمان تولد با دقت محاسبه کرد. اما تحقق چنین هدفی، هم از نظر علمی و هم اخلاقی، بسیار چالش‌برانگیز می‌باشد.

این موضوع تا حدودی به پیچیدگی‌های بسیار زیاد حیات باز می‌گردد. برخی از خصوصیات انسان، رفتاری درست مانند ویژگی‌های واضح و آشکارِ قلمه‌های نخود سبزی دارند که مندل در باغش مطالعه می‌کرد. بیماری‌هایی از قبیل بیماری هانتینگتون، تصلب کیستی بافت‌ها (Cystic fibrosis) و هموفیلی نیز به همین طریق، یعنی به وسیله‌ی نسخه‌های معیوبی از ژن‌هایی منفرد به وجود می‌آیند. روی‌هم‌رفته، این بیماری‌ها درد و مرارت بسیاری را برای فرد به بار می‌آورند، اما آن‌ها افراد نسبتاً معدودی را مبتلا می‌کنند. برعکس، بیماری‌ها یا اختلالات معمول‌تری مانند امراض قلبی، سرطان و آلزایمر دارای عللی چند فاکتوره می‌باشند. آن‌ها در نتیجه‌ی تأثیرات ترکیبیِ چندین ژن خاصی به وجود می‌آیند که به روش‌هایی پیچیده و به سختی قابل پیش‌بینی فعالیت کرده و بر یکدیگر و بر محیطی که در آن می‌زیند تأثیر می‌گذارند. ما داریم شروع می‌کنیم به باز کردنِ زنجیره‌های پیچیده‌ی علت و معلولی‌ای که در میان طبیعت‌ ما و عوامل محیطی‌مان به هم پیچیده‌اند، اما همه‌ی این پیشرفت‌های‌مان، کند و دیریاب می‌باشند.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
1. سلول: کوچک ترین جزء زیست شناسی
2. ژن: آزمون زمان
3. تکامل از طریق انتخاب طبیعی: تصادف و ضرورت
4. حیات به مثابه ی شیمی: نظم در دلِ آشوب
5. حیات به مثابه ی اطلاعات: فعالیت به مثابه ی یک کلیت
تغییر دادن دنیا
حیات چیست؟