معرفی و دانلود کتاب بازرس: کمدی در پنج پرده

معرفی کتاب بازرس: کمدی در پنج پرده

نمایشنامه‌ای که در کتاب بازرس می‌خوانید، دربردارنده‌ی انتقادات تندوتیزی است که نیکلای گوگول نسبت به فساد اخلاقی، سیاسی و اجتماعی زمانه‌ی خود داشته. در این اثر کلاسیک شاهد گردهمایی نمایندگان مختلف ادارات یک شهر برای رویارویی با بازرسی هستیم که به قصد نظارت بر فعالیت‌های اداری این شهر، قرار است با آن‌ها ملاقات کند. این نمایشنامه‌ی کمدی از سوی The Telegraph به‌عنوان یکی از پانزده اثر برتر ادبی معرفی شده.

درباره‌ی کتاب بازرس

به‌تازگی میان مقامات و مسئولان ادارات شهری کوچک در روسیه، خبری دهان‌به‌دهان نقل می‌شود: به‌زودی بازرس ناشناسی از راه می‌رسد که قصد دارد از چگونگی اجرای امور در ادارات این شهر سر دربیاورد و تحقیقات جامعی را در این مورد انجام دهد. شنیدن این خبر تمامی مقامات فاسد و بی‌مسئولیت را به وحشت انداخته. آن‌ها که سال‌ها با بی‌توجهی به نیازهای مردم، از انجام وظایف خود سرپیچی کرده‌اند و رشوه‌خواری را به یکی از رفتارهای عادی در ادارات بدل نموده‌اند، از خبر ورود بازرس سخت بیمناک شده‌اند.

نیکولای گوگول (Nikolai Vasilyevich Gogol) در کتاب بازرس (The Government Inspector) سعی داشته حقایق تلخ و سیاه زمانه‌ی خود را در قالب یک نمایشنامه‌ی کمدی به مخاطبان عرضه نماید. البته این اولین بار نیست که نویسندگان از طنز برای بازنمایی واقعیت‌های ناگوار و فجایع اجتماعی بهره می‌برند اما شگرد خاص و هنرنمایی‌های قابل‌توجه گوگول در این اثر، آن را از سایر نمایشنامه‌ها و آثار طنز متمایز می‌کند. نویسنده با نمایش یک جامعه‌ی کوچک بروکراتیک، نه‌تنها فساد که حماقت برخی از مقامات را نیز نشان می‌دهد و این پیام را به مخاطبان می‌رساند که چنین افرادی علی‌رغم حرص و آز فراوان، کوچک‌ترین بهره‌ای از خرد و زیرکی نبرده‌اند.

مسئولین ادارات که تصور می‌کنند قرار است با یکی از سخت‌گیرترین بازرسان روسیه مواجه شوند، به صرافت می‌افتند تا با دور هم جمع شدن و گفت‌و‌گو چاره‌ای برای رهایی از این مخمصه بیاندیشند. بااین‌حال، چاره‌جویی آن‌ها تنها به اشتباهاتی منجر خواهد شد که مخاطب را به خنده می‌اندازد. کتاب حاضر را باید نوعی کمدی اشتباهات بدانیم که جنبه‌های تاریک و اسف‌بار زندگی مدرن را نیز به سخره می‌گیرد.

کتاب بازرس که نخستین بار در سال 1836 به جامعه‌ی ادبی ارائه شده، با گذشت سال‌های بسیاری از زمان انتشار آن، همچنان از شاهکارهای ادبیات روسیه و جهان به شمار می‌رود که موضوع و درون‌مایه‌ی اصلی آن در دنیای معاصر نیز مصداق‌های فراوانی دارد.

اگر شما هم از هواداران ادبیات کلاسیک هستید و مایل‌اید با یکی از درخشان‌ترین نمونه‌های کمدی-انتقادی آن روبه‌رو شوید، پیشنهاد می‌کنیم بیش از این درنگ نکنید و مطالعه‌ی کتاب بازرس را در همین لحظه آغاز نمایید. برگردان این اثر ارزشمند را آبتین گلکار به عهده داشته و نشر کتاب هرمس چاپ و انتشار آن را به انجام رسانده است.

اقتباس‌های سینمایی و فرهنگی از کتاب بازرس

برخی از عناوین فیلم‌های سینمایی که بر اساس کتاب بازرس تهیه شده‌اند:

• فیلمی آلمانی به کارگردانی گوستاف گروندگنز، با نام Eine Stadt steht kopf یا شهر وارونه در سال 1932.
• Revizor، فیلمی که در کشور چک به کارگردانی مارتین فریچ و با بازی ولاستا بوریان در سال 1933 تولید شد.
• Antek policmajster، فیلمی لهستانی به کارگردانی میکال وازینسکی و با بازی آدولف دیمزا در سال 1935.
• کمدی موزیکال بازرس کل (1949)، با بازی دنی کی، با الهام از این اثر تولید شد و به روی پرده‌های سینما رفت.
• بازرس کالزونزین (1974)، فیلمی مکزیکی به کارگردانی و نویسندگی آلفونسو آرو، با الهام از شخصیت‌های کتاب بازرس ساخته شده بود.
• افسر (1950)، کمدی موزیکالی که در بالیوود، به کارگردانی چتان آناند تولید شد.
• و...

مجموعه‌های تلویزیونی تولیدشده با اقتباس از این اثر:

• سریال PBS Wishbone در یکی از قسمت‌های خود از ماجرای کتاب بازرس تأثیر پذیرفته بود.
• در سال 1381، نمایشنامه‌نویس و کارگردان ایرانی، محمد رحمانیان، اقتباسی از این اثر را برای نمایشی تلویزیونی با همین عنوان به اجرا درآورد.
• و...

کتاب بازرس برای چه کسانی مناسب است؟

طرفداران نمایشنامه‌های کلاسیک، آثار انتقادی و ادبیات روسیه، مطالعه‌ی کتاب بازرس را هرگز فراموش نکنند.

با نیکلای گوگول بیشتر آشنا شویم

نیکلای گوگول (1809 تا 1852)، نویسنده‌ی شهیر روس و از بنیان‌گذاران سبک رئالیسم انتقادی برشمرده می‌شود. نخستین اثر وی که با اعجاب و تحسین مخاطبان و منتقدان همراه بود، کتاب «شب‌ها کنار دهکده‌ی دیکانکا» نام داشت؛ کتابی که گوگول در بیست‌و‌دوسالگی آن را نگاشته بود. این نویسنده‌ی صاحب‌سبک، سراسر زندگی کوتاه خود را وقف ادبیات کرد و از این جهت بر جریان‌های ادبی پس از خود و دیگر نویسندگان روس تأثیر به‌سزایی به جا نهاد.

اگرچه به اعتقاد صاحب‌نظران، سبک نوشتاری گوگول نسبت به معاصرانش، سنگین و پیچیده است، اما همگی اذعان دارند طنز ظریف نیکلای گوگول و روش ویژه‌‌ی داستان‌پردازی او، در ادبیات روسیه و جهان، همانندی نداشته و ندارد. از میان آثار وی می‌توان به عناوینی از جمله: «شنل»، «نفوس مرده» و «یادداشت‌های یک دیوانه» اشاره کرد.

در بخشی از کتاب بازرس: کمدی در پنج پرده می‌خوانیم

شهردار: آه، خداى من. این سؤال جواب‌هاى چرند را تمام کنید! نمى‌گذارید دو کلام حرف حسابى بزنیم. خوب، بگو ببینم دوست من، اربابت چه جور آدمى است؟ ... سختگیر است؟ زیاد ازکوره درمى‌رود یا نه؟
اُسیپ: بله، از نظم و ترتیب خوشش مى‌آید. دلش مى‌خواهد همیشه همه چیز مرتب و روبه‌راه باشد.
شهردار: قیافه تو خیلى به دل من مى‌نشیند. دوست من، تو باید آدم خوبى باشى. خوب، بگو ...
آنا آندریفنا: گوش کن اُسیپ، اربابت آنجا با لباس رسمى این طرف وآن طرف مى‌رود؟
شهردار: بس کنید، واقعاً عجب پرچانه‌هایى هستید! قضیه مهم است: مسئله مرگ و زندگى است... [به اُسیپ] خوب دوست من، خیلى از تو خوشم آمده. الآن هوا سرد شده، موقع مسافرت یک استکان چاى اضافى مزه مى‌دهد. این دو روبل را بگیر براى چاى.
اُسیپ [پول را مى‌گیرد]: تشکر مى‌کنم قربان. خدا به شما سلامتى بدهد. به یک آدم فقیر کمک کردید.
شهردار: خوب، خوب، من خودم هم خوشحالم که توانستم کمکى بکنم. حالا بگو ببینم دوست من...
آنا آندریفنا: گوش کن اُسیپ، اربابت بیشتر از چه جور چشمهایى خوشش مى‌آید؟
ماریا آنتونوفنا: اُسیپ جان! اربابت عجب دماغ خوشگلى دارد!

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
اشخاص
خصوصیات و لباس‌ها
پرده نخست: اتاقى در خانه شهردار
پرده دوم: اتاق کوچکى در مهمانخانه
پرده سوم: همان اتاقِ پرده نخست
پرده چهارم: همان اتاق در خانه شهردار
پرده پنجم: همان اتاق
قضیه مهمّ خنده