معرفی و دانلود کتاب کافکا و فلسفه: جستارهایی درباره محاکمه

معرفی کتاب کافکا و فلسفه: جستارهایی درباره محاکمه

اسپن همر در کتاب کافکا و فلسفه مجموعه‌ای از مقالات را درباره‌ی رمان محاکمه‌ی فرانتس کافکا که یکی از شاهکارهای ادبی به شمار می‌رود، جمع‌آوری کرده است. نویسندگان تلاش کرده‌اند تا با نگاهی فلسفی جنبه‌های گوناگون این اثر مهم را بررسی کنند.

درباره کتاب کافکا و فلسفه:

کافکا (Franz Kafka) رمان محاکمه را طی یک سال (از سال 1914 تا 1915) تألیف کرد. این اثر ده سال بعد و در سال 1925 به انتشار رسید. اگر محاکمه‌ی فرانتس کافکا را یکی از تأثیرگذارترین و نمادین‌ترین کتاب‌های قرن بیستم بنامیم، اغراق نکرده‌ایم. از این روی، ضروری‌ست پیش از این که کتاب کافکا و فلسفه (Kafka's The Trial: Philosophical Perspectives) را معرفی کنیم، کمی به این رمان بپردازیم.

کتاب محاکمه (The Trial) داستان مردی‌ست که یک روز صبح از خواب بیدار می‌شود و خود را متهم به جرمی می‌بیند که ارتکاب آن را به یاد نمی‌آورد. ماهیت او نه برای خود و نه برای مخاطب هرگز فاش نمی‌شود. آیا او واقعاً مرتکب جرم شده و یا این که واقعاً انسانی بی‌گناه است که توسط نظامی ناعادل اذیت و آزار می‌بیند؟ کافکا رمانی تألیف کرده که به شدت نمادین است و تفاسیر متعددی می‌توان از آن ارائه داد. به عنوان مثال، همانطور که منتقدان نیز بارها پیش از این بیان کرده‌اند، یکی از این تفاسیر، تفسیر متافیزیکی است. نمونه‌هایی از ادبیات اروپا مانند کمدی الهی دانته، بهشت گمشده‌ی میلتون و جنایت و مکافات داستایفسکی به‌رغم پیچیدگی‌هایشان روایت‌های دینی روشنی دارند: خواننده‌ی باریک‌بین و فرهیخته هرگز سردرگم نمی‌شود که آن‌ها چگونه مفاهیمی مسیحی همچون‌ گناه، تقصیر و رستگاری را در پی‌رنگ روایت‌هایشان می‌گنجانند و شخصیت‌هایشان را خلق‌ می‌کنند. با این وجود، به نظر می‌رسد محاکمه به‌شیوه‌ای تلویحی به سمت نوعی افق متافیزیکی گام برمی‌دارد و هیچ راه حل ایجابی را به‌سوی تعالی مجاز نمی‌شناسد.

بد نیست بدانید محاکمه نیز از جمله آثار کافکاست که ناتمام و چندپاره باقی مانده است. اگرچه فصلی دارد که داستان را تا حدودی به سرانجام می‌رساند. آنچه باید در مواجهه با این اثر به خاطر داشته باشید، این امر است که نویسندگان این اثر قرار نیست مستقیماً به تحلیل مضامین به‌کار‌گرفته شده در رمان بپردازند. به‌عبارتی آنچه بیش از هر چیزی در این اثر پررنگ می‌شود و اهمیتی ژرف می‌یابد، درون‌مایه‌های فلسفی آن است.

محاکمه نیز، همچون داستان‌های کوتاه، رمان‌های دیگر و سایر نوشته‌های کافکا ما را به سطحی فراتر از اعجاب و شگفت می‌کشاند. گفتنی‌ست که این اثر خود نیازمند تفسیر و تحلیل است. مفسران همواره تلاش کرده‌اند که کلیدی برای فهم آن بیابند و در حوزه‌هایی همچون الهیات، جامعه‌شناسی، فلسفه، اسطوره‌شناسی و روانکاوی در پی آن بوده‌اند که سرنخ‌هایی برای محاکمه پیدا کنند. این که تا چه اندازه به موفقیت نزدیک شده‌اند، خود بحثی دیگر است که در اینجا نمی‌گنجد.

طبیعی‌ست که نمی‌توان در یک معرفی کوتاه عظمت شاهکاری همچون محاکمه را نشان داد. اما نویسندگان کتاب کافکا و فلسفه به خوبی از عهده‌ی این امر برآمده‌اند. در این اثر مهم با مجموعه مقالاتی از نویسندگان و استادان نام‌آشنا و برجسته همچون هاوارد کیگیل، جان گیبسون، پیتر ای. گوردن، گرهارد ریشتر، یان مک‌دانلد، الیزابت اس. گودستین و فرد راش روبه‌رو هستیم که با نگاهی موشکافانه و دقیق به تحلیل این اثر پرداخته‌اند. گفتنی‌ست سرویراستاری این اثر برعهده‌ی اسپن همر (Espen Hammer) بوده است. هر کدام از مقالات این اثر به همت مسعود سنجرابی، حیدر خسروی، فرشاد صدوقیان، قاسم مومنی، علیرضا خزائی، آرش روحی، آیدین خلیلی، سارا دلشاد و مهدی صابری به فارسی برگردانده شده‌اند.

اقتباس‌های سینمایی از کتاب محاکمه:

در سال 1962 فیلمی با همین نام به کارگردانی اورسن ولز از شاهکار کافکا ساخته شد. او این اثر را بهترین فیلم خود می‌خواند.

در نکوداشت‌ کتاب کافکا و فلسفه:

این اثر منبعی عالی برای مخاطبان میان‌رشته‌ای است و دانشجویان و دانش‌پژوهان در زمینه‌هایی همچون زیبایی‌شناسی ادبی می‌توانند از آن بهره بگیرند. (Notre Dame Philosophical Reviews)

درباره مجموعه از چشم فلسفه:

میان فلسفه و ادبیات پیوندی برقرار است بس محکم و گسست‌ناپذیر و ارتباط میان این دو، حداقل از زمان افلاطون، بسیار بحث‌برانگیز بوده است. مجموعه‌ی «از چشم فلسفه» قصد دارد پنجره‌ای میان دیوار فلسفه و ادبیات بگشاید و به بررسی این امر بپردازد که از رهگذر هر کدام از آن‌ها چطور می‌شود به دیگری رسید. در هر یک از کتاب‌های این مجموعه یکی از آثار برجسته‌ی ادبیات جهان با نگاهی فلسفی تحلیل می‌شود.

کتاب کافکا و فلسفه مناسب چه کسانی است؟

اگر به نقد ادبی علاقه دارید و از شیفتگان کافکا هستید، بی‌شک کتاب کافکا و فلسفه بینش تازه‌ای به شما خواهد بخشید.

با اسپن همر بیشتر آشنا شویم:

او استاد دانشگاه تمپلِ فیلادلفیاست که آثار متعددی از او به انتشار رسیده است. تمرکز و تخصص اصلی اسپن همر بر سنت فلسفه اروپایی پس از کانتی‌ست. از جمله آثاری که از وی منتشر شده می‌توان به «فلسفه و زمانمندی از کانت تا نظریه انتقادی» اشاره کرد.

در بخشی از کتاب کافکا و فلسفه می‌خوانیم:

خواندن پروسه تجربۀ کردوکارهای مکارانۀ بوروکراسی‌ای است که در داستان توصیف می‌شود. بی‌گمان این تجربه یکسره بی‌شباهت به تجربۀ یوزف کا. است. اونه در «محاکمه» بلکه (اگر بخواهیم عنوان را دقیق‌تر ترجمه کنیم)‌ در خلال «روال قانونی»ای که از پس دستگیری‌اش تا اتهاماتی نامشخص و چه‌بسا ناموجود ادامه می‌یابدبدون ‌پدر، بدون دوست، خودفریب، اسیر امیالی مشکوک، و محکوم به مرگ معرفی می‌شود. آنچه در داستان کا. به تناوب روشنگر، هولناک، دارای طنزی سیاه، و تراژیک است در ناکامی‌اش در فهم سطح ماجرا نهفته است (گرچه بی‌گمان کافکا هرگز نمی‌گذارد از یاد ببریم که او نمی‌تواند از فهم بازنماند): چگونه تقلاهای کا. برای دفاع از خود به گواه گناهکاری‌اش بدل می‌شود، و چگونه دادرسی به هیئت حکم درمی‌آید.

مقدر است خواننده، سوای دیدن، دادرسی‌ای را که پروسه متکی به آن است (باز)اجرا کند: مشاهدۀ اینکه چطور کا.، با تمام اعتماد‌به‌نفسِ سوژۀ مذکر بهره‌مند از امتیازاتِ کشور قانون‌مدار، خلوص منفی قانون را، که در کنش (بوروکراتیکِ)‌ خود می‌تواند با آرمان عدالت چونان هدفی ابزاری سروکار داشته باشد، نادرست تشخیص می‌دهد. بنابراین دلایل دستگیری‌اش برای «مأموران دون‌پایه‌»ای که به اتاق کا. یورش می‌برند بی‌اهمیت است. مسئله فقط این نیست که دستگیری پیش می‌رود بدون آنکه گفته شود «مقامات» هنگام صدور دستور دربارۀ «دلایل» و «شخص» مربوطه پرس‌وجو می‌کنند. به کا. اطمینان داده می‌شود که «مقامات ما در میان مردم به دنبال جرم نمی‌گردند، بلکه مطابق قانون به‌سمت جرم کشیده می‌شوند و ناچار ما نگهبان‌ها را می‌فرستند.»

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار سرویراستار مجموعه
سپاسگزاری
دربارۀ نویسندگان مقدمه
الهیات معکوس کافکا
جلوِ قانون
در باب خصلت اخلاقی ادبیات
 «مرض تمام دلالت‌ها»: محاکمۀ کافکا میان آدورنو و آگامبن
رهانیدن آینده: بیگانگی و ابهام در محاکمه آشفتگی در زمان: محاکمۀ کافکا
قضات، علفزارها و معادن خطرناک: کافکا و سلسله‌تصاویر تکرارشونده
مدرنیسم کافکا: فهم‌پذیری و صدا در محاکمه
جابه‌جایی در پهنه‌ای ناپیموده: در باب خواندن پروسۀ کافکا نمایه