معرفی و دانلود کتاب صوتی گورهای بی‌سنگ: نه جستار درباره‌ی نازایی

معرفی کتاب صوتی گورهای بی‌سنگ: نه جستار درباره‌ی نازایی

کتاب صوتی گورهای بی‌سنگ اثری از بنفشه رحمانی، شاعر و نویسنده‌ی معاصر ایرانی است. رحمانی در 9 جستار اتوبیوگرافیک این کتاب از مشاهدات و تأملاتِ خود در مسائل مربوط به زنان و نازایی سخن گفته است و هم‌زمان با به چالش کشیدنِ نگاه سنت‌زده‌ی اجتماع به موضوع ناباروری، به‌تفصیل به گمگشتگی‌ها، تلاش‌ها و تجربه‌های تلخ و شیرین و همین‌طور موقعیت‌های پر از تشویش و پر رنج افراد درگیر با این موضوع پرداخته است.

درباره‌ی کتاب صوتی گورهای بی‌‌سنگ

بنفشه رحمانی در کتاب صوتی گورهای بی‌سنگ راوی روایتی شخصی از تلاش و مبارزه برای بچه‌دار شدن است؛ مسیری پرفرازونشیب که گاه از مطب‌های زنان و زایمان سر در می‌آورد و گاهی از شیرخوارگاهی که نگاه منتظرِ کودکانِ ساکن آن، مشتاق دیدن محبت است. رحمانی در جستارهای این کتاب، که به‌یمن 9 ماه بارداری، در ذیل 9 عنوان فصل‌بندی شده‌اند، تلاش کرده است تا با در پیش گرفتن رویکرد روان‌شناسیِ آشنای «نوشتن درمانی»، از رنجی که متحمل می‌شود بکاهد و از این رو، ادبیات را به ابزاری تبدیل کرده و در سایه‌ی آن، شجاعانه به شرح تجربه‌ی زیسته‌ی خود پرداخته است.

روایت بنفشه رحمانی در کتاب صوتی گورهای بی‌‌سنگ یادآور نخستین جمله‌ی داستان «سنگی بر گوری»، خودزندگی‌نامه‌ی اعتراف‌گونه‌ای از جلال آل احمد و تجربه‌ی او و سیمین دانشور از نداشتن فرزند است: «ما بچه نداریم، من و سیمین. بسیار خُب! این یک واقعیت است. اما آیا کار به همین‌جا ختم می‌شود؟» برای آن دو که چنین نبود! جلال آل احمد و سیمین دانشور اندکی پس از ازدواج متوجه شدند که صاحب فرزندی نخواهند شد و این آگاهی مساوی بود با سیل نصیحت‌ها و داروهای تجویزی متخصصان و پزشکان مجرب و دوا و درمان‌های خانگی و نسخه‌پیچی‌های آشنا و غریبه! دانشور و آل احمد با وجود پذیرفتن سرپرستی فرزندان خواهر سیمین، هیچ‌گاه به‌شکلی که می‌خواستند پدر و مادر نشدند. آل احمد که در کشمکش میان افکار مدرن و پیشینه‌ی ذهن سنتی خود گرفتار شده بود، راهی اروپا شد تا درمان را در آن‌جا ادامه دهد اما در آن‌جا دیگر نتوانست به قول خودش «فریادهای یک مرد شرقی سنتی» را ساکت کند و چنان شد که همه می‌دانیم.

با وجود این که حتی عنوان کتاب صوتی گورهای بی‌سنگ با الهام از کتاب جلال آل احمد انتخاب شده است اما رویکردی که بنفشه رحمانی در این کتاب در پیش گرفته، از جنسی بسیار متفاوت است. رحمانی ما را در برابر پرسش‌هایی مشابه با آنچه آل احمد مطرح کرده است قرار می‌دهد: اینکه اگر بچه نداشته باشیم، چه کسی قرار است رؤیاهای ما را ادامه دهد؟ چه کسی دنباله‌ی زندگی ما را خواهد زیست؟ خانواده و جامعه چه نگاهی به ما خواهند داشت؟ آیا بدون داشتن فرزند به تکامل و خوشبختی نخواهیم رسید؟ آیا لیاقت والد بودن را نداریم؟ چه کسی بر گور ما سنگ خواهد گذاشت؟ و... پاسخ او به این پرسش‌ها اما تشابه چندانی به آنچه آل احمد بیان کرده است ندارد.

در کتاب صوتی گورهای بی‌سنگ با بنفشه رحمانی همراه می‌شویم و به بیمارستان و شیرخوارگاه و مطب‌های پزشک سری می‌زنیم، از کودکانی می‌شنویم که هرگز به دنیا نخواهند آمد و از کودکانی که بلافاصله پس از آمدن به این دنیا رها می‌شوند، می‌شنویم که چه‌طور برخی افراد بی‌صبرانه در آرزوی داشتن فرزند می‌سوزند و برخی دیگر، هراسان از والد شدن، مصرانه تلاش می‌کنند فرزندی به زندگی‌شان راه پیدا نکند.

بنفشه رحمانی در کتاب صوتی گورهای بی‌سنگ روایتگر عواطف و تجاربی است که تا به امروز کمتر از آن‌ها سخن به میان رفته است. کتاب او تلاشی تقدیرآمیز در پاسخ به این پرسش است که آیا انسان‌ها در وجود فرزندانشان ادامه پیدا می‌کنند و آیا درست همین توالی نسل‌هاست که به زندگی معنا می‌بخشد و فرد را جاودانه می‌سازد.

کتاب صوتی گورهای بی‌سنگ را به کوشش رادیو گوشه، در همکاری با نشر چشمه و خوانش بهار کاتوزی می‌شنوید.

درباره‌ی مجموعه‌ی در واقع... مشاهدات

«در واقع... مشاهدات» عنوان مجموعه‌ کتاب‌هایی است که به کوشش نشر چشمه و در قالب جستارها و ناداستان‌هایی مستندگونه و گاه تاریخی به انتشار می‌رسند. «خیابان گاندی؛ ساعت پنج عصر»، «در کمال خونسردی»، «سینما جهنم»، «ملک گرسنه»، «سگ سفید» و «هیروشیما» عناوین برخی از کتاب‌هایی هستند که تا به امروز از این مجموعه به انتشار رسیده‌اند.

کتاب صوتی گورهای بی‌‌سنگ برای چه کسانی مناسب است؟

علاقه‌مندان به ناداستان‌هایی با مضامین اجتماعی و طرفداران جستارهایی با محتوای چالش‌های زندگی عصر مدرن و معضلات زنان امروزی جامعه‌ی ایران را به شنیدن کتاب صوتی گورهای بی‌سنگ دعوت می‌کنیم.

در بخشی از کتاب صوتی گورهای بی‌سنگ: نه جستار درباره‌ی نازایی می‌شنویم

از نظر دانش پزشکی نازایی نقص جسمانی است، اما در ذهن زنانی که نمی‌توانند بچه‌دار شوند نازایی جرم است؛ جرمی که هرگز بخشیده نخواهد شد. شاید علت ساده‌اش این باشد که همه‌ی ما از کودکی و احتمالاً تا آخر عمر مادرهای‌مان را ستایش می‌کنیم. آن‌ها همیشه نقش فرشته‌ها را دارند؛ مهربان، بی‌نقص و فداکار. وقتی خودت نمی‌توانی مادر شوی پیش از هر چیز فکر می‌کنی لیاقت فرشته‌بودن را نداری.

روزهای آخر بهار بود. ساعت دوی نیمه‌شب از خروجی مجله برمی‌گشتم. ضبط ماشین روشن بود و ابی می‌خواند: «قصه‌ی عشقت باز تو صدامه...» شیشه‌ی ماشین را تا ته پایین کشیدم و آرنجم را روی لبه‌ی پنجره گذاشتم. هوای آن ساعت نیمه‌شب دل‌انگیز و مدهوش‌کننده بود. به هادی پیغام دادم تا پنج دقیقه‌ی دیگر می‌رسم خانه. با شدت بیش‌تری گاز دادم. بزرگراه مدرس خلوت بود. یک موتوری از نمی‌دانم کجا جلو ماشین ظاهر شد. ترسیدم. پدال ترمز را تا ته فشار دادم.

ماشین همین‌طور که روی آسفالت زوزه می‌کشید و پیش می‌رفت دور خودش چرخید. یک دور، دو دور. انگار نشسته بودم توی بشقاب‌پرنده‌ی شهربازی. تصاویر با سرعت جلو چشم‌هایم حرکت می‌کردند و صداها، بلند و درهم، توی گوشم می‌پیچید؛ ترکیدن لاستیک‌ها، برخورد ماشین با گاردریل‌ها، خردشدن شیشه‌ها. آن‌ لحظه مطمئن بودم می‌میرم و تنها چیزی که از ذهنم گذشت این بود که مادرم صبح بیدار می‌شود و خبر مردن مرا می‌شنود. دلم برایش سوخت. توی بیمارستان که به هوش آمدم پرستار گفت: «می‌گن ماشینت یه جوری له شده کسی باور نمی‌کنه راننده زنده باشه.» بعد خندید. «انگار یه فرشته بغلت کرده.»

فهرست مطالب کتاب صوتی