معرفی و دانلود کتاب صوتی دریاچه ممنوع

معرفی کتاب صوتی دریاچه ممنوع

کتاب صوتی دریاچه ممنوع اثری از حمید اسماعیلوف، از مهم‌ترین و اثرگذارترین روزنامه‌نگاران و نویسندگان ازبکستان است. اسماعیلوف در این کتابِ نامزد جایزه‌ی داستان خارجی مستقل، راوی ماجرایی درباره‌ی پیامدها و میراث‌های محیط‌ زیستی جنگ سرد است. قهرمان داستان او روزی برای تحت‌ تأثیر قرار دادن دختری در همسایگی‌شان که به او علاقه دارد، در دریاچه‌ای که آب آن آلوده به رادیواکتیو است، شیرجه می‌زند و این اتفاق، زندگی و آینده‌‌اش را برای همیشه دگرگون می‌سازد.

درباره‌ی کتاب صوتی دریاچه ممنوع

حمید اسماعیلوف (Hamid Ismailov) در کتاب صوتی دریاچه ممنوع (The Dead Lake) از پیامدهای فاجعه‌وار جنگ سرد، داستانی متفاوت و هیجان‌انگیز را روایت کرده است. یرژان، قهرمان داستانِ اسماعیلوف، در منطقه‌ی دورافتاده‌ای از قزاقستان بزرگ شده است؛ جایی که شوروی به آزمون و خطا درباره‌ی بلندپروازی‌های اتمی خود مشغول است و سلاح‌های هسته‌ای را آزمایش می‌کند. یرژان عاشق دختر همسایه است. او عصر یک روز برای آنکه دختر را تحت تأثیر قرار دهد، با وجود هشدارهای فراوان به دریاچه‌ای با آب سبز زمردی‌رنگی شیرجه می‌زند که پس از انفجار یک بمب اتمی در وسط یک استپ صاف و هموار شکل گرفته است. آب آلوده به رادیواکتیوِ این دریاچه آنچنان بر او اثر می‌گذارد که دیگر قد نمی‌کشد و وارد سن بلوغ نمی‌شود اما دختر همسایه اندک‌اندک به زن جوان و زیبایی تبدیل می‌شود. اسماعیلوف ما را با ترس‌ها و اضطراب‌های پنهانی یرژانِ بالغی که در بدن نوجوانی اسیر شده، همراه می‌کند و از درونی‌ترین احساسات بشری و مقاومت شگفت‌انگیز وی در مواجهه با سرنوشت گریزناپذیر خود می‌گوید.

حمید اسماعیلوف چهار دهه در اتحادیه‌ی جماهیر شوروی زیست و در پی مهاجرتی اجباری، ساکن بریتانیا شد. او آثارش را به زبان‌های مختلف نگاشته است و به زبان فارسی نیز آشناست و برخی آثار ادبیات کلاسیک پارسی را به روسی و دیگر زبان‌های اروپایی ترجمه کرده است.

کتاب صوتی دریاچه ممنوع زیبایی و استقامت طبیعتِ جهان را در برابر حماقت‌های فاجعه‌آفرین بشر قرار داده است. تلفیق متضادها را شاید بتوان ویژگی بارز آثار اسماعیلوف دانست. او شگردهای پست‌مدرنیستی داستان‌نویسی غربی را با اِلمان‌های قصه‌گویی صوفیانه و کهن شرقی درهم‌آمیخته است و با بهره‌گیری از این ترکیب شگفت از ادبیات کلاسیک و مدرن، به جهان از دریچه‌ای متفاوت نگریسته است و شاید از همین روست که آثارش در عین بی‌نظمی، از نظم برخوردارند و در اوج پراکندگی معنا، منسجم به نظر می‌رسند.

حمید اسماعیلوف در کتاب صوتی دریاچه ممنوع نیز از این ترکیب تضادها استفاده کرده است: از یک سو استپ‌های پهناور و طبیعت رام و آرام و نامتناهی قزاقستان را می‌بینید و از سوی دیگر، در گوشه‌ای از همان طبیعت، ذات سرکش انسان را حین آزمایش هسته‌ای مشاهده‌گر هستید. در یک طرف شغال و گرگ پرسه می‌زنند و حیوانات جنگل به بازیگوشی و جست‌وخیز مشغولند و در سویی دیگر قطاری از دل کوه عبور می‌کند و سروصدای تأسیسات اتمی آرام از همان حیوانات گرفته است. این تضاد در گوشه‌گوشه‌ی روایت او جاری‌ست: درمانگاه مدرن امروزی در کنار طب سنتی، آوازِ بای، شاعر ملی قزاقستان در کنار ترانه‌های دین رید، خواننده‌ی آمریکایی، موهای طلایی روس‌ها و همرنگی آن با دندان‌های طلای قزاق‌ها، اخبار سراسری رادیو و قصه‌گویی‌های مردم عام و...

نام کتاب حمید اسماعیلوف به زبان روسی، یرژان، کودک نابغه است. یرژان نیز همانند دیگر عناصر این داستان در درون و بیرون در جدال با تناقض است و مهم‌ترین چالش او را شاید بتوان گذار از کودکی به بزرگسالی دانست. از نگاه برخی منتقدان، شخصیت یرژان قابل قیاس با اسکار، قهرمان داستان «طبل حلبی» از گونتر گراس است چرا که این گذار را می‌توان در هر دو داستان از قهرمان به جامعه‌اش تعمیم داد: اسکار و یرژان مملو از اوهام و دغدغه‌هایی هستند که گریزی از آن‌ها نیست، هر کدام به‌نوعی در قد و قواره‌ی کودکانه‌ی خود باقی می‌مانند و برخلاف آنچه اطرافیان می‌پندارند، از نظر فکری رشدیافته هستند و همه‌چیز را می‌بینند و درک می‌کنند و اگر شرایط مهیا باشد، حتی تلاش می‌کنند تغییری در پیرامون خود ایجاد نمایند. آن‌ها با جامعه‌ای احاطه شده‌اند که در مواجهه با رویدادهای غیرقابل هضمی مانند بمب هسته‌ای و فجایع زیست‌محیطی و مظاهر تمدن نوین، مانند کودکی در خود فرو رفته و تصمیم گرفته است به ابتدایی‌ترین شکل ممکن واکنش نشان دهد و تظاهر به معصومیت و طفولیت نماید.

دریاچه ممنوع برشی کوتاه، صریح و عجیب از تاریخ جنون‌آمیز بشر است. در دوره‌ی آزمایش‌های اتمی بین سال‌های 1945 تا 1989، بیش از دویست هزار غیرنظامی قزاق در معرض تشعشعات کشنده‌ی رادیواکتیو قرار گرفتند و پزشکان شوروی مانند موش آزمایشگاهی، تأثیرات این تشعشعات را روی آن‌ها مورد مطالعه قرار دادند. گستره‌ی این تشعشعات تا حدی وسیع بود که منطقه‌ی سمی پالاتینسک تا به امروز هم از مناطق اندکی آلوده در جهان به شمار می‌آید. حمید اسماعیلوف با هنرمندیِ ویژه‌ی خود تمامی این مفاهیم را در قالب داستانی جذاب و متفاوت ارائه کرده و آن روایت را آمیخته با هنر و موسیقی و شاعرانگی برای اذهان عموم تلطیف نموده است.

کتاب صوتی دریاچه ممنوع را به همت نشر جیحون و در همکاری با انتشارات کتاب‌سرای نیک، با ترجمه‌ی مریم شفقی و خوانش هوتن شاطری‌پور می‌شنوید.

جوایز و افتخارات کتاب دریاچه ممنوع

• برگزیده‌ی عنوان اثر مستقل در سال 2014
• از جمله کتاب‌های برگزیده‌ی خوانندگان مجله‌ی گاردین در سال 2014
• نامزد جایزه‌ی اثر داستانی مستقل خارجی در سال 2015

نکوداشت‌های کتاب دریاچه ممنوع

• کتاب دریاچه ممنوع افسانه‌ای پرطنین است. (بوید تونکین، ایندیپندنت)
• دریاچه ممنوع ترکیبی وسوسه‌برانگیز از رئالیسم تلخ و جادویی است؛ اثری قدرتمند درباره‌ی ازخودبیگانگی و فجایع زیست‌محیطی. (دیوید میلز، ساندی تایمز)
• دریاچه ممنوع شاهکاری شاعرانه و رمانی تکان‌دهنده، زیبا و برانگیزاننده‌ی احساسات است. (پم نورفولک، ایونینگ پست)
• حمید اسماعیلوف نویسنده‌ای با قدرت شاعرانگی بی‌همتایی است. (کاکا کاسابوا، گاردین)
• کتاب دریاچه ممنوع رمانی فوق‌العاده و افسانه‌ای مدرن از یک وحشت سورئال و در عین حال پیش پا افتاده است. (لسلی مک داول، ایندیپندنت)

کتاب صوتی دریاچه ممنوع برای چه کسانی مناسب است؟

شنیدن کتاب صوتی دریاچه ممنوع را به مخاطبان ادبیات معاصر به‌ویژه طرفداران روایت‌های داستانیِ تاریخی و اجتماعی پیشنهاد می‌کنیم.

در بخشی از کتاب صوتی دریاچه ممنوع می‌شنویم

ما گرم داستان‌های طی سفر شدیم و عصر فرا رسید. با چه کلامی می‌توان این حس دلتنگی عصرگاهی استپ را منتقل کرد، با قطار تنهایی که از میانِ آن عبور می‌کند؟ چطور می‌توان آن ترانه‌ی ضعیف باد وزان در میان نی را توصیف کرد؟ کوشیدم تا شعر «در واگن» را به یاد بیاورم که فکر کنم از ایننا کینتی آننسکی باشد و بهتر از هر چیزی این حس را بیان می‌کند:

کردار بس است
کلام بس است
بیایید در سکوت بمانیم بی ‌لبخندی
برف از ابرهای کم‌ارتفاع می‌بارد و نورِ کوه، کسل‌کننده و ناپایدارست
در مبارزه‌ای که برای آن‌ها نامفهوم است، بیدهای سیاه در اضطراب و هیجان‌اند

فهرست مطالب کتاب صوتی