معرفی و دانلود کتاب شکسپیر معاصر ما

معرفی کتاب شکسپیر معاصر ما

مطالعه و تحقیق درباره شکسپیر و آثار او از دیرباز تا همین امروز مورد توجه پژوهشگران و نظریه‌پردازان بسیاری بوده است. کتاب شکسپیر معاصر ما به قلم یان کات، یکی از منابع بسیار مهم و کارآمد در تحقیقات شکسپیری به شمار می‌آید؛ چراکه فضای حاکم بر آثار این شاعر و نمایشنامه‌نویس انگلیسی به گونه‌ای‌ست که در هر عصر می‌توان برداشت‌هایی متناسب با دوران از آن‌ها داشت، فرقی نمی‌کند ماجرای هملت مجنون را بخوانیم یا مکبث جاه‌طلب را.

درباره کتاب شکسپیر معاصر ما

یان کات از جمله نظریه‌پردازانی است که بخش زیادی از عمر خود را به تحقیق و مطالعه درباره شکسپیر و آثار او اختصاص داده است و تحقیقات شکسپیری نیز بخش عمده‌ای از پژوهش‌های تئاتری را تشکیل می‌دهند. میخائیل باختین معتقد بود هر متن با متون پیشین خود مکالمه‌ای برقرار کرده و آن مکالمه هم با مخاطب معاصر خود مکالمه می‌کند. یان کات هم انگار در متون شکسپیر متوجه مکالماتی شده؛ زیرا صدای این گفتگوها را بلند و رسا می‌توان از کتابش شنید.

یکی از جذابیت‌های آثار شکسپیر این است که با گذشت‌ سالیان دراز از نگارش نمایشنامه‌های او، کماکان خوانش‌های جدیدی از آثارش در عصر حاضر می‌توان به دست داد. در حقیقت با خواندن این نمایشنامه‌ها در هر برهه زمانی، از آن‌ها به عنوان آثار کهن نام نخواهید برد. حال کتاب شکسپیر معاصر ما (Shakespeare Our Contemporary) شامل نقد و برداشت‌های معاصر یان کات از آثار شکسپیر است که بر کار کارگردانان مطرحی همچون استره‌لر، پیتر بروک، آلک گینس، پولانسکی و پیتر بروک تاثیر زیادی داشته.

با اینکه حدود نیم قرن از تالیف کتاب می‌گذرد، این اثر همچنان برای ما تازگی دارد، زیرا کماکان همان دلهره، حساسیت، خشونت و اضطراب حاکم بر فضای آثار شکسپیر را برایمان تداعی می‌کند. ریچارد سوم استالین را به خاطرمان می‌آورد، فال‌گوش ایستادن این و آن در کاخ السینور شرایط حاکم بر زمان خودمان را تداعی می‌کند؛ اینکه مبادا حرفی بزنی که دستی از پشت پرده بیاید و جانت را بگیرد.

این حقیقت چیزی نیست که بتوان از آن گذشت. همین امروز اگر اثری از شکسپیر را انتخاب کنیم و شروع کنیم به خواندن، یک چیزی در گوشه و کنار آن نمایشنامه پیدا می‌شود و ما را از دنیای خیالی دراماتیک به دنیای زشت و واقعی خودمان بازمی‌گرداند. در تفسیرهای کات وهم و خیال جایی ندارد. هیچ امیدی به بهتر شدن نیست زیرا او پس از سال‌ها تجربه زندگی دیگر می‌داند که چیزی بهتر از آنکه هست نخواهد شد و جهان خشن و بی‌رحم تا ابد به قوت خود باقی خواهد ماند.

تنها راه نجات از این وحشت بی‌پایان تنها همین است که از پذیرش قواعد تحمیلی جهان و تاریخ بگریزیم. کات برای آشکارسازی سرشت شوم تاریخ، استعاره‌های زیادی را به کار می‌بندد و آن را ساز و کار عنان‌گسیخته‌ای می‌خواند که گاه در مسیر خود هر چیز بزرگ و کوچک را خرد و نابود می‌کند. سخن کوتاه اینکه شکسپیر تنها در کتاب‌های تاریخی خیلی دور از ماست، اما تا صدها سال دیگر هم مخاطبان آثارش احساس خواهند کرد که او قصه‌هایش را از عصر آن‌ها بردشته است.

یان کات (Jan Kott) با نوشتن کتاب شکسپیر معاصر ما به شهرت جهانی رسید و امروزه نیز یکی از مطرح‌ترین منتقدان و نظریه‌پردازان شکسپیر است. او در کنفرانسی که به مناسبت بیست و چهارمین سالگرد نگارش کتاب شکسپیر معاصر ما برگزار شده بود اعلام کرد معاصر بودن به معنی ارتباط میان دو زمان است. اولی زمانی است که شخصیت‌های اثر در آن زیست می‌کنند و دومی زمانی که مخاطبان اثر را شامل می‌شود.

او می‌گوید هرگاه در اثری از شکسپیر، زمان شخصیت‌ها با زمان تماشاگر ادغام شود، شکسپیر معاصر ما می‌شود. او نه‌تنها معاصر ما، بلکه معاصر گوته، کلایست، هوگو، بکت و آندره مارلو هم هست. کات مخاطبان این کتاب را آن‌هایی که در کنج کتابخانه مشغول نسخه‌شناسی‌اند نمی‌داند، بلکه مخاطبان این کتاب به گفته او کسانی‌اند که جنگ، جبر ایدئولوژیک، خشونت فیزیکی، یا اشغال را همچون امور روزمره تجربه کرده‌اند.

درباره‌ی مجموعه‌ی تئاتر: نظریه و اجرا

این مجموعه جریان‌های مهم تئاتری جهان در عصر ما را معرفی کند. سنت‌هایی که مرور و خواندن دوباره‌ی آ‌ن‌ها از هر لحاظ بسیار لازم و ضروری است. معرفی جریان‌های عمده‌ی تئاتر و اجرای معاصر، بازخوانی آن‌ها، تأکید کردن بر ارتباط بین عمل و نظریه‌ی تئاتر از هدف‌های مهم این مجموعه به شمار می‌رود.

در نکوداشت کتاب شکسپیر معاصر ما

بهترین، زنده‌ترین، و رادیکال‌ترین کتاب در مورد شکسپیر حداقل برای یک نسل. (مری مک کارتی، نویسنده و منتقد برنده جایزه کتاب ملی)

کتاب شکسپیر معاصر ما مناسب چه کسانی است؟

اگر به شکسپیر بزرگ، نقد ادبی و نظریه‌های هنر تئاتر علاقه‌مندید از خواندن کتاب شکسپیر معاصر ما لذت خواهید برد.

یان کات را بیشتر بشناسیم

یان کات از نظریه‌پردازان و کارگردانان تئاتر است که در عرصه نقد و سیاست نیز فعالیت می‌کرد. کتاب شکسپیر معاصر ما نوشته‌ی کات، نه‌تنها بر کارگردانان بسیاری در سراسر جهان تأثیر گذاشت، بلکه او را شهره خاص و عام کرد. امروزه کمتر کارگردان یا منتقد تئاتری را می‌بینید که کتاب «شکسپیر معاصر ما» یا «جنسیت رزالیند» را نخوانده باشد. دلیلش این است که این آثار به کارگردان‌ها دیدگاه و زاویه بصری بهتری برای به صحنه بردن نمایشنامه‌های شکسپیر می‌دهد.

او طی سال‌های زیادی از زندگی‌اش در اروپا، مشغول دراماتورژی و نقد آثار تئاتری بود. حتی خودش نمایشنامه‌هایی از مولیر و اسلاومیر مروژک را به صحنه برد. پس از مهاجرتش به آمریکا، مشغول تدریس تئاتر و نقد ادبی در دانشگاه‌های ییل و برکلی شد و باقی عمرش را به خلق آثاری پرداخت که راهنمای کار بسیاری از منتقدان، کارگردان‌ها، و دراماتورژهای عرصه تئاتر شده است. از دیگر کتاب‌های یان کات می‌توان «دفتر یادداشت تئاتر»،« تناول خدایان»، و «خاطرۀ بدن» را نام برد. کات در دسامبر 2001 در سانتامونیکای کالیفرنیا درگذشت.

در بخشی از کتاب شکسپیر معاصر ما می‌خوانیم

شکسپیر مانند جهان است و یا شبیه خود زندگى. هر دوره تاریخى مى‌تواند آن‌چه که در جست‌وجو یا خواستار دیدنش بوده است را در آثار او بیابد. خواننده یا تماشاگر نیمه قرن بیستم، ریچارد سوم را از طریق تجربیات خویش تأویل مى‌کند. راه دیگرى وجود ندارد و به همین دلیل است که تماشاگر از بى‌رحمى شکسپیر وحشت‌زده، و یا بهتر بگویم، شگفت‌زده نمى‌شود؛ چراکه او در قیاس با تماشاگران و منتقدان قرن نوزدهم، با خونسردى بس بیشترى به جدال‌هاى بر سر قدرت و کشتار متقابل شخصیت‌ها مى‌نگرد. او با خونسردى بیشتر، و یا به هر حال عاقلانه‌تر، بدین ماجراها نگاه مى‌کند. امروزه مرگ بى‌رحمانه‌اى که بیشترِ این شخصیت‌هاى نمایشى بدان دچار شدند، جزو ضرورت‌هاى زیبایى‌شناسى یا از قوانین بنیادین تراژدى براى رسیدن به کاتارسیس (پالایش) نیست. چنین چیزهایى حتى دال بر نبوغ شکسپیر در شخصیت‌پردازى ویژه‌اش هم نیستند.

حالا دیگر مرگ غیرطبیعىِ شخصیت‌هاى اصلى نمایش، چیزى به مثابه ضرورت تاریخى است و به طور کلى مسأله‌اى طبیعى به نظر مى‌رسد؛ حتى در تیتوس آندرانیکوس که شکسپیر آن را نوشته و یا بازنویسى کرده و احتمالاً زمان نگارش آن همان سال نگارش ریچارد سوم بوده است تماشاگران امروزى در قیاس با منتقدان قرن نوزدهم شاهد چیزى بیش از انبوه قتل‌هاى مضحک، گروتسک و غیرضرورى‌اند. از زمانى که تیتوس آندرانیکوس، مانند اجراى پیتر بروک از آن، مورد قبول عامه قرار گرفت، دیگر تماشاگران امروزى آماده‌اند تا براى قتل‌عامى که در پرده پنجم رخ مى‌دهد با همان شور و هیجان مسگران، خیاطان، قصابان و سربازان دوران الیزابت براى تحسین و تشویق به پا خیزند. در آن روزها این نمایشنامه، یکى از بزرگ‌ترین موفقیت‌هاى تآترى بود. تماشاگران معاصر با کشف مسائل امروزى در نمایشنامه‌هاى شکسپیر، اغلب به طور غیرمنتظره‌اى خود را به مردم دوران الیزابت نزدیک احساس مى‌کنند و یا دست‌کم خود را در جایگاهى مى‌یابند که مى‌توانند آن‌ها را به‌خوبى درک کنند. این مسأله به‌خصوص در مورد نمایشنامه‌هاى تاریخى شکسپیر مصداق دارد.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار مترجم
مقدمه
بخش اول: تراژدى‌ها
پادشاهان
هملت نیمه قرن
تریلوس و کرسیدا: شگفت‌آور و مدرن
مکبث یا سرایت مرگ
دو پارادوکس اتللو
لیرشاه یا دست آخر
بگذار روم در رود تیبر غرق شود
کوریولانوس یا تضادهاى شکسپیرى
بخش دوم: کمدى‌ها
تایتانیا و کله خر
عصاى پروسپرو
آرکادیاى تلخ شکسپیر
پیوست‌ها
شکسپیر بى‌رحم و واقعى
دفتر یادداشت یک شکسپیرشناس
شکسپیر و جهان
نمایه