معرفی و دانلود کتاب دیوژن، مرد سگی

معرفی کتاب دیوژن، مرد سگی

دیوژن کلبی یکی از متفکران مهم جهان باستان بود که با اندیشه‌های خود، مکتبی مهم را در فلسفه بنیان گذاشت. در کتاب دیوژن، مرد سگی، اثر یان مارشان، با سرگذشت دیوژن، اندیشه‌های او و آنچه می‌توانیم از زندگی‌اش بیاموزیم، آشنا خواهیم شد.

درباره‌ی کتاب دیوژن، مرد سگی

روزی روزگاری، در دوران باستان، در یکی از نواحی یونانی‌نشین آسیای صغیر، کودکی به دنیا آمد که دست تقدیر از او انسانی بی‌نهایت برجسته، مهم و اثرگذار ساخت. این کودک اگرچه پادشاه یا جنگاوری بزرگ نشد، با اندیشه‌های زیبا و آرامش‌بخش خود، و با سبک زندگی نمونه‌واری که داشت، انسان‌های بسیاری را در سراسر تاریخ تحت تأثیر قرار داد. نام این کودک، دیوجانس بود، فیلسوفی که ما با نام دیوژن او را می‌شناسیم. کتاب دیوژن، مرد سگی (Diogenes the Dog-Man)، اثر یان مارشان (Yan Marchand)، قصه‌ی زندگی دیوژن را همراه با تصاویری جذاب، روایت می‌کند.

دیوژن را می‌توان یکی از نخستین عارفان تاریخ دانست. البته او مثل عارفان ایرانی خرقه و عبا نمی‌پوشید و در مجالس رقص سماع شرکت نمی‌کرد. اما اندیشه‌ها و باورهایش از بسیاری جهات، شبیه به اندیشه‌های عارفان بود و شباهت زیادی به دستگاه فکری فیلسوفان بزرگ یونانی، از جمله افلاطون و ارسطو نداشت.

دیوژن یکی از پایه‌گذاران یک مکتب فلسفی بود که به نام «مکتب کلبیون» مشهور است. معنای کلبیون، خیلی ساده، یعنی سگی‌ها! این نام عجیب بدین خاطر به پیروان اندیشه‌های دیوژن داده شده که ایشان چندان در قید تعلقات انسانی، از جمله مال و شهرت و جاه و مقام نبودند و سبک زندگی‌شان بی‌شباهت به سبک زندگی سگ‌ها نبود! البته دیوژن چهاردست‌وپا راه نمی‌رفت و پارس نمی‌کرد! اما خب، سبک زندگی‌اش خیلی هم شبیه آدمیزاد نبود.

در اندیشه‌ی کلبیونی نظیر دیوژن، سعادت و حقیقت مفاهیمی موهوم نیستند و راه رسیدن به آن‌ها پیش پای انسان وجود دارد. منتها، اغلب انسان‌ها، به دلایل مختلف، بیشتر چیزهای پست و بی‌ارزش را با سعادت و حقیقت راستین اشتباه می‌گیرند. به نظر دیوژن، سعادت نه نزد قدرتمندان است، نه نزد ثروتمندان، و نه حتی نزد دانشمندان و افراد عالم. سعادت را فقط و فقط انسانی به کف می‌آورد که به تمایلات رنگارنگ وجود خود مهار بزند و زندگی ساده، بی‌تکلف و زاهدانه‌ای در پیش بگیرد. دیوژن به ما یادآور می‌شود که تمام بدبختی‌های انسان از عواطفی مثل خشم و حسادت و غرور و شهوت ناشی می‌شوند. اگر ما این عواطف حیوانی را تحت کنترل درآوریم، بی‌آن‌که ثروت یا قدرت کلانی داشته باشیم، به خوشبختی حقیقی دست می‌یابیم.

آن‌طور که در کتاب دیوژن، مرد سگی می‌خوانیم، دیوژن و پیروان او زبان تند و تیزی داشتند و از سر به سر مردم گذاشتن خوششان می‌آمد. آن‌ها عادت داشتند در کوچه و خیابان راه بیفتند و مردم را با سوالات دشوار، حیران کنند: معنی خوشبختی چیست؟ آیا پول می‌تواند تو را به آدمی خوشحال بدل کند؟ چه فرقی میان انسان برده و انسان آزاد وجود دارد؟ دانشی که به کار آدمی نیاید و انسان بهتری از او نسازد، به چه درد می‌خورد؟ خداوند ذات ما را چگونه خلق کرده؟ و...

کلبیون ادعا نداشتند که جوابی حاضر و آماده برای همه‌ی این سوالات در چنته دارند. بلکه فقط می‌خواستند بر این نکته تأکید کنند که زندگی بسیار پیچیده‌تر از آن است که ما می‌پنداریم، و اصلاً شاید قرار نباشد که ما جواب خیلی از سوالات را بفهمیم!

درباره‌ی دیوژن حکایت مشهوری وجود دارد که تا حد زیادی تفکر او را به ما معرفی می‌کند. در این حکایت که مربوط به دیدار اسکندر کبیر با دیوژن است، دو جهان‌بینی متضاد، مقابل هم قرار گرفته‌اند. در پایان بد نیست این حکایت را برایتان نقل کنیم:

اسکندر و دیوژنِ فیلسوف هر دو فاتح بودند. با این تفاوت که یکی آرزوی فتح جهان را داشت و دیگری آرزوی فتح خویشتن را. می‌گویند روزی اسکندر، با خدم و حشم، به دیدار دیوژن رفت که لخت بر ساحل لمیده بود و آفتاب می‌گرفت. دیوژن گفت: ای سردار بزرگ، آرزوی تو چیست؟ اسکندر گفت: این‌که یونان را زیر فرمان خود درآورم.
- و بعد از آن؟
- آسیای صغیر را تسخیر کنم.
- و بعد؟
- بر دنیا تسلط یابم.
- و پس از آن؟
- به استراحت بپردازم و از زندگی لذت ببرم.
دیوژن گفت: چرا هم‌اکنون استراحت نمی‌کنی و لذت نمی‌بری؟ پس از این گفت‌وگوی کوتاه، اسکندر از دیوژن پرسید: آیا کاری هست که بخواهی برایت انجام دهم؟ دیوژن پاسخ داد: آری، کنار برو تا نور خورشید بر من بتابد. اسکندر از این سخن به خنده افتاد و گفت: اگر اسکندر نبودم، دلم می‌خواست دیوژن باشم. دیوژن بی‌درنگ پاسخ داد: اگر دیوژن نبودم، دلم می‌خواست هر کسی باشم جز اسکندر.

گفتنی است که این کتاب به همت نشر کتاب چ به انتشار رسیده است.

درباره‌ی مجموعه‌ی افلاطون‌های کوچک

کتاب دیوژن، مرد سگی به مجموعه‌ای به نام «افلاطون‌های کوچک» (Plato & Co. series) تعلق دارد. این مجموعه به قصد آشنا کردن کودکان با اندیشه‌های فلسفی تهیه شده است. هر مجلد این مجموعه به بررسی یکی از اندیشه‌های مهم یک فیلسوف مشهور اختصاص دارد. البته نویسندگان مجموعه‌ی افلاطون‌های کوچک، خوب می‌دانند که برای آشناسازی کودکان با فلسفه، هیچ دستاویزی بهتر از قصه و داستان ندارند. پس مباحث فلسفی را در قالب روایت و داستان گنجانده‌اند.

از میان آثاری که به مجموعه‌ی مورد بحث تعلق دارند، می‌توان به عناوینی چون «آقای دکارت و شیطان فریب کارش»، «لایب‌نیتس یا بهترین جهان ممکن» و «مرگ سقراط» اشاره کرد. بد نیست در پایان، جمله‌ای را از نشریه‌ی پابلیشرز ویکلی در نکوداشت این مجموعه نقل کنیم: «کتاب‌های فلسفی موجود برای کودکان، عمدتاً به توضیح و شرح ایده‌ها و آرای فلسفی می‌پردازند. کتاب‌های مجموعه‌ی افلاطون‌های کوچک اما، رویکردی داستانی به فلسفه دارند. این کتاب‌ها، رویدادهای خاص زندگی فیلسوفان را، با هدف توضیح نظریات شاخص آن‌ها، به تصویر می‌کشند.»

کتاب دیوژن، مرد سگی برای چه کسانی مناسب است؟

علاقه‌مندان به فلسفه بیش از سایرین از خواندن این کتاب لذت می‌برند. اینجا لازم است یادآوری کنیم که کتاب دیوژن، مرد سگی اگرچه برای مخاطبین کودک و نوجوان نوشته شده، می‌تواند برای مخاطبین بزرگسال نیز مناسب و آموزنده باشد. نویسنده‌ی این اثر دانش‌آموخته‌ی فلسفه است و در حیطه‌ی کاری خود آثار معتبر و شناخته‌شده‌ای به نگارش درآورده است.

در بخشی از کتاب دیوژن، مرد سگی می‌خوانیم

دیوژن، بدون این‌که حرفی بزند، دست‌های مرد جوان را می‌گیرد و انگشترهایش را درمی‌آورد. بعد می‌گوید: «هر چیز غیرضروری را دور بینداز. فقط چیزهایی را نگه دار که راحت و سریع می‌توانی جایگزین کنی. در آغاز آموزشم، چند ظرف چوبی داشتم. با وجود این، هنوز بسیار ثروتمند بودم. پس از این‌که کودکی را دیدم که با دست‌هایش آب می‌نوشد، لیوانم را دور انداختم. روز بعد، در راه، کودک دیگری را دیدم که غذایش را روی نانش ریخته بود و کاسه و بشقابم را دور انداختم»

آندروستنس می‌پرسد: «پس تو هیچ‌چیز نداری؟»

«دارم، خودم را دارم. تقریبا چیزی جز این بالاپوش ندارم... بدون این هم نمی‌توانم سر کنم. در تمام فصل‌ها به درد می‌خورد. وقتی هوا سرد است، دور خودم می‌پیچم. وقتی گرما طاقت‌فرسا می‌شود، آن را رو به بالا تا می‌زنم. اما دلم می‌خواهد همین را هم دور بیندازم. مطمئنم روزی برهنه زندگی خواهم کرد و گرما و سرما را تاب خواهم آورد. برای رسیدن به این هدف، هر روز تمرین می‌کنم.