معرفی و دانلود کتاب دشمن مردم

معرفی کتاب دشمن مردم

کتاب دشمن مردم، یکی از تاثیرگذارترین آثار مکتوب در تاریخ ادبیات نمایشی، به قلم هنریک ایبسن، از مهم‌ترین نویسنده‌های مدرن ادبیات نروژ است. دشمن مردم، داستان مرد درستکاری به نام دکتر توماس استوکمان را دنبال می‌کند که برادر شهردار و یک مرد ثروتمند و خوشبخت است و مأموریت نظارت بر بهداشت چشمه‌های آب گرم شهر را بر عهده گرفته. استوکمان، پس از بررسی و تحقیق درباره‌ی شرایط آب چشمه‌ها متوجه می‌شود که آب شهر و حمام‌های آب گرم آلوده است و بهداشت و نظافت شهروندان را تهدید می‌کند. او تلاش دارد به مردم هشدار بدهد اما با مخالفت برادرش مواجه شده و خود را در شرایطی می‌بیند که باید دست به انتخابی مهم بزند.

درباره‌ی کتاب دشمن مردم

دشمن مردم (An enemy of the people) عنوان نمایشنامه‌ای به قلم هنریک ایبسن (Henrik Ibsen) است که داستان دکتری به نام توماس استوکمان را روایت می‌کند. این دکتر که وظیفه‌ی نظارت و کنترل بر بهداشت حمام‌های تازه تأسیس شهر را بر عهده دارد ناگهان متوجه می‌شود آب چشمه‌ها با بیماری کشنده‌ای آلوده شده و دستور حل و اصلاح هرچه سریع‌تر این مشکل را می‌دهد. شهردار، که اتفاقاً برادر دکتر استوکمان و از مسئولان تأسیس حمام‌هاست، به این نتیجه می‌رسد که تعطیل کردن این مجموعه ضرر و آسیب مالی فراوانی برای ساکنین شهر به بار خواهد آورد و با اخطارهای برادرش مخالفت می‌کند. دکتر استوکمان که از این شرایط به شدت نگران است، تصمیم می‌گیرد که مردم شهر را به هر قیمتی، از این فاجعه مطلع سازد. به همین منظور از مسئولان شهر می‌خواهد جلسه‌ای ترتیب دهند تا او در طی آن جلسه حقیقت ماجرا را با مردم در میان بگذارد.

جلسه‌ی مذکور چنان که دکتر استوکمان مایل بوده تشکیل می‌شود. اما روند جلسه به هیچ وجه آنطور که او انتظار دارد پیش نمی‌رود. دکتر استوکمان در سخنرانی خود، با لحنی پرشور و در کمال صداقت، حقیقت ماجرا و کشف تازه‌ی خود درباره‌ی چشمه‌های آب گرم را با همشهریان خود در میان می‌گذارد. او، درست همان‌طورکه از مردی شریف و نیک در جایگاه او انتظار می‌رود، به مردم هشدار می‌دهد که هرگونه استفاده از آب چشمه‌های شهر می‌تواند عواقب جسمانی وخیمی برای آنان به دنبال داشته باشد. در پی این سخنان اما، او نه تنها مورد تحسین مردم واقع نمی‌شود و بابت کشف گران‌بهای خود از سوی هیچ احدی تحسین نمی‌گردد، بلکه حتی آماج سرزنش‌ها و توهین‌ها نیز قرار می‌گیرد. تا جایی که در نهایت، از سوی حضارِ به‌خشم‌آمده «دشمن مردم» لقب می‌گیرد.

باید در نظر داشت که خشم مردم نسبت به دکتر استوکمان، شاید غیرمنصفانه باشد، اما به هر رو، چندان هم بی‌دلیل نیست. هنریک ایبسن در طول نمایشنامه به صراحت مخاطبین اثر را مطلع می‌کند که تمام زیربنای اقتصادِ درحال شکوفاییِ شهر بر پایه‌ی رونق آب‌های معدنی استوار است و در نتیجه، تعطیلی مراکز آب‌درمانی گروه پرشماری از شهروندان را با مشکلات اقتصادی جدی مواجه می‌کند. اما از سوی دیگر، این نیز واقعیتی غیرقابل کتمان است که ادامه‌ی فعالیت چشمه‌های آب معدنی، در درازمدت منشأ امراض و آسیب‌هایی برای مراجعان خواهد بود. با خواندن اثر خود را همراه با شهروندان در شرایطی می‌بینیم که مرز میان خیر و شر و انتخاب میان حقیقت و منفعت دیگر چندان که پیش از این تصور می‌کردیم واضح و آشکار نیست. اگرچه ایبسن استوکمان را قهرمان خود می‌داند و حتی آشکارا با او همدردی می‌کند، با این حال در روایت خود ما را از همدلی با شهردار و مردمی که نگران نابودی سرمایه و در خطر افتادن امنیت اقتصادی‌شان هستند هم بازنمی‌دارد.

ایبسن را می‌توان یکی از دغدغه‌مندترین و چالش‌برانگیزترین نویسندگان زمان خود دانست که در تمام آثارش مخاطب را با تصمیمات و انتخاب‌های اخلاقی دشواری روبه‌رو می‌کند. او بارها ثابت کرده است که قدرت این را دارد به ما کمک کند با برخی از پلیدترین، ضعیف‌ترین و خودخواه‌ترین شخصیت‌های تاریخ ادبیات هم‌دردی کنیم. نمایشنامه‌ی دشمن مردم از بسیاری جهات شاهکار هنریک ایبسن و البته شناخته‌شده‌ترین اثر اوست. با این حال، نباید این اثر را حرف آخر ایبسن در نمایشنامه‌نویسی بدانیم. چرا که او در آثار بعدی خود، خصوصاً در نمایشنامه‌ی مرغابی وحشی، بسیاری از دیدگاه‌های شخصی خویش در دشمن مردم را به چالش کشیده است.

ترجمه‌ی امیرحسین آریان‌پور از کتاب دشمن مردم قدیمی‌ترین و اولین ترجمه‌ی اثر ایبسن به زبان فارسی است که اولین بار در سال 1338 به چاپ رسیده و از این جهت قطعاً مطالعه‌ی آن خالی از لطف نخواهد بود.این ترجمه با چاپ انتشارات ویکتور هوگو به دست شما می‌رسد.

اقتباس‌های سینمایی از کتاب دشمن مردم

• فیلم سینمایی دشمن مردم (1978) به کارگردانی جورج شیفر و بازی استیو مک‌کوین.
• فیلم تلویزیونی دشمن مردم (1990) به کارگردانی جک اوبراین.

کتاب دشمن مردم برای چه کسانی مناسب است؟

مطالعه‌ی کتاب دشمن مردم به تمام علاقه‌مندان به ادبیات نمایشی پیشنهاد می‌شود.

در بخشی از کتاب دشمن مردم می‌خوانیم

دکتر: من خودم مقصرم. باید خیلی پیش از این به او پریده باشم و دندان‌هایم را نشانش داده باشم! به من گفت دشمن مردم! من، دشمن مردم به خدا تا جایی که ممکن باشد موضوع را تعقیب می‌کنم.
یوهانا: اما اوتو، برادرت قدرت دارد.
دکتر: بله، ولی من در مقابل حق دارم.
یوهانا: بله حق داری، اما اگر قدرت نداری حق چه فایده دارد؟
پترا: آه مادر این چه حرفی است!
دکتر: گمان می‌کنی در یک اجتماع آزاد، حق، کاری از پیش نمی‌برد؟ اشتباه می‌کنی یوهانا. روزنامه‌ی مستقل و لیبرال شهر راه مرا باز می‌کند، اکثریت دنبالم می‌آیند قدرت من این‌هاست.
یوهانا: اما اوتو، مقصودت این نیست که...
دکتر: که چی؟
یوهانا: که با برادرت در بیفتی؟
دکتر: مگر غیر از این انتظاری از من داری؟ من در پای حق و حقیقت نایستم؟!