معرفی و دانلود کتاب در گفتگو با یونانیان: پیش سقراطیان و واقعیت

معرفی کتاب در گفتگو با یونانیان: پیش سقراطیان و واقعیت

راش ریز در کتاب در گفتگو با یونانیان درباره‌ی تلقی فیلسوفان پیشاسقراطی از واقعیت سخن می‌گوید. د. ز فیلیپس پس از مرگ رییز، یادداشت‌های او در باب این موضوع را در این کتاب گرد آورد و مقدمه‌ای مفصل بر آن نوشت. رییز که یکی از شارحین مهم ویتگنشتاین به حساب می‌آید، در این اثر از رابطه‌ی میان منطق و زبان با واقعیت می‌گوید و درباره‌ی در نظر گرفتن چارچوبی علمی برای تببین «واقعیت» توضیح می‌دهد

درباره‌ی کتاب در گفتگو با یونانیان

پس از مرگ راش ریز (Rush Rhees) در سال 1989،‌ مجموعاً شانزده‌هزار صفحه دست‌نوشته در موضوعات گوناگون از او باقی ماند. او که خود بعد از مرگ ویتگنشتاین، آثار این فیلسوف تأثیرگذار را جمع‌آوری، تفسیر و منتشر کرده بود، در دانشگاه سوانزی تدریس می‌کرد. یکی از کلاس‌های قابل‌توجه او درباره‌ی فلسفه‌ی یونان بود: فلسفه‌ی افلاطون و دوران پیشاسقراطیان. در میان دست‌نوشته‌های رییز، یادداشت‌هایی درباره‌ی این فیلسوفان پیدا شد. د. ز. فیلیپس (D.Z. Phillips)، یکی از دانشجویان راش ریز، یادداشت‌های او را جمع‌آوری کرد و از یادداشت‌برداری‌های دونالد ام. اوانز از درس‌گفتارهای مرتبط با پیشاسقراطیان نیز بهره برد. نتیجه‌ی زحمات او به کتاب در گفتگو با یونانیان (In Dialogue with the Greeks) بدل شد.

کتاب در گفتگو با یونانیان درواقع دو جلد است: جلد اول آن درباره‌ی فیلسوفان پیش از سقراط است و جلد دوم آن، به افلاطون اختصاص دارد. فلاسفه‌ی پیشاسقراطی متفکرانی بودند که در قرن ششم و پنجم پیش از میلاد می‌زیستند و می‌کوشیدند به سؤالاتی درباره‌ی جهان و جایگاه انسان در آن پاسخ دهند. آن‌ها را به‌عنوان اولین فیلسوفان و دانشمندان مغرب‌زمین می‌شناسند. بیشترین چیزی که از آن‌ها باقی مانده است، مجموعه‌ای از حکمت‌ها، نقل‌قول‌ها و قطعاتی است که در میان کتب گوناگون پراکنده شده‌اند. افرادی چون دموکریتوس،‌ هراکلیتوس،‌ آناکسیمن، گرگیاس، پروتاگوراس، امپدوکلس و زنون در دسته‌ی این فیلسوفان قرار می‌گیرند. راش ریز در عقاید این اندیشمندان به دنبال یک چیز می‌گردد: تلقی آنان از واقعیت.

در طول 2500 سال گذشته، فیلسوفان مشهور بسیاری درباره‌ی واقعیت و حقیقت اظهار نظر کرده‌اند؛ اما هنوز هم بر سر ماهیت واقعیت، بحث‌های بسیاری می‌شود. راش ریز نیز مانند بسیاری از فیلسوفان، با پرسش «واقعیت چیست؟» درگیر بود و سعی داشت پاسخی درخور برای آن پیدا کند. همانطور که اشاره کردیم، او یکی از مهم‌ترین شارح آثار ویتگنشتاین است؛ فیلسوفی که در باب حقیقت، واقعیت و زبان حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. رییز عقیده دارد که در وهله‌ی اول باید نسبت زبان و منطق با واقعیت را روشن کنیم و بعد به سراغ تعریف «واقعیت» برویم. رییز در کتاب در گفتگو با یونانیان ادعا می‌کند که ویتگنشتاین به همان مسائلی توجه دارد که افلاطون درمورد آن‌ها کتاب نوشته بود. افلاطون نیز خود، تحت‌تأثیر فیلسوفان پیشاسقراطی بود. پس برای حل مسئله‌ی نسبت زبان و منطق با واقعیت، بهتر است به سرچشمه‌ی افکار مراجعه کنیم و پاسخمان را بگیریم.

راش ریز کتاب را از بنیانی‌ترین مسائل شروع می‌کند. مسائلی مانند: وجود چیست، چطور می‌توانیم بگوییم چیزی وجود دارد، جوهر بنیادین همه چیز چیست و... . بسیاری از پیش‌سقراطیان عقیده داشتند که وجود یعنی «آن هست». چیز بیشتری درباره‌ی وجود نمی‌توان گفت. آن‌ها معتقد بودند واقعیتْ ثابتی است که معیار همه چیز به حساب می‌آید و نوعی جوهر نهایی است که در همه چیز وجود دارد. همانطور که از عنوان کتاب در گفتگو با یونانیان پیداست، رییز به‌نوعی وارد گفتگو با فلاسفه‌ی پیشاسقراطی می‌شود و عقاید آنان را به چالش می‌کشد. د. ز. فیلیپس در مقدمه‌ی کتاب مهم‌ترین نکات و مطالب راش ریز را گرد می‌آورد.

فیلسوفان پیشاسقراطی چون تالس، برای تبیین «واقعیت» به دنبال قواعدی می‌گشتند که در ریاضی و هندسه با آن سر و کار داریم. قواعدی که قطعیت آن‌ها اثبات شده بود و هیچ‌کس بر سر آن‌ها بحثی نداشت. هراکلیتوس، یکی دیگر از این فیلسوفان، عقیده داشت که هر کدام از ما در حال خلق دنیایی برای خود هستیم و این ممکن است در آینده به فاجعه تبدیل شود. راش ریز خاطرنشان می‌کند که منطق برای علم بنیادی است؛ اما همه‌ی علوم، از جمله فلسفه را، نمی‌توان مشتق از منطق دانست یا فقط با منطق آن را تعریف کرد.

ناصر مؤمنی که خود در حوزه‌ی فلسفه تحصیل کرده، با همکاری نشر شوند کتاب در گفتگو با یونانیان را به ترجمه درآورده است.

کتاب در گفتگو با یونانیان برای چه کسانی مناسب است؟

اگر به فلسفه‌ی یونان علاقه دارید، کتاب در گفتگو با یونانیان را بخوانید.

در بخشی از کتاب در گفتگو با یونانیان: پیش سقراطیان و واقعیت می‌خوانیم

از نظر تالس «آب» هندسه‌ای بود برای ارائه‌ی تبیینی از چیزها. همه‌ی چیزها انواع و اشکالی از آب هستند. اما اصطلاح «انواع» مبهم و حتی نامفهوم است. گفتم که تالس و آناکسیماندر یک هندسه یا دستور قواعدی را پیشنهاد کردند که در درون آن می‌شد از چیزها بحث کرد. همان گونه که دیدیم مسئله برای این متفکران، تمییز نهادن میان هندسه‌ی پیشنهادی، چه هوای آناکسیمنس باشد یا هر چیز دیگر، و آن‌چه که واقعاً گفته ‌شده، است؛ یعنی توصیفاتی که ما از چیزها می‌کنیم. آیا قرار است که این توصیفات به‌ طور منطقی یا علّی از هندسه ناشی شوند؟

با ملاحظه‌ی نسبت میان زبان و واقعیت می‌توان بر این موضوعات روشنایی افکند. این پرسش نه فقط منحصر به یونانیان، بلکه در کل مختص چهره‌های شاخص فلسفه است. زبان منبع آن چیزی است که ما نظم یا روش می‌نامیم، و تنها زمانی که نظم و سامانی داشته باشیم است که می‌توانیم براهین و استدلالی داشته باشیم که مورد توجه فیثاغوریان است. رابطه‌ی میان چنین براهین و استدلال‌هایی روابطی ضروری است. برهان متعلق به رابطه‌ی زبان و نشانه‌ها است. هرچند زبان مرکب از نشانه‌هایی قراردادی است و بدان معنا، ساختگی و جعلی است، با این حال تنها در درون آن است که ما دارای نوعی ضرورت هستیم که با بیان و عبارت «ابژکتیو» همراه است.

یونانیان چنین عینیتی را به مثابه‌ی ایجاد فاصله و رهایی خاصی از نیازها و خواسته‌های‌مان می‌دیدند. این امر رابطه‌ی اندازه و معیار را با آن‌چه که اندازه گرفته شده مورد توجه قرار می‌دهد. امر مذکور می‌تواند با مقایسه‌ی رابطه‌ی ما با چیزها از طریق زبان، و نیازها و خواسته‌های ما روشن شود که در کنش و اعمال نمود می‌یابند. نیازهای و خواسته‌های موجود در اعمال و کنش‌ها مثلاً در فرار کردن من از دست گاو نر دیده می‌شود.

فهرست مطالب کتاب

سپاسگزاری
مقدمه
فصل اول: همه‌ی چیزها
فصل دوم: هندسه و توصیف
فصل سوم: آن هست
فصل چهارم: جریان ابدی
فصل پنجم: ریشه‌های فناناپذیر
فصل ششم: متناقض‌نماها؟
فصل هفتم: عقل و اشیاء حقیقی
فصل هشتم: اتم‌ها
فصل نهم: آیا انسان معیار همه چیز است؟
فصل دهم: گفتگو و واقعیت
نمایه‌ی نام‌ها