معرفی و دانلود کتاب چگونه مانند یک امپراتور فکر کنیم: فلسفه رواقی مارکوس اورلیوس

معرفی کتاب چگونه مانند یک امپراتور فکر کنیم: فلسفه رواقی مارکوس اورلیوس

دونالد رابرتسون در کتاب چگونه مانند یک امپراتور فکر کنیم، ضمن بررسی زندگی و اندیشه‌ی مارکوس اورلیوس، فیلسوف رواقی و امپراتور خوشنام روم باستان، توصیه‌هایی بس کاربردی و تأمل‌برانگیز را در اختیار ما نهاده که در صورت دقت در آن‌ها و به کار بستنشان در زیست روزمره، می‌توانیم ظرف مدت زمانی نه چندان طولانی، شاهد بهبود چشمگیر کیفیت زندگی خود باشیم.

درباره کتاب چگونه مانند یک امپراتور فکر کنیم

پیش از آغاز معرفی کتاب چگونه مانند یک امپراتور فکر کنیم، بد نیست مروری مختصر بر موضوع کتاب داشته باشم.

«... پس به روح خود پناه ببر. تقلا مکن و مضطرب مباش. بر خود مسلط باش و زندگی را از دریچه‌ی چشم مرد، انسان، شهروند و موجود فانی نگاه کن. از میان حقایقی که باید اغلب به آن‌ها بیندیشی، این دو را از یاد مبر: نخست این که اشیاء هرگز نمی‌توانند روح را متأثر کنند، بلکه بی‌تأثیر از آن برکنار می‌مانند، به گونه‌ای که تشویش و ناآرامی فقط ناشی از خیالات درونی است. و دوم این که همه‌ی اشیای مرئی در یک آن تغییر می‌کنند و از بین می‌روند. به یاد آور که خود تاکنون در چه تغییرات بی‌شماری نقش داشته‌ای. عالم سراسر تغییر و دگرگونی است، و آنچه زندگی می‌نامیم، هیچ نیست، الّا معنایی که ما بدان می‌بخشیم.»

آنچه خواندید فرازی درخشان از کتاب «تأملات»، نوشته‌ی مارکوس اورلیوس (Marcus Aurelius)، بود؛ اثری جاودانه در تاریخ فلسفه که تاریخ نگارش آن به حدود سال‌های 160 پس از میلاد مسیح بازمی‌گردد. کتاب تأملات مارکوس اورلیوس بر طیف وسیعی از متفکران و هنرمندان برجسته‌ی تاریخ، از جمله یوهان ولفگانگ فون گوته، ویلیام شکسپیر، باروخ اسپینوزا و ویکتور هوگو تأثیر گذاشته، و از این طریق، نقشی مهم در رشد و اعتلای اندیشه‌ی بشری ایفا نموده است.

مارکوس اورلیوس، نگارنده‌ی کتاب تأملات، یکی از امپراتوران نامدار روم، و البته، از جمله فیلسوفان مهم مکتب رواقی بود. اندیشه‌ی اورلیوس، و به طریق اولی، اصول مکتب رواقی‌گری، مبتنی بر آموزه‌هایی چند است که می‌توان تمام آن‌ها را ذیل یک دستورالعمل اخلاقی، خلاصه نمود: زندگی را چنان‌که هست بپذیر و به سرنوشت خویش عشق بورز!

اندیشمندان رواقی بر این باور بوده‌اند که مباحث و منازعات فلسفی، چنان‌که به کارِ ارتقای سطح اخلاقیات آدمی و بهبود کیفیت زندگی او نیایند، پشیزی ارزش ندارند. نزد رواقیون، قوای عقلانی بشر تا آن‌جا محترم و معتبر به شمار می‌روند که کارکردی عملی داشته باشند. به عبارتی، تمام جد و جهد اندیشمندان مکتب رواقی، معطوف به پاسخ گفتن به تنها یک پرسش اساسی بوده است: «چگونه باید زیست؟» از همین رو، متون این اندیشمندان، خصوصاً متن کتاب تأملات، اثر مارکوس اورلیوس، سرشار از دستورالعمل‌های ساده اما روشن و کاربردی است؛ توصیه‌هایی که بیش از هر چیز خواننده را به درون‌نگری، خودشناسی و خودپروری دعوت می‌کنند.

چنان‌که از توضیحات فوق پیداست، فلسفه‌ی رواقی، علی‌رغم قدمت باستانی خود، برای همه‌ی ابنای بشر در تمام اعصار، حرف‌هایی برای گفتن دارد. از همین روست که امروزه نیز، اصول این فلسفه مخاطبین خاص خود را دارد و ابداً به چشم اندیشه‌هایی منسوخ و تاریخ‌مصرف‌گذشته نگریسته نمی‌شود.

دونالد رابرتسون از جمله نویسندگانی است که در جهت معرفی اندیشه‌ی رواقی به مخاطبین امروزی، آثاری بس خواندنی و ارزنده به رشته‌ی تحریر درآورده است. کتاب چگونه مانند یک امپراتور فکر کنیم (How to Think Like a Roman Emperor) یکی از بهترینِ این آثار است.

رابرتسون در کتاب مذکور، ضمن بررسی آرا و عقاید مارکوس اورلیوس به عنوان مهم‌ترین متفکر رواقی، از آنچه فلسفه‌ی رواقی برای عرضه به انسانِ عصرِ ما دارد، سخن گفته است.

کتاب چگونه مانند یک امپراتور فکر کنیم، از منظری، نسخه‌ی بازنویسی‌شده‌ی کتاب تأملات از مارکوس اورلیوس است. بازنویسی‌ای که البته، با توجه به نیازهای مخاطب امروزی صورت گرفته است.

با مطالعه‌ی کتاب چگونه مانند یک امپراتور فکر کنیم، خواهید آموخت که برای سامان دادن به وضعیت زندگی خود، به بهترین شکل ممکن از خرد خویش یاری بگیرید. این اثر همچنین، شیوه‌ی اخلاقی زیستن را به شما می‌آموزد، و در کنار آن، چگونگیِ سازش با نیروهای خیر و شر طبیعت را یادتان می‌دهد. مخلص کلام این‌که از این کتاب، زیستن به شیوه‌ی امپراتوری خرمند و حکیم را فرا خواهید گرفت که سخنان گوهربارش، از پس سده‌ها، همچنان در گوش آدمیان طنینی زیبا و تسلی‌بخش دارد.

از کتاب چگونه مانند یک امپراتور فکر کنیم ترجمه‌های متعددی در زبان فارسی در دست است. ترجمه‌ای که توسط نشر کتاب پارسه روانه‌ی بازار کتاب گشته و هم‌اینک در دستان شما قرار دارد، به قلم مجتبی علی اکبر و سارا حسینی معینی صورت گرفته است.

نکوداشت‌های کتاب چگونه مانند یک امپراتور فکر کنیم

- دونالد رابرتسون در کتاب چگونه مانند یک امپراتور فکر کنیم تصویری گیرا و اثرگذار از اندیشه‌ی مارکوس اورلیوس ارائه داده است... نثر روان و خواندنی رابرتسون از جمله مهم‌ترین عوامل در جذابیت این اثر است. (The Wall Street Journal)
- کتاب چگونه مانند یک امپراتور فکر کنیم اثری فوق‌العاده و مهم است که مطالعه‌ی آن، برای تمام علاقه‌مندان به آشنایی با مکتب فلسفی رواقی‌گری، ضروری تلقی می‌شود. (Ryan Holiday)
- در این کتاب خواندنی با زندگی شگفت‌انگیز یکی از بزرگ‌ترین متفکران تاریخ، مارکوس اورلیوس رومی، آشنا خواهید شد. (Publishers Weekly)
- کتابی فوق‌العاده که اصول فلسفه‌ی رواقی را به زیباترین شکل ممکن بیان می‌کند. (Derren Brown)
- راهنمایی جذاب و درخشان برای آشنایی با اصول خرد رواقی. (Barnes & Noble)
- خواندن این کتاب را اکیداً توصیه می‌کنیم. (The Stoic)

کتاب چگونه مانند یک امپراتور فکر کنیم مناسب چه کسانی است؟

علاقه‌مندان به کتاب‌های فلسفی، دوست‌داران مباحث روان‌شناختی و طرفداران عناوین حوزه‌ی خودیاری، مخاطبین اصلی کتاب چگونه مانند یک امپراتور فکر کنیم از دونالد رابرتسون‌اند.

با دونالد رابرتسون بیشتر آشنا شویم

دونالد جان رابرتسون (Donald Robertson) به سال 1972، در کشور اسکاتلند متولد شده است. تخصص او روان‌درمان‌گریِ شناختی است، اگرچه، تحصیلاتش عمدتاً معطوف به رشته‌ی فلسفه بوده است. عمده‌ی آثار این نویسنده و محقق برجسته، با عطف توجه به نظریات فیلسوفان رواقی به رشته‌ی تحریر درآمده‌اند. خود او، در مقدمه‌ی اغلب آثارش، به صراحت اذعان کرده که فلسفه، در نزد وی، یک رشته‌ی نظری خشک نیست؛ بلکه عرصه‌ای برای تأمل‌ورزی در باب شیوه‌های تعالی آدمی در جنبه‌های گوناگون زندگی است. به همین خاطر است که او از میان تمام دستگاه‌های فلسفی شرق و غرب، مفتون مکتب فلسفی رواقیون شده است. چه، مطابق تعریف خاص رابرتسون از فلسفه، رواقی‌گری اوج خرد فلسفی به شمار می‌رود.

دو کتاب «وریسیموس» و «چگونه مانند یک امپراتور فکر کنیم» از جمله آثار برجسته‌ی دونالد رابرتسون‌اند.

در بخشی از کتاب چگونه مانند یک امپراتور فکر کنیم می‌خوانیم

مارکوس در کتاب اول تأملات، ابتدا به درس‌ها و ویژگی‌های خوبی که از خانواده‌اش آموخت، می‌اندیشد و سپس به تمجید از معلمی اسرارآمیز می‌پردازد که احتمالاً برده‌ یا مردی آزادشده در خانۀ مادرش بود. جالب است که مارکوس برده‌ای متواضع را در پرورش اخلاقی‌اش تأثیرگذارتر از امپراتور هادریانوس می‌داند یا حتی معلم‌های سخنوری‌اش که شامل برخی از برجسته‌ترین روشنفکران سراسر امپراتوری بودند. این مرد بی‌نام به مارکوسِ جوان آموخت که صبورانه سختی‌ها و ناملایمات را تحمل کند، متکی به خود باشد و به کم بسنده کند. مارکوس از او یاد گرفت که چگونه گوش‌اش را به روی افترا ببندد و از دخالت در امور زندگی دیگران بپرهیزد. این آموزه‌ها تفاوت فراوان با الگویی داشت که هادریانوس یا سوفسطاییانی که در پی جلب توجه امپراتور یا تحسین مردم روم بودند، از خویش به جای گذاشتند.

همان آموزگار او را ترغیب می‌کرد که در مسابقات ارابه‌رانی نه طرف سبزها را بگیرد نه آبی‌ها؛ یا در مبارزات طرفدار گلادیاتور خاصی نباشد. همان‌طور که می‌دانیم کلبیون خودخواسته با تمرین‌های مختلف و زندگی مرتاضانه خود را آمادۀ تحمل سختی‌ها (ponos) می‌کردند. همچنین نسبت به اشیاء و امور بیرونی بی‌تفاوت بودند و به تحسین و نکوهشِ دیگران اعتنایی نمی‌کردند. این‌گونه بود که می‌توانستند ساده و رُک حقیقت را بر زبان بیاورند. شاید آموزگارِ بی‌نامِ مارکوس نیز تحت‌تأثیر کلبیون بود؛ شاید هم اتفاقی ارزش‌هایشان یکی درآمده بود. به‌هرروی، تردیدی نیست که او پایۀ محکمی برای تعالیم رواقی‌گری پسر نوجوان بنا نهاد.

پس چه کسی برای اول بار مارکوس را ترغیب به مطالعۀ جدی فلسفه کرد؟ در کمال تعجب خودِ مارکوس به ما می‌گوید که آن شخص استاد نقاشی‌اش، دیوگنِتوس بود. آن دو باید در دوازده‌سالگیِ مارکوس یکدیگر را ملاقات کرده باشند. و این‌گونه مارکوس قدم در سطح جدیدی از آموزش گذاشت.

فهرست مطالب کتاب

مقدمۀ مترجمان
مقدمه
1: امپراتور مرده
داستان رواقی‌گری
رواقیون چه باورهایی داشتند؟
2: راستگو‌ترین کودکِ رومی
چگونه خردمندانه سخن بگوییم
3: اندیشیدن به فرزانه ‌ای خردمند
چگونه از ارزش‌هایمان تبعیت کنیم
4: انتخاب هرکول
چگونه بر امیال غلبه کنیم
مراحل تغییر امیال
1. سنجشِ عواقب امیال
2. نشانه‌های هشداردهندۀ اولیه را بشناسید
3. به فاصله‌گیریِ شناختی برسید
4. کار دیگری انجام دهید
از منابع سالم‌تر نشاط بهره‌مند شوید
5: تحمل شجاعانۀ ناملایمات
چگونه درد را تحمل کنیم
فاصله‌گیری شناختی
تحلیل کارکردی
بازنمایی عینی
ناچیزانگاری از راه تجزیه‌وتحلیل
تعمق بر پایان‌پذیری و ناپایداری
پذیرش رواقی
تعمق بر فضیلت
رواقی‌گری در روان‌درمانی اولیه
6: دژ درون و جنگ ملت‌ های مختلف
چگونه بر ترس فائق شویم
فراغت از نتیجه
پیش‌اندیشیِ مشقت‌ها
خوگیری هیجانی
تغییرات روانی خودبه‌خودی
دژ درون
فاصله‌گیری شناختی و اضطراب
رفع فاجعه‌پنداری و مکاشفۀ ناپایداری‌ها
تعویق نگرانی
7: جنون موقت
غلبه بر خشم
1. ما ذاتاً حیواناتی اجتماعی هستیم که برای کمک به یکدیگر طراحی شده‌ایم
2. شخصیت افراد را به‌نحو جامع درنظر بگیرید
3. ‌کسی دلش نمی‌خواهد اشتباه کند
4. هیچ‌کس کامل نیست، از جمله خودِ شما
5. هرگز نمی‌توانید از انگیزۀ دیگران مطمئن شوید
6. به‌خاطر داشته باشید همه خواهیم مرد
7. اضطرابِ ما از قضاوت‌های خودمان است
8. خشم بیشتر آسیب است تا منفعت
9. طبیعت برای مقابله با خشم به ما فضایلی داده است
10. احمقانه است که انتظار داشته باشیم دیگران کامل باشند
لشکرکشی به جنوب‌شرقی و مرگ کاسیوس
8: مرگ و نگاه خدای‌ گونه
یادداشت ‌ها
نمایه