معرفی و دانلود کتاب علم ما به عالم خارج

معرفی کتاب علم ما به عالم خارج

کتاب علم ما به عالم خارج به قلم برتراند راسل، فیلسوف،‌ جامعه‌شناس، نویسنده و فعال سیاسی، مجموعه‌ای سخنرانی‌های وی است که در ایالات متحده ایراد کرد و به پرسش‌های مربوط به اهمیت و حقانیت فلسفه پاسخ می‌دهد. برتراند راسل در این کتاب به رابطه‌ی بین دانش «فردی» و «علمی» می‌پردازد و درباره‌ی روش‌هایی که به آن طریق توانسته‌ایم جهان فیزیکی‌مان را درک کنیم، پرسش‌هایی مطرح می‌کند.

درباره‌ی کتاب علم ما به عالم خارج

برتراند راسل (Bertrand Russell) در کتاب علم ما به عالم خارج با فرضیات دکارتی خودش در جدال است؛ فرضیاتی که می‌گوید تجربه‌ی شخصی مکانی مناسب برای شروع پرسش‌های فلسفی است. برتراند راسل این عقیده را به‌طور کلی رد نمی‌کند ولی خیلی خوب از مشکلاتی که می‌تواند به بار بیاورد، آگاه است. برتراند راسل کاملاً آگاه است عبور از «حریم شخصیِ» احساسات و تجربیات فردی و وارد شدن به «حریم عمومیِ» جهان فیزیکی و علمی، جهشی بزرگ برای منطقی توجیه‌کردن این شرایط تلقی می‌شود. یکی از مباحث کتاب علم ما عالم خارج (Our Knowledge of the External World) راجع‌به رابطه‌ی بین ادراک و فیزیک است. برتراند راسل این سؤالات را مطرح می‌کند که آیا ما از طریق عملکرد احساساتمان قادر به درک جهان فیزیکی خواهیم بود یا خیر؟ و اگر قادر به این کار هستیم، چطور متوجه می‌شویم که این مسائل را درک کرده‌ایم. برتراند راسل در این کتاب مجدداً «داده‌های حسی به فیزیک» را موردبحث قرار می‌دهد.

داده‌های حسی ویژگی‌هایی هستند که ما پیش از هر توانایی دیگری، نسبت به عناصر فیزیکی پیرامونمان کسب می‌کنیم، مانند رنگ، بافت، اشکال، دمای هوا و غیره. برتراند راسل استدلال می‌آورد که داده‌های حسی همان عملکرد چیزهای فیزیکی و ملموس است. این بدان معناست که چیزهای فیزیکی باعث فعال‌شدن داده‌های حسی می‌شوند و وقتی حواس پنج‌گانه‌مان را به کار بگیریم، آن‌ها را به‌خوبی درک می‌کنیم. این نظریه را می‌توان با یک مثال درک‌پذیرتر کرد. تصور کنید که گربه‌ای کنار شماست، و از آن گربه احساس گرمی و نرمی می‌گیرد و رنگ خاکستری‌اش را تشخیص می‌دهید. اما مشکل این نظریه این است که ما فقط با داده‌های حسی گرمی و نرمی و رنگ گربه آشنا هستیم. زیرا استنباط ما این است که گربه باعث به‌وجودآمدن چنین حس‌هایی درون ماست و اطمینان و آگاهی کامل نداریم که آیا گربه واقعاً پیش چشم ما وجود دارد یا صرفاً در ذهن ماست.

برتراند راسل اذعان می‌کند که اساسی‌ترین اصل استدلال‌آوری علمی این است که هر زمان مقدور بود، ساختارهای منطقی را باید با ماهیت‌های درک‌شده جایگزین کرد. برتراند راسل با چنین طرز تفکری، تلنگری به ما می‌زند. او در عوض اینکه بگوید چیزهای فیزیکی باعث به‌وجودآمدن داده‌های حسی می‌شوند، استدلال می‌کند که «داده‌های حسی» چیزهای فیزیکی را می‌سازند. داده‌های حسی نه‌تنها موجودیت چیزهای فیزیکی را توجیه‌پذیر می‌کنند، بلکه اساساً جهان فیزیکی را خلق می‌کنند. خلق این جهان به‌واسطه‌ی داده‌های حسی در پی مفهومی است که برتراند راسل آن را «حسّیات بالقوه» می‌نامد. حسّیات بالقوه «داده‌های حسی درک‌نشده» هستند و زمانی به وجود می‌آید که فرد در لحظه‌ی مشخص قادر به درک آن شیء نباشد. مهم‌ترین پیامد این نظریه این است که داده‌های حسی صرفاً تصاویر ذهنی ما نیست بلکه در عوض آجرهای سازه‌ی فیزیک هستند. ازاین‌رو، داده‌های ذهنی هم در «حریم علمی» و هم در «حریم شخصیِ» تجربه وجود دارد.

این کتاب هم‌اکنون با ترجمه‌ی منوچهر بزرگمهر به یاری نشر جامی چاپ و منتشر شده و در اختیار شما علاقه‌مندان به فلسفه و منطق قرار گرفته است.

نکوداشت‌های کتاب علم ما به عالم خارج

• کتابی از هر لحاظ سرنوشت‌ساز؛ کتابی که سال‌های سال مورد نیاز و انتظار بوده است. (Cambridge Magazine)
• سبک نوشتاری برتراند راسل ملموس و آسان است، به همین خاطر خواندن نوشته‌های او همیشه به دل می‌نشید. (Nature)

کتاب علم ما به عالم خارج برای چه کسانی مناسب است؟

اگر به کتب فلسفی و منطقی، خصوصاً به تفکرات و نظریه‌های برتراند راسل علاقه دارید، از خواندن این کتاب غافل نشوید.

در بخشی از کتاب علم ما به عالم خارج می‌خوانیم

منشأ تمام اشکالاتى که بر اصل اتصال فرض کرده‌اند، این بوده که سلسله متصل باید داراى اجزاى نامتناهى باشد، پس در حقیقت اصل اشکال همانا مفهوم لایتناهى است و بنابراین، با اثبات عدم بطلان لایتناهى امکان عقلى و منطقى اتصال به نحوى که در علوم مفروض و مقدر است، ثابت مى‌گردد.

بارزترین مثال از طریقه‌اى که براى ابطال عالم حس به کار رفته احکام متنافیه یا جدلى‌الطرفین کانت است. در نخستین تنافى احکام حکم اصلى این است که «عالم زمانا مبدائى دارد و مکانا محدود به حدود است». و به موجب حکم معارض آن «عالم نه مبدأ زمانى دارد و نه حدود مکانى و از لحاظ زمان و مکان هر دو لایتناهى است». کانت مدعى است که صحت هر دو حکم را ثابت کرده در صورتى که هرگاه آنچه ما بر طبق منطق جدید گفته‌ایم درست باشد اثبات هر دو حکم محال است. اما براى اینکه عالم حس را از بى‌اعتبارى نجات دهیم ابطال دلایل یکى از دو حکم متنافى کافى خواهد بود. آنچه از نظر بحث حاضر مورد علاقه ماست حکم به تناهى عالم است. برهان کانت درباره مکان مبتنى بر برهان او درباره زمان است و لذا به بررسى دلیل او بر تناهى عالم از لحاظ زمان اکتفا خواهیم کرد. عین عبارت کانت این است:

«زیرا فرض کنیم که عالم مبدائى از لحاظ زمان نداشته باشد بطورى که قبل از هر آن معینى زمانى لایتناهى گذشته باشد و لذا اشیا و اعیان عالم یک سلسله نامتناهى از اوضاع و احوال متوالى را گذرانده باشند. لیکن عدم تناهى هر سلسله‌اى همانا عبارت از این است که اتمام آن بوسیله الحاقات متوالى هرگز ممکن نیست. بنابراین، سلسله جهانى نامتناهى در گذشته ممکن نیست و بالنتیجه آغاز و مبدأ زمانى عالم از شرائط ضروریه وجود آن است و این چیزى بود که بایستى اول ثابت نمائیم».

فهرست مطالب کتاب

مقدمه مترجم
مقدمه مؤلف
متن کتاب
فصل اول: تمایلات معاصر
فصل دوم: منطق به عنوان حقیقت و ذات فلسفه
فصل سوم: علم ما به عالم خارج
فصل چهارم: عالم فیزیک و عالم حس
فصل پنجم: نظریه اتّصال یا پیوستگى
فصل ششم: بحث تاریخى درباره مسأله عدم تناهى
فصل هفتم: نظریه مثبت عدم تناهى
فصل هشتم: در مفهوم علت و رابطه آن با مسئله اختیار و حریت اراده انسانى