معرفی و دانلود کتاب علم سرنوشت: چرا آینده‌تان از آنچه فکر می‌کنید، پیش‌بینی‌پذیرتر است

معرفی کتاب علم سرنوشت: چرا آینده‌تان از آنچه فکر می‌کنید، پیش‌بینی‌پذیرتر است

نیاکان شما بیش از آن‌چه تصورشان را بکنید در روزمرگی‌هایتان نقش دارند. حتی می‌توانیم بگوییم ژنتیک آن‌هاست که اتفاقات زندگی شما را رقم می‌زند. کتاب علم سرنوشت نوشته‌ی هانا کریچلو به‌ زبانی ساده اما تخصصی، به ما نشان می‌دهد که تقدیر و سرنوشت، بر اثر انتخاب ما به‌وجود می‌آید؛ انتخاب‌هایی که شاید مطلوب و به نفع ما نیز نباشند، اما صفات وراثتی ما را به‌سمت آن‌ها سوق می‌دهد. این کتاب که از پرفروش‌ترین آثار ساندی تایمز است به ما کمک می‌کند تا آزادانه انتخاب و نقش ژنتیک در تصمیماتمان را مدیریت کنیم.

درباره‌ی کتاب علم سرنوشت

خوب یا بد باید با این واقعیت کنار بیایید: شما در زندگی خود نقش چندانی ندارید. ژنتیک و وراثت است که تصمیم می‌گیرند در سن بیست سالگی به چه بیمارهایی مبتلا شوید و کدام هورمون در بدنتان بیشتر از دیگری ترشح کند. البته منظور این نیست که شما کاملاً برده و مرید غرایز و ژنتیک خود هستید، به‌هرحال شما نیز بسته به سبک زندگی خود، کمی در ژنتیکتان تغییر ایجاد خواهید کرد، اما باید بدانید که اغلب تصمیماتتان متأثر از ویژگی‌های انتسابی شما مثل صفات زیستی است و نمی‌توانید این واقعیت را انکار کنید. هانا کریچلو (Hannah Critchlow) در کتاب علم سرنوشت (The Science of Fate) ما را به میلیون‌ها سال قبل می‌برد؛ زمانی که محیط زندگی بشر با نیازهای تکاملی‌اش هماهنگ بود و انسان برای موضوع ساده‌ای مثل غذا خوردن به پزشکان تغذیه و رژیم‌های غذایی نیازی نداشت.

انسان اولیه کلاً در طول زندگی خود سه مسئولیت داشت: پیدا کردن غذا؛ خوردن؛ تولیدمثل. مغز انسان هم که از میلیون‌ها سال قبل تا اکنون، در بسیاری از موارد ثابت مانده و خصوصیات لازم برای بقا را حفظ کرده است هنوز فقط برای همین سه مورد با بدن هماهنگ است؛ مثلاً مغز حتی پس از سیر شدن نیز دستور می‌دهد که غذای بیشتری بخوریم تا اگر نتوانستیم غذای بیشتری پیدا کنیم، با کمک چربی‌های ذخیره زنده بمانیم و بقای خود و نسل‌های بعد را تضمین کنیم؛ اما سبک زندگی امروزی تمام نقشه‌های تکامل را نقش بر آب کرده است. حالا غذا داخل یخچال آماده است و رستوران هم در نزدیکی ماست. دیگر نیازی نداریم برای یافتن غذا مکان‌های مختلف را جست‌وجو کنیم اما مغز ما متوجه تفاوت سبک زندگی امروز با گذشته نیست و همچنان دستور می‌دهد «بیشتر غذا بخور و چربی ذخیره کن». همین تعارض که بین مغز و سبک زندگی وجود دارد، موجب می‌شود تا به بیماری‌های مختلف دچار شویم. هانا کریچلو برای برقراری تعادل میان ژنتیک و مغز زندگی فعلی پیشنهادات را ارائه کرده که شاید انجام آن‌ها چندان ساده نباشد، اما می‌تواند به سلامت ما کمک کند.

کتاب علم سرنوشت در حوزه‌ی کشش جنسی و میل به برقراری جنسی از موضوع عجیبی سخن می‌گوید و آن «تشخیص بوی شریک جنسی» است. هانا کریچلو با استناد به نتایج تحقیقاتی که زیست‌شناسان و عصب‌شناسان به آن‌ها دست‌یافته‌اند، بازگو می‌کند که زنان می‌توانند بوی شریک جنسی مطلوب خود را تشخیص دهند و با استفاده از آن بو که طبیعتاً از ژنتیک آن فرد برآمده، فرد متناسب با ژنتیک خود را بیابند. همین خصوصیت با زندگی امروزی که برای یافتن شریک جنسی باید به صدها فاکتور توجه کرد، مغایرت دارد و باعث می‌شود انسان‌ تصمیمات نادرستی بگیرد و با فرد نامناسبی ارتباط بگیرد؛ در صورتی‌که او با اراده و انتخاب شخصی خود به‌سوی آن فرد نرفته و ژنتیک اوست که موجب شده تا گزینه‌ای خاص را برگزیند.

هانا کریچلو به ما نشان می‌دهد که چرا برخی از افراد بیشتر از دیگران به بیماری،‌ چاقی، افسردگی و... دچار می‌شوند. حدود 150 ژن در وزن، قد، سلامت و احوالات ما نقش دارند که درصد هر کدام از آن‌ها در افراد گوناگون متفاوت است؛ به‌طور مثال اگر گیرنده‌های معده بسیار حساس باشند و پیام گرسنگی را بیش از حد برای مغز ارسال کنند، فرد ناچار است که مدام غذا بخورد و طبیعتاً به اضافه وزن دچار می‌شود. کتاب علم سرنوشت راه درمان این مشکل و سایر بیماری‌ها را واکاوی تمام سلول‌های بدن می‌داند. عصب‌شناسان و پزشکان باید بتوانند تمام سلول‌های بدن را بررسی کنند و ریشه‌ی نخست مشکل را یافته و حال بیمار را بهبود بخشند.

این جمله که «هر چه قسمت باشد پیش می‌آید» در واقع تعریفی عامیانه از این واقعیت علمی است که «ژنتیک و وراثت برای ما تصمیم می‌گیرند.» هنگامی که تصمیمات و انتخاب‌های ما، چه خوب و چه بد، وابسته به عواملی هستند که ما آن‌ها را به‌وجود نیاورده‌ایم و مدیریتشان نمی‌کنیم، اوضاع زندگی نیز از کنترلمان خارج می‌شود و تصور می‌کنیم که قسمت و تقدیر ما این بوده، درصورتی‌که این‌گونه نیست. کتاب علم سرنوشت به ما کمک می‌کند که ژن‌ها و کارکرد مغز خود را بشناسیم، عنان زندگی خود را به‌دست بگیریم و میان غریزه و زندگی امروزی تعادل ایجاد کنیم.

کتاب علم سرنوشت با ترجمه‌ی علی اکبر ارجمندراد و زهرا یمینی‌فر در انتشارات چترنگ چاپ شده است.

نکوداشت‌های کتاب علم سرنوشت

• کتاب علم سرنوشت نه‌تنها برای ما روشن می‌سازد که زندگی ما چگونه پیش می‌رود و چه عواملی برایمان تصمیم می‌گیرند، بلکه به ما کمک می‌کند تا زندگی بهتری بسازیم. (بتانی هیوز)
• کتاب حاضر زیربنای نظریات و افکار ما درباره‌ی اراده و سرنوشت آزاد را شکل و علم عصب‌شناسی را به‌صورت گزارشی جامع شرح می‌دهد. (دیوید رانسیمن)
• کتاب کریچلو می‌تواند برای هر فرد مفید و کاربردی باشد. (New Scientist)

کتاب علم سرنوشت برای چه کسانی مناسب است؟

به تصمیمات خود در طول زندگیتان فکر کنید. حتی خود نیز نمی‌دانید دلیل انتخاب نیمی از آن‌ها چه بوده و با چه منطقی به‌سراغ آن گزینه رفته‌اید. این مشکل جهان‌شمول است و تقصیر شما نیست. کتاب علم سرنوشت به ما نشان می‌دهد که ژنتیک در تصمیمات ما تا چه اندازه نقش دارد و برای افرادی مناسب است که دوست دارند تأثیر وراثت در زندگی خود را کشف و برای منطبق کردن ویژگی‌های ذاتی با زندگی امروزی راهکارهایی را پیدا کنند.

در بخشی از کتاب علم سرنوشت: چرا آینده‌تان از آنچه فکر می‌کنید، پیش‌بینی‌پذیرتر است می‌خوانیم

رابین معتقد است که ما با ایجاد و پرورش دوستی‌های حمایتی، همزمان با رشد کورتکس پیش‌پیشانی اوربیتال (بخشی از مغز که درست پشت چشم قرار دارد و در مهار تکانه‌ها و پردازش هیجانات نقش دارد) این توانایی در برنامه‌ریزی برای آیندۀ خود را تکامل بخشیدیم. او معتقد است که اندازۀ نسبتاً بزرگ این ناحیه در انسان، زیربنای اصلی تکامل گونۀ ماست. قدرت پردازش خارق‌العادۀ ما فی‌نفسه مهم نیست، بلکه توانایی ما در حفظ و یافتن موفقیت‌آمیز یک مسیر از میان شبکه‌های بزرگ و پیچیدۀ روابط است که اهمیت دارد. رابین آنچه را «فرضیۀ مغز اجتماعی» می‌نامد در سطح گونه به گونه تجزیه‌وتحلیل کرده است و تأیید کرده که حجم نسبی این ناحیۀ مغز در پستانداران و به ویژه در نخستیان با گستردگی گروه‌های اجتماعی آن‌ها مرتبط است. این امر دربارۀ ما انسان‌ها به اوج می‌رسد، تا جایی که او معتقد است می‌توانیم به طور متوسط با حدود صد و پنجاه نفر روابط اجتماعی پایدار داشته باشیم. فراتر از این اندازۀ تقریبی جامعه که محدودیتی شناختی آن را تعیین می‌کند، قوانین رسمی بیشتری برای حاکمیت بر پویایی اجتماعی مورد نیاز است. رابین «عدد دانبار» را که اکنون با این نام مشهور شده است، با عنوان تعداد افرادی توصیف کرده است که ممکن است دست‌کم سالی یک بار با آن‌ها تماس برقرار کنیم.

بدیهی است که امکان تغییر در این عدد وجود دارد. مانند هر رفتار دیگری، مقیاس متغیری از مردم‌آمیزی در میان ما وجود دارد و اینجاست که پژوهش جذاب می‌شود؛ از اندازۀ کورتکس پیش‌پیشانی اوربیتال می‌توان با دقت و حساسیت بسیاری، برای پیش‌بینی اندازۀ شبکۀ اجتماعی فرد استفاده کرد. به نظر می‌رسد که دو نوع متمایز خلق‌وخوی اجتماعی و دو مشخصۀ متمایز مغزی مرتبط با آن‌ها وجود دارد. برخی افراد، که آن‌ها را «برونگرا» می‌نامیم، دارای حجم بیشتری از کورتکس پیش‌پیشانی اوربیتال هستند و در محدودۀ وسیع‌تری از شبکه‌های اجتماعی شرکت می‌کنند.

فهرست مطالب کتاب

فصل یک: ارادۀ آزاد یا سرنوشت؟
فصل دو: مغز در حال رشد
فصل سه: مغز گرسنه
فصل چهار: مغز بامحبت
فصل پنج: مغز ادراک‌کننده
فصل شش: مغز معتقد
فصل هفت: مغز قابل‌پیش‌بینی
فصل هشت: مغز همیار
تقدیر و تشکر
منابع
واژه‌نامه
دربارۀ نویسنده