معرفی و دانلود کتاب علم در عمل

معرفی کتاب علم در عمل

کتاب علم در عمل نوشته‌ی جان لنیهان، به پدیده‌های علمی و آشنای پیرامونمان می‌پردازد و می‌کوشد با زبانی ساده و طنز سازوکار آن‌ها را توضیح دهد. لنیهان در این کتاب مصور به موضوعاتی متنوع، از مغز انسان تا مغناطیس کهکشان‌ها تا جادوجنبل و ماوراءالطبیعه، اشاره می‌کند و به این بهانه مخاطب را با علومی مثل ریاضیات، فیزیک، شیمی یا زیست شناسی آشنا می‌سازد.

درباره‌ی کتاب علم در عمل

ما در زندگی با پدیده‌های زیادی سروکار داریم که دلایلی کاملاً علمی برایشان وجود دارد. همین‌طور از وسایل و ابزارهایی استفاده می‌کنیم که فناوری آن‌ها محصول علوم مختلف است. بااین‌وجود در مورد سازوکار آن‌ها اطلاع چندانی نداریم. نمی‌دانیم کدام قوانین فیزیک یا شیمی به این پدیده‌ها دامن زده یا در ابداع این فناوری‌ها نقش داشته است. دانستن علم پشت اتفاقات پیرامونمان به ما این امکان را می‌دهد تا دنیا را بهتر درک کنیم و پتانسیل‌ها و محدودیت‌های آن را بشناسیم. برای مثال بدانیم چرا بااینکه بخش قابل‌توجهی از زمین را دریا و اقیانوس فراگرفته، باز هم مشکل کم‌آبی هست و چرا امکان شیرین‌سازی آب دریاها به شکل گسترده فراهم نشده. یا بفهمیم چرا آینه‌ها تصویر را فقط از نظر جانبی وارونه می‌کنند و آن را سروته نشان نمی‌دهند. جان لنیهان (John Lenihan)، فیزیکدان بریتانیایی که علاقه‌ی وافری داشت علوم را برای عموم توضیح دهد، در کتاب علم در عمل (Science in Action) به تعدادی از پدیده‌های دنیای اطرافمان اشاره کرده و سازوکار علمی آن‌ها را توضیح می‌دهد. لنیهان در این کتاب به سراغ موضوعات متنوعی می‌رود؛ از بدن انسان تا پدیده‌های کیهانی، از گذشته‌های تاریخی تا دنیای آینده.

جان لنیهان از دهه‌ی 1940 استاد فیزیک دانشگاه گلاسکو بود. او در بریتانیا چهره‌ی سرشناسی محسوب می‌شد. یکی از دلایل محبوبیت او سلسله مقالاتی‌ست که در نشریه‌ی گلاسکو هرالد منتشر می‌کرد و در آن‌ها به صورتی صمیمی و ساده، موضوعات علمی را توضیح می‌داد. این مقالات تا چندین سال به انتشار می‌رسیدند و باعث شدند خیلی از مردم عادی، با قوانین فیزیک، شیمی، زیست یا ریاضی آشنا شوند. کتاب علم در عمل در حقیقت دربردارنده‌ی همین مقالات است. لنیهان در کتابش به سراغ پدیده‌های خیلی پیچیده نمی‌رود و بیشتر سعی می‌کند موضوعات آشنا و در دسترس را انتخاب نماید. همان چیزهایی که ما احتمالاً بارها با آن‌ها مواجه شده‌ایم یا به چرایی‌شان فکر کرده‌ایم. او در مورد خون، مغز انسان، رژیم و مواد غذایی، سرگذشت دایناسورها، مغناطیس کهکشانی، جادوجنبل، علوم ماوراءالطبیعه، پیش‌بینی آینده و هر چیز دیگری که ممکن است به ذهنتان خطور کند، کنجکاوی کرده و کوشیده از جنبه‌ی علمی توضیحشان دهد.

باوجود پراکندگی موضوع‌ها، جان لنیهان کتاب علم در عمل را به هشت فصل کلی تقسیم می‌کند و در هریک به پدیده‌هایی که تا حدودی به هم نزدیک هستند، می‌پردازد. او در قسمت اول بیشتر بر قوانین فیزیکی متمرکز می‌شود و تلاش می‌کند آن‌ها را در اتفاقات روزمره‌ی زندگی نشان دهد. در بخش بعدی به گذشته‌های دور می‌رود و سرگذشت برخی از ابداعات را مرور می‌کند؛ مثل‌اینکه آتش چطور کشف شد؟ یا انسان چطور توانایی پرواز کردن را پیدا کرد؟ لنیهان قسمت بعدی کتابش را به پدیده‌های علمی مدرن‌تری مثل رادیواکتیو و انرژی هسته‌ای اختصاص می‌دهد و در رابطه با علم و جامعه سخن می‌گوید. بخش دیگر این کتاب به پیدایش زمین و کیهان پرداخته و کوشیده به چند مورد از کنجکاوی‌های مخاطبانش پاسخ بدهد. او در ادامه‌ی کتابش به ریاضیات و نظریه‌های معروف آن و همین‌طور ساختار بدن و مغز انسان اشاره می‌کند. در نهایت، بخش آخر این کتاب به موضوعات عجیب‌وغریب و آینده اختصاص می‌یابد و لنیهان کمی در مورد آن‌ها بحث می‌کند.

تصویرسازی‌های کتاب علم در عمل را جان فلمینگ بر عهده داشته که به طنز کتاب افزوده و آن را جذاب‌تر ساخته. این اثر را نشر مازیار با ترجمه‌ی منیژه مدبر چاپ کرده است.

نکوداشت‌های کتاب علم در عمل

• این کتاب لذت ناب است. به‌ندرت پیش می‌آید که بتوان از خواندن کتاب علمی لذت برد و احساس آرامش کرد، اما این اثر یک استثنا است. (School Science Review)

• این کتاب پیشرفت‌های فناوری و علوم را به چنان شیوه‌ی دلپذیر و خوشایندی تعریف کرده که ممکن است بپرسید چرا چنین کتابی قبلاً نوشته نشده بود. (New Scientist)

کتاب علم در عمل برای چه کسانی مناسب است؟

اگر به علم و تاریخ آن علاقه دارید، می‌توانید این کتاب را مطالعه کنید.

در بخشی از کتاب علم در عمل می‌خوانیم

زمین با سرعتی حدود 30 کیلومتر بر ثانیه به دور خورشید در حرکت است. اتر که از طریق آن امواج حرکت می‌کنند بی حرکت باقی می‌ماند؛ بنابراین سرعت پرتو نوری که هم سو با زمین حرکت می‌کند باید بیشتر از سرعت پرتویی باشد که ناهمسو با حرکت زمین است. درست مثل شناگری که همراه موج بیشتر پیشروی می‌کند تا خلاف آن. آزمایشی که مایکلسون و مورلی طراحی کردند آنقدر حساس بود که بتواند این تأثیر را بر پرتو نور نشان دهد و اثبات کند که این اثر مرموز واقعاً وجود دارد. اما وقتی آزمایش انجام شد، نتیجه‌ی آن گیج‌کننده بود.

فهرست مطالب کتاب

پیش‌گفتار
چرا چیزها کار می‌کنند؟
تاریخ
علم و جامعه
زمین، خورشید و ستارگان
حساب و موضوعاتی از این دست
دنیای زندگان
آدم‌ها
حماقت و غرور