معرفی و دانلود کتاب عزازیل

معرفی کتاب عزازیل

کتاب عزازیل رمانی است که با تاریخ، دین، میل به قدرت، سیاست، روشنفکری، کشمکش درونی و... پیونده خورده است. یوسف زیدان به‌خاطر نگارش این کتاب جایزه‌های متعددی را از آن خود کرد که از میان آن‌ها، جایزه‌ی بوکر عربی شاخص‌تر از بقیه است. کتاب عزازیل روایتگر داستان راهبی نسطوری در قرن پنجم میلادی است که برای سیر و سلوکی معنوی به مصر، اسکندریه و سوریه سفر می‌کند.

درباره‌ی کتاب عزازیل

کتاب عزازیل (Azazeel) را راهبی نسطوری به نام هیپا نوشته است. این راهب نام دیگری دارد؛ اما بعد از مرگ فیلسوف و ریاضیدان بزرگ اسکندریه، هیپاتیا، نام خود را برای ادای احترام به او تغییر می‌دهد. او طی بیست سال از مصر به اسکندریه و سپس به سوریه سفر می‌کند و وقایعی را از سر می‌گذراند که آشوب درونی او را بیشتر می‌کنند. یوسف زیدان در مقدمه‌ی رمان عزازیل اظهار کرده کتابش ترجمه‌ای امانتدارانه از طومارهایی است که در خرابه‌های حلب به دست آمده‌اند.

یوسف زیدان (Youssef Ziedan) رئیس مرکز نسخه‌های خطی کتابخانه‌ی اسکندریه، در مصر متولد شد و در رشته‌ی فلسفه در دانشگاه اسکندریه تحصیل کرد. او در زمینه‌ی فلسفه و تصوف اسلامی تحقیقات گسترده‌ای داشته و زندگی خود را وقف یافتن و فهرست‌نویسی نسخه‌های خطی کرده است. او در حوزه‌ی داستان‌نویسی نیز فعالیت‌ دارد و تاکنون پنج رمان را به چاپ رسانده. یوسف زیدان با چنین پیشینه‌ای کتاب عزازیل را به نگارش درآورده است.

رمان عزازیل با روایت راهب از بیست سالگی‌اش شروع می‌شود. کلیسای اخمیم او را برای زندگی رهبانی مناسب می‌داند و راهب جوان را به ملاقات نسطوریوس می‌فرستد. در این زمان مسیحیت در پس امپراتوری رومِ روبه‌زوال گسترش می‌یابد و بر زندگی مردم عادی غلبه پیدا می‌کند. نسطوریوس هیپا را که حتی در تعمید دادن خود تردید دارد، به اسکندریه می‌فرستد تا بیشتر کسب علم کند. او در آن‌جا با زنی به نام اکتاویا آشنا می‌شود و در لذت حاصل از شهوت خود غوطه‌ور می‌گردد.

یکی از بخش‌های مهم کتاب عزازیل، کشته شدن هیپاتیاست. او که نخستین ریاضی‌دان زن به حساب می‌آید، در قرن‌های چهارم و پنجم می‌زیست و آخرین کتابدار کتابخانه‌ی مشهور اسکندریه بود. اسقف اعظم کلیسا به نام سیریل او را به جرم توطئه علیه دین مسیحیت و جادوگری، محکوم به مرگ کرد. گروهی از مسیحیان به تحریک او در زمان تدریس هیپاتیا به دانشگاه اسکندریه حمله کردند و او را با وضعی فجیع به قتل رساندند. یوسف زیدان سعی کرده است که داستان هیپاتیا را به‌نوعی با روایت شخصیت‌ اصلی داستانش پیوند بزند. درواقع اکتاویا که با راهب جوان رابطه دارد، خدمتکار هیپاتیاست.

هیپا همواره در تمام طول کتاب عزازیل یک دم از شک و تردید رها نمی‌شود. او که با چشمان خود مرگ هیپاتیا را به تحریک اسقف سیریل می‌بیند، به سوریه فرار می‌کند تا پناهگاهی برای روح ناآرام خود بیابد. اما باز هم با ورود زنی دیگر به داستان، آرامش هیپا بر هم می‌خورد و دوباره سرگشته می‌شود. او در زمانه‌ای زندگی می‌کند که مسیحیت و بت‌پرستی در تقابل با یکدیگر قرار دارند. وی باید بین این دو یکی را انتخاب کند تا از سردرگمی همیشگی نجات یابد. نبرد درونی هیپا، هسته‌ی اصلی داستان عزازیل است.

عزازیل در بعضی روایات مسیحی نام دیگر شیطان است و نماد گرایش انسان به کارهای شیطانی است. هیپا در طول کتاب با عزازیل سخن می‌گوید. هیپا می‌خواهد دریابد که عزازیل در وجودش چه معنایی دارد و چه زمانی می‌تواند او را از درون خود بیرون کند. شاید به همین دلیل باشد که یوسف زیدان کتاب را عزازیل نام نهاده است. او که سبکی روایی و نقلی در کتاب دارد، با زبانی صمیمی و شاعرانه گفت‌وگوهای میان عزازیل و هیپا را بیان می‌کند.

فریبا حزباوی با همکاری انتشارات ققنوس، کتاب عزازیل را از زبان عربی به فارسی ترجمه کرده است.

جوایز و افتخارات کتاب عزازیل

• برنده‌ی جایزه‌‌ی بوکر عربی در سال 2009
• برنده‌ی جایزه‌ی جشنواره‌ی ادبی ادینبرا در سال 2012
• برنده‌ی جایزه‌ی سیف-قباش بانیپال برای بهترین ترجمه از عربی به انگلیسی در سال 2013
• برنده‌ی جایزه‌ی بهترین کتاب داستانی ادبیات عرب (IPAF) در سال 2009

نکوداشت‌های کتاب عزازیل

• گمان نمی‌کنم تا کنون چنین اثرى خوانده باشم. این اثر فوق‌‏العاده است! (یحیى الجمل، عضو اسبق مجلس نمایندگان مصر)
• داستانی باورپذیر از مردی که میان شک و یقین در نوسان است. یوسف زیدان در این کتاب زبانی بی‌پروا و صمیمانه دارد. (آبزِروِر)
• اگر این رمان را درست بخوانیم به اهداف والا و پاکى مقاصد اخلاقى و معنوى آن پى می‌‏بریم. رمان عزازیل زبانى شعرگونه‏ دارد که آن را به مناجات صوفیانه شبیه می‌کند. (دکتر جابر عصفور، وزیر فرهنگ اسبق مصر)
• کتاب عزازیل مبتکرانه‌ترین رمانی است که امسال منتشر شده. یک شاهکار حیرت‌انگیز. (آیریش اگزَمینِر)
• کتاب عزازیل نزاع‌های قرن پنجم کلیسای مسیحیت را همراه با تقابل خیر و شر، شک و یقین، ایمان و کفر و... به تصویر می‌کشد. (ایندیپندنت)

کتاب عزازیل برای چه کسانی مناسب است؟

علاقه‌مندان به داستان‌های تاریخی، مطالعه‌ی کتاب عزازیل را لذت‌بخش خواهند یافت.

در بخشی از کتاب عزازیل می‌خوانیم

هیچ وقت عادت نداشتم براى کسى درد دل یا به کسى اعتماد کنم. اما آن شب درباره معبد خداى خنوم براى نسطور سخن گفتم. معبد خنوم در ساحل جنوبى جزیره الفانتین و در برابر رود نیل قرار گرفته؛ جزیره‌اى که نزدیک شهر آسوان و در جنوبِ مصر است. برایش از شکوه دیرینه و روحانیتى گفتم که از قرن‌ها پیش در دیوارها و گوشه و کنار معبد پراکنده است. از پدرم گفتم که هر دو روز، براى کاهنان غمگینى که سال‌ها در معبد بست نشسته بودند ماهى مى‌برد؛ کاهنانِ تحتِ محاصره و غمگینى که از زوال دیانتِ خود و گسترش ِ عقیده مسیح رنج مى‌بردند. پدرم هر بار که به زیارت معبد مى‌رفت تا نیمى از ماهیان آویخته در تورش را به کاهنان تقدیم کند، مرا با قایقش به همراه خود مى‌برد. ما سحرگاهان مخفیانه به معبد مى‌رفتیم.

وقتى برایش از شدت وحشتم در آن سپیده‌دم هولناک گفتم، نتوانستم جلو اشک‌هایم را بگیرم. من در آن زمان نُه‌ساله بودم. در لنگرگاه جنوبىِ نزدیک به دروازه معبد، عوام مسیحى پشت صخره‌ها پنهان شده و منتظر ما بودند. به محض کناره گرفتن قایق، مانند اشباحى که از قعرِ جهنم گریخته‌اند به سوى ما دویدند و پیش از آن که از وحشت دیدنشان درآییم، از مخفیگاه نزدیکِ خود به ما رسیده بودند؛ آن‌ها پدرم را از قایقش بیرون کشیدند و روى سنگ‌ها کشاندند تا او را با چاقوهاى زنگارگرفته‌اى بکشند که زیر لباس‌هاى ژنده‌شان پنهان کرده بودند. من در کنج قایق کز کرده بودم و در پناه آن زار مى‌زدم. اما پدرم، بدون سرپناه، زیر ضربه‌هاى آنان فریاد کمک از خدایى را سر مى‌داد که به آن ایمان داشت، فریادهایى که پرده سکوت را درید و کاهنان خنوم را به وحشت انداخت. همگى آن‌ها روى دیوار معبد صف کشیدند و با هول و هراس وقایع پایین دیوار را تماشا کردند. آن‌ها دست‌هایشان را بالا مى‌بردند و با گریه از خداى خود کمک مى‌خواستند! آن‌ها نمى‌فهمیدند خدایى که مى‌پرستند سال‌ها پیش مرده و کسى دعاى هراسان آنان را نمى‌شنود؛ کسى پدرم را از چنگال آن خونخواران نجات نمى‌دهد و بعد از آن سحرگاه کسى به عمق دردهاى من پى نمى‌برد.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار مترجم
مقدمه
طومار اول: آغاز نگارش
طومار دوم: خانه خدا
طومار سوم: مرکز تجارت سنگ‌نمک و سنگدلى
طومار چهارم: اغواگرى‌هاى اوکتاویا
طومار پنجم: اغواگرى‌هاى اوکتاویا
طومار ششم: نقطه جدایى
طومار هفتم: طومار ناقص
طومار هشتم: انزوا در میان صخره‌ها
طومار نهم: خواهر عیسى
طومار دهم: آوارگى
طومار یازدهم: دنباله ماجراى اورشلیم
طومار دوازدهم: سفر به دیر
طومار سیزدهم: دیر آسمانى
طومار چهاردهم: خورشیدهاى درون
طومار پانزدهم: فرّیسى اقنومى
طومار شانزدهم: یورش گذشته
طومار هفدهم: آبستن خدا
طومار هجدهم: در حاشیه سرمده
طومار نوزدهم: بانو
طومار بیستم: نگرانى در همسایگى
طومار بیست‌و‌یکم: کاروان
طومار بیست‌و‌دوم: پیدایش طوفان
طومار بیست‌و‌سوم: وزش طوفان
طومار بیست‌وچهارم: افق عشق
طومار بیست‌وپنجم: اشتیاق
طومار بیست‌وششم: رویداد ممنوع
طومار بیست‌وهفتم: پتک
طومار بیست‌وهشتم: حضور
طومار بیست‌ونهم: محرومیت
طومار سى‌اُم: قانون ایمان