معرفی و دانلود کتاب صوتی مثنوی معنوی (دفتر چهارم)

معرفی کتاب صوتی مثنوی معنوی (دفتر چهارم)

جلال الدین محمد بلخی ملقب به مولانا در کتاب صوتی مثنوی معنوی (دفتر چهارم)، بخشی از تامل‌برانگیزترین و پرشورترین اندیشه‌های عرفانی و حکمت‌آمیز خود را در قالب اشعاری آهنگین بیان کرده است. این شاعر پارسی‌گوی با زبانی تمثیلی جهان معرفتی خود را به تصویر کشیده که هر فردی را بر سر ذوق می‌آورد.

درباره کتاب صوتی مثنوی معنوی (دفتر چهارم):

جلال‌الدین محمد بلخی، معروف به رومی و ملقب به مولانا، عارف و شاعر پرآوازه‌ی پارسی‌زبان بود که در سال 604 ه.ق، در شهر بلخ دیده به جهان گشود. او فرزندِ شیخ و واعظ مشهور دوران، بهاءُالدّین وَلَد بود که به خاطر علم و معرفت بسیارش، سلطان العلما نامیده میشد. بهاءالدین ولد شاگردان زیادی داشت که در مسائل دین و امر طریقت، او را مرجعی یگانه برمی‌شماردند. این شاگردان امیدوار بودند که پس از مرگ بهاء ولد (که در سال 628 رخ داد)، فرزندش جلال‌الدین به جای پدر بر مسند درس و وعظ می‌نشیند. درحقیقت تربیت جلال‌الدین با همین هدف، یعنی در مسیر سلطان‌العلمای ثانی شدن بود.

سید برهان‌الدین محقق ترمذی که خود از مریدان بهاء ولد بود، اولین معلم و راهنمای مولانا بود. به گمان سید، در جلال‌الدین جوان بذری بود که با تربیت و مراقبت درست، می‌توانست به درختی تنومند تبدیل شود؛ او وظیفه‌ی خویش را پرورش این بذر می‌دانست. باری، او مدت زمان طولانی در مسیر رشد فکری و روحی مولوی تلاش کرد تا سرانجام در سال 637 ه. ق چشم از جهان فروبست.

اندکی بعد شمس تبریزی از راه رسید؛ شوریده‌مردی عجیب، با ظاهری ژولیده و رفتاری غیرمعمول، که اهمیتی به نام و ننگ نمی‌داد و خلق جهان را از حاکمان گرفته تا مردم عادی، به چیزی نمی‌گرفت. درباره‌ی نخستین دیدار شمس با مولانا داستان‌های بسیاری نقل شده، که بیشتر به افسانه شبیهند تا واقعیت. با این همه در این افسانه‌ها رگه‌هایی از حقیقت را می‌توان پیدا کرد؛ به هرحال، تمام آنها این معنا را بازگو می‌کنند که پس از پیوستن شمس تبریزی به مولانا، تحولی حیرت‌انگیز و بزرگ در روح مولوی به وجود آمد (چناچه درس و وعظ را رها کرد و در مسیر سماع و شاعری افتاد)؛ و این خود از مطالعه‌ی زندگینامه‌ی مولانا، و بیشتر از آن، از تأمل مستقیم در آثارش به روشنی پیداست. این تغییر و تحول شگرف در روح و اندیشه‌ی مولانا که پس از دیدار با شمس تبریزی پدید آمد، به راستی عبور از شریعت به سوی طریقت است. یا به نوعی، تغییر جهت از عرفان زاهدانه به سوی عرفان عاشقانه؛ یا آنطور که شمس در مقالات گفته، از پیشانی (جایگاه اندیشه) به دل (جایگاه عشق).

به هر صورت، مولانایی که همه‌ی ما می‌شناسیم، همین مولانای پس از شمس است. تنها پیش از حضور شمس در زندگی جلال‌الدین، فقط کتابی به نام مجالس سبعه باقی مانده که مشتمل است بر وعظ‌ و اندرزهایی منثور، به سبکِ وعظ‌های سلطان‌العلما. آثار مهم و مشهور او، از جمله دیوان کبیر شمس و کتاب ارجمند مثنوی، همگی پس از آشنایی‌اش با شمس نوشته شده‌اند.

درباره‌ی اتفاقاتی که در بازه زمانی دوستی عمیق شمس و مولانا رخ داد، حرف‌های بسیاری وجود دارد که شرحش در این مجال مختصر نمی‌گنجد. فقط همین‌قدر بگوییم که شیفتگی مولانا به شمس آنقدر نامحدود و شدید، و بی‌توجهی شمس به اطرافیان مولانا چنان آزاردهنده بود، که آتش دشمنی و کینه را در دل شاگردانِ غالباً دون‌پایه‌ی جلال‌الدین روشن کند، و آن‌ها را به اذیت و آزار شمس‌الدین ترغیب نماید.

همانطور که می‌دانیم این آزار و اذیت‌ها در نهایت باعث شد که شمس تبریزی پس از یک دوره غیبت کوتاه مدت، برای همیشه مولانا را ترک گوید. با این حال، آنچه او از شور و وجد و حال در اعماق روح مولانا بیدار کرده بود، تا پایان عمر، جانِ دردمند رومی را ترک نگفت؛ شور و وجد و حالی که بازتابش را می‌توان در دو کتاب جاودانه‌ی مولوی به راحتی دید: دیوان شمس تبریزی که مشتمل بر غزلیات جانگداز و پرشور اوست؛ و مثنوی معنوی که به باور تمام صاحب‌نظران، نه فقط برترین اثرِ نگارنده، بلکه بزرگ‌ترین کتاب در تاریخ عرفان اسلامی است.

تألیف مثنوی که بعدها آن را «قرآن پارسی» لقب دادند، در سال 662 و به خواهش حسام‌الدین چلبی (از یاران خاص حضرت مولانا) آغاز شد. این اثر باارزش در شش دفتر تنظیم شده است. بازه‌ی زمانی میان تمام شدن یک دفتر تا شروع دفتری دیگر، گاه چندین سال طول کشیده است.

به علاوه ساختار کتاب مثنوی بسیار پیچیده و چندوجهی‌ست. چناچه بوطیقای آن تا امروز موضوع صدها کتاب و مقاله‌ی مختلف بوده است. این کتاب همچون بسیاری از آثار بزرگ عرفانی، مشتمل بر قصه‌ها و حکایت‌هایی مختلف است که با هدف تبیین مفاهیم ژرف عرفانی ساخته و پرداخته شده‌اند. البته باید بدانید که مولانا بیشتر قصه‌ها را از منبع از پیش موجود گرفته، و خود تنها شاخ و برگ‌هایی بدان افزوده یا از آن کاسته است. چه، هدف او نه داستان‌پردازیِ صرف (که در نظر وی کاری بی‌ارزش بوده)، بلکه انتقال معانی والای عرفانی «به واسطه‌ی داستان» بوده است.

اما این معانی و مفاهیم چه هستند؟ حتما پاسخ این پرسش را هر فردی باید به تنهایی، از طریق غرق شدن در متن کتاب به دست آورد. به هرحال مثنوی حکایت انسانِ دورافتاده از عالم معناست؛ قصه‌ی روحِ اسیرِ تن که دردمندانه از پس وسوسه‌ها و تعلق‌ها، راهی به سوی آسمان می‌جوید...

کتابی که اکنون پیش روی شماست، نسخه‌ی صوتی چهارمین دفتر مثنوی‌ (تصحیح نیکلسون) است که در کنار پنج دفتر دیگر کتاب، به همت نشر جیحون و با گویندگی امین اصلانی فراهم آمده است.

کتاب صوتی مثنوی معنوی (دفتر چهارم) برای چه کسانی مناسب است؟

اگر به ادبیات عرفانی و کلاسیک فارسی علاقه‌مند هستید و می‌خواهید اشعار پرشور و پرحکمت حضرت مولانا را با صدایی گرم و بیانی شیوا بشنوید، این کتاب به شما پیشنهاد می‌شود.

در بخشی از کتاب صوتی مثنوی معنوی (دفتر چهارم) می‌شنویم؟

زاهدی را گفت یاری در عمل - کم گری تا چشم را ناید خلل
گفت زاهد از دو بیرون نیست حال - چشم بیند یا نبیند آن جمال
گر ببیند نور حق خود چه غمست - در وصال حق دو دیده چه کمست
ور نخواهد دید حق را گو برو - این چنین چشم شقی گو کور شو
غم مخور از دیده کان عیسی تراست - چپ مرو تا بخشدت دو چشم راست
عیسی روح تو با تو حاضرست - نصرت از وی خواه کو خوش ناصرست
لیک بیگار تن پر استخوان - بر دل عیسی منه تو هر زمان
همچو آن ابله که اندر داستان - ذکر او کردیم بهر راستان
زندگی تن مجو از عیسی‌ات - کام فرعونی مخواه از موسی‌ات
بر دل خود کم نه اندیشه معاش - عیش کم ناید تو بر درگاه باش
این بدن خرگاه آمد روح را - یا مثال کشتیی مر نوح را
ترک چون باشد بیابد خرگهی - خاصه چون باشد عزیز درگهی

فهرست مطالب کتاب صوتی