معرفی و دانلود کتاب صوتی مخزن الاسرار (خمسه نظامی، گنج اول)

معرفی کتاب صوتی مخزن الاسرار (خمسه نظامی، گنج اول)

یکی از بهترین دریچه‌های ورود به آثار نظامی گنجوی را باید کتاب صوتی مخزن الاسرار (خمسه نظامی، گنج اول) دانست. اثری که اولین کتاب از پنج گنج محسوب می‌شود و به خوبی مخاطبان را با شیوه‌ی نگارش و دیدگاه‌های این شاعر بزرگ ایرانی آشنا می‌کند. در این کتاب بیش‌ از همه در مورد عشق نظامی گنجوی به پروردگارش می‌خوانید. او بارها در ابیات خود از عشق به خدایش و پیامبر اکرم می‌گوید. همچنین، در این اثر در باب مباحثی چون خودشناسی و تزکیه‌ی نفس می‌خوانید.

درباره‌ی کتاب صوتی مخزن الاسرار (خمسه نظامی، گنج اول)

بی‌شک باید گفت که در تاریخ ادبیات و شعر ایرانی، نام نظامی گنجوی اهمیت بسیار زیادی دارد. شاعر و داستان‌سرایی که در زمینه‌ی شعر تمثیلی یکی از نام‌های مرجع و اصلی در ادبیات ایران محسوب می‌شود. نظامی گنجوی را اساساً با پنج گنج وی می‌شناسند که از آن در طول قرون سپری شده نسخه‌های متفاوتی به دست آمده است. این مجموعه بارها به‌ زبان‌های گوناگون ترجمه گشته و نسخه‌ی فارسی آن نیز با اصلاحات و افزوده‌های متنوعی بازنشر شده‌اند. کتاب مخزن الاسرار (خمسه نظامی، گنج اول) را اولین اثر مثنوی این شاعر بزرگ ایرانی می‌دانند. اثری که در آن نه تنها با مجموعه باورها و دغدغه‌های درونی نظامی گنجوی آشنا می‌شویم، بلکه یکی از آثار بزرگ در زمینه‌ی داستان‌سرایی و شعر تمثیلی به‌حساب می‌آید که تا به امروز منتشر شده است.

کتاب صوتی مخزن الاسرار (خمسه نظامی، گنج اول) در مورد خودشناسی است. نظامی گنجوی در این اثر ویژه‌ی خود سعی کرده تا مردم را به شناخت درون دعوت کند. در واقع، این اشعار کوشش دارند به اهمیت واکاوی درونی بپردازند و مخاطبان را با اسرار زیستن مواجه کنند. در این اثر، همچنین به خداشناسی می‌پردازد. نظامی گنجوی (Nizami Ganjavi) به‌طور مبسوط به شرح ویژگی‌های پروردگارش پرداخته و در قالب کلمات، اتصالی میان خود و خدایش برقرار می‌سازد. او در این اشعار، از نیروی الهی می‌گوید و تصویری منحصربه‌فرد از عظمت والا و متعالی پروردگارش ترسیم می‌کند. در این اشعار، ما با ابیاتی روبه‌رو می‌شویم که انسان را عاشق و شیفته‌ی حکمت و عدل خدایش به نمایش می‌گذارد.

باید گفت کتاب صوتی مخزن الاسرار (خمسه نظامی، گنج اول) همچنین با بیانی زیبا و نوشتاری قدرتمند، به فرمانبرداری از دین دعوت می‌کند. گفتنی‌ست که نظامی گنجوی در این کتاب بارها به توصیف پیامبر اکرم می‌پردازد و عشق و ارادت خود را به ایشان ابراز می‌کند. در کلمات و ابیاتی که ارائه شده، یک تعلق‌خاطر خاص از سوی نظامی گنجوی نسبت به دین و ایمان مذهبی مشاهده می‌کنیم. این عشق که با هنرمندی و ظرافت خاصی بیان شده، کاملاً می‌تواند دیدگاه‌های زیستی نظامی گنجوی را به ما نشان دهد. نظامی گنجوی از اهمیت سخنان پیامبر و اهل بیت نوشته و خود را پیرو مطلق آن‌ها توصیف کرده است. او در این اشعار کوشش کرده تا مخاطبان را نیز همچون خودش به سوی دین و ایمان به آن تشویق کند.

از دیگر مباحثی که در کتاب صوتی مخزن الاسرار (خمسه نظامی، گنج اول) به آن پرداخت شده، اهمیت پاکیزگی است. منظور از پاکیزگی صرفاً در بعد معنوی آن نیست، بلکه شاعر به پاکی جسم و پالایش روح و روان نیز اشاره می‌کند و یکی از راه‌های رسیدن به خوشبختی و آرامش را در درون چنین مبحثی جست‌وجو می‌کند. نظامی گنجوی اشاره کرده که وقتی انسان خود را از هرگونه پلیدی، رذالت و عینیت‌های غیراخلاقی پاک سازد، آن‌وقت است که می‌توان روشنایی زندگی را درک کند و به سوی آن گام بردارد. این پاکیزگی باید توأمان در ابعاد درونی و ظاهری نمایان گردد. نظامی گنجوی باور دارد که تنها با پالایش قلب خود است که می‌توان به سوی خدا و دین حرکت کرد.

عدالت نیز از مباحث محوری در ابیات این اثر بزرگ فارسی است. نظامی گنجوی که ایمان خود به پروردگار و دین را پیش‌تر اعلام کرده، در نتیجه به عدل و حکمت الهی نیز ایمان قلبی داشته است. او در این ابیات کوشش دارد تا به مردم از ایمان به عدالت الهی بگوید و از گرایش به حکمت پروردگار در رویارویی‌ با چالش‌ها و مصائب زندگی می‌گوید. در کل می‌توان گفت اشعار نظامی گنجوی در مخزن‌ الاسرار به تشویق و تأکید بر صفات اخلاقی مثبت و پسندیده تمرکز می‌کنند. در تمام این ابیات با نگاه مثبت‌اندیشی و تقوای شاعر روبه‌رو می‌شوید که به‌واسطه‌ی ظرافت هنرمندانه‌ای که در نگارش‌ آن‌ها به‌کار گرفته شده، تأثیرات حسی عمیقی بر شما به‌جا می‌گذارند. البته این کتاب صوتی فقط از شعر تشکیل نشده و باید گفت که مهم‌ترین بخش مخزن الاسرار به داستان‌های کوتاهی که ارائه کرده شهرت دارد.

این داستان‌های کوتاه در واقع در جهت تکمیل باورها و جهان‌بینی اشعار نظامی گنجوی ارائه شده‌اند. این داستان‌های کوتاه قادرند به‌خوبی ما را با مفاهیم والا و عمیقی که پیش‌تر در اشعار خوانده بودیم، آشنا سازند. در این داستان‌های کوتاه به‌درستی می‌توان دریافت که چرا نظامی گنجوی به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین داستان‌سرایان ایرانی خطاب می‌شود. بی‌شک داستان‌های کوتاه این کتاب از اساسی‌ترین نوشته‌های ادبیات فارسی هستند که همچنان بر مردم و صاحب‌نظران تأثیر خود را به‌جا می‌گذارند. در این داستان‌ها، به‌طور دقیق می‌توانیم آن مفاهیم عنوان شده را در بطن سرگذشت‌های تاریخی و انسانی مشاهده کنیم. این داستان‌ها در واقع بیانی حکایت‌گونه دارند و در بطن آنچه روایت می‌شود، با اندرزها و مفاهیم آموزشی مواجه هستیم.

کتاب مخزن الاسرار (خمسه نظامی، گنج اول) به استاندار آذربایجان تقدیم شده است. مشهور است که این کتاب به نام فخرالدین بهرامشاه بن داود تألیف و ارائه شده است. در همین راستا، در بخش‌هایی از کتاب در مدح و ستایش این استاندار آذربایجان نوشته شده است. به‌طور کلی می‌توان گفت که مخزن الاسرار در مورد هر شخص و سوژه‌ای که صحبت کرده، کوشش داشته از توصیفات زیبا و دل‌نشین بهره ببرد. برای همین است که کتاب صوتی مخزن الاسرار معمولاً تأثیر بسیار خوبی در مخاطبان شکل می‌دهد و همچون یک منبع الهام انرژی‌زا و مثبت‌اندیش عمل می‌کند. با وجود آنکه در بخش‌هایی از اثر با توصیفات نظامی گنجوی در وصف فخرالدین بهرامشاه بن داود مواجه‌ایم، اما این ابیات نیز می‌توانند برای مخاطبان امروزی دل‌چسب واقع شوند و محدود به آن دوره از تاریخ نیستند.

باید اشاره کرد که با وجود آنکه نظامی گنجوی در کتاب مخزن الاسرار به مدح و ستایش فخرالدین بهرامشاه بن داود پرداخته، اما ابداً نویسنده و شاعری درباری نبوده است. او این ستایش‌ها را تنها از سر ذوق و میل شخصی خود سروده و برای انجام‌شان کسب مقام نکرده است. در واقع، نظامی گنجوی هیچوقت گرفتار مباحث مالی و دست‌یابی به جایگاه در دربار نبود و فقط برای دل خود شعر می‌گفت. او در اشعارش سعی داشت تا باورها و اعتقادات مذهبی خود را با آمیزه‌ای میان کشف شهودی و منطق علم بیان کند. نظامی گنجوی در نوشته‌های خود از استدلال‌های علمی در جهت اثبات یگانگی پروردگار و اصالت دین اسلام بهره می‌برد. نظامی گنجوی مردی اهل مطالعه بود و هرروز به دانش خود اضافه می‌کرد. او متفکر بود و به‌خوبی از علوم مختلف شناخت داشت.

نظامی گنجوی باور داشت که حرف زدن از پروردگار و دین تنها از راه شهودی کافی نیست. نظامی گنجوی به علم گرایش داشت و سعی می‌کرد با مطالعات و اکتشافاتی که در این راستا توسط انسان به دست آمده، به اثبات پروردگار حکیمی که به آن باور داشت می‌پرداخت. به همین جهت، نظامی گنجوی را فراتر از صرفاً یک شاعر ایرانی می‌دانند و از وی به‌عنوان یک متفکر و اندیشمند بزرگ یاد می‌شود. به هر روی، نظامی گنجوی همچنان برای مخاطبان و صاحب‌نظران نام بزرگی است و در بطن هر یک از ابیات و داستان‌های وی می‌توان لایه‌های معنایی جدیدی یافت که از اسرار هستی و درون می‌گویند.

سروده‌های نظامی گنجوی همچنان بخشی از هویت ملی ادبیات ایران هستند و مخزن‌الاسرار یکی از مهم‌ترین آثار وی به حساب می‌آید. اثری که بهترین دریچه برای ورود به جهان این شاعر ایرانی محسوب می‌شود. کتاب‌های این داستان‌سرای ایرانی در طی قرون مختلف همچنان زنده و مؤثر باقی مانده‌اند. کتاب‌های پنج گنج همچنان بر نسل‌های جدید تأثیر می‌گذارند و آثاری چون «لیلی و مجنون» یا «خسرو و شیرین» محبوب و پرطرفدار هستند. کتاب صوتی مخزن‌الاسرار را که توسط انتشارات نیستان منتشر شده با گویندگی ساعد باقری گوش دهید.

درباره‌ی مجموعه پنج گنج

این مجموعه یکی از مهمترین دستاوردهای ادبیات ایران است که توسط نظامی گنجوی طی چند دهه سروده شد. این آثار با نگاره‌های زیبا و تأثیرگذار همراه بودند و توجه مخاطبان را به عناصر گوناگونی جلب کردند. در این مجموعه، کتاب لیلی و مجنون به‌عنوان یکی از آثار بزرگ عاشقانه توصیف می‌شود و همچنان قادر است احساس مخاطبان را با روایت خود منقلب کند. این پنج گنج به ترتیب شامل مخزن‌الاسرار، خسرو و شیرین، لیلی و مجنون، هفت پیکر و اسکندرنامه می‌شود. این مجموعه از بین سال‌های 570 تا 599 منتشر شد.

کتاب صوتی مخزن الاسرار (خمسه نظامی، گنج اول) برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب اثر بسیار مهمی است و به همین روی خواندن آن را به تمامی افراد پیشنهاد می‌کنیم. این اثر می‌تواند یک منبع ارجاع دقیق و مناسب برای کسانی باشد که در زمینه‌ی شعر و ادبیات فارسی پژوهش می‌کنند و سروده‌های نظامی گنجوی از ارزش‌های تاریخی و هنری گران‌بهایی بهره‌مند هستند. همچنین اگر به خواندن آثار ادبیات فارسی علاقه‌‌مندید و به مضامین والایی چون عرفان، خداشناسی و پالایش نفس گرایش دارید، از این اثر بیشتر لذت خواهید برد.

در بخشی از کتاب صوتی مخزن الاسرار (خمسه نظامی، گنج اول) می‌شنویم

چون سپر انداختن آفتاب
گشت زمین را سپر افکن بر آب
گشت جهان از نفسش تنگ‌تر
وز سپر او سپرک رنگ‌تر
با سپر افکندن او لشگرش
تیغ کشیدند به قصد سرش
گاو که خرمهره بدو در کشند
چونکه بیفتد همه خنجر کشند
طفل شب آهیخت چو در دایه دست
زنگله روز فراپاش بست
از پی سودای شب اندیشه ناک
ساخته معجون مفرح ز خاک
خاک شده باد مسیحای او
آب زده آتش سودای او
شربت و رنجور به هم ساخته
خانه سودا شده پرداخته
ریخته رنجور یکی طاس خون
گشته ز سر تا قدم انقاس گون
رنگ درونی شده بیرون نشین
گفته قضا کان من الکافرین
هر نفسی از سر طنازیئی
بازی شب ساخته شب بازیئی
گه قصب ماه گل آمیز کرد
گاه دف زهره درم ریر کرد
من به چنین شب که چراغی نداشت
بلبل آن روضه که باغی نداشت
خون جگر با سخن آمیختم
آتش از آب جگر انگیختم
با سخنم چون سخنی چند رفت
بی‌کسم اندیشه درین پند رفت

فهرست مطالب کتاب صوتی