معرفی و دانلود کتاب صوتی عصبیت و رشد آدمی: تلاش در بازیافتن اصالت خود

معرفی کتاب صوتی عصبیت و رشد آدمی: تلاش در بازیافتن اصالت خود

کتاب صوتی عصبیت و رشد آدمی نوشته‌ی کارن هورنای، یکی از مشهورترین روانکاوان قرن بیستم است. او در این اثر تفاوت رشد سالم و روان‌رنجور و آنچه منجر به شکل‌گیری هریک از آن‌ها می‌شود را بررسی می‌کند.

درباره‌ی کتاب صوتی عصبیت و رشد آدمی

مکتب روانکاوی اولین موج روان‌شناسی نامیده می‌شود. دریایی خروشان از ایده، پژوهش، نظریه‌پردازی و سنت‌شکنی که هیاهوی بسیاری برپا کرد. عقاید فروید حتی امروز هم قابلیت شگفت‌زده کردن مخاطبانش را از دست نداده‌اند اما با وجود نوآوری، به دلیل محتوم دانستن سرنوشت انسان مورد اعتراض قرار می‌گیرند. کارن هورنای، یکی از پیروان و منتقدان هم‌عصر او تلاش کرد جنبه‌ای نو به جریان روانکاوی ببخشد و افکار خود را در آثار متعددی از جمله کتاب صوتی عصبیت و رشد آدمی (Neurosis and Human Growth) به رشته‌ی تحریر درآورد.

کارن هورنای که یکی از بنیانگذاران انجمن روانکاوی آمریکا بود فرایند شکل‌گیری روان‌رنجوری در نقطه‌ی مقابل رشد سالم را مورد بحث قرار می‌دهد. به عقیده‌ی او رفتارهای روان‌رنجورانه نوعی واکنش دفاعی برای کاهش تنش ناشی از تعارضات است که کودک در سال‌های اول زندگی تجربه می‌کند. وقایعی که فرد را به سمت این وضعیت روانی سوق می‌دهند حتی پیش از آنکه توسط وی به یاد آورده شوند اتفاق می‌افتند، اما تاثیراتی دائمی به شکل سلطه‌جویی، خودکم‌بینی، وابستگی یا انفعال برجا می‌گذارند.

با چنین توصیفی ممکن است تصور کنید نویسنده مانند فروید انسان را موجودی اسیر در چنگال غریزه و ناخودآگاه می‌پندارد، اما او ضمن آشکارسازی تله‌های روانی که در مسیر رشد کودک قرار دارند نیروهای موثر در تحقق توانایی‌های بالقوه‌ی فرد را نیز مد نظر قرار می‌دهد. کارن هورنای تفاوت اصلی روان‌رنجوری و رشد سالم را در اعمال اجباری ناشی از اضطراب می‌داند. این سبک رفتار در مقابل کردار اصیل قرار دارد که از احساسات طبیعی سرچشمه می‌گیرد. این روانکاو آلمانی در کتاب صوتی عصبیت و رشد آدمی می‌گوید اگر فردی بتواند خودانگیختگی‌اش را حفظ کند در مسیر خودآگاهی قرار گرفته که مانند خاکی حاصلخیز برای رشد درخت بلوط، او را به شکوفایی می‌رساند.

حال اگر شخص این توانایی حیاتی را از دست دهد چه اتفاقی می‌افتد؟ هورنای پاسخ می‌دهد: قطع ارتباط انسان با خود واقعی‌اش. فرد روان‌رنجور به موجودی واکنشی تبدیل می‌شود که در تمام لحظات مشغول دفاع است. او در جهانی خصمانه زندگی می‌کند که هرگز نمی‌توان خطر را پیش‌بینی کرد، پس به اعمالی اجباری دست می‌زند تا اضطراب دائمی‌اش را تسکین بخشد. چنین شیوه‌ی رشدی پیامدهایی سنگین برای آدمی به دنبال دارد و گاه به آسیب‌هایی جبران‌ناپذیر ختم می‌شود.

کتاب صوتی عصبیت و رشد آدمی مناسب چه کسانی است؟

روان‌شناسان کودک و نوجوان و متخصصانی که بر رشد روانی انسان تمرکز دارند مخاطب اصلی این اثر صوتی هستند.

با کارن هورنای بیشتر آشنا شویم

کارن هورنای (Karen Horney) در 16 سپتامبر 1885 به دنیا آمد. این روانکاو آلمانی از شاگردان فروید بود که با بسیاری از نظریات او مخالفت کرد. از میان این نظریات می‌توان به تئوری «غریزه‌ جنسی» اشاره کرد که کتاب حاضر، اساساً با فاصله گرفتن از این نظریه تألیف شده است. از میان آثار این روانکاو برجسته می‌توان به کتاب «روان‌شناسی زنان»، «عصبیت و رشد آدمی»، «خودکاوی» و «شخصیت عصبی زمانه‌ی ما» اشاره کرد.

در بخشی از کتاب صوتی عصبیت و رشد آدمی می‌شنویم

شرایط نامناسب و ناهنجار موجب می‌شود که کودک از رشد طبیعی خود منحرف گردد و نتواند استعدادها و امکاناتی را که بالقوه در او هست پرورش دهد. شرایط ناهنجار و مانع رشد عبارتند از: تحقیر، ‌اجحاف و تعدی و زور و فشار، عدم رعایت احتیاجات خاص کودک، بی‌علاقگی و بی‌توجهی به او، تبعیض بین بچه‌ها، ایجاد محیط ناایمن، سختگیری بیش از حد، ایراد و انتقاد و بهانه‌جوئی بی‌مورد، زیادی از بچه مواظبت و حمایت کردن و فقدان محبت صادقانه.

این‌ها همه از مهم‌ترین عوامل و شرایطی است که مانع رشد طبیعی و سالک کودک می‌گردد، و یک احساس ناایمنی، اضطراب، تشویش و دلهره دائمی در او ایجاد می‌نماید، که سبب می‌شود کودک به جای اینکه وقت و انرژی و همّش را صرف پرورش و به کار بردن نیروها و استعدادهای طبیعی خود نماید، در یک حالت دفاعی قرار گیرد و آن‌ها را صرف تسکین و تخفیف و فروخواباندن اضطراب و تشویشی که بدین طریق بوجود می‌آید - و من آن را «اضطراب اساسی» می‌نامم - (که عبارتست از احساس تنهائی، ناایمنی، بی‌کسی، عجز و بیچارگی در دنیائی که افرادش همه ظالم و زورگو و اجحاف‌کن و آزاردهنده‌اند) مانع می‌شود که کودک بتواند از روی اختیار و آزادی و به طیب خاطر و رغبت با دیگران روابط مناسب و دوستانه‌ای برقرار کند.

فهرست مطالب کتاب صوتی