معرفی و دانلود کتاب صوتی جایی دیگر

معرفی کتاب صوتی جایی دیگر

یکی از مشهورترین و پرفروش‌ترین آثار داستانی گلی ترقی کتاب صوتی جایی دیگر است. این کتاب صوتی از شش داستان مجزا تشکیل شده که داستان‌های آن در نقاط خاصی باهم ارتباط دارند. این مجموعه داستان، روایت حسرت انسان‌ها برای بودن در زمان یا مکانی دیگر است. حسرتی فروخورده که تنها تلنگری کوچک برای آوار شدن بر لحظه‌ی حال نیاز دارد.

درباره‌ی کتاب صوتی جایی دیگر

تقابل بین یاد و خاطره‌ی یک احساس خوب و حسرت تجربه‌ی دوباره‌ی چنین احساسی درون‌مایه‌ی کتاب صوتی جایی دیگر را می‌سازد. گلی ترقی (Goli Taraghi) در این مجموعه داستان که پیرامون سفر شخصیت‌ها شکل گرفته، نشان می‌دهد که انسان همیشه در جست‌وجوی جای دیگری است! چیزی که داستان‌های این مجموعه را کنار هم قرار می‌دهد همین درون‌مایه‌ی مشترک است.

داستان‌های «بازی ناتمام»، « انار بانو و پسرهایش»، «سفر بزرگ امینه»، «درخت گلابی»، «بزرگ‌بانوی روح من» و «جایی دیگر» هرکدام به‌نوعی موضوع سفر شخصیت‌های داستان هستند. در داستان «بازی ناتمام» که انگار بخشی از خاطرات خود نویسنده است گلی ترقی ما را با یکی از دوستان دوران دبیرستانش آشنا می‌کند و تاثیر انقلاب بر زندگی زنی که در ایران مانده را در تقابل با خود نویسنده نشان می‌دهد. تقابل بین ماندن این زن و رفتن گلی ترقی به پاریس و حسرت هر دو برای تجربه کردن شکل دیگری از زندگی، مسئله‌ی موردتوجه در اولین داستان کتاب صوتی جایی دیگر است.

در داستان «انار بانو و پسرهایش» که بازهم در فرودگاه اتفاق می‌افتد با زنی روبه‌رو می‌شویم که برای دیدن فرزندش به خارج از ایران سفر می‌کند. انار بانو نیز آسایش خود را در جای دیگری حس می‌کند و می‌یابد. این داستان با توجه به افزایش مهاجرت نسل جوان به خارج از ایران یادآور رنج دوری افراد زیادی از عزیزانشان است. گلی ترقی همچنان که به شکلی رئالیستی سختی‌های مسافرتی طولانی برای پیرزن داستان را روایت می‌کند، نگاهی انتقادی نیز به وضعیت اجتماعی ایران و چالش‌های جدیدی که این جامعه باید با آن رو‌به‌رو شود می‌اندازد. توجه به مسئله‌ی مهاجرت و دشواری‌های آن برای افراد مهاجرت کرده و افراد باقیمانده از جنبه‌های پررنگ در کتاب صوتی جایی دیگر است.

یکی از نکات جالب در کتاب صوتی جایی دیگر نمایش ایران به‌عنوان یک کشور مهاجرپذیر در داستان «سفر بزرگ امینه» است. باوجوداینکه همیشه داستان‌ها و روایت‌هایی از سختی‌های مهاجرت برای رفته‌ها و مانده‌ها نوشته می‌شود؛ در این داستان گلی ترقی وضعیت یک خدمتکار بنگالی در ایران و رابطه‌ی او و همسرش را بازگو می‌کند. نقد فمینیستی گلی ترقی در کتاب صوتی جایی دیگر متوجه محدودیت‌های دینی و عرفی زنان در کشورهای آسیایی و مسلمان است.

در داستان «درخت گلابی»، گلی ترقی مانند داستان‌های پیشین اثر خود، به سراغ سفر شخصیت اصلی داستان می‌رود اما این بار سفر نه از یک کشور پسا انقلابی به کشورهای توسعه‌یافته و نه از یک کشور فقیر به کشوری درحال‌توسعه است. شخصیت داستان درخت گلابی به خانه‌ی کودکی خود بازمی‌گردد. گلی ترقی ما را با نویسنده‌ای میان‌سال همراه می‌کند که در جست‌وجوی یافتن نسخه‌ای فراموش‌شده از خودش است. همچنان که درون‌مایه‌ی سفر و حسرت در این داستان وجود دارد، می‌توانیم دغدغه‌های محیط زیستی گلی ترقی را نیز در این داستان ببینیم.

روایت داستانی «بزرگ‌بانوی روح من» و «جایی دیگر» آخرین داستان‌های کتاب صوتی جایی دیگر هستند. سفر و حسرت در این داستان‌ها بیشتر جنبه‌ای درونی دارد. شخصیت‌ها در این داستان‌ها بیشتر از وضعیت‌های روانی خود به وضعیت‌های روانی جدیدی سفر می‌کنند و حسرت رسیدن به شکلی ماندگار از آسایش روحی و روانی را به دوش می‌کشند. ثبات شکننده‌ی این شخصیت‌ها باعث می‌شود که کوچک‌ترین تلنگر، آن‌ها را دچار تلاطم‌های فراوانی کند.

گلی ترقی در تمام داستان‌های کتاب صوتی جایی دیگر به سراغ مفهوم غربت رفته است. شخصیت‌های این داستان‌ها غریب هستند. فرق نمی‌کند در کشوری دیگر، در کشور خود، خانه‌ی پدری یا در کنار همسر؛ آن‌ها همیشه به‌دنبال زمان، مکان، آدم‌ها و تجربیات دیگری هستند و به همین دلیل با شرایط حال حاضر خود احساس بیگانگی می‌کنند. گلی ترقی در کتاب صوتی جایی دیگر از واژه‌ها و ترکیب‌های تکرارشونده‌ای استفاده می‌کند تا فرم زبانی مجموعه را با درون‌مایه‌ی داستان همسو نگاه دارد.

در هیچ‌کدام از داستان‌های کتاب صوتی جایی دیگر با شخصیت‌های منفعل روبه‌رو نیستیم. تمام این افراد سعی می‌کنند با رسیدن به آن جایِ دیگرِ ایدئال، زندگی بهتری برای خود متصور شوند. این تلاش و پیامد این سفرهای درونی و بیرونی است که خواندن مجموعه‌ی حاضر را جذاب می‌کند. آشنایی گلی ترقی با روان‌شناسی یونگ و اسطوره‌شناسی میرچا الیاده باعث شده شخصیت‌های داستان‌های او ویژگی‌های کهن‌الگویی و سمبلیک مشخصی داشته باشند. استفاده از این ویژگی‌های نمادین جنبه‌ی روان‌شناختی جالبی به داستان‌های این مجموعه بخشیده است.

نسخه‌ی چاپی مجموعه داستان جایی دیگر اولین بار توسط انتشارات نیلوفر منتشر شد. کتاب صوتی این مجموعه را با صدای هنرمند کشورمان، مونا فرجاد و به همت نشر صوتی رادیو گوشه می‌شنوید.

آثار فرهنگی اقتباس‌شده از کتاب جایی دیگر

فیلم سینمایی درخت گلابی بر اساس یکی از داستان‌های کتاب جایی دیگر ساخته شده است. این فیلم سینمایی موفق به کارگردانی داریوش مهرجویی و فیلم‌برداری محمود کلاری در سال 1376 نظر مثبت منتقدان را به خود جلب کرد. همایون ارشادی و گلشیفته فراهانی بازیگران این فیلم هستند. داستان فیلم تا حدود زیادی منطبق بر روایت گلی ترقی در مجموعه جایی دیگر است با این تفاوت که ارتباط محمود (شخصیت داستان) و دخترعمه‌اش میترا اندکی با فضای داستان متفاوت است.

اقتباس سینمایی درخت گلابی در جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم فجر (1376) جایزه‌ی بهترین فیلم‌برداری و بهترین بازیگر نقش زن را به خود اختصاص داد. فیلم درخت گلابی جایزه‌ی بهترین فیلم در فستیوال فیلم شیکاگو (1998) را نیز از آن خود کرده است.

افتخارات کتاب جایی دیگر

• جایزه‌ی بهترین داستان سال فرانسه برای ترجمه‌ی فرانسوی داستان بزرگ‌بانوی روح من. (1985)
• داستان برگزیده داوران دوره‌ی اول جایزه‌ی هوشنگ گلشیری. (1380)

کتاب صوتی جایی دیگر برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب برای علاقه‌مندان به داستان‌های کوتاه فارسی بسیار مناسب است. دوستداران داستان‌های کوتاه رئالیستی نیز از شنیدن این مجموعه لذت خواهند برد.

با گلی ترقی بیشتر آشنا شویم

زهره ترقی مقدم معروف به گلی ترقی شاعر، نویسنده، مترجم و فیلم‌نامه‌نویس ایرانی است که در سال 1318 در تهران به دنیا آمد. او پس از پایان دبیرستان به آمریکا رفت و در آنجا به تحصیل فلسفه مشغول شد. گلی ترقی پیش از انقلاب در دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران تدریس می‌کرد. او در سال‌های اولیه‌ی انقلاب به فرانسه رفت و همراه فرزندانش در آنجا زندگی کرد. بسیاری از منتقدان، از گلی ترقی به‌عنوان یکی از تاثیرگذارترین نویسندگان معاصر فارسی یاد می‌کنند. کتاب‌های «خاطرات پراکنده»، «دو دنیا»، «فرصت دوباره» و «من هم چه‌گوارا هستم» از مجموعه داستان‌های موردتوجه گلی ترقی محسوب می‌شوند. کتاب‌های «خواب زمستانی»، «اتفاق» و «بازگشت» رمان‌های موفق او هستند که در ایران منتشر شده‌اند.

در بخشی از کتاب صوتی جایی دیگر می‌شنویم

از کجا می‌آید؟ چرا این‌قدر چاق شده؟ چاق و غمگین! خستگی‌اش از بی‌خوابی راه و سفر نیست؛ مال سال‌هاست؛ سال‌های سخت. این خط‌های روی پیشانی، این چروک‌های زیر چشم، این رگ‌های برجسته‌ی روی دست‌ها موقتی نیست. کار زمان است و دردهای پنهانی. کار خشمی است که ته نگاهش موج می‌زند و اضطراب دردناکی که در دست‌هایش می‌چرخد.

نگاهی سریع به من می‌اندازد و خودش را کنار می‌کشد. جای بیشتری برایم باز می‌کند. منتظر نگاهی آشنا و سلامی دوستانه هستم. منتظر ابراز احساساتی آمیخته به حیرت و خوشحالی. منتظر می‌مانم. آزاده درخشان نیمه‌هشیار و دور غرق در فکر‌های خودش است. من؛ فلانی، دبیرستان انوشیروان دادگر، مسابقه‌ی پینگ‌پنگ، اتوبوس شمیران، بانوخانوم سخت‌گیر با آن ترکه‌ی دراز و قلب مهربان، معلم‌ها، امتحان‌ها، تقلب‌ها، جوانی، آن روزها، نه! چیزی به یاد ندارد. نگاهش بی‌تفاوت و مسطح از روی صورتم می‌گذرد و من را نمی‌شناسد. با خودم می‌گویم: «پس منم به‌اندازه‌ی اون شاید هم بیشتر از اون عوض شدم».

خودم را در نگاه مات و غریبه‌ی او می‌بینم و وزنه‌ای سنگین روی قفسه‌ی سینه‌ام می‌نشیند. دلم می‌خواهد نقاب زمان را از روی چهره‌ام بردارم و صورت آن‌وقت‌هایم را نشانش دهم. خبر نداشتم که زمان از درون من نیز عبور کرده است.

فهرست مطالب کتاب صوتی