معرفی و دانلود کتاب در جستجوی گنج: قصه‌های شمس

معرفی کتاب در جستجوی گنج: قصه‌های شمس

کتاب در جست‌وجوی گنج نوشته‌ی شهاب‌الدین عباسی، مجموعه‌ای از قصه‌ها و حکایت‌های شمس تبریزی‌ست که از کتاب مقالات او گردآوری و بر اساس موضوع مدون شده است. این کتاب متشکل از سه بخش است: زندگی شمس و رابطه‌ی او با مولانا، اندیشه‌ها و سخنان او و بیش از دویست قصه و تمثیل که از کتاب بزرگش، مقالات، انتخاب شده‌اند.

درباره‌ی کتاب در جستجوی گنج

محمد بن علی بن ملک‌داد تبریزی یا آن‌ چنان‌ که معروف است، شمس یا شمس‌الدین، در قرن هفتم و هشتم هجری قمری می‌زیست. او در تبریز به دنیا آمد و بخش زیادی از عمرش را به سفر و سیاحت گذراند. شمس یکی از بزرگ‌ترین و معروف‌ترین صوفیان ایران است و مراحل طریقت را نزد بزرگانی همچون پیر سجاسی طی کرد و از اندیشمندانی مثل ابن عربی تأثیر گرفت. شمس چند سال پیش از مرگش به قونیه سفر و در آنجا با مولوی دیدار کرد. مولانا چنان تحت‌تأثیر شخصیت و منش او قرار گرفت که به شعر و سماع روی آورد. شمس اما ناگهان رومی را رها کرد و از قونیه رفت. کمی بعد و با اصرار مولانا دوباره بازگشت و مدتی دیگر در کنار او بود، اما باز هم، علی‌رغم میل و علاقه‌اش، تصمیم گرفت قونیه و مولانا را بگذارد و برود. او این بار برای همیشه رفت و دیگر نشانی از او یافت نشد.

از شمس کتابی بزرگی به جای مانده که به مقالات معروف است و دربردارنده‌ی قصه‌ها و حکایاتی و سخنان اوست. این کتاب ارزشمند هنوز هم از مهم‌ترین و عمیق‌ترین آثار ادبی و عرفانی فارسی به شمار می‌رود. در این چند قرن کتاب‌های زیادی با الهام از مقالات نوشته ‌شده و به هر نحوی از آن تأثیر گرفته‌اند. کتاب در جستجوی گنج از جمله همین آثار است که تلاش کرده قصه‌های این کتاب را به ترتیب دیگری ارائه کند. شهاب‌الدین عباسی، نویسنده‌ی این کتاب، حدود 240 حکایت از مقالات را انتخاب کرده و آن‌ها را بر اساس درون‌مایه و موضوع کنار هم قرار داده تا روایتش شکلی به‌هم‌پیوسته و داستانی‌تر به خود بگیرد.

مقالات شمس مربوط به زمانی است که شمس‌الدین در قونیه و مجاورت مولانا بود. این مدت تقریباً دو سال طول کشید. پس از غیبت همیشگی شمس، مریدان و شاگردان مولانا گفته‌ها و حکایت‌های باقی‌مانده از او را در قالب کتاب درآورند. همین شیوه باعث شده تا این کتاب کمی پراکنده و بی‌ترتیب به نظر برسد. شهاب‌الدین عباسی با علم به همین مسأله در کتاب در جستجوی گنج تلاش کرده آن‌ها را به شکل دیگری منظم کند تا این عدم انسجام به چشم نیاید. از سوی دیگر او کوشیده قصه‌ها را به نحوی انتخاب کند که جنبه‌های مختلف و پیچیده‌ی شخصیت شمس مشخص‌تر شود. در واقع ایده‌ی او این است که به‌واسطه‌ی قصه‌ها، خواننده خود شمس و شخصیت بزرگ و متمایز او را بشناسد. بر همین اساس او کتابش را به سه قسمت تقسیم می‌کند؛ در بخش اول زندگی شمس را از بدو تولد تا مرگ تعریف می‌کند. در این بخش به رابطه‌ی عجیب او و مولانا هم می‌پردازد و از تأثیراتش بر مولانا می‌گوید. عباسی در بخش دوم می‌کوشد اندیشه‌های شمس را تشریح کند و ایده‌های صوفیانه و عرفانی او را در مورد همه‌چیز بیان نماید. در این بخش خواننده با نظرات و گفته‌های شمس تبریزی در مورد خدا، پیامبر، عشق، انسان، علم، اخلاق، فلسفه و مرگ آشنا می‌شود. او درنهایت بخش سوم و اصلی کتابش را به قصه‌های شمس اختصاص می‌دهد. این‌چنین خواننده در پایان درک نسبتاً خوبی از شمس افسانه‌ای پیدا خواهد کرد.

کتاب در جستجوی گنج، ازنظر مفهومی با کتاب «بر لب دریای وجود» مرتبط است و به‌نوعی یکدیگر را تکمیل می‌کنند. در آن کتاب شهاب‌الدین عباسی قصه‌ها و حکایت‌های مولانا را از لابه‌لای آثار او گردآوری و بازگو می‌کند. این‌چنین می‌توان شباهت‌های این دو عارف و تأثیرشان بر یکدیگر را دریافت. هر دوی این آثار را نشر مازیار منتشر کرده است.

کتاب در جستجوی گنج برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب به دوستداران ادبیات کلاسیک و کهن فارسی توصیه می‌شود. اگر به شمس و مقالات او علاقه دارید، می‌توانید این کتاب را هم مطالعه کنید.

با شهاب‌الدین عباسی بیشتر آشنا شویم

شهاب‌الدین عباسی (متولد 1345) مترجم و مؤلف ایرانی است. او کتاب‌های متعددی در حوزه‌های مختلف، از رمان و فلسفه تا روانشناسی و موفقیت ترجمه کرده است. «دعوت به فلسفه» و «درباره معنی زندگی» ویل دورانت، «قانون عشق و قانون خشونت» لئو تولستوی، «آری به زندگی» ویکتور فرانکل و «شکستن دماغ استالین» یوجین یلچین از جمله آثاری هستند که او آن‌ها را ترجمه نموده است. «بر لب دریای وجود» و در جستجوی گنج هم از آثار تألیفی عباسی به شمار می‌روند.

در بخشی از کتاب در جستجوی گنج: قصه‌های شمس می‌خوانیم

اویس قرنى به خدمتِ مصطفى نرسید در حیاتِ پیغمبر، به صورتِ آب و گِل، اگرچه هیچ خالى نبود، حجاب‌ها برخاسته بود، و عذرِ او خدمتِ مادرش بود، آن هم به اشارتِ حق. و رسول، عُمَر را و بعضى یاران را از حالِ او خبر کرده بود و گفته بود که «چون بعد از من بیاید، علامتِ او چنین باشد، سلامِ من به او برسانید، ولى با او سخن زیادتى مگویید.»

آن روز که بیامد، بعد از وفاتِ پیغمبر ما، مادرِ او متوفّى شده بود. آن بزرگانِ صحابه حاضر نبودند. چون بر سرِ خاکِ مصطفى زیارت کرد، صحابه او را پرسش کردند بسیار. احوالِ خود بگفت و عذرِ خود بنمود.

ایشان گفتند که «مادر و پدر چه باشد که کسى در خدمتِ رسول خدا تقصیر کند؟ که ما و یاران، کشتنِ خویشاوندان را جهت محبت مصطفى چنان سهل مى‌داشتیم که کشتن مگسان و شپشان.»

هرچند او عذر مى‌گفت که «آن هم به اشارتِ مصطفى بود تقاضاى نَفْس و طبع نبود»، البته ایشان او را مجرم به در مى‌آوردند، و سخن دراز مى‌کردند.

روى بدیشان کرد و گفت که «شما چند گاه است که ملازمِ حضرتِ مصطفى بودیت؟»

هر یکى گفتند: «چندین سال.» بدان قدر که بود، و گفتند که «هر روزى از آن هزار سال بیش ارزد، چگونه حساب دهیم؟»

اویس قرنى گفت: «اکنون نشانِ مصطفى چه بود؟»

بعضى گفتند: «بالا چنین بود و صورت چنین بود، و رنگ چنین بود.»

فهرست مطالب کتاب

پرنده تبریزى
شمس پرنده
شمس از زبان شمس
سخن شمس
مولوى در چشم شمس
حکایت دو روح
دوستى جان‌ها
دیدار
روایت بهاءولد
کیمیا خاتون
شیخ شاعر
مقالات و شمس‌پژوهى
در جستجوى گنج
اندیشه‌هاى شمس
خدا
عالم
آدمى
پیامبران
قرآن
شیطان
پاک‌دلى و نیاز
سماع و عشق
اخلاق
عقل، فلسفه و علم
مرگ
پند و سخن
قصه‌ها و حکایت‌ها
1. اثبات هستى خدا
2. خدا یکى است، اما تو؟
3. دو واعظ در همدان
4. خدا در شش جهت
5. از بنده تا خدا
6. بندگى پنهان
7. زارى‌هایى، خوشایند خداوند
8. یا ربّ، سوختم
9. ادب آدم و گستاخى ابلیس
10. تاریخ جوانمردى
11. چرا غرق ادریس نیستى؟
12. رسالت نوح
13. ابراهیم و غیرت فرشتگان
14. آزمون‌هاى ابراهیم
15. آرامش دل ایّوب
16. ایّوب و صبر او
17. خدایا تو را کجا بطلبم؟
18. موسى و رویت الهى
19. موسى، یوشع و خضر
20. برخیز اى موسى
21. موسى و مهمان درویش
22. موسى و متابعت
23. عیسى و مَرد خفته
24. از خود به خدا
25. حدّ پرواز جبرئیل
26. توصیف دوزخ
27. همراهى با پیامبر
28. پیامبر و اعرابى
29. شرط اخلاص
30. پاکى ایمان
31. گواهى دادن براى پیامبر
32. کفش نیکو
33. کفش پیامبر بر دیده
34. تأثیر کلمه حقّ
35. امانت، و مصلحت صحابه
36. صداى بلند
37. حرامىِ سبزک
38. پیامبر و طبایع اصحاب
39. در میدان نبرد
40. مطالعه تورات
41. مَحرم سخن پیامبر
42. ریختنىِ عظیم
43. با توکّل زانوى اشتر ببند
44. مرد راست‌گفتار
45. معجزه و ایمان
46. از صنم تا صمد
47. خواب عمر عبدالعزیز
48. پیامبر و اِخوان او
49. اویس قرنى
50. تحوّل ابراهیم ادهم
51. ریاضت‌هاى جُنید
52. جُنید و احمد زندیق
53. حلاّج بر سرِ دار
54. درویشى در بصره
55. بایزید و نَفْس فربه
56. بایزید و سگ تشنه
57. بایزید در راه حج
58. راه غلط کرد
59. بایزید در گورستان
60. بایزید در خرقان
61. بر سرِ گور بایزید
62. سرِ گور عزیزى
63. ابوالحسن خرقانى و سلطان محمود
64. سنایى در بستر مرگ
65. سنایى و خشت‌زن
66. وعظ منصور حَفَده
67. منبر روان شد
68. وعظ ابایزید تقوى
69. از چِلّه برون آ
70. آخرین حجاب
71. تجلّى حق، و حدّ زبان
72. راه رفتن بر سرِ آب
73. سبب بناى خانقاه
74. او مسکین است
75. سعید مسیّب و شاگردش
76. خواجه احمد و درویش
77. کفش سوزان