معرفی و دانلود کتاب تاملات

معرفی کتاب تاملات

کتاب تاملات اثری برجسته‌ است که یکی از امپراتوران روم در قرن دوم پس از میلاد آن را به نگارش درآورده است. مارکوس اورلیوس، امپراتورِ متفکر، عادل، قانع و مهربان رومی، در این کتاب خواندنی اصول فلسفه‌ی رواقی‌گری را توضیح می‌دهد. اورلیوس این کتاب را که آکنده از بصیرت‌هایی بدیع است برای شخص خودش نوشته بود؛ اما دست سرنوشت آن را به یکی از مهم‌ترین کتاب‌ها در تاریخ فلسفه‌ی غرب بدل کرد.

درباره‌ی کتاب تاملات

کتاب تأملات (Meditations) حاصل افکار یکی از قدرتمندترین مردان جهان است که می‌خواهد مسئولیت‌ها و تعهدات خود را در جامعه‌ی انسانی به‌خوبی انجام دهد. مارکوس اورلیوس (Marcus Aurelius) که به مکتب فلسفی رواقی‌گری معتقد بود،‌ هر شب خود را موظف می‌دانست که در آموزه‌هایش تأمل کند و چند تمرین معنوی انجام دهد. تأملاتی که او را صبور، متواضع، همدل، سخاوتمند و قوی می‌ساختند. اما مارکوس اورلیوس دقیقاً کیست؟

مارکوس اورلیوس یکی از امپراتوران روم باستان بود که از سال 161 تا 180 پس از میلاد بر این سرزمین حکومت می‌کرد. ماکیاولی دوران حکومت او را عصر طلایی روم باستان می‌داند و معتقد است که او آخرین امپراتور شایسته‌ای بود که بر روم حکومت کرد. این امپراتور علی‌رغم قدرتی که داشت،‌ بی‌ادعا، عاشق عدالت، متنفر از ظلم، دلسوز و مهربان شناخته می‌شد. مورخان اذعان دارند که او بااینکه امپراتور یکی از بزرگ‌ترین سرزمین‌های جهان بود، زندگی دشواری داشت. او از نظر بدنی قوی نبود و در طول مدت سلطنت خود، با مشکلات فراوانی دست‌وپنجه نرم کرد. با این همه، هیچ‌وقت تسلیم و ناامید نشد و با بحران‌های زندگی‌اش عاقلانه برخورد کرد.

مارکوس اورلیوس در زمان لشکرکشی‌های نظامی، دوازده کتاب نوشت که ابداً‌ قصد انتشار آن‌ها را نداشت؛ بلکه آن‌ها را برای خودش نوشته بود. مورخان حدس می‌زنند که این کتاب‌ها بین سال‌های 170 تا 180 میلادی نوشته‌ شده‌اند. کتاب تاملات در ابتدا هیچ عنوانی نداشت و بعداً این نام بر کتاب گذاشته شد. این امپراتور رومی کتاب را به زبان یونانی کوینه نوشته و در آن با سبکی ساده و سرراست، عقاید خودش را توضیح داده است.

کتاب تاملات مجموعه‌ای از سخنان کوتاه است که بر اساس موضوع مرتب نشده‌اند؛ اما افکار و عقاید نویسنده را به‌خوبی نشان می‌دهند. سخنان او شامل مهم‌ترین چیزهایی است که برای زندگی‌تان به آن‌ها نیاز دارید. احتمالاً با خواندن بعضی از جملات کتاب به فکر فروبروید؛ مخصوصاً زمانی که مارکوس اورلیوس از قطعیت مرگ سخن می‌گوید.

برخلاف کتاب‌های امروزی،‌ مارکوس اورلیوس در همان ابتدای کتاب تاملات، از افرادی که تأثیر مثبتی بر زندگی او داشته‌اند، قدردانی می‌کند. تأثیراتی مانند ارزش قائل شدن برای عقل بیش از هر چیز دیگری، فریفته نشدن به دنیا، محدود کردن امیال و آرزوها، تصمیم‌گیری هوشمندانه و تعهد به آن، صداقت و راستی، آرامش در مواجهه با مشکلات، پرهیز از خرافات و... پنج موضوع اصلی کتاب عبارتند از: تغییر، مرگ و کوتاهی عمر، اهمیت عقل و اراده در زندگی، ارتباط با دیگران و پذیرش نقص‌های آن‌ها و در پایان دوری از تعقیب لذت‌جویی.

خلاصه کردن کتاب تاملات در چند جمله کار بسیار سختی به نظر می‌رسد؛ اما می‌توان تفکرات مارکوس اورلیوس را در چهار موضوع خلاصه کرد:

• قدرت ذهن را دست کم نگیرید: شما می‌توانید نحوه‌ی درک اتفاقات مختلف را انتخاب کنید. اگر تمرین کنید، می‌توانید به‌سرعت برداشت‌های بد را از ذهن خود پاک نمایید و بر افکار و اعمال خود مسلط شوید.

• شما فقط مسئول خودتان هستید: شما می‌توانید انتخاب کنید که خوب باشید؛ حتی در زمانی‌که اطرافیانتان کارهای ناخوشایندی انجام می‌دهند. وقتی کسی به شما آسیب می‌زند، آن‌ها را نسبت‌به اشتباهاتشان آگاه کنید. وقتی دیگران باعث ناخشنودی شما می‌شوند، این را در نظر داشته باشید که شما نیز عیب‌های خودتان را دارید.

• زندگی کوتاه‌تر از آن چیزی است که فکرش را می‌کنید: شما دیر یا زود خواهید مرد و نباید زندگی خود را با اضطراب تلف کنید. باید به‌طور مرتب به خود یادآوری کنید که خواهید مرد. این موضوع باعث می‌شود که عمیق‌ترین مفاهیم را درک کنید و روی انجام کارهای خوب برای دیگران تمرکز کنید. باید به این فکر کنید که پیشینیان چه چیزی برای نسل بعد باقی گذاشتند و بعد از مرگ شما، چه چیزی برای آیندگان خواهد ماند.

• شهرت و آرزوها را دنبال نکنید: مارکوس اورلیوس در سراسر کتاب تاملات تذکر می‌دهد که نباید به‌دنبال شهرت باشید؛ زیرا افکار دیگران بعد از مرگ شما هیچ اهمیتی ندارند. تنها کاری که رواقیون باید انجام دهند،‌ نیکوکاری است. میل به شهرت و دیگر خواسته‌ها، دام‌هایی هستند که شما را از گام برداشتن در مسیر درست،‌ بازمی‌دارند.

همانطور که اشاره شد،‌ مارکوس اورلیوس این کتاب را به زبان یونانی کوینه نگاشته است. مترجمان زیادی این اثر باستانی را به زبان‌های مختلف ترجمه کرده‌اند. عرفان ثابتی، متن انگلیسی کتاب تاملات را در ترجمه مبنای کار خود قرار داده. انتشارات ققنوس نیز عهده‌دار چاپ این کتاب مهم و کلاسیک بوده است.

کتاب تاملات برای چه کسانی مناسب است؟

اگر می‌خواهید اصول زندگی درست را از زبان یک امپراتور قرن دوم میلادی بشنوید، کتاب تاملات برای شما مناسب خواهد بود. علاقه‌مندان به مکتب رواقی‌گری از مطالعه‌ی این کتاب بیشترین بهره را می‌برند.

در بخشی از کتاب تاملات می‌خوانیم

تمام چیزهاى مشابه به یکدیگر تمایل دارند. آنچه از جنس خاک است به خاک، آنچه از جنس آب است به آب و آنچه از جنس هواست به هوا تمایل دارد. به همین دلیل، باید به‌زور از اختلاط آن‌ها جلوگیرى کرد. آنچه از آتش است بالطبع به سبب آتشِ عنصرى به بالا گرایش دارد، ولى به‌آسانى بر اثر تماس با شعله زمینى دیگرى شعله‌ور مى‌شود؛ به گونه‌اى که هر چیزى که خشک‌تر از حد معمول باشد آن را شعله‌ور مى‌سازد، زیرا معدودى از اجزایش از احتراق جلوگیرى مى‌کنند. موجودات هوشمند نیز، به همین اندازه، اگر نه بیش‌تر، به همنوع خود تمایل دارند. زیرا برترى آن‌ها سبب مى‌شود که آمادگى بیش‌ترى براى آمیزش و اختلاط با امثال خود داشته باشند. حتى موجودات فاقد عقل هم در پى اجتماع و اتحاد با یکدیگرند. زنبورها دور یکدیگر جمع مى‌شوند، گله‌ها با هم حرکت مى‌کنند، پرنده‌ها به صورت گروهى لانه‌سازى مى‌کنند و به یکدیگر عشق مى‌ورزند.

زیرا آن‌ها هم روح دارند و غریزه اجتماعى آن‌ها پیشرفته است برخلاف گیاهان، سنگ‌ها یا درختان. این غریزه در موجودات عاقل شدیدتر است، زیرا خانواده و حکومت تشکیل مى‌دهند، با یکدیگر دوستى مى‌کنند، با یکدیگر معاهده مى‌بندند و آتش‌بس برقرار مى‌کنند. و در میان موجودات پیشرفته‌ترى نظیر ستاره‌ها حتى در عین جدایى نوعى اتحاد وجود دارد. بنابراین، موجودات برتر حتى در صورت دورى از هم با یکدیگر همدلى مى‌کنند. اکنون به آنچه در حال حاضر جریان دارد توجه کن. موجودات عاقل تنها موجوداتى هستند که این احساس جاذبه و تمایل را از دست داده‌اند. فقط آن‌ها هستند که با یکدیگر آمیزش نمى‌کنند. ولى هر قدر هم که از یکدیگر بگریزند، باز هیچ راه فرارى وجود ندارد. طبیعت نیرومندتر است. اگر دقت کنى، این حقیقت را درخواهى یافت. این‌که بتوانى جمادى را پیدا کنى که با دیگر جمادات مرتبط نباشد، راحت‌تر از یافتن انسانى است که از دیگر انسان‌ها جدا باشد.