معرفی و دانلود کتاب برای عشق به میهن: جستاری در باب وطن‌پرستی و ملی‌گرایی

معرفی کتاب برای عشق به میهن: جستاری در باب وطن‌پرستی و ملی‌گرایی

مائوریتسیو ویرولی، استاد دانشگاه و فیلسوف اهل ایتالیا، در کتاب برای عشق به میهن با دقت نظری درخور تحسین به بحث در باب دو مفهومِ هم‌خانواده اما متفاوتِ «میهن‌دوستی» و «ملی‌گرایی» پرداخته و به این سؤال که «میهن‌پرستی در دنیای امروز می‌تواند چه اشکالی به خود بگیرد؟» پاسخ گفته است. گفتنی‌ست این اثر ذیل مجموعه‌ی دانش عمومی به همت نشر چشمه منتشر شده است.

درباره کتاب برای عشق به میهن

مائوریتسیو ویرولی (Maurizio Viroli)، فیلسوف معاصر ایتالیایی که در حوزه‌ی فلسفه‌ی سیاسی آرای بدیع و جالب توجهی عرضه نموده و با بسیاری از پیشفرض‌های رایج در این حیطه به مخالفت برخاسته، در کتاب برای عشق به میهن (For Love of Country) که یکی از مهم‌ترین و خواندنی‌ترین آثارش به شمار می‌رود، از منظری همدلانه به واکاوی مفهوم «میهن‌دوستی» پرداخته است.

عمده‌ی صفحات کتاب برای عشق به میهن به بازخوانی آرای متفکران کلاسیک در باب مفاهیمی از قبیل میهن‌پرستی، ملی‌گرایی، جمهوری‌خواهی، مساوات‌طلبی و... اختصاص یافته است. ویرولی در اثر پیش رو به دنبال ارائه‌ی خوانشی از متون کلاسیک فلسفه‌ی سیاسی بوده که با مقتضیات زمانه‌ی ما سازگاری داشته باشد. آنچه او در این متون جُسته و یافته و به تشریح و ترویج آن همت گمارده، تلقی‌ای قابل دفاع، سودمند و اخلاقی از مفهوم «میهن‌پرستی» است؛ مفهومی وسیع و مناقشه‌برانگیز که هر متفکری، بنا به پیشفرض‌های فکری خود تعریفی متفاوت از آن به دست داده است. وجه اشتراک اندیشمندانی که در کتاب برای عشق به میهن به نظریاتشان پرداخته می‌شود این است که جملگی دریافتی سازنده و قابل دفاع از مفهوم میهن و میهن‌پرستی داشته‌اند.

مائوریتسیو ویرولی صفحات آغازین کتاب برای عشق به میهن را با مطرح ساختن تمایزی بنیادین میان دو مفهومِ به‌ظاهر یکسان اما به‌واقع متمایزِ «میهن‌دوستی» و «ملی‌گرایی» آغاز می‌کند. آنچه ویرولی در دفاع از آن قلم می‌زند، نه ملی‌گرایی، بلکه میهن‌دوستی است. به زعم او، میان این دو مفهوم، همان تفاوتی وجود دارد که میان مفاهیم «راست‌گرایی» و «فاشیسم».

ویرولی بر این باور است که ملی‌گرایی اساساً خصلتی سلبی، دیگرستیزانه و محدودکننده دارد. حال‌آنکه میهن‌دوستی مفهومی ایجابی و سازنده است و منافاتی با اصول انسانی و اخلاقی ندارد. ملی‌گرایی عموماً مبنایی نژادی، قومی یا جغرافیایی دارد، بدین معنی که مدافعانِ آن با توسل به مفاهیمی نظیر خون و نژاد، زبان، مرز و... از برتری یا استیلای گروهی از مردم بر گروهی دیگر سخن می‌گویند. میهن‌دوستی اما، مبنایی فرهنگی دارد و می‌تواند گستره‌ی وسیع‌تری از انسان‌ها را زیر چتر خود درآورد.

نکته‌ی مهم دیگری که ویرولی در کتاب برای عشق به میهن بر آن تأکید می‌کند این است که میهن‌دوستی از دیرباز هم‌بسته و ملازمِ آزادی‌دوستی و آزادی‌خواهی بوده است. چنان‌که او در فرازهای گوناگون کتاب خود نشان می‌دهد، متفکران بزرگ یونان و روم باستان، هنگامی که از ارج میهن و عشق به میهن سخن می‌‌گفته‌اند، نه از عشق به مرزهایی که ساختگی بودن آن‌ها آشکار است، بلکه از عشق به آزادانه زیستن در قلمرو و خاک خود سخن می‌گفته‌اند. عشق به میهن، چنان‌که مائوریتسیو ویرولی به زیبایی توضیح می‌دهد، معنایی جز عشق به هم‌میهنانی که همچون ما آزاد زاده شده‌اند و می‌بایست از آزادی‌شان تحت هر شرایطی دفاع کرد، ندارد.

چنان‌که صورت‌بندی خاص مائوریتسیو ویرولی از میهن‌پرستی و میهن‌دوستی در کتاب برای عشق به میهن را بپذیریم، می‌توانیم به سادگی اذعان کنیم که میهن‌دوستی -دست‌کم تا زمانی که تحولاتی بنیادین در جوامع انسانی رخ ندهد- فضیلتی ارزشمند و سازنده است و می‌تواند جامعه‌ای را از ورطه‌های هولناک استبداد، خشونت، عدم توسعه و فساد دور نگاه دارد.

کتاب برای عشق به میهن توسط انتشارات بیدگل در اختیار شما قرار گرفته است. گفتنی‌ است که نسخه‌ی صوتی این اثر نیز در وبسایت کتابراه موجود است.

نکوداشت‌های کتاب برای عشق به میهن

• مائوریتسیو ویرولی در کتاب برای عشق به میهن، ضمن مطرح ساختن بسیاری از ایده‌های شخصی خود، تاریخِ پشتِ یک مفهوم مهم را نیز بررسی می‌کند. (The Review of Politics)

• پیشنهادات مائوریتسیو ویرولی در کتاب برای عشق به میهن مبنی بر بازپس‌گیری مفهوم میهن‌پرستی و متمایز ساختن آن از ملی‌گرایی، برای جامعه و فضیلت مدنی فواید بسیاری دارد. (Political Studiesَ)

کتاب برای عشق به میهن مناسب چه کسانی است؟

علاقه‌مندان به مباحث حوزه‌ی فلسفه‌ی سیاسی مخاطبین اصلی این کتاب خواندنی‌اند.

در بخشی از کتاب برای عشق به میهن: جستاری در باب وطن‌پرستی و ملی‌گرایی می‌خوانیم

نظریه‌پردازان کلاسیک و اوایل دورۀ مدرن تأکید کرده بودند که عشق به میهن مصداق نوعی روح فراخِ نیک‌خواهی است که والدین، بستگان، دوستان و شهروندان همه را در بر می‌گیرد. مونتسکیو اما بر این نظر است که عشق به میهن نیازمند فداکاری و انکار نفس است؛ وقتی شهروندان عشق خود را به کشورشان گسترش می‌دهند، باید که از دوست داشتن چیزهای دیگر دست بردارند، یا دست‌کم باید چیزهای دیگر   خودشان، خانواده‌شان و دوستانشان  را با شدت‌وحدت کمتری دوست بدارند. برای او، عشق وسعت نمی‌یابد بلکه فقط جابه‌جا می‌شود. نفوس مدرن مقدار محدودی از این عشق را دارند: آن‌ها قادرند که آن را یا روی زندگی شخصی‌شان سرمایه‌گذاری کنند یا روی کشورشان. از آن جا که عشق انسان‌های مدرن بایستی بین کشورشان و زندگی خصوصی‌شان تقسیم شود، قادر نیستند با وطن‌پرستی افسانه‌ای باستانیان که همۀ عشقشان را، آن‌طور که شنیده شده، به جانب کشورشان هدایت کرده بودند برابری کنند.

بااین‌حال، مونتسکیو از از این تحلیل خود در خصوص سازوکار عشق به میهن نتیجه نمی‌گیرد که نفوس مدرن از فضیلت‌مند بودن عاجزند، بلکه فقط به این نتیجه می‌رسد که فضیلت سیاسی آن‌ها نمی‌تواند به‌اندازۀ فضیلت سیاسی باستانیان غلیظ و شدید باشد. نفس روح سوداگری، که بر سرتاسر جهان مدرن احاطه دارد و دلبستگی به نفع شخصی را تقویت می‌کند، تهدیدی کُشنده برای وطن‌پرستی نیست.

فهرست مطالب کتاب

سپاسگزاری‌ها
مقدمه
1: میراث وطن‌پرستی جمهوری‌خواهانه
2: افول و احیا
3: وطن‌پرستی و سیاست باستانیان
4: زایش زبان ملی‌گرایی
5: ملی‌سازی وطن‌پرستی
مؤخره: وطن‌پرستی بدون ملی‌گرایی
کتاب‌شناسی
واژه‌نامۀ انگلیسی به فارسی
واژه‌نامۀ فارسی به انگلیسی
نمایه