معرفی و دانلود کتاب ایران گیت، ماجرای مک فارلین، به انضمام گزارش مجلس سنای آمریکا (گزارش تاور)

معرفی کتاب ایران گیت، ماجرای مک فارلین، به انضمام گزارش مجلس سنای آمریکا (گزارش تاور)

کتاب ایران گیت، ماجرای مک فارلین، به انضمام گزارش مجلس سنای آمریکا (گزارش تاور) نوشته عباس شادلو، به ماجرای رسوایی آمریکا و فروش مخفیانه تسلیحات به ایران در سال 1364 می‌پردازد. این رسوایی در زمان ریاست جمهوری رونالد ریگان اتفاق افتاد و باعث ایجاد بحران داخلی در آمریکا شد.

ماجرای ایران گیت یا سفر مک فارلین (Iran Contra affair)، مشاور سابق شورای امنیت ملی آمریکا یکی از وقایع بسیار متفاوت و مهم تاریخ انقلاب اسلامی است که به علت ابعاد و ویژگی‌های آن باید به طور دقیق مورد واکاوی قرار گیرد. پس از گذشت 30 سال زوایای پنهان این ماجرا هنوز علنی نشده است. هم از سوی دولت آمریکا و هم از سوی دولت ایران هنوز ملاحظاتی برای فاش کردن تمام جوانب این واقعه تاریخی وجود دارد.

قضیه دیپلماسی پنهان ایران برای تأمین سلاح مورد نیاز جنگ از طریق آمریکا که به قضیه مک فارلین معروف شد یکی از معدود تلاش‌های جریان عمل‌گرای درون حاکمیت برای برقراری رابطه با آمریکا و استفاده از فرصت به دست آمده برای تأمین منافع کشور در جنگ بود.

از علل مهم خوانش دوباره ماجرای مک فارلین پیچیدگی‌ها، تدبیر و کنش‌ها و واکنش‌های سیاسی مقامات عالی‌رتبه دو کشور در این موضوع است. از این جهت بازخوانی دوباره آن، ه عنوان یک تجربه استثنائی در ایجاد رابطه یک کشور مستقل در برابر یک ابرقدرت می‌تواند به عنوان درس دیپلماسی در مقاطع تحصیلی تخصصی و حتی دانشگاهی عرضه شود.

ماجرای مک فارلین چیست؟

به طور خلاصه ماجرای مک فارلین به ارتباط پنهانی نماینده ایران و آمریکا و برخی مقامات اسرائیلی می‌پردازد که طی آن ایران با واسطه از آمریکا مقداری سلاح ضد تانک و مقداری قطعه یدکی موشک ضد هواپیما هاوک خریداری کرد. طرف اصلی این روابط اکبر هاشمی رفسنجانی و طرف آمریکایی مک فارلین مشاور سابق امنیت ملی آمریکا بود.

هدف این کتاب تحلیل و بررسی عملکرد فرد یا حاملان نقش در ماجرای مک فارلین نبوده و بیشتر مستندسازی این رویداد تاریخی، نتایج و آثار آن بر رقابت‌های سیاسی-جناحی و تحولات سیاسی سال‌های بعد مد نظر قرار گرفته است.

بخش‌های اصلی کتاب ایران گیت، ماجرای مک فارلین:

این کتاب ابتدا پیش درآمد تاریخی ماجرای مک فارلین بخصوص اوضاع جنگ ایران و عراق را بررسی می‌کند و سپس آغاز و سیر ماجرای رابطه ایران و آمریکا و فروش سلاح به ایران را به لحاظ تاریخی بررسی می‌کند و در ادامه به مسئله سفر مک فارلین به تهران و شروع مذاکرات و نتایج و اهداف آن می‌پردازد. در بخش بعدی ادامه تلاش‌ها و گفتگوها از کانال دوم بررسی می‌شود و در نهایت چگونگی فاش شدن ماجرا و تبعات آن در ایران و آمریکا به صورت مسبوط مورد بررسی قرار می‌گیرد. همچنین چگونگی پایان ماجرا در انتهای بخش اول کتاب آمده است.

در بخش دوم کتاب ایران گیت نیز ترجمه گزارش معروف تاور که در واقع گزارش هیئت منتخب توسط سنای آمریکا برای رسیدگی به این ماجرا بوده است می‌آید. این گزارش اسناد دست اول و ارزشمندی از این روابط را افشا نموده که بسیار حائز اهمیت است با این حال این گزارش تمام جوانب قضیه و برخی از مسائل مهم و اساسی آن را به احتمال قوی به عمد نادیده گرفته و لذا تاکنون بسیاری از زوایای آن هنوز مبهم بوده و فاش نشده است. گزارش سنا چنانکه خود نیز معترف است بخش‌های مهمی از ماجرا را به علت مسائل امنیتی بازگو نکرده است، همچنین بسیاری از مطالب نیز به علت همسو نبودن با منافع آمریکا حذف شده‌اند اما به هر حال گزارش تاور شرح ماوقع را با ریز جزئیات در برخی موارد ارائه داده است که در هیچ گزارشی به این شکل وجود ندارد. از طرفی ترجمه این گزارش بطور کامل در ایران چاپ نشده است لذا خواندن آن برای خوانندگان ایرانی به طور قطع جالب توجه خواهد بود.

در بخشی از کتاب ایران گیت، ماجرای مک فارلین می‌خوانیم:

اکبر هاشمی رفسنجانی که نقش اصلی در میدان سیاست و فرماندهی جنگ را ایفا می‌کرد، یا می‌باید آیت‌الله خمینی را به توقف جنگ به روش آبرومندانه متقاعد می‌کرد یا باید فرماندهان سپاه را به تداوم جنگ با همان تجهیزات قدیمی فاقد کارآیی با حجم عظیمی از تلفات انسانی و موفقیت‌های محدود به دست آمده از تاکتیک‌ها و نوآوری‌ها در عملیات‌های شبانه و پارتیزانی متقاعد می‌کرد یا اینکه راه سوم را برمی‌گزید. راه سوم، رابطه با غرب یا آمریکا و تأمین سلاح از آن‌ها بود. هر سه کار بسیار دشوار بود اما این یکی آخری با اصول نظام و تمام شعارهایی که تاکنون سر داده می‌شد اساساً مغایر بود.

چهره‌های شاخص نظام و بخصوص هاشمی رفسنجانی در پارادوکس و مخمصه‌ای عجیب گرفتار بودند. روزها روزهای تصمیم‌گیری بود و تعلل بیشتر جز تلفات نیروی انسانی و بلاتکلیفی در جنگ سودی نداشت. هر گونه اقدام نیز با خطرات و مخالفت‌های خاص خود مواجه بود. از طرفی مخالفت با فرمان آیت‌الله خمینی و توقف جنگ به سهولت میسر نبود. درخواست‌ سلاح و تجهیزات فرماندهان نظامی نیز ناشی از واقعیت‌های موجود و غیرقابل انکار و چشم‌پوشی بود و از طرفی دریافت سلاح از آمریکا حتی به فرض آن که آن‌ها موافقت خود با دادن سلاح به ایران را اعلام کنند یک تابو یا خط قرمز برای نظام به حساب می‌آمد. این اقدام به معنی آن بود که سیاست‌های سیاستمداران حاکم که در مقابل جناح میانه‌رو یا به اصطلاح لیبرال سیاست مبارزه بی‌امان با آمریکا را تجویز می‌کردند، اشتباه بوده و باید سیاست جدیدی را به کار برد.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
پیشگفتار
فصل اول: استراتژی جنگ
1) استراتژی ایران در جنگ-تداوم جنگ
2) سیاست آمریکا در منطقه
3) سیاست مهار دوگانه
زمینه‌های ماجرای ایران- کنترا
فصل دوم: سیر ماجرا
عمل‌گرایی سیاسی
کانال‌های ارتباطی
پیشنهاد معامله
کانال دوم
فصل سوم: مک فارلین در تهران
مذاکرات هیئت آمریکایی در تهران
فصل چهارم: اهداف و نتایج
اهداف
1. آزادی گروگان‌ها
2. توازن در جنگ
3. برقراری رابطه با ایران
4. نفوذ در هیئت حاکمه ایران و تقویت میانه‌رو
5. جلوگیری از نفوذ شوروی
6. سهیم شدن در پیروزی احتمالی ایران
نتایج سفر مک فارلین به تهران
تحلیل‌های متفاوت
ادامه تلاش‌ها
فصل پنجم: تغییر کانال مذاکرات
ادامه مذاکرات در فرانکفورت
فصل ششم: افشای ماجرا
دو نامه از قربانی‌فر
نقش سید مهدی هاشمی
انتقال اطلاعات به مجله الشراع
رسانه‌ای شدن ماجرای مک فارلین
واکنش‌های داخلی
واکنش مجلس شورای اسلامی
واکنش‌ها در آمریکا و متحدان
دفاع از طرح در آمریکا
تشکیل کمیته تحقیق سنا
حمایت از کنتراها
دادرسی
فصل هفتم: تبعات ماجرا مک فارلین
1-افزایش تنش‌ها
2- حمایت از عراق و شورای همکاری خلیج‌فارس
3- قطع‌نامه 582 شورای امنیت
4-قطع‌نامه 598 شورای امنیت
روزشمار ماجرای ایران-گیت
نتیجه‌گیری
گزارش مجلس سنای آمریکا (گزارش تاور)
منابع
عکس‌ها
نمایه