معرفی و دانلود کتاب تاریخ تمدن ایران: امپراطوری ساسانیان - جلد چهارم

معرفی کتاب تاریخ تمدن ایران: امپراطوری ساسانیان - جلد چهارم

کتاب تاریخ تمدن ایران: امپراطوری ساسانیان - جلد چهارم به قلم کاوه فرخ، حکومت ساسانیان را مورد مطالعه و بررسی قرار داده و نمای پارسی را برای شما بازسازی می‌کند که با دیدگاه‌های یونانی و رومی مغایرت دارد. این کتاب موفق به دریافت جایزه شیر زرین پارسی 2008 شده است.

حائز اهمیت است که واژه‌ی عربی "فارس" نه تنها به مردم بلکه به فردی قدرتمند یا جنگجویی سواره اطلاق می‌شود. معنی دوم همان است که ساکنان ایران و استپ‌های آسیای مرکزی در طول تاریخ خود به آن شهرت داشتند: «سواره نظام اسب سوار».

سواره نظام ایران همیشه از اعضای نجیب‌زادگان بودند و هرگاه وارد میدان می‌شدند قدرت اصلی نیروهای زرهی به شمار می‌رفتند. این سواره نظام با لشکرهای پیاده نظامی که با آن‌ها می‌جنگیدند، با سربازان پیاده‌ی یونانی و لژیونرهای روم قیاس می‌شدند. در نبرد بین این قدرت‌ها گاه سواره نظام و گاه پیاده نظام پیروز می‌شدند.

در دوره‌ی سلطنت فرمانروایان هخامنشی، ارتش بر چیره شدن و مقهور ساختن شورش‌ها بسیار کارآمد عمل می‌کرد اما متأسفانه ماهیت ارتش در گذر زمان دستخوش تغییرات گشت. قشون با ورود سربازان ملل مختلف، دیگر قابل کنترل نبود و ارتش نیز دیگر چنان کارکشته نبود، تا جایی که امپراطوران هخامنشی مجبور به اجیر کردن مزدوران یونانی در نبردها شدند. آنگاه اسکندر، این نابغه‌ی یونانی بود که با وارد کردن سربازان یونانی به ایران به سلطنت هخامنشیان پایان داد.

دوره‌ی ساسانی زمان ادغام قدرت‌های مرکزی و تشکیل یگان‌های جدید ارتش بود. البته در این زمان روح پذیرفتگی مذهبی و قانونی جاری بود؛ چنانکه مذهب و دولت یکدیگر را حمایت می‌کردند و یکی بر دیگری برتری نداشت. درگیری پی در پی در دو جبهه علیه بیزانتین و تهاجمات آسیای مرکزی نه تنها ارتش را هشیار و آماده نگه ‌داشت، بلکه برای ایران ثروت و عرصه‌ی بازرگانی به ارمغان آورد.

از آغاز سلسله‌ی ساسانی مقدار نقره‌ی خالص در پول رایج ایرانیان بالا رفت و سکه‌های ساسانی در همه جا از ارزش بالایی برخوردار گشت؛ این در حالی بود که از ارزش سکه‌های دیگر نقاط کاسته می‌شد. بازرگانان و تاجران از آن اقتصاد سابق کشاورزی مسیرهای جدیدی به خاور دور و آفریقا گشودند. تأدیه کردن رقیبان به جای نبرد و درگیری‌های گسترده کاری آسانتر نمود می‌کرد. این موضع حتی بیشتر از دوره‌ی هخامنشیان در این دوره دیده شد و همان طور که داریوش، آخرین شاه هخامنشی در شمال شرقی کشته شد، یزدگرد نیز از مقابل اعراب گریخت.

کاوه فرخ در کتاب تاریخ تمدن ایران (Shadows in the desert: ancient Persia at war) بسیاری از بنیادهای پارسی چون سواره‌نظام نخبه‌ی ساسانی موسوم به "سواران" را نمایان می‌سازد. این کتاب جنبه‌ی دیگری از جنگ‌های بین شرق و غرب را در دوران باستان تصویر می‌کند.

در بخشی از کتاب تاریخ تمدن ایران می‌خوانیم:

رومیان خیلی زود دریافتند که "حکومت نو ظهور" پارس قدرتی است که باید به آن توجه شود. اردشیر جسورانه خواستار استرداد ارث قانونی اجداد خود شد و تمامی قلمروهای امپراطوری باستانی هخامنشی از دریای اژه تا پارس را مطالبه کرد. رومیانی که در غرب دجله سکونت داشتند متوجه شدند که رویارویی با امپراطوری نو پای ساسانی اجتناب ناپذیر است.

مطالبه‌ی دولتی قدرتمند و سراسر ایرانیِ اردشیر چالش جدی را در مناطقی چون شرق آناتولی و شمال بین النهرین که مملو از ماد و کرد بود، ایجاد کرده بود. جذبه‌ی بی‌غل و غش اردشیر باعث شد شماری از سربازان به ارتش پشت کرده و به ساسانیان بپیوندند. احتمال دارد که اردشیر به شورش علیه فلاویوس هرکلیوس حاکم بین‌النهرین دامن زده باشد. در 229 اردشیر و فرزندش شاپور اول به بین‌النهرین و سوریه حمله و رومیان را از آن جا بیرون راندند.

پاسخ روم در ابتدا با احتیاط همراه بود. امپراطور الکساندر سوروس (حدود 222-235 م.) نامه‌ای به اردشیر نوشت و در ضمن آن خواستار عقب‌نشینی وی شد و به او اعلام کرد در صورت عدم عقب‌نشینی همان شکستی را تجربه خواهد کرد که تراژان، لوسیوس وروس و سپتیمیوس سوروس بر پارس دوره‌ی اشکانی تحمیل کردند. سخن الکساندر سوروس رعبی در دل ساسانیان ایجاد نکرد، و نتوانست مانع از حمله به کپادوکیه (کپادوسیه) و فتح آن به دست اردشیر شود. سوروس می‌دانست که اردشیر به خواسته‌هایش تن در نخواهد داد، پس آماده‌ی نبرد شد. امپراطور ارتش جدیدی در ایتالیا گرد آورد و در عین حال تلاش کرد تا از در مذاکره با ساسانیان درآید و یا آن‌ها را بترساند.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه: پارس یا ایران
یادداشت مترجم
یادداشت ناشر
پیش‌گفتار: سلحشوران تهمتن پارس
فصل اول: ظهور سلسله‌ی ساسانیان، خاندان ساسان
فصل دوم: شاپور دوم، احیای پارس ساسانی نوپا
فصل سوم: قرن پنجم پرهیاهو
فصل چهارم: دوره قباد؛بلاش
فصل پنجم: خسرو یکم، تولد و حیات مجدد
فصل ششم: شکوه پایانی و سقوط امپراطوری، بهرام چوبین و خسرو دوم
فصل هفتم: سرنگونی ساسانیان و فتوحات اسلامی، قباد دوم و حکومت‌های زود گذر
فصل هشتم: میراث پارس پس از فتوحات اسلامی