معرفی و دانلود کتاب اولمپیاس: مادر اسکندر مقدونی

معرفی کتاب اولمپیاس: مادر اسکندر مقدونی

الیزابت کارنی در کتاب اولمپیاس: مادر اسکندر مقدونی به بررسی زندگی یکی از مهم‌ترین زنان تاریخ یونان باستان پرداخته است.

اولمپیاس فرزند پادشاه مولوسیا، همسر فیلیپ دوم مقدونی و مادر اسکندر کبیر، زندگی بسیار جذابی داشت. زندگی او در دوران حکومت همسرش مبهم است اما در دوران حکومت پسرش، اسکندر مقدونی، او توانست نقش مهمی در سیاست یونان بازی کند، اولمپیاس بعد از مرگ اسکندر، بر حفظ جان نوه‌اش، اسکندر چهارم متمرکز شد و توانست ارتش مقدونیه را به خود و نوه‌اش وفادار نگه دارد اما در جریان شکست نظامی نیروهایش از ارتش رقیب، یعنی آرگیاد، دستگیر و همراه نوه‌اش به قتل رسید.

منابع موجود درباره زندگی این زن، به بیان الیزابت کارنی (Elizabeth Carney) قضاوت‌های جهت‌گیرانه و غیرمنصفانه کرده‌اند و او به سختی توانسته به حقایق زندگی این زن بانفوذ دست یابد. با این توصیف بی‌شک خواندن کتاب اولمپیاس: مادر اسکندر مقدونی (Olympias: mother of Alexander the Great) خالی از لطف نخواهد بود زیرا الیزابت کارنی تمام تلاش خود را برای نشان دادن تصاویر نزدیک به واقعیت در این زندگی‌نامه تاریخی کرده است.

بی‌رحم و قاطع، اولمپیاس نخستین زنی بود که نقش اساسی در تاریخ سیاسی یونان داشت. منابع اطلاعات موجود دربارۀ زندگی او، در بهترین حالت، مبهوت‌ کننده‌اند. نویسندگان دوران باستان به زنان قدرتمند و فعال سیاسی روی خوش نشان نمی‌دادند. البته، نگاه و انتظارات جهان باستان، به‌ ویژه یونان باستان، از بانوان خیلی متفاوت از زمان ما بود. به‌ هر حال، گر چه همیشه نه، اما کمی بهتر از پیشینیان باستانی خود عمل می‌کنند. کلیشه‌هایی که در آثار نویسندگان رومی و یونانی مشاهده می‌شود همچنان نیرومند باقی مانده‌اند، به ویژه در داستان‌‌های جذاب و تأثیرگذار.

زن‌های سلطنتی زیادی بودند که با حاکمان سرزمین‌های دیگر ازدواج کردند و دیگر هرگز خانواده و میهن خود را ندیدند، اما اولمپیاس به میهن خود بازگشت، سال‌ها آنجا زندگی کرد و از حمایت سیاسی و نظامی آن بهره‌مند شد. حتی بیش از هویت مولوسی‌اش، هویت آئسید و پیوندها و غرور دودمانی او که ناشی از اصل‌ و‌ نسب مشهورش بود اهمیت داشت.

اولمپیاس از دید معاصرانش زنی شگفت‌انگیز بود، و برای قرن‌ها، اینگونه باقی ماند. کتاب حاضر با هدف بررسی زندگی‌نامه اولمپیاس در بافت فرهنگی و تاریخی خودش و تا حد امکان، پی ‌بردن به دلایل اقدامات و رفتارهای اوست.

در بخشی از کتاب اولمپیاس می‌خوانیم:

اکنون اولمپیاس باید با فقدان پسرش، که حضورش و موفقیت‌های شگفت‌آورش تقریباً ستون تمامی جوانب زندگی او بود، کنار بیاید. این تلاش ناگزیر باید در دنیایی از مشکلات سیاسیِ بغرنج صورت می‌پذیرفت، شرایطی که در مقایسه با دورۀ پیش از آن، خشونت‌های خونبار بیشتری را دربرداشت. مرگ غیرمنتظرۀ اسکندر امپراطوری‌ای را که ساخته بود دچار بحران سیاسی کرد. بیش از چهل سال، نخبگان مقدونی بر سر قلمروِ فتوحات او با هم نزاع کردند. سرداران (جانشینان) او به جنگ با هم درافتادند؛ برخی از برجسته‌ترین آن‌ها در این نزاع‌های ظاهراً بی‌پایان خیلی زود از پا درآمدند، در‌ حالی که بعضی از نالایق‌ترینِ آن‌ها تا روزگار پیری عمر کردند. در سال 281، دو گروه از آخرین جوانان قابل اما بی‌باکی که در لشگرکشی غرب همراه اسکندر بودند، و اکنون در میان‌سالی همچنان سرسخت و جنگجو بودند، با هم جنگ ساز کردند. چند سال پس از آن رویداد (277 یا 276)، ساختار سیاسی امپراطوری سابق اسکندر به ثبات نسبی رسید؛ از میان رقبای اصلی متعدد، سه سلسله از جانشینان باقی ماند.

زمانی اوضاع تا حدودی متعادل شد که سال‌ها از مرگ اولمپیاس می‌گذشت، همچنین از مرگ سایر اعضای آرگیاد (نَسبی یا سببی). یک سلسلۀ جدید بر مقدونیه حاکم شد. گرچه اولمپیاس نهایتاً در رسیدن به اهداف سیاسی‌اش شکست خورد و دشمنانش او را به قتل رساندند، توانست حدود هفت سال در این دوران پرآشوبِ دعواهای جانشینی زنده بماند، در رویدادهای مهم آن دوران بی‌سابقه نقش ایفا کند، و به مرگی از دنیا برود که از یک منظر قهرمانانه و به ‌باور بسیاری، سزاوار او بود. قطعاً این مرگ سزاوارِ نحوۀ زندگی‌ او بود. آخرین مرحلۀ زندگی او البته پرماجراترین دوران نیز بود. در دوران اسکندر، قدرت او، یعنی توانایی تحمیل اراده‌اش، به پشتوانۀ قدرت پسرش بود، اما بعد از مرگ اسکندر، تا‌ حد زیادی مستقل و به‌تنهایی عمل می‌کرد و سیاست‌هایش را‌ خود تعیین می‌کرد. توانایی او در انجام امور، نشأت‌گرفته از شهرت پسر و همسرش بود، اما آن‌ها دیگر زنده نبودند تا در هر موردی تصمیم بگیرند. اولمپیاس تا پایان عمر، همان شخصیتی را که در جوانی از خود نشان داده بود حفظ کرد: مصمم، بی‌رحم با دشمنان و وفادار به دوستان، حسابگر، سلطه‌ناپذیر و مصمم به حفظ تاج‌و‌تخت برای وارثان خود.

فهرست مطالب کتاب

پیش‌گفتار
رویدادهای مهم
مقدمه
1: اولمپیاس مولوسی
2: اولمپیاس، همسر فیلیپ دوم
3: اولمپیاس، مادر شاه، اسکندر کبیر
4: اولمپیاس به‌تنهایی، 323-316
5: اولمپیاس و مذهب
6: اولمپیاس، پس از مرگ
ضمیمه
یادداشت‌ها
منابع