معرفی و دانلود کتاب امیرکبیر

معرفی کتاب امیرکبیر

کتاب امیرکبیر نوشتۀ عباس اقبال آشتیانی، سرگذشت‌نامه میرزا محمدتقی‌ خان فراهانی معروف به امیرکبیر، که از جمله چهره‌های مهم و تاثیرگذار در تاریخ چند صد سال گذشته ایران محسوب می‌شود را روایت می‌کند.

امیرکبیر به دلیل شایستگی و تلاش خود از سطوح پایین جامعه به صدر اعظمی دربار قاجار رسید و سعی کرد در روزگار حضورش در منسب صدراعظمی با انجام کارهایی از جمله تاسیس مدرسه دارالفنون و یا مبارزه با فتنه بابیت و بهایی‌گری به ایران ویران‌ شده عصر قاجار کمک کند.

امیرکبیر که صحنه شهادتش در حمام فین کاشان، بین عموم مردم ایران شناخته‌ شده است، به مدت سه سال و سه ماه در سمت صدراعظمی ناصرالدین شاه فعالیت کرد و در نهایت به دلیل بدخواهی و کینه دشمنانی چون میرزا آغاسی یا دیگر رجال بی‌لیاقت قاجاری، ‌به دستور ناصرالدین شاه، کشته شد.

اقبال آشتیانی در کتاب پیش رو، با روایت و لحنی تاریخی، اتفاقات عصر قاجاریه از زمان محمدشاه تا پایان زندگی امیرکبیر را روایت کرده است.

در بخشی از کتاب امیرکبیر می‌خوانیم:

محمدخان امیرنظام زنگنه پسر حاجى على‌خان و از فرزندزادگان شیخ‌على‌خان زنگنه وزیر شاه سلیمان صفوى است. محمدخان در ایام نیابت سلطنت عباس‌میرزا از کرمانشاه به تبریز آمد و در سلک ملازمان او داخل شد و چون مردى کافى و دانا بود روز به روز در خدمت ولیعهد ترقى کرد و مورد ستایش و توجه او قرار گرفت تا آن‌جا که عباس‌میرزا او را به امارت نظام کل عساکر آذربایجان برگزید و امیرنظام در دوره دوم جنگ‌هاى ایران و روس در خدمت ولیعهد مصدر خدمات مهم گردید و به شرحى که دیدیم در مأموریت به پطرزبورگ (از شوال 1244 تا رمضان 1245) به معیت خسرو میرزا و سفر به ایروان (رجب 1253) به همراهى ناصرالدین میرزا ریاست واقعى نمایندگان ایران با او بود و از هر دو مأموریت که در اولى امیرکبیر به سمت مستوفى نظام و در دومى با مقام وزارت نظام التزام خدمت او را داشت با توفیق و نیکنامى به ایران برگشت و قدر و عزتش افزون گردید.

یک سال بعد از آن‌که محمدخان امیرنظام از سفر پطرزبورگ برگشته بود چون عباس‌ میرزا نایب‌السلطنه از طرف فتحعلى‌شاه مأمور نظم ولایات شرقى ایران و سرکوبى طاغیان آن حدود شد اداره امور آذربایجان یکسره در کف کفایت امیرنظام قرار گرفت و در تمام مدتى که نایب‌السلطنه در آن حدود بود (از سال 1246 تا 1249) محمدخان امیرنظام آذربایجان را به خوبى اداره مى‌کرد و پیوسته اسلحه و سپاه از این ایالت به مشرق ایران به خدمت ولیعهد مى‌فرستاد و از او و از وزیرش میرزاابوالقاسم قائم‌ مقام دستور مى‌گرفت و اوضاع حوزه محوله به خود را مرتباً به اطلاع ایشان مى‌رساند و اگرچه اسم حکومت آذربایجان و نیابت از عباس‌ میرزا با فریدون‌ میرزا پسر پنجم او بود لیکن زمام واقعى کارها را امیرنظام در دست داشت و عباس‌میرزا در این باب او را مختار مطلق ساخته بود.

فهرست مطالب کتاب

پیش‌گفتار
فصل اول
1. اصل و نسب و ابتداى کار امیر
2. سفر روسیه
3. محمدخان امیرنظام زنگنه و میرزا تقى‌خان امیر
4. مسافرت به ایروان
5. سفارت ارزنۀ‌الروم
فصل دوم
1. جلوس ناصرالدین‌شاه و صدارت امیرکبیر
2. ازدواج با عزّۀ‌الدّوله و شورش نظامیان
فصل سوم
فتنه سالار
فصل چهارم
1. روزنامه وقایع اتفاقیه
2. بناى مدرسه دارالفنون
فصل پنجم
امیرکبیر و علماى دین و مسایل مذهبى
فصل ششم
اوضاع مالى ایران در عهد محمدشاه
مجملى از احوال حاجى میرزا آقاسى
فصل هفتم
نظام جدید لشکرى
فصل هشتم
1. وزارت دول خارجه
2. جلوگیرى از مداخله خارجیان در امور داخلى
3. مسئله یک کرور باقیمانده خسارت جنگ
فصل نهم
روابط ایران و فرانسه
فصل دهم
تفصیل عزل امیر و دوره اقامت او در فین کاشان
فصل یازدهم
1. تفصیل قتل امیر
2. آثار سوء قتل امیر
3. مقبره امیر
4. عزۀ‌الدوله بعد از قتل امیر
فصل دوازدهم
کسان و بازماندگان امیر
پیوست‌ها
1. مقالات مرحوم عباس اقبال درباره امیرکبیر
2. مقالات در تاریخ قاجاریه که با امیرکبیر ارتباط دارد
3. تواریخ راجع‌به دوره قاجاریه
4. طرح اصلى فصول کتاب امیرکبیر
5. سندى درباره عزل امیرکبیر
دارالفنون
برنامه آموزشى
طرز اداره
روزنامه وقایع اتفاقیه
ترجمه و نشر کتاب
قرۀ‌العین
امیرکبیر یا قهرمان مبارزه با «استعمار»
شرایط زیست و پرورش امیر
همراهى با ولیعهد
از تبریز تا تهران در راه صدارت
صدارت
فرمان قتل
جریان قتل امیر
نقدى بر بدخوانى‌هاى تاریخى درباره امیرکبیر
امیرکبیر (فریدون مشیری)
نمایه‌ها