معرفی و دانلود کتاب آونگ گالیله: از نواخت زمان تا گوهر ماده

معرفی کتاب آونگ گالیله: از نواخت زمان تا گوهر ماده

راجر ج. نیوتن در کتاب آونگ گالیله، به موضوع ضرباهنگ زمان می‌پردازد و حضور آن در انواع پدیده‌های طبیعی را نشان می‌دهد. نیوتن در این کتاب کوتاه و جذاب، با زبانی ساده از این سخن می‌گوید که ضرباهنگ یا نبض زمان چیست و فیزیکدان‌ها چطور توانسته‌اند اثرات آن را در جهان کشف کنند. او تاریخ فیزیک را مرور می‌کند و ردپای این نوسان‌ها را در بدن انسان، صدا، نور و حتی ذرات کوانتومی می‌یابد.

درباره‌ی کتاب آونگ گالیله

افسانه‌ای وجود دارد که می‌گوید روزی گالیله در کلیسای جامع نشسته بود و خسته و بی‌حوصله منتظر بود تا مراسم به پایان برسد. او متوجه ناقوس کلیسا شد که ریتم مشخصی دارد. پس‌ از آن نگاهش به چلچراغ آویخته از سقف افتاد که آن‌هم با یک نظم خاصی تکان می‌خورْد و نوسان داشت. او کنجکاوانه به این فکر افتاد که رفت‌ و برگشت چلچراغ چقدر طول می‌کشد. گالیله تصمیم گرفت این زمان را با نبض خود بسنجد و محاسبه کند، و در کمال حیرت متوجه شد که زمان یک نوسانِ کاملِ چلچراغ با نبض او هماهنگ است.

افسانه‌ها می‌گویند همین‌جا بود که گالیله به مفهوم ضرباهنگ زمان پی برد و آن را کشف کرد. گرچه این داستان بعدها رد شد، ولی حائز نکته‌ی مهمی است. اینکه پدیده‌ای مهم تحت ضرباهنگ یا نبض زمان وجود دارد که می‌توان آن را در تمام طبیعت یافت. اساساً همین ضرباهنگ است که به زمان معنا و مفهوم می‌دهد و آن را برای ما قابل‌درک می‌کند. به‌عنوان‌ مثال سِیر روز به شب و بالعکس نوعی نوسان است. تصور کنید اگر این نوسان نبود و همیشه روز یا شب بود، آیا ما می‌توانستیم زمان را درک کنیم یا اصلاً چیزی به نام ساعت و دقیقه داشتیم؟ فقدان این نوسان تمام زندگی انسان را تحت تأثیر قرار می‌داد و طبیعت را عوض می‌کرد.

راجر ج. نیوتن (Roger G. Newton)، فیزیکدان و استاد دانشگاه ایندیانای آمریکا، در کتاب آونگ گالیله (Galileo’s Pendulum) به موضوع نوسان زمان می‌پردازد و می‌کوشد آن را با زبانی ساده و عمومی توضیح دهد. او تلاش می‌کند نشان دهد که این پدیده اساساً چیست و چه تأثیری بر روی طبیعت و زندگی بشر دارد.

زمانی که گالیله به ضرباهنگ زمان پی برد و آونگ را کشف کرد، مفهوم زمان برای همیشه تغییر کرد. تا پیش‌ از این اتفاق، ساعت به معنای امروزی و دقیق آن وجود نداشت، ولی با ابداع آونگ، ساعت مدرن‌تر آونگی ساخته شد که به‌مراتب دقت بیشتری داشت و به دقیقه و ثانیه معنا می‌بخشید. این شاید اولین پیامد ایده‌ی گالیله بود. پس‌ از آن دانشمندان و فیزیکدان‌های زیادی با الهام از او بر روی مفهوم زمان تمرکز کردند و کوشیدند آن را توسعه دهند. چنانکه بعدتر با مطالعه‌ی رفتار صوت و نور کشف شد که نوسان زمان در آن‌ها نیز وجود دارد. حالا ما مطمئنیم که نوسان زمانی در همه جای هستی وجود دارد و به جهان شکل داده است؛ از بدن انسان تا خاک و زمین تا نور و تا ریزترین ذرات کوانتومی. راجر ج. نیوتن در کتاب آونگ گالیله، خواننده را به سفری طولانی در تاریخ می‌برد و تحولاتی که در مورد این مفهوم رخ داده را مرور می‌کند. در همین راستا او از مکانیک کلاسیک نیوتن تا نظریه‌ی انیشتین و فیزیک کوانتوم را موردبحث قرار می‌دهد. نویسنده تلاش دارد نشان دهد که نوسان زمان چطور به درک و دریافت ما از زمان کمک کرده و باعث شده جهان و هستی برایمان معنا بیابد.

کتاب آونگ گالیله را بهرام معلمی برای نشر مازیار ترجمه کرده است.

نکوداشت‌های کتاب آونگ گالیله

• کتابی جذاب، صریح و کوتاه درباره‌ی زمان، رابطه‌ی ما با آن و توانایی‌مان برای اندازه‌گیری آن. (فایننشال تایمز)
• کتابی بسیار جذاب و سرگرم‌کننده. (جرمین کورنلیسن، نشریه‌ی Key Reporter)

کتاب آونگ گالیله برای چه کسانی مناسب است؟

کتاب آونگ گالیله به علاقه‌مندان به فیزیک و تاریخ علم توصیه می‌شود.

در بخشی از کتاب آونگ گالیله: از نواخت زمان تا گوهر ماده می‌خوانیم

پدیده منظم و موزونى در طبیعت که براى مشاهده، مطالعه و اندازه‌گیرى کردن نیاز به هیچگونه کارشناس و متخصصى نداشت، توالى روز و شب بود. دوره‌هاى زمانى روشن و تاریک را که در ابتدا واحدهاى جداگانه تلقى مى‌کردند، سرانجام در قالب یک هویت واحد، روز کامل، ترکیب کردند. در برخى فرهنگ‌ها روز از طلوع آفتاب و در فرهنگ‌هایى دیگر به هنگام غروب آغاز مى‌شد. واحد طبیعى طولانى‌تر در ریتم حیات آدمى عبارت بود از چرخه ماه؛ زمانى از یک ماه کامل (بدر) تا بدر بعدى دوره زمانى تقریباً 30 روزه را تشکیل مى‌داد. سرانجام، سال با تکرار فصل هایش، به سومین واحد تناوبى محسوس براى همگان، و انگیزه‌اى براى ساختن سالنما تبدیل شد.

البته، خورشید بر چرخه نور تاریکى و فصل‌ها حاکم است. چرخه نور و تاریکى از چرخش زمین به دور محور خودش (قرار گرفتن در برابر خورشید، و سپس پشت به خورشید) ناشى مى‌شود، در حالى که منشاء فصل‌ها حرکت زمین در مدارش به دور خورشید است. از آن جا که محور زمین نسبت به صفحه مدار آن کج است، نیمکره شمالى در یک بخش از مدار در جهت پشت به خورشید خم مى‌شود، در حالى که نیمکره جنوبى به سوى خورشید تمایل پیدا مى‌کند، که به این ترتیب زمستان در شمال و تابستان در جنوب حاکم مى‌شود؛ در بخش مخالف مدار، در شمال تابستان و در جنوب زمستان فرا مى‌رسد. زمان تناوب گردش زمین حول خورشید مضرب صحیحى از زمان چرخش آن نیست: زمان یک بار گردش زمین حول خورشید 365/25 روز (حرکت انتقالى؛ تقریباً مساوى با 12 ماه قمرى) طول مى‌کشد. تمامى پیچیدگى‌هاى تدوین تقویمى با کارکرد درست سالیانه از نیاز به سازگار کردن این سه دوره تناوب ناشى مى‌شود: روز، ماه، سال. از آن جا که طول دوازده ماه قمرى از طول یک سال شمسى (خورشیدى) کوتاه‌تر است، گنجانیدن مقدارى زمان اضافى در تقویم قمرى براى همگاه نگه داشتن طول سال شمسى ضرورى است؛ این فرایند را کَبْس (intercalation) مى‌گویند. فرهنگ‌ها و تمدن‌هاى گوناگون از زاویه‌هاى مختلف به این مسئله پرداخته‌اند.

فهرست مطالب کتاب

درآمد
پیشگفتار
1. ساعت زیستى: ضربآهنگ‌هاى بدن
2. تقویم: طبال‌هاى مختلف
3. ساعت اولیه: نبض‌هاى خانگى
4. ساعت آونگى: ضربان طبیعت
5. جانشین‌ها: وقت نگه‌دارى رایج
6. ایساک نیوتون: فیزیک آونگ
7. صوت و نور: نوسان‌ها در همه جا
8. کوانتوم: نوسانگرهاى سازنده ذرات
یادداشت‌ها
مراجع