معرفی و دانلود کتاب عقل ساد

معرفی کتاب عقل ساد

موریس بلانشو در کتاب عقل ساد در تلاش است تا به دور از افراطی‌گری، نوعی عقلانیت و خردمندی را میان نظریات و آثار نویسنده و فیلسوف فرانسوی، مارکی دو ساد، استخراج کند، بتواند آن‌ها را نقد کند و نقیضه‌های موجود در نظرات و آثارش را آشکار سازد تا بتواند به بازنمایی تفکر و منطق ساد بپردازد.

درباره کتاب عقل ساد:

در علم روانشناسی، «سادیسم» عنوانی برای توصیف اختلالی روانی‌ست که فرد مبتلا به آن، میل به رفتارهای آزارگرانه دارد. جالب است بدانید که واژه‌ی سادیسم از نام ساد، فیلسوف پرآوازه‌ی فرانسوی ساخته شده است؛ متفکری غریب که در آثارش تمایلی هولناک به خشونت و دیگرآزاری دیده می‌شود.

ساد بارزترین علاقه‌اش برای لذت بردن را با میل شدید به آزار ‌رساندن، شکنجه و در نهایت قتل دیگری نشان می‌دهد. اما به تعبیر روانکاوی مدرن، گرایش به سوی پرخاشگری در نهایت بیش از آنکه میل به نابود کردن دیگری باشد، تکانه نابودی خویش است. این گرایش ناشی از تنش میان خود و سوژه ناخودآگاهی است که تابع ساختارمندی خیالی هویت است. مهم‌ترین مسئله برای تبیین سادِ مدرن، متمایز ساختن تفاوتی است که میان انسانی که ساد در آثارش معرفی می‌کند و انسان سادیستی وجود دارد. انسان سادی برآمده از تفکر پیشرو و هنجارشکن و نظام‌گریزِ خود ساد است در حالی که انسان سادیستی وجه تقلیل‌یافته و خفیف‌شده تفکر ساد در بولتن‌های روانشناسی است. برای روشن شدن تمایز میان این دو باید به تبیین اصلی‌ترین وجوه روشنگری در تفکر ساد بپردازیم.

موریس بلانشو در کتاب عقل ساد (Lautreamont and Sade) به شیوه‌ای منحصر به فرد در جست و جوی یافتن نظام فکری ساد و درک بهتر آن است. مطالعه آثار ساد و فهم آن‌ها کار چندان آسانی نیست و تنها نباید به وجه داستانی آن که در پی مشوش کردن ذهن انسان است اکتفا کرد چرا که ساد در پی رسوا نمودن مکرها و نیرنگ‌های جامعه بورژوا و قدرت‌طلب و سلطه‌جوی دوران خودش بود.

کتاب عقل ساد مناسب چه کسانی است؟

چنانچه به مطالعات فلسفی به ویژه مطالعه پیرامون نظریات و فلسفه مارکی دو ساد و فهم بیشتر آن علاقه‌مند هستید، خواندن این کتاب به شما پیشنهاد می‌شود.

درباره مارکی دو ساد بیشتر بدانیم:

نویسنده و فیلسوف فرانسوی، مارکی آلفونز فرانسوا دُ ساد در سال 1740 زاده شد. او عضوی از خانواده‌ای اشرافی بود و در 17 سالگی در جنگ علیه پروس شرکت نمود و سرانجام درجه سروانی به او اعطا شد. بیشترین شهرت او به خاطر انتشار رمان‌ها و نظریات فلسفی – سادومازوخیستی است. او از جمله مبلغان آزادی بی‌حد و مرز یا به عبارتی بی‌بند و باری‌های جنسی بود چرا که آن را بالاترین هدف و منشا تمام لذت‌های انسان می‌دانست.

مارکی دو ساد (Marquis de Sade) بیش از سی سال از عمر هفتاد و چهار ساله خود را در زندان‌های مختلفی سپری کرد و بیشتر آثارش را در همان دوران تالیف نمود. شناخته شده‌ترین رمان‌های او ژولیت و ژوستین هستند که در سال‌های اولیه انتشار با نامی مخفی در دسترس عموم قرار گرفتند اما به زودی بر همه عیان شد که این کتاب‌ها نوشته ساد هستند.

به طور کلی دریافت‌ها و تعابیر متفاوتی از آثار، نظریات و سبک زندگی ساد انجام شد و بارها بن مایه خلق آثار هنری و ادبی قرار گرفت. باری نوشتن از او و تحلیل نظریاتش نیازمند پژوهش‌های بیشتر و بررسی دقیق‌تر فلسفه او است.

با موریس بلانشو بیشتر آشنا شویم:

رمان‌نویس، نظریه‌پرداز، فیلسوف فرانسوی موریس بلانشو در سال 1907 در خانواده‌ای مرفه زاده شد. در سال 1922 تحصیلات متوسطه خود را به اتمام رساند. مشکلات معده و اشتباه پزشکی در روند درمان باعث شد تا در همان سال آسیب جدی به سلامتی‌اش وارد شود. موریس بلانشو (Maurice Blanchot) در رشته فلسفه در کشور آلمان تحصیلات خود را به پایان رساند. پس از آن مقالاتی ادبی و سیاسی را در زمینه‌های متعددی منتشر می‌نمود. در سال 1932 نخستین رمان خود به نام «تومای ناشناخته» را نوشت. بلانشو پس از اشغال فرانسه توسط نازی‌ها روزنامه‌نگاری را رها کرد و به نوشتن نقد کتاب روی آورد و مطالبی درباره ادیبان و نویسندگان بزرگ نوشت. با پایان جنگ جهانی دوم، او پاریس را ترک گفت و تا پایان عمر در جنوب فرانسه در منطقه‌ای آرام زندگی کرد و به نوشتن پرداخت.

او بیشتر از 30 کتاب در حوزه‌هایی چون داستان، نقد ادبی و فلسفه منتشر نمود که از جمله آن‌ها می‌توان به «لذت خیانت»، «واپسین انسان»، «از کافکا تا کافکا»، «حکم مرگ» و... اشاره کرد.

در بخشی از کتاب عقل ساد می‌خوانیم:

نکته‌ای که در بابِ مفهوم قدرت در انسان سادی جالب توجه است اشاره به در تعارض قرار نگرفتن آن با قدرت حاکم بر جامعه است. در واقع شخصیت‌های داستان‌های ساد برای خود جوامع کوچک‌تری در قالبِ انجمن‌های سرّی تشکیل می دهند که اساسنامه‌های درون سازمانی دارد و در آن‌ها هر گونه فعالیت سیاسی ممنوع است؛ «بی‌نظمی و بی‌انضباطی اعضای انجمن که همواره درون سازمانی است، نباید به هیچ وجه نه خشم حاکمان [دولتی] را برانگیزد و نه افراد تحت فرمان حکومت را.» می‌توان این حکم ساد را به رندی او نیز نسبت داد که برای مطلق کردن فانتزی‌هایش در قالب یک انجمن سرّی، نمی‌خواهد هزینه مقابله با حکومت را بپذیرد.

اما در ساد حاکمیت با مسئله شر پیوند می‌خورد؛ «از نظر ساد، انسانِ حاکم هیچ شری دامن‌گیرش نیست، چون هیچ کس نمی‌تواند بلایی سرش بیاورد؛ او انسانِ همه شورمندی‌هاست و با همین‌ها [یعنی شورمندی‌هایش] از همه چیز حظ می‌برد.» در واقع شر همان امر استثنایی است که برای حاکم مصونیت از خود شر را به وجود می‌آورد.

شکل دیگر فرارَوی از قانون، به شکل وارونه حظ بردن از همه چیز حتی سکوی اعدام، شکنجه و خوار و خفیف کردن است که خود قانون را از معنا تهی می‌سازد. این فرارَوی قانون را به دالّ شناوری بدل می‌کند که همه مدلول‌ها از زیرش سُر می‌خورند و می‌لغزند. انسان سادی، حال متفاوت شده است. نیروهایی که رها می‌کند، هیچ حد و مرزی را برنمی‌تاباند. مجازات معنایش را از دست می‌دهد و به گفته بلانشو بدل به پاداش می‌شود. همچون بازجویی که ارعاب و خشونت‌ورزی با متهمش دیگر نیرویی بازدارنده برای به حرف آوردن وی نیست. بلکه همگی به مفاهیمی تهی بدل شده‌اند و با شدت یافتن متهم را به یک تکه گوشت بدل‌می‌سازند.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه مترجم: مارکی دوساد؛ زخمی بر چهره روشنگری
چرا باید ساد خواند؟
1. ساد تاریخی
2. ساد در مقام فیلسوف عصر روشنگری
3. سادِ افشاگر
4. بلانشو و ساد
توضیحاتی در باب کتاب حاضر
عقل ساد
غایت نقد چیست؟
پی نوشت های نویسنده
منابع مترجم فارسی در مقدمه و پاورقی ها
منابع فارسی
منابع لاتین