معرفی و دانلود کتاب چهره‌های منفور در تاریخ معاصر ایران

معرفی کتاب چهره‌های منفور در تاریخ معاصر ایران

حبیب الله تابانی در کتاب چهره‌های منفور در تاریخ معاصر ایران نقدی تیزبینانه و دقیق از فعالیت‌ها و شرح‌حال چند شخصیت سیاسی تاریخ معاصر ایران ارائه داده است. افرادی که در این کتاب برگزیده شده‌اند، عملکردشان از موازین اخلاقی و منافع ملی دور بوده و کارنامه‌ای ننگین و سیاه در تاریخ ایران از خود به جای گذاشته‌اند.

درباره‌ی کتاب چهره‌های منفور در تاریخ معاصر ایران:

شرح حال افرادی که کتاب حاضر به آن‌ها پرداخته است، نشان می‌دهد که این اشخاص جایگاه و قدرت خود را با نیرنگ، جنایت و کشتار به دست آورده‌اند و هیچ نوع رابطه‌ای با ملت ایران نداشته‌اند و به خاطر اینکه اینان حرمت جامعه‌ی خود را نداشته‌اند، خود نیز لایق هیچ حرمتى نیستند و آن‌چنان‌که حقیقتاً بوده‌اند، باید معرفى شوند.

در کتاب چهره‌های منفور در تاریخ معاصر ایران از افرادی در دورۀ قاجاریه و پهلوی نام برده شده است که خیلی‌ها به دلایل مختلف با استدلال‌های غلط خود قصد داشته‌اند تا آنان را از خیانت‌هایشان تبرئه کنند اما واضح است که هیچ مورخ و محققی نباید از حقیقت چشم‌پوشی کند، خیانت، جنایت و کشتار را نمی‌توان توجیه کرد و کسی را که در جهت نظم و پیشرفت کشور قدمی برنداشته، نمی‌توان خادم نامید. چطور می‌توان خطاها و گناهان کسانی را اغماض کرد که کشور را به ویرانی کشانده و منابع ملی را به حراج گذاشته‌اند؟

در این شهر و کشور، در کنار انسان‌هاى وارسته و خدمتگزاران بشریت، موجودات خائنى هستند که جنایت و خیانت براى آن‌ها بسیار آسان است و براى حفظ ریاست و سودجویى خویش، به دستور ارباب به‌راحتى سر مى‌بُرند و از هیچ خیانتى به ملت روی‌گردان نیستند؛ نسل‌هاى بعدى باید هر دو گروه این آدمیان را بشناسند، و مخصوصاً گروه دوم را، تا از بازماندگان آن نسل خبیث بپرهیزند و در امان باشند و نیز قدرِ خادمان ملت را بدانند. نسل‌هاى بعد اگر میرزا آقاخان نورى را با آن‌ همه خیانت نشناسند، چطور به عظمت ارزش و مقام میرزا تقى‌خان امیرکبیر پى خواهند برد.

به بیان دیگر و برای مثال دورۀ قاجاریه یکى از ننگ‌آورترین دوره‌هاى تاریخ ایران و از بزرگ‌ترین عوامل این وضع هم فساد دستگاه سلطنت بود. شاهان این سلسله خود منبع اصلى فساد بودند و در رشوه‌گیرى با درباریان و حکام خود رقابت می‌کردند و چنان در این اعمال فاسد غرق بوده‌اند که حتى اطراف خود را هم نمى‌دیدند و درست در زمانى که جهان چهارنعل راه‌هاى پیشرفت و تکنولوژى را درمى‌نوردید و سیاستمداران کوچک‌ترین حرکت شطرنج‌بازان صحنۀ سیاست را در عرصۀ رقابت بین‌المللى از نظر دور نمى‌داشتند، آنان سر خود را زیر برف فساد و تباهى، عیاشى و تجمل‌پرستى و غارت و چپاول اموال ملى پنهان کرده بودند و حتى نمی‌توانستند آفتاب را هم در آسمان بین‌المللى ببینند. در آن روزهایى که انگلیس در عرصۀ بین‌المللى به‌شدت گرفتار بود، اگر ایران فقط چند هفته مقاومت و وقت‌کشی مى‌کرد، مى‌توانست دست خالى و بلوف فاتحۀ آن دولت را بخواند، اما با نهایت حماقت و نادانى ناصرالدین‌شاه و خیانت میرزا آقاخان نورىِ جنایتکار، درحالى‌که هرات را در تصرف داشت، مذبوحانه با شنیدن صداى چند تیر از خلیج فارس، خواستار صلح شد و در پاریس سند واگذارى آن منطقه را امضا کرد.

با این تفاصیل، حبیب الله تابانی به این نتیجه رسید که معرفى چهره‌هاى منفور و خیانتکار معاصر در کتاب چهره‌های منفور در تاریخ معاصر ایران، نه‌تنها مانعى ندارد که براى شناخت امروزیان و آیندگان نیز واجب است، وی اعتقاد دارد که نهایت بى‌انصافى و بى‌رحمى است که در برابر چهره‌هاى تابناک خدمتگزار ملت که بیشترشان جان خود را در این راه فدا کرده‌اند و خودفروخته نشده‌اند، این چهره‌هاى منفور خیانتکار را بدون روتوش، عیان به ملت نشان ندهد و اعمال ننگینى را که به هزار حیله و تزویر در زیر پرده‌هاى سالوس و ریا پنهان کرده‌اند برملا نکند؛ اما ضمن این کار کوشیده است هر آنچه بر قلم می‌آورد مستند به اسناد موجود منتشره باشد تا خطایى رخ ندهد و آنچه نظر خود نگارنده است نیز مستند به اعتقاد علمى باشد.

گفتنی‌ست «حاجی ابراهیم‌خان شیرازی کلانتر، میرزا نصرالله آقاخان نوری‌، وثوق‌الدوله‌، سرتیپ محمد درگاهی (قلعه‌بیگی)، سرلشکر محمدحسین آیرم‌، میرزا هاشم‌خان نوری اسفندیار، شاهزاده سلطان عبدالمجید میرزا عین‌الدوله‌ و سید ضیاءالدین طباطبایی» شخصیت‌هایی هستند که در این کتاب به آن‌ها پرداخته شده است.

کتاب چهره‌های منفور در تاریخ معاصر ایران مناسب چه کسانی است؟

اگر به جریانات و اتفاقات دوران پرالتهاب تاریخ معاصر ایران علاقه دارید، خواندن کتاب چهره‌های منفور در تاریخ معاصر ایران را به شما توصیه می‌کنیم.

در بخشی از کتاب چهره‌های منفور در تاریخ معاصر ایران می‌خوانیم:

آقامحمدخان قاجار که در زمان افشار، به دستور عادل‌شاه افشار مقطوع‌النسل شده بود، همیشه از نارسایى وجود خویش رنج مى‌برد و این خودخورى به‌تدریج به عقده‌اى چرکین در نهادش تبدیل شد. تا کریم‌خان زنده بود، آقامحمدخان هم در دربار او به حرمت خواهرش که همسر وى بود، زندگى مى‌کرد و چون نمى‌توانست دست به کارى بزند (زیرا با شناختى که از وى داشتند، همیشه او را زیر نظر گرفته بودند)، با بریدن فرش‌هاى قیمتى و نفیس دربار کریم‌خان و شکستن اشیای عتیقه عقدۀ خود را خالى مى‌کرد. وقتى کریم‌خان وکیل‌الرعایا درگذشت، آقامحمدخان که همیشه مترصد فرصت بود، از آشفتگى دربار و پریشانى شیرازیان استفاده کرد و به بهانۀ شکار از منزل خارج شد و به‌سرعت رو به شمال و استرآباد (گرگان) به حرکت درآمد تا خود را به میان قبیلۀ قاجار برساند.

جاه‌طلبى و عقدۀ بى‌مایگى آقامحمدخان را واداشت تا بلافاصله دست به تهیۀ سپاهى بزند تا بتواند انتقام‌ بگیرد. در ابتداى امر موفق شد با از سر راه برداشتن برادران و عموزادگان و مدعیان ایل‌سالارى قاجار، اختیار قبیله را در دست خود بگیرد و بعد از آن، با دست‌اندازى به اطراف، سرزمین‌هاى وسیعى را به تصرف خویش درآورد و چون مى‌دانست تا زمانى که خاندان زند در رأس کار قرار دارند، به علت محبوبیت آنان در نزد ملت، وى نمى‌تواند به خواسته‌هاى خود برسد، پس به فکر افتاد تا با فراهم آوردن سپاهى سنگین، به مسئله پایان دهد. این فعل‌وانفعالات آقامحمدخان چند سالى به طول انجامید و زمانى که به فکر فیصله دادن امور زندیه افتاد، جعفرخان زند در شیراز بر اریکۀ قدرت تکیه داشت. در این زمان چند بار سپاهیان خان قاجار به شیراز حمله کردند، ولى فرماندهى و شجاعت کم‌نظیر لطفعلى‌خان زند، پسر جعفرخان، با همۀ جوانى، هر بار ناکامشان گذاشت تا وقتی بحث خود را دربارۀ حاج ابراهیم‌خان کلانتر (شیرازى) آغاز کردیم.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
سرسلسلۀ مردان نامطلوب تاریخ معاصر ایران حاجى ابراهیم‌خان شیرازى (کلانتر)
آغاز خیانت‌هاى آشکار
صدارت حاج ابراهیم‌خان شیرازى (کلانتر) و خیانت‌هاى بزرگ‌تر
قرارداد سیاسى مدنظر
قرارداد تجارى ایران و انگلیس
چگونگى اوضاع در دربار فتحعلی‌شاه قاجار و شناختشان از اوضاع بین‌المللى
میرزا نصرالله آقاخان نورى منفورترین چهرۀ تاریخ معاصر ایران
عزل امیرکبیر و صدارت میرزا آقاخان نورى
تبعید و قتل میرزاتقى‌خان امیرکبیر
خدمات میرزا آقاخان نورى
به بیگانگان و خیانتش به ایران
ماجراى هرات و حملۀ حسام‌السلطنه به آن منطقه و چگونگى واقعیت‌ها
همدستان و همراهان میرزا آقاخان نورى در مسیر خیانت به ایران و ایرانیان و خدمت به بیگانگان
خیانت‌ها و جنایت‌هاى دیگر میرزا آقاخان نورى بعد از عزل و قتل میرزا تقى‌خان امیرکبیر در جهت نابودى و تجزیۀ ایران
چگونگى پایان کار میرزا آقاخان نورى
وثوق‌الدوله با چهره‌اى پرخط
نقش وثوق‌الدوله در انعقاد قراردادهاى 1907، 1915 و 1919
اما خودِ قرارداد 1907
قرارداد بین دولت انگلستان و دولت ایران معروف به قرارداد 1919
اقدامات مخرب وثوق‌الدوله براى اجراى قرارداد 1919
طرز تفکر وثوق‌الدوله و اثرات اخلاقى آن
خیانت‌هاى دیگر وثوق‌الدوله به ایران و ایرانى غیر از قرارداد 1919
سرتیپ محمد درگاهى (قلعه‌بیگى)
ریاست شهربانى محمد درگاهى
کودتاى نافرجام سرهنگ پولادین
درگاهى و مدرس
تعقیب و دستگیرى و ترور مدرس و اثر انگشت درگاهى در آن
درگاهى و اعمال غیرانسانى در حق مدرس
سرلشکر محمدحسین آیرم
تیمورتاش چه کسى بود و چه‌ کرد
آیرم و سردار اسعد بختیارى
دوران اقتدار آیرم و کلاهى که او بر سر رضاشاه گذاشت
میرزا هاشم‌خان نورى اسفندیار چهره‌اى منفور دیگر
اما ماجراى همسر میرزا هاشم‌خان از کجا آب مى‌خورد؟
نامۀ میرزا آقاخان به شارژ دافر ایران در استانبول
نامۀ ناصرالدین‌شاه به میرزا آقاخان نورى دربارۀ میرزا هاشم‌خان
سیاست و اقدامات دولت انگلیس در ایران براى جدایى افغانستان
حضرت والا شاهزاده سلطان عبدالمجید میرزا عین‌الدوله
دوران صدارت و اقدامات عین‌الدوله
ماجراى استخدام مسیو نوز و اقدامات او و نتیجۀ آن
پافشارى عین‌الدوله بر اعمال و نیات مستبدانه و قیام دوبارۀ مردم
فرمان عزل حضرت والا عین‌الدوله و آغاز صدارت مشیرالدوله
استبداد صغیر و نقش عین‌الدوله در آن و کشتار آزادی‌خواهان آذربایجان
خصوصیات اخلاقى حضرت والا عین‌الدوله
سید ضیاءالدین طباطبایى چهره‌اى کم‌زمان در فعالیت رسمى اما مؤثر تا مرگ در گزینش مهره‌ها
سید ضیاءالدین چه کسى بود؟
اولین دیدار ژنرال آیرون‌ساید با میرپنچ رضاخان سوادکوهى
کودتاى سوم اسفند 1299 مجریان و چگونگى آن
اولین مقاومت برابر کابینۀ سید ضیاء و اولین برخورد مصدق با او
سید ضیاءالدین طباطبایى تا کودتاى سوم اسفند 1299 و بعد
دوران صدارت سید ضیاءالدین طباطبایى و چگونگى آن
نقش احمدشاه در شکست و سقوط سید ضیاءالدین طباطبایى
سیر نزولى قدرت سید ضیاءالدین طباطبایى و سقوط او
1_ دوگانگى سیاست بریتانیا دربارۀ کودتاکنندگان
2_ اشتباه مطلق سید ضیاءالدین طباطبایی در شناخت رضاخان و برخورد با او
3_ دستگیرى و بلاتکلیفى عده‌اى ازاشراف و رجال دربارى
4- حرکتی ناشیانه در سیاست خارجی
ملاقاتى که دیگر تکرار نشد
سقوط و مهاجرت
بازگشت بعد از بیست سال
نطق جوابیۀ سید ضیاءالدین طباطبایى به سخنان دکتر محمد مصدق
سخن آخر
فهرست منابع و مآخذ