معرفی و دانلود کتاب خاطرات جان استوتسمن: دیپلمات آمریکایی در دوره‌ ملی شدن نفت در تهران

معرفی کتاب خاطرات جان استوتسمن: دیپلمات آمریکایی در دوره‌ ملی شدن نفت در تهران

کتاب خاطرات جان استوتسمن، که به همت ویلیام بر جمع‌آوری شده، مصاحبه‌ای است با یکی از کارکنان سفارت آمریکا و مترجم مخصوص دکتر مصدق در این سفارت، که در دوره‌ی ملی شدن صنعت نفت در ایران فعال بوده است. او با شاه و همین‌طور مصدق روابطی دوستانه داشته و در عین حال، در جریان رویدادهای سیاسی و تأثیرات آمریکا بر این رویدادهای مهم نیز بوده است.

درباره‌ی کتاب خاطرات جان استوتسمن

از اردیبهشت 1330 تا 28 مرداد 1332، دوره‌ی نخست وزیری دکتر مصدق است که یکی از پرفراز و نشیب‌ترین و مهم‌ترین دوران‌های تاریخ معاصر ایران شناخته می‌شود. همه‌ی ما کمابیش اطلاعاتی درباره‌ی این دوره داریم اما این اطلاعات رسمی و کتابخانه‌ای شاید همه‌ی ابعاد واقعیت را به ما نشان ندهد. خوب است کسی که از نزدیک و بدون درگیر شدن با احساسات ملی‌گرایانه این رویداد را دیده و در جریان بسیاری از گفتگوها و مذاکرات خصوصی دکتر مصدق در این دوران بوده است برایمان داستان را از دید خود تعریف کند. کتاب خاطرات جان استوتسمن (John Hale Stutesman)، مصاحبه‌ای چالشی و جذاب است که ویلیام بر (William Burr)، از استوتسمن، سفیر آمریکا در ایران در این دوره‌ی تاریخی خاص، منتشر کرده است.

استوتسمن، متولد سال 1920 که در دانشگاه پرینستون تاریخ خوانده است، بعد از جنگ جهانی و چند سالی خدمت در سفارت آمریکا در چین، در سال 1949 به عنوان کارمند جزء سفارت آمریکا با همسرش به تهران می‌آید و شروع به فعالیت می‌کند. او نظرات جالبی درباره‌ی محمدرضا شاه که هم‌سن و سال او در آن زمان بوده است دارد. همین‌طور دکتر مصدق، از او که فرانسه می‌دانسته، در جلسات خصوصی و محرمانه، به‌عنوان مترجم استفاده می‌کرده است. او همین‌طور با سفیران بزرگ و افراد تأثیرگذار زیادی در سفارت آمریکا در ارتباط بوده است و در جریان سیاست‌های آن‌ها، نظرات و تلاش‌ها و فعالیت‌هایشان در ایران قرار گرفته؛ او هرچه را به یاد دارد در این مصاحبه با مخاطبان به اشتراک می‌گذارد. او همین‌طور دو گزارش جامع و مفصل از نظرات و دیدگاه‌های خود راجع‌به محمدرضا شاه و دکتر مصدق نوشته است که بارها مورد رجوع تحقیقات و پژوهش‌های گوناگون قرار گرفته و نشان از اطلاعات دقیقی دارد که جان استوتسمن می‌تواند به مخاطب ارائه دهد.

در هر مصاحبه، همان‌قدر که اطلاعات و نظرات مصاحبه شونده ارزشمند و مهم است، سؤالات به‌جا، مناسب و چالشی مصاحبه‌کننده نیز اهمیت دارد چرا که هر چه سؤالات بهتر، مرتبط‌‌تر و چالشی‌تر باشد، مصاحبه‌شونده هم بهتر می‌تواند به خاطرات خود رجوع و نظرات خود را بازگو کند. در کتاب خاطرات جان استوتسمن، سؤالاتی به‌جا، ارزشمند و حرفه‌ای پرسیده می‌شود و از حرف‌های استوتسمن، نکات و جزئیات ارزشمندی استخراج می‌شود که در بخش‌های بعدی، مورد پرسش قرار می‌گیرد. شما در این کتاب علاوه بر به دست آوردن اطلاعاتی تاریخی درباره‌ی وضعیت سیاسی آن دوران، اطلاعاتی جالب درباره‌ی شرایط اجتماعی و فرهنگی مردم ایران نیز به دست می‌آورید. در انتهای کتاب خاطرات جان استوتسمن نیز سفارت آمریکا و سفیران این کشور در دوره‌ی ملی شدن صنعت نفت از اواخر سال 1329 تا 28 مرداد 1332 به طور کامل معرفی می‌شوند.

کتاب خاطرات جان استوتسمن را فریدون فریار ترجمه و انتشارات مروارید به چاپ رسانده است.

کتاب خاطرات جان استوتسمن برای چه کسانی مناسب است؟

کتاب خاطرات جان استوتسمن برای علاقه‌مندان به تاریخ معاصر ایران بسیار جذاب و خواندنی خواهد بود.

در بخشی از کتاب خاطرات جان استوتسمن: دیپلمات آمریکایی در دوره‌ ملی شدن نفت در تهران می‌خوانیم

پ: آن پرونده چه نامیده می‌شد؟

استوتسمن: پروندۀ کورن یا کرونولوژیکال، پروندۀ کورن تلگراف‌ها، مثلا بگوییم دو ماه گذشته. پس منشی ادارۀ سیا، که در همان ساختمان است ارزش و اهمیت آن‌ها را می‌داند و به‌آسانی می‌تواند آن را از نظر پنهان کند. آقای هندرسون شروع کرد به‌سرعت ورق زدن و نگاه کردن به آن‌ها، حدود پنج یا شش تلگراف بود که روی آن نوشته بود، «به لوی نشان ندهید.» (خنده)

به‌هرحال، او روابط عالی با همۀ افراد و کارکنان داشت. او جایگزین یک مجری برنامۀ اصل 4 به‌وسیلۀ یک شخص سرشناس به نام بیل وارن شد، که از کالیفرنیا آمده بود. او اکنون شاید زنده باشد، نمی‌دانم، و چه کسی، فکر می‌کنم او همراه با گریدی آمد، گریدی در زمینۀ گسترش برنامه‌های کمک اقتصادی برای توسعه بسیار فعال بود. بیل وارن و سفیر باهم روابط دوستانه‌ای داشتند. و سپس من این را فهمیدم. وارن می‌خواست کاری انجام دهد من به یاد نمی‌آورم که آن چه بود بعضی برنامه‌ها آقای هندرسون به او نه نگفت، اما خاطر نشان کرد که برخی خطرات بالقوه که چندان آشکار نیستند در انجام این‌گونه کارها وجود دارند، و به وارن اجازه داد تصمیمش را بگیرد. وارن پیش رفت و آن را انجام داد اما آن تبدیل به یک فاجعه شد یک فاجعۀ کوچک، اما به‌هرحال فاجعه. البته پس از آن هنگام که آقای هندرسون پیشنهاد و اظهار نظر خود را کرده بود. وارن توجه و دقت بسیاری کرد. این روشی بود که آقای هندرسون کارها را اجرا می‌کرد. او یک اتوکرات بود و می‌خواست بر همۀ جزئیات نظارت داشته باشد، شخص بسیار خاصی بود و مسائل را به‌خوبی می‌دید و درک می‌کرد. اما همیشه به شما یک رهنمود طولانی می‌داد و اجازه می‌داد که خودت هر کاری را به میل خودت انجام دهی. مرد برجسته‌ای بود.

فهرست مطالب کتاب

اشارۀ نخست
خاطرات جان استوتسمن
سفارت و سفیران آمریکا در دورۀ ملی شدن صنعت نفت در تهران