معرفی و دانلود کتاب پدیدارشناسی

معرفی کتاب پدیدارشناسی

«پدیدارشناسی» نامی برای اشاره به یک جنبش پردامنه‌ی فلسفی است که بیش از همه با آثار و آرای ادموند هوسرل و مارتین هایدگر شناخته می‌شود. اشتفان کاوفر و آنتونی چمرو در کتاب پدیدارشناسی، اصول کلی این جنبش پرنفوذ فکری را به روشنیِ هرچه تمام‌تر توضیح داده‌اند.

درباره کتاب پدیدارشناسی

اصطلاح «پدیدارشناسی» را عموماً در دو معنای عام و خاص به کار می‌برند. این اصطلاح در معنای عام، دلالت بر هر نوع کوشش فکری و نظری دارد که هدف آن، شناخت ماهیت تجربه‌ی ادراکی موجود زنده (به طور ویژه، انسان) باشد. به عبارتی، هر آن شاخه‌ای از معرفت انسانی که دغدغه‌ی خود را روشن ساختن قوانین آشکار شدن پدیدارها بر آگاهیِ آدمی تعریف کند، نوعی دانش پدیدارشناسانه را به ما عرضه می‌کند. (پدیدار در این بستر، معنایی جز محتوای آگاهی ندارد. به زبان ساده‌تر، هرآنچه ما احساس یا ادراک می‌کنیم، از عطر یک گل گرفته تا یک اندیشه‌ی خاص، یک "پدیدار" به شمار می‌رود.) در این معنا، نه تنها آن دسته از گرایشات فلسفی که به طور خاص به بحث در باب ماهیت تجربه‌ و آگاهی می‌پردازند، بلکه علومی از قبیل روانشناسی و عصب‌شناسی نیز، شاخه‌ای از حیطه‌ی پردامنه‌ی پدیدارشناسی تلقی می‌گردند. اما اصطلاح پدیدارشناسی، چنان‌که گفتیم، دلالت معنایی خاصی نیز دارد.

این اصطلاح در معنای خاص کلمه، برای اشاره به جنبش پرنفوذ فلسفی‌ای به کار می‌رود که در قرن بیستم، با آثار فیلسوف بزرگ آلمانی‌زبان، ادموند هوسرل (Edmund Husserl)، بنیان نهاده شد و بعدها در آثار متفکران نامداری چون مارتین هایدگر، ژان پل سارتر و موریس مرلو-پونتی، به اعتلا رسید. آنچه در کتاب پدیدارشناسی (Phenomenology: An Introduction)، اثر مشترک اشتفان کاوفر و آنتونی چمرو، خواهید خواند، مروری بر فرازوفرودهای این جنبش مهم و پردامنه‌ی فکری است.

تلاش کاوفر و چمرو در کتاب پدیدارشناسی، معطوف به ارائه‌ی مقدمه‌ای همه‌فهم، خواندنی و در عین حال جامع، بر رئوس کلی جنبش فلسفی پدیدارشناسی بوده است. در راستای تحقق این هدف، دو مؤلف نامبرده کوشیده‌اند تا فرازونشیب‌های جنبش پدیدارشناسی را با توجه به زمینه‌های تاریخی این جنبش، بررسی کنند. از همین رو، آغاز بحث‌های ایشان در کتاب پیش رو، نه با آرای هوسرل که به عنوان پدر جنبش پدیدارشناسی شناخته می‌شود، بلکه با نظریات ایمانوئل کانت و ویلهلم وونت بوده است. دو متفکری که هر یک به شیوه‌ی خاص خود، بذرهای پرسش‌هایی را در باب ماهیت تجربه‌ و ادراک آدمی کاشتند که پاسخ‌های مربوط بدان‌ها، دهه‌ها پس از ایشان، در کار متفکرانی چون هوسرل و هایدگر، به ثمر نشست.

جنبش پدیدارشناسی، چنان‌که در کتاب پیش رو آمده، به شاخه‌های گوناگونی از جمله پدیدارشناسی استعلایی، اگزیستانسیالیسم پدیدارشناسانه، پدیدارشناسی ادراک مرلو-پونتی و... تقسیم می‌شود. بخش اعظمی از مطالب کتاب پدیدارشناسی به توضیح وجوه اشتراک و تفاوت میان این گرایشات گوناگون اختصاص یافته است. در این کتاب همچنین، بحث‌های جالب و تأمل‌برانگیزی در باب رابطه‌ی جنبش پدیدارشناسی با دیگر جنبش‌های فکری و فلسفی سده‌ی اخیر، مطرح شده است. بحث‌هایی که در دل آن‌ها، ضمن آشنایی با گستره‌ی نفوذ آرای نویسندگان حوزه‌ی پدیدارشناسی، با اصلی‌ترین انتقادات وارده به مدعاهای این گروه از نویسندگان نیز، آشنا می‌شویم.

کتاب پدیدارشناسی به قلم ناصر مؤمنی به زبان فارسی ترجمه شده و از سوی انتشارات پگاه روزگار نو در اختیار علاقه‌مندان به مباحث فلسفی قرار گرفته است.

نکوداشت‌های کتاب پدیدارشناسی

- کتاب پدیدارشناسی از اشتفان کاوفر و آنتونی چمرو، مقدمه‌ای بسیار خواندنی برای آشنایی با جنبش پدیدارشناسی و رابطه‌ی آن با حوزه‌ی فلسفه‌ی ذهن و ادراک است. به طور کلی باید گفت که رویکرد مؤلفان این اثر در بررسی موضوع، بسیار ویژه و منحصربه‌فرد بوده است. (Ginger Campbell MD, Brain Science Podcast)

- من جز کتاب اشتفان کاوفر و آنتونی چمرو، اثر مقدماتی دیگری در باب جنبش فلسفی پدیدارشناسی نمی‌شناسم که تا این اندازه روشن و واضح و همه‌فهم نوشته شده باشد. تمرکز نویسندگان کتاب پدیدارشناسی معطوف به حوزه‌ی ادراک و تجربه بوده است؛ اگرچه این امر مانعِ ایشان در توضیح ماهیت کلی جنبش پدیدارشناسی نگشته است. در تحلیل نهایی باید اذعان داشت که کتاب پدیدارشناسی، برخوردار از طرحی درست با نگارشی هوشمندانه است. (Mark Adam Wrathall, University of California Riverside)

کتاب پدیدارشناسی مناسب چه کسانی است؟

علاقه‌مندان به فلسفه‌ی قاره‌ای و دنبال‌کنندگان مباحثِ مرتبط با فلسفه‌ی ذهن، در کنار عموم دوست‌داران رشته‌ی فلسفه، مخاطبین اصلی اشتفان کاوفر و آنتونی چمرو در کتاب پدیدارشناسی بوده‌اند.

با نویسندگان کتاب پدیدارشناسی بیشتر آشنا شویم

اشتفان کاوفر (Stephan Kaufer) استاد فلسفه در کالج فرانکلین و مارشال است. آنتونی چمرو (Anthony Chemero) نیز مدرس رشته‌های فلسفه و روانشناسی در دانشگاه سینسیناتی‌ست. کتاب «پدیدارشناسی» که معرفی اجمالی آن در سطور پیشین خدمتان ارائه شد، بهترین اثر ترجمه‌شده از این دو نویسنده‌ی آثار به فلسفی به زبان فارسی است.

در بخشی از کتاب پدیدارشناسی: کانت، هوسرل، هایدگر، مرلوپونتی، سارتر، گیبسون، دریفوس می‌خوانیم

ژان پل سارتر یکی از غول‌های ادبی و فلسفی قرن بیستم است و هیچ بررسی‌ای دربارۀ ارتباط تاریخی و معاصر دیدارشناسی، بدون بحثی دربارۀ وجود و عدم 1943 بیادماندنی وی کامل نیست۔ علاقه و معلومات سارتر حتی در اندازه‌ای بسیار وسیع‌تر از آنچه که دربارۀ دیگر پدیدارشناسان بحث کردیم، به گونه‌ای عجیب، گسترده است۔

وی داستانی نوشت که برنده جایزۀ نوبل شد۔ نمایشنامه‌هایی درخشان نوشت۔ در جنبش مقاومت فرانسه فعال بود۔ مؤسس و ویرایشگر نخستین ژورنال روشنفکری بود و همچنین نوشته‌هایی بسیار را وقف فلسفه سیاسی و نقد ادبی کرد۔ در حالی که بسیاری از آثار فلسفی وی پدیدارشناسانه هستند، پدیدارشناسی وی تحت سیطره پرسش‌هایی محوری و تبعات اخلاقی اگزیستانسیالیسم است۔ در نوشته‌های بعدی‌اش او به طور فراگیر خود را وقف تحلیلی از اندیشه سیاسی مارکسیستی، و در نهایت یک بیوگرافی سترگ از گوستاو فلوبرت کرد۔

سارتر معاصر دقیق مرلوپونتی و سیمون دوبوار بود۔ این سه تن در ‌frances ecole normale superieure‌ دانشجو بودند و بعدها همدیگر را مکررا ملاقات و دربارۀ کارهای همدیگر بحث کردند۔ بعد از جنگ آن‌ها در ‌Les Tempes Modernes‌ ژورنالی همکاری کردند که برای ترغیب افکار فلسفی و سیاسی‌شان تأسیس کرده بودند۔ در دهۀ 1930 سارتر مقاله‌ای منتشر کرد که مفهوم اگوی استعلایی را که در هوسرل و دیگر ایده‌آلیست‌های آلمانی (استعلای اگو) بنیاد داشت، نقد می‌کرد۔ وی همچنین تک‌رساله‌ای دربارۀ احساسات و مقاله‌ای دربارۀ تصور نوشت۔ اثر عمده فلسفی وی، وجود وعدم، یک سال پس از ساختار رفتار مرلوپونتی و دو سال پیش از پدیدارشناسی ادراک ‌منتشر شد۔

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
آنچه که در این کتاب نخواهید یافت
وضعیت کنونی پدیدارشناسی
چرا مطالعۀ پدیدارشناسی؟
بررسی اجمالی
کانت و وونت: پیش‌زمینۀ قرن هجده و نوزده
فلسفۀ نقادی کانت
ویلهلم وونت و ظهور روان‌شناسی علمی
ادموند هوسرل: پدیدارشناسی استعلایی
پدیدارشناسی استعلایی
برنتانو
بین منطق و روان‌شناسی
ایده‌ها
پدیدارشناسی آگاهی زمانمند
مارتین هیدگر: پدیدارشناسی اگزیستانسیال
معقولیت جهان روزمره
دکارت و امر متحقق
در-جهان-بودن
با-دیگران بودن و داسمن
فهم اگزیستانسیال از خویشتن
مرگ، گناه و اصالت
روان‌شناسی گشتالت
انتقاد روان‌شناسان گشتالت از روان‌شناسی اتمیستی
ادراک و محیط
تأثیر روان‌شناسی گشتالت
موریس مرلوپونتی: بدن و ادراک
پدیدارشناسی ادراک
پدیدارشناسی، روان‌شناسی و زمینۀ پدیداری
بدن زیسته
ثبات ادراکی و ابژه‌های طبیعی
ژان پل سارتر: اگزیستانسیالیسم پدیدارشناسانه
وجود‌شناسی سارتر از مفهوم خویشتن
دلهره، خویشتن پیشاتأملی و ریاکاری
نظر سارتر دربارۀ بدن و ادراک
دیگر پدیدارشناسی‌ها: دوبوار، یانگ و آلکوف
جیمز جی. گیبسون: روان‌شناسی محیطی
ویلیام جیمز، کارکردگرایی و تجربه‌گرایی بنیادی
کارهای اولیۀ گیبسون: دو مثال
رویکرد محیطی
وجودشناسی محیطی
توانش‌ها و دعوت‌کنندگی‌ها
هیوبرت دریفوس: انتقاد پدیدارشناسانه از شناخت‌گرایی
انقلاب شناختی و علوم شناختی
کیمیاگری و هوش مصنوعی
آنچه کامپیوترها نمی‌توانند انجام دهند
هوش مصنوعی هیدگری
علوم شناختی پدیدارشناسی    
مسئلۀ چارچوب
علوم شناختی بدن‌مند رادیکال
نظریۀ نظام‌های دینامیکی
علوم شناختی هیدگری
فعلیت‌باوری
رویکرد حسی حرکتی
آیندۀ پدیدارشناسی علمی
واژگان کلیدی