معرفی و دانلود کتاب نمایشنامه حسنک وزیر

معرفی کتاب نمایشنامه حسنک وزیر

کتاب نمایشنامه حسنک وزیر اثر فیض‌الله شریفی در واقع تکمله‌ای بر اثر سترگ ابوالفضل بیهقی است. تلاش این کتاب بر آن است که داستان بر دار کردن حسنک وزیر و وقایع مربوط به آن را در قالب نمایشنامه به مخاطب عرضه کند. داستان حسنک و عاملان غضب گرفتن سلطان و سخن‌چینی اطرافیان یکی از پرکشش‌ترین بخش‌های تاریخ بیهقی است که به همت شریفی در قالبی نو ارائه شده است.

درباره‌ی کتاب نمایشنامه حسنک وزیر

یکی از شاهکارهای تاریخ ادبیات کلاسیک فارسی، داستان بر دار کردن حسنک وزیر در تاریخ بیهقی است. ابوالفضل بیهقی این داستان را با چنان جزییات و سوز و گدازی بیان می‌کند که کمتر مخاطبی است که تحت تأثیر آنچه بر حسنک روا داشته شده قرار نگیرد. شکل‌گیری دو قطب مثبت و منفی در داستان، شخصیت‌پردازی دقیق و نثر روان و خواندنی بیهقی همه عواملی هستند که بر اثرگذاری این داستان می‌افزایند. با توجه به نوع روایت‌گری ابوالفضل بیهقی، فیض‌الله شریفی کار دشواری در پیش داشته است. تبدیل یک متن تاریخی به درام، افزون بر دشواری‌های ساختاری، چالش‌های زبانی بسیاری برای نویسنده به همراه دارد. حفظ صحت تاریخی در عین پیروی از اصول درام و یک‌دستی زبان برای وفاداری به نثر اثری که مورد اقتباس قرار گرفته است، از جمله عواملی است که می‌تواند موفقیت یک اثر اقتباس‌شده از ادبیات کلاسیک را تضمین کند. فیض‌الله شریفی در نمایش‌نامه‌ی حسنک وزیر نهایت سعی خود را برای رعایت همه‌ی این عوامل به کار گرفته است.

مؤلف در تکمله‌ای بر نمایش‌نامه‌ی خود، به شرح و بسط عوامل درام می‌پردازد و مختصاتی از جمله زمان، کنش، لحن و زبان را مورد بررسی قرار می‌دهد. او در توضیح عنصر کنش، که از مهم‌ترین عناصر متون دراماتیک است، به انواع غیربیانی آن مانند اظهارات، بیانات و تعهدات اشاره می‌کند و ردپای هریک را در تاریخ بیهقی پی می‌گیرد. از منظر شریفی، نه تنها داستان بر دار کردن حسنک، که تمام تاریخ بیهقی از چنان ظرفیت نمایشی بی‌بدیلی سرشار است که تا سال‌ها می‌تواند منبع الهام گسترده‌ای برای اهالی هنرهای نمایشی باشد.

داستان بر دار کردن حسنک از سخن‌چینی بوسهل زوزنی آغاز می‌شود، آنگاه که در پی حسادتی شعله‌ور تمام تلاش خود را برای از میان برداشتن رقیب دیرینه به کار می‌بندد. البته ذات پلید بوسهل تنها عامل خشم گرفتن سلطان مسعود بر وزیر وفادار امیر پیشین، امیر محمود غزنوی نیست. حسنک در جنگ قدرت میان امیرمسعود و برادرش، امیرمحمد، بر سر جانشینی پدر به هواخواهی از امیرمحمد برمی‌آید و همین موضوع، امیرِ تازه به تخت نشسته را علیه او می‌شوراند. آتشی که شعله می‌کشد، آه حسرت را از نهاد بسیاری از بزرگان، از قبیل خواجه احمد میمندی، بونصر مشکان و ابوالفضل بیهقی برمی‌خیزاند؛ اما هیچ‌کس نمی‌تواند آنچه را که قضا روا می‌دارد متوقف کند. مخاطب اگرچه پایان تلخ حسنک را می‌داند اما پابه‌پای بیهقی و البته فیض‌الله شریفی پیش می‌رود.

فیض‌الله شریفی در نه صحنه این نمایش‌نامه را به تحریر درآورده و به حمایت نشر علمی-فرهنگی به چاپ رسانده است.

کتاب نمایشنامه حسنک وزیر برای چه کسانی مناسب است؟

اگر از دوست‌داران ادبیات کلاسیک فارسی هستید یا تمایل دارید یک داستان کهن را «به لونی دیگر» بخوانید، این کتاب برای شماست. مطالعه‌ی این کتاب همچنین به فعالان نمایش و تئاتر توصیه می‌شود، شاید جرقه‌ای باشد برای خلق اثری نمایشی.

در بخشی از کتاب نمایشنامه حسنک وزیر می‌خوانیم

بونصر مشکان: من نیز به چشمِ خود دیدم که شیری سخت از بیشه بیرون آمد و روی به پیل امیرمسعود نهاد. او در هرات هشت شیر در یک روز بکشت و یکی را به کمند بگرفت و چون به خیمه فرود آمد، نشاط شراب کرد. من ایستاده بودم. حدیث آن شیران خواست و هر کسی ستایشی می گفت. خواجه بوسهل زوزنی دوات و کاغذ خواست و بیتی چند شعر گفت به غایت نیکو چنان که او گفتی که یگانه روزگار بود در ادب و لغت و شعر و آن ابیات امیر را سخت خوش آمد و همگان بپسندیدند و نسخت کردند اما از دست من شده است (خنده طنز‌آمیز حسنک).

حسنک: این همه شیران به بند همی کردند تا روباهان تولد کردند. وقتی روزی دویست نفر بر دار کردی، چه کسی بر زمین باقی می ماند. چه کسی را می خواهد به راست هدایت کند؟

بوسهل: اگر حرمت اینان نبودی تو را با این شمشیر دو نیم کردمی.

حسنک: روزی بوالفضل را خواهی گفت، خوب که استادت مُرد و این بساط ندید که دیگر بساطی نیست.