معرفی و دانلود کتاب قصه‌های کولیما - جلد اول

معرفی کتاب قصه‌های کولیما - جلد اول

فقط کافی است تصور کنید که بیست سال از بهترین دوران زندگیتان را در اردوگاه کار اجباری سپری می‌کنید تا از وحشت مو به تنتان راست شود. وارلام شالاموف در کتاب قصه‌های کولیما - جلد اول، خاطرات جانفرسای خود از زندگی در اردوگاه کار اجباری را به رشته‌ی تحریر درآورده است. این اثر آیینه‌ای تمام‌نما از نظام شوروی و همه‌ی حکومت‌های فاشیستی است. ترجمه‌ی این کتاب در سال 1981 برنده‌ی جایزه‌ی کتاب ملی شد.

درباره‌ی کتاب قصه‌های کولیما - جلد اول

قرن بیستم میلادی، برهه‌ای تاریخی برای رخ دادن بزرگ‌ترین اتفاقات زندگی بشر بود: جنگ‌های اول و دوم جهانی، دو قطبی شدن قدرت در جهان، جنگ سرد، فروپاشی شوروی، پدید آمدن کشورهای جهان سوم، رشد سرمایه‌داری در غرب، پیشرفت‌ چشمگیر تکنولوژی و صنعت و بسیاری وقایع دیگر، این قرن را به نقطه‌ی پرآشوب و هیاهوی تاریخ بدل کردند. این قرن، همچنین با ظهور قدرت‌های جدید پیوند خورد؛ فاشیسم در اروپا ظهور کرد و نام کسانی چون هیتلر، موسیلینی و فرانکو بر صفحه‌ی تاریخ نقش بست و کمونیسم بر سر بسیاری از کشورها سایه انداخت.

شوروی کمونیستی در قرن بیستم نقش مهمی در تحولات تاریخی به عهده داشت؛ اما درون آن چه وضعی حاکم بود؟ با روی کار آمدن استالین، رؤیاهای انقلابیون به سرعت نقش بر آب شد. قدرت گرفتن او به همه نشان داد که شوروی قرار نیست به آن آرمانشهری که در ذهن آن‌ها بود برسد؛ بلکه کشتار روشنفکران و مردم معمولی، به بند کشیدن دگراندیشان، خیانت به نزدیکان (کسانی چون تروتسکی که نقش زیادی در پیروزی انقلاب اکتبر داشتند) و ایجاد ترس و خفقان، چهره‌ی پلید استالین و خط فکری او را بیش از هر زمانی آشکار کرد.

از ناگوارترین رخدادهایی که در این زمان به وقوع پیوست، پدید آمدن اردوگاه‌های کار اجباری در شوروی کمونیستی بود. کار سخت و طاقت‌فرسا، بیماری، رنج و گرسنگی و انواع و اقسام فلاکت، مشخصه‌ی این اردوگاه‌ها بود. آیا کسی می‌توانست از این مکان‌ دهشتناک جان به در ببرد؟ شاید با رخ دادن معجزه! اما در صورت آزادی هم کسی نمی‌توانست به زندگی پیشین خود برگردد.

وارلام شالاموف (Varlam Shalamov) نویسنده‌ی کتاب قصه‌های کولیما - جلد اول (Kolyma Stories)، یکی از اسرای اردوگاه‌ کار اجباری بود که حدود بیست سال از عمر خود را در آنجا سپری کرد و پس از آزادی نیز چنان رنجور و بیمار بود که نتوانست آنطور که باید و شاید به زندگی پیشین خود برگردد. او نگارش کتاب قصه‌های کولیما - جلد اول را پس از آزادی آغاز کرد و 12 سال از عمر خود را به این کار اختصاص داد؛ بنابراین می‌توان گفت این کتاب حاصل نیمی از عمر این نویسنده‌ی بداقبال به‌شمار می‌رود.

کتاب قصه‌های کولیما - جلد اول، به زندگی شالاموف و دیگر اسرای اردوگاه کار اجباری در کولیما – جایی در شمال شرقی سیبری – می‌پردازد. شالاموف در این کتاب درخشان، ظلم‌هایی را بازگو می‌کند که در زمان شوروی استالینی رخ دادند و جهنم این اردوگاه، نمونه‌ی کامل آن‌ها بود.

این اثر ترکیبی از زندگی‌نامه و خاطره‌نویسی با داستان است – که در برخی مواقع مرز آن‌ها چندان مشخص نیست – اما نباید از نظر دور داشت که همه‌ی اتفاقات آن، واقعیت‌های وحشتناکی هستند که داغ ننگ را بر پیشانی بسیاری از حکومت‌ها و افراد در تاریخ نهاده‌اند.

کتاب قصه‌های کولیما - جلد اول، سال‌ها پس از نگارش و حتی مرگ شالاموف، یعنی در زمان گورباچف به انتشار رسید. این نوشته‌ها همچنین به زبان‌های مختلفی از جمله انگلیسی و آلمانی ترجمه شده و در سایر کشورها با اقبال کم‌نظیری مواجه شدند.

نکوداشت‌های کتاب قصه‌های کولیما - جلد اول

- شالاموف در نوشته‌های خود، منظره‌ی ویرانه‌های شوروی را بازسازی می‌کند. (Jay Martin, The New York Times Book Review)

- داستان‌های کوتاه شالاموف از زندگی در اردوگاه کار اجباری گولاگ، جلوه‌ای از دقت، شفافیت و تیزبینی اوست. (Charlotte Hobson, The Spectator)

- لذت و آشفتگی همزمان در این نوشته‌ها وجود دارند. کتاب قصه‌های کولیما از روشن‌بینی نویسنده‌ی آن نشأت می‌گیرند؛ حتی اگر موضوعشان بیهودگی زندگی غیرانسانی در گولاگ شوروی باشد. (The Irish Times)

- شالاموف در سال 1971 نوشت: «هر داستان من یک سیلی به صورت استالینیسم است.»؛ اما داستان‌های او مانند سیلی‌هایی هستند که بر صورت همه‌ی ما فرومی‌آیند و در عین جان‌بخشی، آزاردهنده‌اند. او نه‌تنها شاهدی بی‌نظیر، بلکه شاعری خوب و یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان داستان کوتاه است. (Robert Chandler, Financial Times)

کتاب قصه‌های کولیما (جلد اول) مناسب چه کسانی است؟

این کتاب برای علاقه‌مندان به مطالعه‌ی تاریخ شوروی و اردوگاه‌های کار اجباری جذاب خواهد بود. همچنین اگر به ترکیب خاطره و داستان‌نویسی علاقه دارید، این کتاب بهترین نمونه‌ی آن است.

با وارلام شالاموف بیشتر آشنا شویم

وارلام شالاموف، نویسنده، شاعر، روزنامه‌نگار و یکی از اسرای گولاگ شوروی بود. شالاموف تقریباً بیست سال از عمر خود را به علّت طرفداری از لئون تروتسکی و شاعر ضد شوروی، یعنی ایوان بونین در اردوگاه کار اجباری کولیما گذراند و پس از آزادی نیز به نوشتن خاطرات خود از آن‌ سال‌های دهشتناک پرداخت. نوشته‌های او در شش جلد و پس از مرگ او منتشر شدند و در کشورهای دیگر نیز به محبوبیت دست یافتند. کتاب قصه‌های کولیما در سال 1981 جایزه‌ی کتاب ملی را برای بهترین کتاب ترجمه شده کسب کرد.

در بخشی از کتاب قصه‌های کولیما (جلد اول) می‌خوانیم

برای بیماران قلبی هوای فصل تابستان این خطه به‌راستی مهلک و هوای زمستان غیرقابل‌تحمل می‌شد. در برودت بالا نفس‌کشیدن به‌سختی و بریده‌بریده ممکن می‌شد و اینجا کسی قادر نبود بدود، مگر فقط یک جوان نیرومند، آن هم نه به معنی واقعی که بیشتر به‌شکل جهیدن.

موجی از مگسان بر صورت انسان می‌چسبید و بدون استفاده از تور مخصوص صورت، برداشتن حتی یک قدم ممکن نمی‌شد و حین اشتغال به کار نیز این تور باعث خفگی و مانع از تنفس عادی می‌شد و برداشتن آن مشکلات بدتری را در پی داشت.

روزانه باید شانزده ساعت کار می‌کردند. برنامه‌ی کاری برای شانزده ساعت محاسبه شده بود و اگر ساعاتی که صرف بیدارباش، خوردن صبحانه، پیمودن راه دست‌کم یک ساعت و نیمه تا رسیدن به محل کار و وقت ناهار و شام و آماده‌کردن مقدمات خواب را نیز به آن بیفزاییم که خود نیز حدود یک ساعت و نیم وقت می‌برد، بعد از یک کار سنگین و شاق فیزیکی در هوای آزاد زمستانی، فقط چهار ساعت برای خواب شبانه باقی می‌ماند و این باعث می‌شد که انسان دقیقاً در لحظاتی که از حرکت بازمی‌ماند و حتی گاه به حال ایستاده و حین راه‌رفتن به خواب رود. کمبود خواب بیش از گرسنگی قوه‌ی آدمی را تحلیل می‌برد. کم‌کاری یا افت راندمان کار نیز با کاهش جیره‌ی غذا جریمه می‌شد، یعنی جیره‌ی روزانه به‌جای پانصد گرم نان تا سیصد گرم، آن هم بدون شله یا شوربا، می‌رسید.

نخستین رؤیای محکومان خیلی زود جای خود را به یأس و ناامیدی سپرده بود و این رؤیای کار، کاری بود که بر سر دروازه‌های همه‌‌ی بخش‌های اردوگاه‌ها تعریف می‌شد: «کار، یعنی شرف و حیثیت، کار یعنی رشادت و قهرمانی». حال آنکه اردوگاه فقط حس نفرت و انزجار از کار را می‌توانست در آدمی بیدار کند و می‌کرد.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه‌ی مترجم
کوبیدن برف بکر
بازی به نسیه
ماجرای شب
در کارگاه نجاری
شعاع کار انفرادی
امانت پستی
باران
 «کانت»
جیره‌ی خشک
کشیش پاول
میوه‌های جنگلی
ماده‌سگ، تامارا
شری براندی
دفتر نقاشی
شیرعسل
نان
ساحر مار
روحانی تاتار و هوای آزاد
خاطره‌ی نخستین مرگ
خاله پولیا
کراوات
تایگای زرین
واسکا دنیسوف، سارق بچه‌خوک
سرافیم
روز تعطیل
بازی دومینو
هرکول
شوک‌درمانی
کاج کوتوله‌ی مطبق
صلیب سرخ
توطئه‌ای علیه حقوق‌دانان
قرنطینه‌ی حصبه