معرفی و دانلود کتاب در کشاکش دین و دولت

معرفی کتاب در کشاکش دین و دولت

محمدعلی موحد در کتاب در کشاکش دین و دولت یادداشت‌های علمى‌ - انتقادى خود را در باب دین و دولت و رابطۀ آن‌ها در ایران بعد از اسلام گردآوری کرده است. او، در این کتاب، از منابع معتبر بهره گرفته تا رابطۀ سیاست و دیانت را که یکی از مسائل بسیار مهم و حل‌نشده در ایران امروز است بررسی کند.

درباره‌ی کتاب در کشاکش دین و دولت:

به‌گفتۀ نویسندۀ کتاب حاضر، مسئلۀ کتاب در کشاکش دین و دولت مسئلۀ شیعه و سنی نیست، بلکه او طرحی را در نظر داشته که به بررسی این گفته که «دین ما عین سیاست ماست» بپردازد. برای این منظور، کتاب حاضر با گزارشی از دورۀ رحلت رسول اکرم تا صلح امام حسین و معاویه آغاز می‌شود، دوره‌ای سی‌ساله که آبستن حوادث ویژه‌ای است که تعیین‌کنندۀ سرنوشت حکومت زیر بیرق اسلام است. این دوره که مورخان اسلام آن را دوران شکوهمندی می‌دانند که معنویت و قدرت را توأمان به همراه داشته است، در کتاب در کشاکش دین و دولت با نگاهی انتقادی بررسی می‌شود.

محمدعلی موحد در سراسر کتاب حاضر این نگاه انتقادی را پی می‌گیرد و روایت‌ها را بارها و بارها بازخوانی می‌کند و زوایای پنهان هر یک را می‌شکافد. به اعتقاد وی، منظور از جملۀ «دین ما عین سیاست ماست» اسیر شدن معنویت به‌دست قدرت نیست، بلکه مهار کردن قدرت با بهره‌گیری از معنویت بوده است، و او تلاش کرده این موضوع را در عمل نشان دهد.

موحد در این اثر از معتبرترین اسناد استفاده کرده است و کوشیده رد پای مسئلۀ جدال دین و دولت را که از مسائل اساسی ایران امروزی است در صدر اسلام پی بگیرد. این کتاب، در شش فصل، چگونگی راه یافتن تازیان در ایران، برآمدن دیوان و دیوان‌سالاران، خارجی‌گری و پدیدۀ قرّا و بسیاری مسائل دیگر را با دیدی انتقادی بررسی می‌کند.

کتاب در کشاکش دین و دولت برای چه کسانی مناسب است؟

اگر از علاقه‌مندان مسائل تاریخی هستید یا رابطۀ دین و سیاست مسئلۀ شماست، این کتاب می‌تواند پاسخگوی نیاز شما باشد.

با محمدعلی موحد بیشتر آشنا شویم:

نویسندۀ کتاب حاضر متولد سال 1302 در تبریز است و در طول زندگی خود همواره مشغول پژوهش بوده است. محمدعلی موحد حقوق‌دان، عرفان‌پژوه، تاریخ‌نگاری و مصححی است که کتاب‌های متعددی را در زمینه‌های مختلف تألیف و ترجمه کرده است. از جمله کتاب‌های او می‌توان به این آثار اشاره کرد:

ترجمۀ سفرنامۀ ابن‌بطوطه، خواب آشفتۀ نفت، در جستجوی آینه: گزیدۀ مقالات شمس تبریزی، در خانه اگر کس است: همراه اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق‌های آن و...

علاوه بر این فعالیت‌ها، موحد از آغاز تأسیس شرکت ملی نفت ایران در مقام مشاور عالی رئیس هیئت‌مدیره، مشاور ارشد و عضو اصلی هیئت‌مدیرۀ این شرکت انجام وظیفه کرده و در ابتدای تأسیس اوپک، معاونت اجرایی آن را برای شش ماه عهده‌دار بوده است.

در بخشی از کتاب در کشاکش دین و دولت می‌خوانیم:

وقتى ابوبکر در سال سیزدهم هجرى درگذشت، تنها دو سال از رحلت پیغمبر سپرى گشته بود. در این مدت کوتاه، دولت نوپاى اسلام موفق شد که بر موج ارتداد فائق آید و راه بازگشت جاهلیت را بربندد. از این گذشته، عرب‌ها در چند برخورد مرزى با سپاهیان ایران و روم دست و پنجه نرم کردند. پیشرفت‌هایى که در برابر نیروهاى مجهزترِ آن دو دولت بزرگِ عصر نصیب عرب‌ها شد بر قوّت قلبشان افزود. در این زد و خوردها مقاومت مرزداران ایران در نواحى اُبُلّه و انبار و مذار (نزدیکى‌هاى بصره کنونى) در هم شکست و حیره، که شهرى بود در فاصله میان کوفه و نجف امروزى، باج‌گزار مسلمانان شد و تیسفون پایتخت دولت ساسانى در مخاطره افتاد.

بر اساس روایاتى که در دست داریم، مى‌توان چنین استنباط کرد که کار حکومت در آن دوران با امر شریعت یکسان تلقى نمى‌شد. تصمیمات در مورد مسائل مربوط به حکومت و اداره آن نوعا بسته به نظر حاکم بود؛ و حاکم جدید که زمام امور را در دست مى‌گرفت خود را محق و مجاز مى‌دانست که در قول و قرارهاى حاکم سابق دخل و تصرف کند، همان‌ها را ادامه دهد یا ترتیبات تازه‌اى را به جاى آن‌ها برقرار سازد. ابن‌اثیر آورده است که پیامبر با نصاراى نجران پیمان بست و آن‌ها تعهد کردند که دوهزار پیراهن به ارزش هر پیراهن چهل درهم تحویل دهند، و نیز از مأمورانى که پیامبر به آن‌جا مى‌فرستد پذیرایى کنند. و چون ابوبکر به خلافت رسید، همان قرار را درباره مردم نجران ادامه داد؛ اما نوبت که به عمر رسید، او تصمیم گرفت که کلاً حجاز را از اهل کتاب (مسیحى و یهودى) خالى کند و به همین جهت مسیحیان نجران را از آن‌جا بیرون راند و املاک و اموال آنان را خریدارى کرد. برخى از نجرانى‌ها که مجبور به جلاى وطن شده بودند به دیار شام کوچیدند و برخى دیگر به کوفه رفتند و به خویشاوندان خود که پیش‌تر به آن‌جا مهاجرت کرده بودند پیوستند.

فهرست مطالب کتاب

دیباچه
فصل اول: سى سال پس از پیغمبر (ص)
1. گزارشى بسیار ساده و فشرده
2. نگاه اول
3. نگاه دوم
4. تحلیل و تأمل
فصل دوم: چگونه اسلام در ایران راه یافت؟
1. سقوط یزدگرد و تسخیر ایران، آغاز فتوحات
2. رستم فرّخ‌زاد و پیشنهادهاى چهارگانه او
3. گزارش‌هاى رستم فرّخ‌زاد از جبهه
4. مذاکرات پیش از جنگ
5. گزارش جنگ قادسیه
6. تحلیل و تأمل
7. جمع‌بندى روایت‌ها
فصل سوم: برآمدن دیوان و دیوان‌سالاران
1. زمینه امر تا پیش از فتوحات
2. نوآورى‌هاى دوران فتوحات
3. منابع اصلى درآمد دولت
4. منابع فرعى درآمد دولت
5. جمع‌بندى مطالب
فصل چهارم: ایرانیان در میان تازیان
1. روابط آغازین ایرانیان با مسلمانان
2. ایرانیان به اسلام مى‌گروند
3. جمع‌بندى‌ها و چشم‌اندازها
فصل پنجم: تازیان در ایران
1. آغاز فتوحات و گسترش آن
2. عهدنامه‌ها و امان‌نامه‌ها
3. تحلیل و تأمل
فصل ششم: قصه شگفت خارجى‌گرى و پدیده قرّا
1. درماندگى اهل مدینه
2. پیامدهاى جنگ جمل و صفین
3. پیامد حکمیت
4. تأملى بیش‌تر در جریان داورى
5. سال شوم
6. ابوموساى ساده‌لوح
7. فتنه راستین
8. وادادها در داخل ایران
9. بلواى هولناک خارجى‌گرى
10. پدیده قرّا
11. تفسیرهاى مختلف از پدیده قرّا
12. تعصب و خشک‌مغزى خوارج
13. جذابیت‌هاى خارجى‌گرى
14. تحلیل و تأمل
پیوست: خارجى‌گرى نو
منابع
فهرست تحلیلى مطالب
نمایه