معرفی و دانلود کتاب خاطرات و خطرات - جلد دوم: توشه‌ای از تاریخ شش پادشاه و گوشه‌ای از دوره زندگی من

معرفی کتاب خاطرات و خطرات - جلد دوم: توشه‌ای از تاریخ شش پادشاه و گوشه‌ای از دوره زندگی من

کتاب خاطرات و خطرات - جلد دوم، ادامه‌ی گزارش خاطرات مهدی قلی هدایت، ملقب به مخبرالسلطنه است. هدایت یکی از آگاه‌ترین رجال عصر پهلوی و عامل اثرگذاری در برخی از حساس‌ترین وقایع تاریخ معاصر ایران بوده است. مخبرالسلطنه زندگی پربار خود که مصادف با حکمرانی شش پادشاه، دو سلسله‌ی حکومتی، جنگ جهانی اول و دوم، و دوره‌ی پرآشوب ایران در تلاش برای براندازی حکومت پادشاهی و برقراری دموکراسی بود را در دفتر خاطرات خود تحت عنوان خاطرات و خطرات گردآوری کرده و در اختیار عموم قرار داده است.

درباره‌ی کتاب خاطرات و خطرات - جلد دوم

دهه‌هاست که نام خاندان هدایت بر پهنه‌ی آسمان ادبیات، هنر، تاریخ و سیاست ایران می‌درخشد. خاندان هدایت شامل نوادگان رضا قلی‌خان هدایت طبرستانی، از نویسندگان و ادبای نامدار عصر قاجار است که در سده‌ی اخیر، نقش بسیار پررنگی در توسعه و پیشرفت ایران در زمینه‌های مختلف بازی کردند. از جمله‌ی اثرگذارترین اعضای خاندان هدایت می‌توان به حسین قلی‌خان ملقب به مخبرالدوله، رضا قلی هدایت، اعتضادالملک هدایت، محمود هدایت، صادق هدایت، مهرانگیز دولتشاهی، علی اکبر دهخدا، و البته مهدی قلی هدایت (Mehdi Qoli Hedayat) اشاره کرد.

خاندان هدایت، از جمله‌ی روشنفکرترین و آگاه‌ترین رجال عصر خود بودند و در زمره‌ی متفکران و دانشمندان عصر خود قرار داشتند که مسئولیت پیشروی‌ها و ساختارشکنی‌های تاریخ‌ساز بسیاری را در کارنامه‌ی خود به ثبت رسانده‌اند. امروزه نام خاندان هدایت بیش از هرچیزی به‌دلیل انتساب آن به یکی از بزرگ‌ترین نمایندگان ادبیات معاصر ایران، یعنی صادق هدایت در اذهان مردم ماندگار شده است اما پیش از آن، خاندان هدایت به‌سبب نقش پررنگشان در تاسیس دولت مشروطه، معرفی و تاسیس خدمات و سازمان‌هایی مانند تلگراف و مخابرات، گام‌های بلندی که برای تحقق مدرنیته در ایران برداشتند و البته نقش مستمر ایشان در کابینه‌ی دولت و دربار قاجار و پهلوی شناخته می‌شدند.

مهدی قلی هدایت، نویسنده‌ی کتاب خاطرات و خطرات - جلد دوم، یکی از اثرگذارترین اعضای این خاندان بود که در دوره‌ی پنجاه سال فعالیت حرفه‌ای خود سمت‌ها و مسئولیت‌های متنوعی را در دربار قاجار و پهلوی بر عهده داشت. مهدی قلی هدایت، ملقب به مخبرالسلطنه، نه‌تنها سیاست‌مداری آگاه و پیشرو، بلکه ادیب، دانشمند و هنرمند بلندمرتبه‌ای بود که به زبان‌های عربی، انگلیسی، آلمانی و فرانسوی تسلط داشت. مخبرالسلطنه در دوره‌ی فعالیت و زندگی خود آثار بسیاری به‌جای گذاشت اما از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به آثار نگارشی در زمینه‌ی موسیقی، فلسفه و ریاضیات، تلاش برای تحقق دولت مشروطه، و خدمات و تلاش‌های مستمرش برای تحقق برابری و آزادی در ایران اشاره کرد.

مهدی قلی خان هدایت در کتاب خاطرات و خطرات - جلد دوم، علاوه‌بر مستند کردن تصورات، ایده‌ها و عقاید خود در زمینه‌های متعدد و روشن کردن باورها و عادت‌های عامه‌ی مردم زمانه‌اش، تجربه‌ی خود از رابطه‌ی نزدیکش با رجال سیاسی و درباری زمانه‌ی خود، و روند عملکرد و پیشرفت امور سیاسی و اداری ایران در دوره‌ی قاجار و پهلوی را گزارش کرده است. مهدی قلی هدایت در کتاب خاطرات و خطرات نه‌تنها خاطرات شخصی خود را در طی سفرهای متعددش به خارج از ایران و پیرامون ماجراهای سیاسی بسیار حیاتی و پراهمیت معاصر گزارش کرده؛ بلکه تصور خود از روحیات و اخلاقیات برخی از حاکمان و دولتمردان زمانه‌ی خود را به‌ تصویر کشیده است. او این کار را با لحنی جذاب و گیرا، و با ارجاعات بی‌شمار به آثار منظوم و منثور، و ارائه‌ی ایده‌ها و باورهای شخصی خود در زمینه‌های متعدد انجام داده که مطالعه‌ی اثر را برای خواننده بسیار ساده و لذت‌بخش می‌کند. خواننده، در سیر مطالعه‌ی اثر، غیر از اینکه با یکی از مشهورترین اعضای خاندان هدایت، و یکی از اثرگذارترین رجال سیاسی ایران معاصر آشنا می‌شود، قادر خواهد بود تصویر روشنی از فعالیت رسمی دربار ایران در دوره‌ی قاجار و پهلوی به دست آورد.

کتاب خاطرات و خطرات - جلد دوم با نگارش مهدی قلی خان هدایت و چاپ نشر ارس در اختیار مخاطبان فارسی زبان قرار گرفته است.

کتاب خاطرات و خطرات - جلد دوم برای چه کسانی مناسب است؟

مطالعه‌ی کتاب خاطرات و خطرات - جلد دوم را به تمام علاقه‌مندان تاریخ و ادبیات معاصر پیشنهاد می‌کنیم.

در بخشی از کتاب خاطرات و خطرات - جلد دوم: توشه‌ای از تاریخ شش پادشاه و گوشه‌ای از دوره زندگی من می‌خوانیم

تفتیش مستقل

در تابستان 1308 روزهای دو‌شنبه هیئت در منزل من در دروس منعقد می‌شد‌، عمارت مناسبی نداشتم در چادر و سایه‌ی درخت می‌نشستیم‌. در یکی از جلسات اول تیمورتاش گفت فرمایش شده است تدبیری اتخاذ شود که کارمندان بی‌سررشته وقوفی از وظایف حاصل کنند و از اختلاسات جلوگیری شود، فرزین که در این وقت وزارت مالیه دارد پیشنهاد ساختن حزب کرد، اعتمادالدوله وزیر معارف معتقد به مدرسه بود. اسم حزب پیش پهلوی نمی‌شود برد. روزی در هیئت فرمودند هر مملکتی رژیمی دارد رژیم ما یک نفره است مدرسه هم فرصتی می‌خواهد من گفتم به نظر من تشکیل هیئت تفتیشی باید داد که در مرکز و ولایات سیر کنند هم وظیفه بیاموزند هم به رفتار کارمندان نگاه کنند‌.

باید از بین کارمندان آگاه کاردان و صحیح‌العمل اگر پنج نفر داریم آن پنج نفر اگر ده نفر داریم آن ده نفر را انتخاب کرد دستور و اختیار داد به تربیت کارمندان ناشی مبادرت کنند‌. تیمور تاش به عرض رساند تصویب شد. هیئتی نه ‌چنان که منظور من بود در تحت نظر تیمورتاش و داور مرتب شد و به اطراف فرستادند و از احوال آن‌ها من بی‌اطلاع بودم و آنچه از دور و نزدیک شنیدم برای من رضایت‌بخش نبود‌.

یدالله خان پسر غلامرضا خان سردار پشت کوه امان خواست به عرض رساندم و به نظرم غریب می‌آمد چه سپهبد قرآن مهر کرده بود تأمین داده بود سران الوار نزد او آمده بودند و همه را به دار زدند. به هر حال دستخطی صادر شد 17 شهریور 1308 دستخط را با قرآنی به مهر خودم به‌توسط سید حسین کلیددار که رافع بود به بغداد فرستادم که غلامرضا خان و فرزندش به تهران بیایند خوب شد نیامدند و الا من پیش وجدان خودم شرمنده می‌شدم.

فهرست مطالب کتاب

بحث در قسمت کیان
بعضی مرکبات هزوارش
آشفتگی در سلسله‌ی کیان
بعضی تبدیلات
در تشخیص اشخاص
فرهنگ میخی
تأسف
غوغای تغییر خط
ورود به تهران
مسافرت به فارس
جواب سفارت به وزارت خارجه 7 ژوئیه 1912
تلگراف حجۀالاسلام آقای میرزا ابراهیم محلاتی
تلگراف تجار یزد
تلگراف علاء‌السلطنه
جواب من به علاء‌السلطنه 4 صفر
ایجاد دو فوج
سانحه‌ی غیرمترقبه 22 قوس 1331
نطق لرد لامینگتن در لندن 29 ژوئیه
به آقای ایلخانی حفظ الله
رفتن سپاهیان هندی آمدن یالمارسن
تلگراف تهران
تلگراف ‌برازجان
تلگراف دیگر غضنفر‌السلطنه
رقیمه‌ی آقای مستوفی رئیس‌الوزرا
تلگراف سردار اسعد
رمز تهران
قیافه
خواستن مریل امریکایی یا اجل معلق
دستور‌العمل مأمورین
‌راپرت مخبر‌السلطان ‌همشیره‌زاده
انتظام امور لار و بی‌انتظامی مرکز
مداخله در امر نان
استعفا
تلگراف عین‌الدوله
ملاقات صولت‌الدوله
عزل مریل
‌رقعه‌ی مخبر‌الملک
میرزا یحیی امام جمعه
رقعه‌ی عنایت‌السلطنه‌ی سرابی
حمله‌ی ژاندارمری به من
جنگ بین‌الملل سرآمد علل رمضان 1332
اعلان در بوشهر
یادداشت دیگر غلام‌علی خان
تلگراف من به تهران
رقعه‌ی ‌غلام‌علی خان
جواب مبشر‌السلطان
نامه‌ی کاکس بالیوز انگلیس به شیخ محمد حسین تنگستانی
جواب 4 جمادی‌الاولی 33
استقراض
تلگراف وزارت خارجه
جواب
تلگراف دیگر وزیر امور خارجه
پاسخ تلگراف
تلگراف وزیر مختار انگلیس مارلینگ با رمز وزارت داخله 7 رجب 33-18 مه 915
جواب به قنسول انگلیس
به وزارت داخله 4 جمادی‌الاولی 33
نصر‌الدوله مدعی قوام است
دمل
احضار
تسلیت
کار بیکاری
منازل بین راه
نامه‌ی کمیته‌ی دفاع ملی 14 محرم 1234
جواب
تألیف مجمع‌الادوار
جنگ بین‌الملل 1914 - 1918
مقدمات
‌راپرت سازانف سفیر روس در پاریس به ایزولسکی وزیر خارجه
بی‌مایه فطیر است
قومیت و تبار
بالا رفتن پرده
چهارده ماده‌ی ویلسن
خاتمه‌ی جنگ
شمه‌ای از احوالات موسولینی
انقلاب کبیر فرانسه 1892
در جستجوی راه سلامت
باز شدن راه دریا
ماتریالیسم
طلوع بلشویکی (کمونیستی)
حرص
بازگشت به‌سوی حق
انجمن کو در سوئیس
تعقیب موضوع
کابینه‌ی وثوق‌الدوله شوال 1334
‌کابینه‌ی مشیر‌الدوله 15 شوال 38
تلگراف حشمت‌الدوله به خیابانی از باغ به تبریز
مکتوب دیگر خیابانی 25 ربیع‌الاول 1336
جواب بهاء‌السلطان
تلگراف مشیر‌الدوله
تشکر از میرزا صادق آقا
ابتدای آمد و شد بلشویکی
نامه‌ی فریمانف
اسمعیل آقا
تلگراف
پیشرفت ترک در ایروان
به وزارت داخله مخابره شد
آمدن لاهوتی به تبریز
آمدن دسته‌ی ژاندارم به تبریز
جنگ تسوج
کابینه‌ی ‌سپهدار
دستخط احمد شاه
تقدیمی من
تلگراف رئیس دولت
تلگراف وزارت خارجه 1 ثور 1300
خلاصه‌ی تلگراف 19 ورقی جمله‌های جالب نظر
تبدیل عوارض بلدیه (شهرداری)
متارکه با روس
دستخط 5 جوزا 1300 شمسی
قوام‌السلطنه رئیس‌الوزرا
‌کابینه‌ی مشیر‌الدوله 3 بهمن 1300 مطابق 22 جمادی‌الاولی 1340
قنسولگری روس
نظام متحد‌الشکل
اعلان لاهوتی
تلگراف به تهران
یاد یاران یار را میمون بود
دستور حکام
شرحی که به‌عنوان حیدر عمواغلی به رشت نوشته شد 25 سرطان 1300 شمسی
جواب حیدر عمواغلی
حاشیه
احوال سید جمال‌الدین اسد‌آبادی
نمونه‌ای از صمیمیت ‌آزادی‌خواهان و ایمان به مرام
دوره‌ی اخیر: شاه نعمت‌الله
تهران
کابینه‌ی قوام‌السلطنه 26 جوزا 1301
نطق معتمد‌التجار
استعفا و تظاهر وزیر جنگ 15 میزان
نطق وزیر جنگ
امتیاز نفت
مراجعت احمد شاه
کنفرانس لوزان
کابینه‌ی مستوفی‌الممالک 7 جمادی‌الاولی 1341
کشمکش با شاه
نطق وزیر خارجه
نطق مستوفی
نطق قوام‌السلطنه
وقایع عمده‌ی 1300 و 1301
‌کابینه‌ی مشیر‌الدوله 26 جوزا 1302 اول ذیقعده‌ی 1341
مهاجرت حجج اسلام 10 سرطان 1302 برابر با 30 ذیقعده‌ی 1341
توقع باجا یا بی‌جا
سانحه‌ی غیرمترقبه
کابینه‌ی سردار سپه 5 عقرب 1302
سفر سوم احمدشاه
خلاصه‌ی بیانیه‌ی رئیس‌الوزرا 21 عقرب 1302
تسخیر ماکو و چهریق
تلگراف ولایات در بیزاری از قاجاریه
مجلس پنجم
دعوت احمد شاه
استعفای مؤتمن‌الملک
صحبت جمهوری در مجلس
بستن بازار 29 حوت 1203
نقشه‌ی اختیار یکی از شاهزادگان
سقاخانه‌ی گذر شیخ هادی و سانحه‌ی آب بردار
پرده‌ی آخر که بالا نرفت
نطق رئیس‌الوزراء
ملاقات ولیعهد
تنگ کلاغ پر
قانون 22 شهریور ماه 1304
دوم حمل 1303
رفتن سردار به قم
تلگراف ‌علما خطاب به عموم
رفتن رئیس‌الوزرا به بومهن
9 آبان
بعضی مقررات این دوره
کابینه‌ی ذکاء‌الملک
‌کابینه‌ی ذکاء‌الملک 28 آذر 1304
زیارت حضرت حسین علیه‌السلام در رؤیا
کابینه‌ی آقای مستوفی‌الممالک 16 خرداد 1305
نطق شاه در مجلس ششم 19 تیر 1305
تیر خوردن مدرس
روابط تجارتی
پیشنهاد ‌راه‌آهن
مکتوبی از یکی از آشنایان
کودکستان شاپور
ریاست من در تمیز
الغای کاپیتولاسیون
کنترات میلیسپو
استعفای مستوفی 12 خرداد 1306
کابینه‌ی من 16 خرداد 1306
کلنگ اول ‌راه‌آهن
پیشنهاد قند و چای
کنترات میلیسپو
موقوفه‌ی مشیر‌السلطنه
طی مشاجره با شوروی
غوغای قم
مکتوب ‌علما از قم
جواب عرض شد
شرحی به آقا سید نورالدین به شیراز
فوت امیر لشگر طهماسبی
پادشاه افغانستان
‌شب‌های فرمانیه
عریضه‌ی خصوصی
سرحد ایران و شوروی - تلگراف مشاور‌الممالک
غوغای تریاک
اختلاف با ترکیه
صحبت بحرین
دعوت به کارخانه‌ی ریسمان‌ریسی
کارخانه ریسمان‌ریسی صنیع‌الدوله، حسین خان در لباس کار
تغییر لباس
منع فروش مشروبات
غوغای قشقایی
افتتاح شوسه‌ی خرم‌آباد 7 آبان 1307
بعضی مقررات 1306, 1307
نطق شاه در موقع شرفیابی شاگردان اعزامی به اروپا
معرفی هیئت در مجلس هفتم
خلاصه‌ی پرگرام
تدارک تراورس ضبط ممسنی
24 اسفند 1307
‌توقیف وزیر مالیه 18 خرداد 1308
تفتیش مستقل
میسیون حجاز مرداد 1308
واحد طلا بهمن 1308
سهم‌بندی در تجارت
اسکناس بانک
‌اشیای عتیقه شهریور 1309
استقراض دولت شوروی
یازدهمین مجمع عمومی بین‌المللی 18 شهریور 1309
مسافرت بلوچستان 1309
وقایع این دوره 1307, 1308, 1309
نطق شاه در افتتاح مجلس هشتم 25 آذر 1309
معرفی کابینه‌ی 4 بهمن 1309
بازدید خزانه
تقسیم فواید عامه به سه اداره‌ی مستقل
عزیمت ولیعهد به سوئیس 16 خرداد 1310
اختلاس در بانک ملی
حادثه‌ی غیر مترقبه
‌رقعه‌ی ارفع‌الدوله 25 تیرماه 1310
مبادله‌ی عکس
کارخانه‌ی قندسازی 1310
احضار نصر‌الملک از بغداد
مسافرت ملک فیصل اردیبهشت 1391
فوت مستوفی 6 شهریور1311
الغای امتیاز دارسی 6 آذر 1391
معرفی رجال ما در سفارتخانه‌ها
چراغ برق تهران
نشان عراق
افتتاح مجلس نهم نطق شاه 11 اسفند
معرفی آخر 30 فروردین 1392
کاخ
معافیت یاسایی از خدمت
مکتوب به دفتر مخصوص
معما!
استخراج آهن
نور حماده در تهران
نامه‌ی نور حماده 8 فروردین 1337
امر به استعفا 21 شهریور 1313
وقایع و مقررات این دوره
کابینه‌ی فروغی 20 شهریور 1313
توقیف سردار اسعد
حرکت شاه به ترکیه 13 خرداد 1313
نطق شاه در موقع شرفیابی وکلا
جشن هزاره‌ی فردوسی 20 مهر 1313
اتحاد بین‌المجالس
رفع حجب یاحجاب سوقات آنکارا
سنگ بنای دانشکده‌ی پزشکی
17 دی 1314 توقیع تمدن
نطق اعلی‌حضرت
اوج دیکتاتوری
فرهنگستان اردیبهشت 1314
پیمان سعد‌آباد ۹ مهر 1314
توسط از رهنما و رفقا
محرومیت از ملاقات
عروسی ولیعهد
متارکه با فرانسه 18 دی 1317
حکومت سلیمانی یا داودی
محاکمات مالیه
ریاست وزرای منصور‌الملک
عروسی شمس و اشرف پهلوی
تریاک خوردن داور
باز جنگ بین‌الملل
استعفای پهلوی
بعضی وقایع اتفاقیه 1313 تا 1320
سلطنت محمد‌رضا شاه
کنفرانس سه دولت
‌اعلامیه‌ی دول ثلاثه اول دسامبر 1943
منشور اتلانتیک
فرمان اعلان جنگ
مدلول پیمان اتحاد
تلگراف شاه به روزولت
جواب روزولت
دوره‌ی واویلا
سرانجام کار پهلوی
تاریخچه
فرج بعد از شدت
دوره‌ی پهلوی
قسمت اول
قسمت دوم
قسمت سوم
خاتمه
جنگ چه شد
کنفرانس سه نفری در ادسا
کوچ نیروی بیگانه
خلاصه‌ی تلگراف ماجراجویان تبریز
خبر تبریز
رأی عجیب
خلاصه‌ی نطق حکیمی در مجلس
یادداشت نمایندگی ایران 29 دی ماه
استیضاح
کابینه‌ی قوام
در لندن
مراجعت نخست‌وزیر
ورود سادچیکف
کنفرانس سانفرانسیسکو
شروع مذاکرات در شورای امنیت
تقاضاهای شوروی
ذیل
جلسه‌ی شورای امنیت اول خرداد 25
معافیت علاء
اعلان تخلیه
در داخله
کشمکش با تبریز
هیئت اعزامی به تبریز به ریاست فیروز
تشکیل حزب دموکرات
اعتصاب در مراکز نفت
مسافرت اشرف پهلوی به مسکو 7 تیر
انجمن صلح پاریس
توقیف
آزادی زنجان
استعفا
بعض تواریخ 1320 تا 1324
نمایش‌های کارناوال
زاد فی‌الطنبور نغمه‌ی اخری
استعفا
رحلت رهبر حقیقی رحمت الله علیه
تقسیم نشان
توجه ملوکانه به امر آذربایجان
تلگراف اعلی‌حضرت به سرهنگ هاشمی
گزارش سرتیپ هاشمی
اعلامیه‌ی حزب توده 15 دی ماه
انتخابات دوره‌ی پانزدهم مجلس
ازدحام دانشجویان
ایرادات
پیغام شاه به متحصنین
افتتاح دوره‌ی پانزدهم تقنینیه
اعتماد به کابینه‌ی احمد قوام
تزلزل کابینه
کابینه‌ی حکیمی
وقایع سال‌های 1325 تا 1326
نطق اعلی‌حضرت شب نوروز 1327
کابینه‌ی هژیر 8 تیر 1337
سهولت مراوده
عزیمت اعلی‌حضرت به لندن
شورای عالی
کابینه‌ی ساعد
غوغای نفت
دریدن یقه
سانحه‌ی 15 بهمن 1327
فکر تشکیل سنا
وقایع سال 1327
افتتاح مجلس مؤسسان اول اردیبهشت 1328
در اطراف برنامه‌ی هفت ساله
اعلی‌حضرت ملک عبد‌الله در تهران 6 مرداد 1338
تشریف‌فرمایی اعلی‌حضرت به آمریکا 24 آبان 1338
بازدید زندگی معتاد در امریکا
نقشه‌ی مارشال 5 ژوئن 1947
قوم سیاه‌پا
اعتراض
تشریف‌فرمایی به پاکستان
رژه‌ی بانوان
تشویق زبان فارسی
خبر مهم
وقایع سال 1328
اشتباه اول
اشتباه دوم
اشتباه سوم
زمان به جای سرمایه
مرام‌های قدیم
دستور افلاطون
ندای آزادی
حکومت
ظهور دموکراسی
اشتباه چهارم
جنجال آقایان سوسیالیست و کمونیست
تأسی به یونانیان اسبق
مجمع بین‌المللی کارگران
‌اشیای سر بخاری
سهم و اقبال
چه باید کرد
چند اصل دیگر از مرام
وجه جامع
دولت
اقتصاد
بلای تقلید
اما مدرسه
کارمند
مجلس شورای ملی
جنجال در اطراف قانون اساسی
مطبوعات و روزنامه
در سیاست خارجه
باز هم چه باید کرد
چند کلمه در انتر ناسیونالیسم
اتم را منفجر کردیم نوبت عقده‌ی حرص و حسد است
خاتمه‌ی کتاب و حسن مآب
در وضع اعراب (حرکات)