معرفی و دانلود کتاب تاریخ نانوشته عملیات انزلی 1920: رضاخان و جنگ‌های سه گانه در انزلی

معرفی کتاب تاریخ نانوشته عملیات انزلی 1920: رضاخان و جنگ‌های سه گانه در انزلی

برخلاف بسیاری از کتاب‌هایی که در تبیین چارچوب‌بندی مناسبات تاریخی الکن و ناتوانند، حمید عشقی در کتاب تاریخ نانوشته عملیات انزلی 1920 به بهترین نحو شخصیت‌ها و وقایع جنگ انزلی را برای خواننده بیان می‌کند. این کتاب شرح نزاع قوای ایران، روس و انگلیس در شمال ایران در اواخر دوره‌ی قاجار است.

درباره‌ی کتاب تاریخ نانوشته‌‌ی عملیات انزلی 1920

درست است که در تاریخ ایران بوده‌اند کسانی که «برای بوسیدن خاک سر قله‌ها» چه سفرها کرده‌اند، اما تا بخواهی تاریخ این خاک پر بوده است از منفعت‌طلبانی که به نظرشان «خواندن این قصه‌ی عشق به خاک» اصلا ارزش خطر و سفر نداشته! در کتاب تاریخ نانوشته‌‌ی عملیات انزلی 1920 اثر حمید عشقی شما با شخصیت‌هایی از هر دو دسته روبه‌رو می‌شوید و همراهی با آنان باعث می‌شود تا فراز و فرود تاریخ ایران و خطه‌ی گیلان در سال‌های جولان شوروی و اندیشه‌‌ی کمونیستی را بهتر درک کنید.

برای دانستن قصه‌ی تاریخ جنگ انزلی، کتاب پیش رو یکی از بهترین‌هاست. شما در این کتاب با انبوهی از شخصیت‌هایی آشنا می‌شوید که نام بسیاری از آن‌ها اولین بار است در منابع فارسی ذکر می‌شوند. جنگ انزلی در واقع جنگ میان انگلیس، روس و حکومت داخلی ایران است. در روزهای پایانی اردیبهشت 1299 ارتش شوروی به بهانه‌ی کوتاه کردن دست انگلیسی‌ها به انزلی حمله کرد. این حمله به اندازه‌ای گسترده بود که قوای انگلیس شهر را به‌طور کامل تخلیه کنند. حمله‌ی شوروی علاوه‌بر تحت تاثیر قرار دادن زندگی مردم در گیلان، موازنه‌ی قدرت در تهران را نیز تغییر داد. در واقع می‌توان گفت حمله‌ی شوروی یکی از اتفاقاتی بود که برای سقوط قاجار زمینه‌سازی کرد. این حمله همچنین به تشکیل حکومت مستقل گیلان انجامید که خود سرآغازی برای تحولات بعدی منطقه بود. اگر به تاریخ نهضت جنگل علاقه‌مندید یا مشتاقید روایت میرزا کوچک‌خان و یارانش را از زاویه‌دید دیگری بشنوید خواندن کتاب تاریخ نانوشته‌‌ی عملیات انزلی 1920 دریچه‌ی جدیدی به سوی این شخصیت تاریخی می‌گشاید.

در فصل اول حمید عشقی شرحی از انزلی در طول تاریخ حتی پیش از حمله‌ی روس‌ها ارائه می‌دهد. اگر به دنبال یافتن اهمیت استراتژیک انزلی برای روس‌ها هستید این کتاب دلیل این اهمیت را به‌خوبی توضیح می‌دهد. خواننده در فصل دوم با روایتی متفاوت از نهضت جنگل و وقایع موازی با آن در دیگر نقاط کشور آشنا می‌شود. نویسنده سپس در فصل سوم به سراغ «قوای نظامی ایران» می‌رود. جالب آنکه خواننده به‌راحتی در این فصل می‌تواند خط‌وربط میان سیاست‌های مختلف حکومت مرکزی در قبال مناطق مختلف ایران را دریابد. در فصول چهارم، پنجم و ششم خواننده کنش‌ها و واکنش‌های جمهوری سوسیالیستی گیلان و عواقب حکومت کردن بلشویک‌ها در این خطه را به‌وضوح در خواهد یافت.

در فصل هفتم از کتاب تاریخ نانوشته‌ی عملیات انزلی 1920 خواننده با شخصیت‌های مختلف از کشورهای انگلیس، ایران و روسیه آشنا می‌شود. برخی از این شخصیت‌ها به چشم خواننده‌ی غیرمتخصص آشنا هستند اما برخی دیگر یافت می‌نشوند مگر در هزارتوی تاریخ. از این جهت، می‌توان گفت کار مولف در زنده نگه داشتن اسامی قابل اهمیت و توجه بوده است. در فصل آخر، که کوتاه‌ترین فصل این اثر است، نویسنده اطلاعاتی را درباره‌ی کاخ میان‌پشته‌ی انزلی در اختیار مخاطب قرار می‌دهد.

کتاب تاریخ نانوشته‌ی عملیات انزلی 1920 از سوی نشر آرمان رشد روانه‌ی بازار شده است.

کتاب تاریخ نانوشته‌‌ی عملیات انزلی 1920 برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب برای علاقه‌مندان به مطالعات تاریخی،‌ تاریخ اواخر قاجار و اوایل پهلوی و جنگ جهانی اول پر از جزئیات قابل‌توجه است. خواندن این اثر برای مخاطب عام نیز یک انتخاب هوشمندانه است.

در بخشی از کتاب تاریخ نانوشته عملیات انزلی 1920: رضاخان و جنگ‌های سه گانه در انزلی می‌خوانیم

در سال 1893/1272 یک تاجر ارمنی‌تبار روس به نام استپان لیانازوف امتیاز صید ماهی خاویار و دیگر ماهیان حرام‌گوشت را در سواحل ایران کسب کرد، اما به‌زودی توانست با قهر و تهدید امتیاز صید تمام ماهیان حرام‌گوشت و حلال‌گوشت را در اختیار خود بگیرد. دامنه‌ی ظلم آن‌ها چنان زیاد شد که همان‌گونه که در فصل شخصیت‌ها خواهیم دید صیادان انزلی در سال 1906/1285 بر ضد او و اقداماتش دست به تحصن زدند. سرمایه‌گذاری لیانازوف در انزلی ابعاد مثبتی نیز داشت و اساساً بیراه نیست اگر بگوییم توسعه‌ی انزلی مرهون سرمایه‌گذاری‌های کارآفرینان روس بود. در سایه‌ی سرمایه‌گذاری لیانازوف‌ها در انزلی تجارت منطقه رشد چشمگیری یافت؛ به‌گونه‌ای‌که رشد تجارت خارجی در دریای کاسپین از سال 1867/1284 تا زمان انقلاب اکتبر در تمام کشور بی‌نظیر بود؛ به‌طوری‌که کشتی‌های بخار روسی در سال 1867 از تعداد 10 فروند به تعداد 139 فروند در سال 1893/1272 رسیده بود. این تعداد در سال 1907/1286 به 265 فروند رسید که مجموعاً 118هزار تن ظرفیت داشت. مهم‌ترین خط کشتی‌رانی دریای کاسپین در این زمان خط قفقاز مرکوری نام داشت. روس‌ها همچنین اقدام به خرید زمین‌های قسمت شمالی غازیان کردند و یک بندرگاه و گمرک در آن ساختند. آن‌ها در فاصله‌ی سال‌های 1905/1284 تا 1913/1292 بیش از 1.3میلیون روبل در پروژه‌های زیرساختی انزلی سرمایه‌گذاری کردند و این امر موجب افزایش صادرات ابریشم، برنج، ماهی، زیتون، کنف و چوب از انزلی به مقصد باکو و آستاراخان و اساس توسعه‌ی انزلی شد. همچنین روس‌ها به‌منظور افزایش بازدهی شروع به سرمایه‌گذاری در طرح‌های زیربنایی مانند ساخت راه و بندرگاه کردند. با استناد به مقاله‌ی «طرح‌های نظامی و راه‌سازی روسیه‌ی تزاری در ایران» نوشته‌ی محمدعلی کاظم‌بیگی امتیاز راه انزلی - قزوین در همان سال به لیانازوف و در سال 1893/1272 به شرکت روسی بیمه‌ی حمل‌ونقل در ایران اعطا گردید. کار احداث این راه در سال 1899/1278 به پایان رسید و مورد بهره‌برداری قرار گرفت.

فهرست مطالب کتاب

گفتار نخست
فصل اول: تاریخ انزلی
انزلی در طول تاریخ
انزلی کانون تمرکز روس‌ها
عملیات انزلی 1920
فصل دوم: تأسیس جمهوری گیلان
نهضت جنگل
آشوب در جمهوری سوسیالیستی گیلان
فصل سوم: قوای نظامی ایران
بریگاد قزاق
ژاندارمری ایران
پلیس جنوب
فصل چهارم: جنگ با بلشویک‌ها
جنگ در مازندران
پاییز خونین انزلی
فصل پنجم: تغییر سیاست داخلی و خارجی
کودتای سوم اسفند 1299
تفاهم‌نامه ایران و انگلیس با شوروی
فصل ششم: گیلان در جنگ
کودتای ضد جمهوری سوسیالیستی گیلان
انزلی بندری در دوردست
فصل هفتم: شخصیت‌ها
انگلیس
کلود استوکس
ادموند آیرونساید
ویلیام تامسون
رجینالد جونز
هیو بتمن چمپین
لیونل دانسترویل
اردشیر ریپورتر
سر پرسی سایکس
مارک سایکس
سر پرسی کاکس
جرارد کراچلی
جورج کرزن
ویلفرید مالسون
ادوارد نوئل
ایران
ابوالحسن ابتهاج
میرزا رضا افشار
علیقلی مسعود انصاری
رضاشاه پهلوی
میرزا کوچک خان جنگلی
سعدالله درویش
احسان‌الله خان دوستدار
حیدر عمواوغلی
احمدشاه قاجار
احمد قوام
سردار محیی
روسیه
باتیربک ابوکوف
وسولد استاراسلسکی
یاکوف ایوانوویچ اوسیپوف
ایوان ایساکوف
نیکلای باراتوف
پیوتر بلاگاویشنسکی
یاکوف بلومکین
آبراهام بلینکی
پولینا ناتانووا بلینکایا
میلدا اتوونا بوله
لازار بیچراخوف
گئورگی پلایف
ولادیمیر گنادیویچ تاردوف
آکاکی خوشتاریا
فئودور راسکولنیکوف
یاکوف سربریانسکی
تاتیانا فاینرمن
ایوان کوزمیچ کاژانوف
یان کولارژ
فریدریش گائوک
لیانازوف‌ها
پولیکارپ مدیوانی
حاجی مراد ماگومتویچ موگویف
اولگا شاتو نوفسکایا
بازیل نیکیتین
آناتولی واکسموت
فصل هشتم: کاخ انزلی
کاخ میان‌پشته انزلی
آلبوم تصاویر
فرانما